Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 213 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
йәмшәйеп төштө 2. разг. (размяться) йөрөп (хәрәкәтләнеп) яҙылыу
ПРОНЕСТИ сов. 1. кого-что күтәреп барыу (алып барыу); пронести чемодан до вагона сумаҙанды вагонға тиклем алып барыу 2. что (неся , переместить) күтәреп уҙыу (үтеү), күтәреп индереү (алып сығарыу, менеү һ.б.); пронести рояль через дверь роялде ишектән күтәреп сығарыу 3. кого-что (промчать) елдереп (саптырып) алып китеү 4. что; перен. күңелдә һаҡлау (тотоу); пронести любовь через всю жизнь мөхәббәтте ғүмер буйына күңелдә һаҡлау 5. что и без доп. обычно безл. үтеү, үтеп китеү, алып китеү; бурю пронесло дауыл үтеп китте; ветер пронёс тучу ел болотто алып китте
ПРОНЕСТИСЬ сов. 1. елдереп (сабып, елеп) үтеп китеү, (бик шәп) уҙып китеү; автомобиль пронёсся мимо нас автомобиль беҙҙең эргәнән елеп үтеп китте 2. (о звуке, голосе и т.п.) яңғырау, яңғырап китеү 3. (о слухе, вести и т.п.) таралыу, таралып китеү; молва пронеслась имеш-мимеш таралып китте 4. перен. (промелькнуть — о мыслях и т. п.) сағылыу, сағылып китеү (ҡалыу) 5. (о времени) бик тиҙ үтеү, елеп үтеү; пронеслись годы йылдар үтеп китте
ПРОНЗАТЬ несов. см. пронзить
ПРОНЗИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. әсе, киҫкен; пронзительный свист әсе һыҙғырыу; пронзительная боль әсе һыҙлау 2. (о холоде, ветре и т.п.) әсе, үҙәккә үткес, ыжғыр; пронзительный ветер әсе ел 3. (о взгляде) үткер; пронзительный взгляд үткер ҡараш
ПРОНЗИТЬ сов. кого-что 1. сәнсеү, ҡаҙау, сәнсеп тишеү, үтә тишеү; пронзить штыком штык менән сәнсеү 2. перен. үтеп инеү, ярып үтеү (уй, фекер һ. б. хаҡында) ♦ пронзить взглядом тишә (тишерҙәй итеп) ҡарау; пронзить душу (сердце) күңелде әрнетеү, йөрәк итен телгеләү
ПРОНИЗАТЬ сов. 1. что, чем (епкә, бауға) теҙеү, теҙеп биҙәү 2. кого-что; перен. (пробрать — о холоде, ветре) үҙәккә (елеккә) үтеү; меня пронизал холод һыуыҡ үҙәгемә үтте
ПРОНИЗЫВАТЬ несов. см. пронизать
ПРОНИЗЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от пронизывать 2. прил. (о ветре, холоде) әсе, киҫкен, ыҙғыр, ыжғыр, үҙәккә үткес 3. прил. (о взгляде, глазах) үткер; пронизывающий взгляд үткер ҡараш
ПРОНИКАТЬ несов. см. проникнуть
ПРОНИКАТЬСЯ несов. см. проникнуться
ПРОНИКНОВЕННОСТЬ ж үткерлек, тәьҫирлелек; проникновенность взгляда ҡараштың үткерлеге
ПРОНИКНОВЕННЫЙ, -ая, -ое әҫәрле, үткер, ысын күңелдән һөйләнгән, тәьҫирле; проникновенная речь ысын күңелдән һөйләнгән телмәр
ПРОПАГАНДА
ПРОНИКНУТЬ сов. 1. (үтеп) инеү; проникнуть в дом өйгә инеү; свет проникает в комнату яҡтылыҡ бүлмәгә үтеп инә 2. (распространиться ) үтеп инеү, таралыу; новые идеи проникли в массы яңы идеялар массаларға таралды 3. во что; перен. аңлау, төшөнөү; проникнуть в суть дела эштең асылын аңлау
ПРОНИКНУТЬСЯ сов. что һуғарылыу, тәьҫирләнеү; проникнуться любовью һөйөү менән һуғарылыу
пронимать несов. см. пронять
ПРОНИЦАЕМОСТЬ ж үткәреүсәнлек; проницаемость воздуха һауа үткәреүсәнлеге
ПРОНИЦАЕМЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от проницать 2. прил. үткәрә торған, үткәреүсән; проницаемые породы үткәреүсән тоҡомдар
ПРОНИЦАТЕЛЬНОСТЬ ж һиҙгерлек, зирәклек, үтә күреүсәнлек; проницательность ума аҡылдың зирәклеге
ПРОНИЦАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое үтә зирәк, ныҡ һиҙгер, үтә күреүсән; проницательный человек үтә зирәк кеше
ПРОНОСИТЬ I несов. см. пронести
ПРОНОСИТЬ II сов. 1. что кейеү, кейеп йөрөү (кцпмелер ваҡыт); проносить костюм целый год костюмды йыл буйы кейеү 2. что; разг. кейеп туҙҙырыу (тишеү, тетелдереү); проносить обувь до дыр аяҡ кейемен тишкәнсе кейеп туҙҙырыу
ПРОНОСИТЬСЯ I несов. 1. см. пронестись 2. страд. от проносить I
ПРОНОСИТЬСЯ II сов.; разг. кейелеү, оҙаҡҡа етеү (сыҙау); костюм проносился долго костюм оҙаҡ кейелде 2. туҙыу, тетелеү; ботинки проносились ботинкалар туҙҙы
ПРОНУМЕРОВАТЬ сов. что номерлап сығыу, номер һуғып сығыу
ПРОНУМЕРОВЫВАТЬ несов. см. пронумеровать
ПРОНЫРА м и ж; разг. әрһеҙ, йылмаяҡ, һәрәпсе
ПРОНЫРЛИВОСТЬ ж; разг. әрһеҙлек, һәрәпселек, йылмаяҡлыҡ
ПРОНЫРЛИВЫЙ, -ая, -ое разг. әрһеҙ, йылмаяҡ, һәрәпсел
ПРОНЮХАТЬ сов. что и без доп.; прост. һиҙеп (белеп) ҡалыу, аҫтыртын ғына белеп алыу, еҫкәнеп (эҙләнеп) белеү
ПРОНЮХИВАТЬ несов. см. пронюхать
ПРОНЯТЬ сов. кого - что; разг. 1. үтәләй үтеү, елеккә үтеү; мороз пронял һалҡын елеккә үтте 2. перен. ныҡ тәьҫир итеү, еңеү; его ничем не проймёшь уны бер нисек тә еңеп булмай
ПРООБРАЗ м 1. (образ будущего) киләсәк өсөн үрнәк, киләсәктең өлгөһө 2. (прототип) прообраз
ПРОПАГАНДА ж пропаганда; вести пропаганду пропаганда алып барыу
213
ПРОНЕСТИ сов. 1. кого-что күтәреп барыу (алып барыу); пронести чемодан до вагона сумаҙанды вагонға тиклем алып барыу 2. что (неся , переместить) күтәреп уҙыу (үтеү), күтәреп индереү (алып сығарыу, менеү һ.б.); пронести рояль через дверь роялде ишектән күтәреп сығарыу 3. кого-что (промчать) елдереп (саптырып) алып китеү 4. что; перен. күңелдә һаҡлау (тотоу); пронести любовь через всю жизнь мөхәббәтте ғүмер буйына күңелдә һаҡлау 5. что и без доп. обычно безл. үтеү, үтеп китеү, алып китеү; бурю пронесло дауыл үтеп китте; ветер пронёс тучу ел болотто алып китте
ПРОНЕСТИСЬ сов. 1. елдереп (сабып, елеп) үтеп китеү, (бик шәп) уҙып китеү; автомобиль пронёсся мимо нас автомобиль беҙҙең эргәнән елеп үтеп китте 2. (о звуке, голосе и т.п.) яңғырау, яңғырап китеү 3. (о слухе, вести и т.п.) таралыу, таралып китеү; молва пронеслась имеш-мимеш таралып китте 4. перен. (промелькнуть — о мыслях и т. п.) сағылыу, сағылып китеү (ҡалыу) 5. (о времени) бик тиҙ үтеү, елеп үтеү; пронеслись годы йылдар үтеп китте
ПРОНЗАТЬ несов. см. пронзить
ПРОНЗИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. әсе, киҫкен; пронзительный свист әсе һыҙғырыу; пронзительная боль әсе һыҙлау 2. (о холоде, ветре и т.п.) әсе, үҙәккә үткес, ыжғыр; пронзительный ветер әсе ел 3. (о взгляде) үткер; пронзительный взгляд үткер ҡараш
ПРОНЗИТЬ сов. кого-что 1. сәнсеү, ҡаҙау, сәнсеп тишеү, үтә тишеү; пронзить штыком штык менән сәнсеү 2. перен. үтеп инеү, ярып үтеү (уй, фекер һ. б. хаҡында) ♦ пронзить взглядом тишә (тишерҙәй итеп) ҡарау; пронзить душу (сердце) күңелде әрнетеү, йөрәк итен телгеләү
ПРОНИЗАТЬ сов. 1. что, чем (епкә, бауға) теҙеү, теҙеп биҙәү 2. кого-что; перен. (пробрать — о холоде, ветре) үҙәккә (елеккә) үтеү; меня пронизал холод һыуыҡ үҙәгемә үтте
ПРОНИЗЫВАТЬ несов. см. пронизать
ПРОНИЗЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от пронизывать 2. прил. (о ветре, холоде) әсе, киҫкен, ыҙғыр, ыжғыр, үҙәккә үткес 3. прил. (о взгляде, глазах) үткер; пронизывающий взгляд үткер ҡараш
ПРОНИКАТЬ несов. см. проникнуть
ПРОНИКАТЬСЯ несов. см. проникнуться
ПРОНИКНОВЕННОСТЬ ж үткерлек, тәьҫирлелек; проникновенность взгляда ҡараштың үткерлеге
ПРОНИКНОВЕННЫЙ, -ая, -ое әҫәрле, үткер, ысын күңелдән һөйләнгән, тәьҫирле; проникновенная речь ысын күңелдән һөйләнгән телмәр
ПРОПАГАНДА
ПРОНИКНУТЬ сов. 1. (үтеп) инеү; проникнуть в дом өйгә инеү; свет проникает в комнату яҡтылыҡ бүлмәгә үтеп инә 2. (распространиться ) үтеп инеү, таралыу; новые идеи проникли в массы яңы идеялар массаларға таралды 3. во что; перен. аңлау, төшөнөү; проникнуть в суть дела эштең асылын аңлау
ПРОНИКНУТЬСЯ сов. что һуғарылыу, тәьҫирләнеү; проникнуться любовью һөйөү менән һуғарылыу
пронимать несов. см. пронять
ПРОНИЦАЕМОСТЬ ж үткәреүсәнлек; проницаемость воздуха һауа үткәреүсәнлеге
ПРОНИЦАЕМЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от проницать 2. прил. үткәрә торған, үткәреүсән; проницаемые породы үткәреүсән тоҡомдар
ПРОНИЦАТЕЛЬНОСТЬ ж һиҙгерлек, зирәклек, үтә күреүсәнлек; проницательность ума аҡылдың зирәклеге
ПРОНИЦАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое үтә зирәк, ныҡ һиҙгер, үтә күреүсән; проницательный человек үтә зирәк кеше
ПРОНОСИТЬ I несов. см. пронести
ПРОНОСИТЬ II сов. 1. что кейеү, кейеп йөрөү (кцпмелер ваҡыт); проносить костюм целый год костюмды йыл буйы кейеү 2. что; разг. кейеп туҙҙырыу (тишеү, тетелдереү); проносить обувь до дыр аяҡ кейемен тишкәнсе кейеп туҙҙырыу
ПРОНОСИТЬСЯ I несов. 1. см. пронестись 2. страд. от проносить I
ПРОНОСИТЬСЯ II сов.; разг. кейелеү, оҙаҡҡа етеү (сыҙау); костюм проносился долго костюм оҙаҡ кейелде 2. туҙыу, тетелеү; ботинки проносились ботинкалар туҙҙы
ПРОНУМЕРОВАТЬ сов. что номерлап сығыу, номер һуғып сығыу
ПРОНУМЕРОВЫВАТЬ несов. см. пронумеровать
ПРОНЫРА м и ж; разг. әрһеҙ, йылмаяҡ, һәрәпсе
ПРОНЫРЛИВОСТЬ ж; разг. әрһеҙлек, һәрәпселек, йылмаяҡлыҡ
ПРОНЫРЛИВЫЙ, -ая, -ое разг. әрһеҙ, йылмаяҡ, һәрәпсел
ПРОНЮХАТЬ сов. что и без доп.; прост. һиҙеп (белеп) ҡалыу, аҫтыртын ғына белеп алыу, еҫкәнеп (эҙләнеп) белеү
ПРОНЮХИВАТЬ несов. см. пронюхать
ПРОНЯТЬ сов. кого - что; разг. 1. үтәләй үтеү, елеккә үтеү; мороз пронял һалҡын елеккә үтте 2. перен. ныҡ тәьҫир итеү, еңеү; его ничем не проймёшь уны бер нисек тә еңеп булмай
ПРООБРАЗ м 1. (образ будущего) киләсәк өсөн үрнәк, киләсәктең өлгөһө 2. (прототип) прообраз
ПРОПАГАНДА ж пропаганда; вести пропаганду пропаганда алып барыу
213