Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 247 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
РАЗБРАНИТЬСЯ
леп бөткән; разбитая машина ватыҡ машина 4. прил. ауыртҡан, һынған, яраланған; разбитая рука яраланған ҡул 5. прил. емерелгән, юҡҡа сыҡҡан; разбитые надежды юҡҡа сыҡҡан өмөттәр 6. прил. тар-мар ителгән, еңелгән, ҡыйратылған; разбитый враг ҡыйратылған дошман 7. прил. (усталый) ныҡ арыған, хәлһеҙләнгән, ҡаҡшаған, ҡыйралған; чувствовать себя разбитым үҙеңде ҡыйралған кеүек һиҙеү ♦ оказаться у разбитого корыта бер ниһеҙ тороп һалыу
РАЗБИТЬ сов. 1. что ватыу, ярыу, ҡыйратыу, сайратыу; разбить стекло быяла ярыу; бурей разбило корабль безл. дауыл карапты ҡыйратты 2. яралау, ярыу; разбить голову башты ярыу 3. боҙоу, ватыу, емереү; разбить рояль роялде боҙоу; разбить машину машинаны ватыу 4. тар-мар итеү, ҡыйратыу; разбить врага дошманды тар-мар итеү 5. айырыу, бүлгеләү; разбить поле на участки баҫыуҙы участкаларға бүлгеләү 6. разг. юҡҡа сығарыу, өҙөү; разбить надежды өмөттәрҙе юҡҡа сығарыу; разбить сделку килешеүҙе өҙөү 7. яһау, эшләү; разбить сад баҡса эшләү 8. ҡороу; разбить лагерь лагерь ҡороу 9. типогр. аралау, киңәйтеү; разбить строки юл араларын киңәйтеү 10. кого һуғыу, эштән сығарыу, зарарлау; его разбил паралич уны паралич һуҡҡан
РАЗБИТЬСЯ сов. 1. ватылыу, ярылыу; стакан разбился стакан ватылды 2. ауырттырыу, яраланыу, имгәнеү; разбиться при падении йығылып (ҡолап) яраланыу 3. разг. юҡҡа сығыу, емерелеү, ҡыйрау; телега разбилась арба ҡыйраны 4. бүленеү; разбиться на отряды отрядтарға бүленеү
РАЗБЛОКИРОВАТЬ сов. что ҡамауҙы алыу, ҡамауҙы туҡтатыу; разблокировать порт портты ҡамауҙы туҡтатыу
РАЗБОГАТЕТЬ сов. байыу, байығыу, байып китеү
РАЗБОЙ м юл баҫыу, талау
РАЗБОЙНИК м и РАЗБОЙНИЦА ж 1. юлбаҫар; атаман разбойников юлбаҫарҙар атаманы 2. разг., бран. талаусы, башкиҫәр 3. разг., шутл. шуҡ, шаян
РАЗБОЙНИЧАТЬ несов. талау, юлбаҫарлыҡ итеү
РАЗБОЙНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое и РАЗБОЙНИЧИЙ, -ья, -ье юлбаҫар(ҙар) ...ы, юлбаҫарлыҡ ...ы, юлбаҫарҙарса; разбойническое нападение юлбаҫарҙарса һөжүм итеү; разбойничья шайка юлбаҫарҙар өйөрө
РАЗБОЙНИЧЕСТВО с юлбаҫарлыҡ
РАЗБОЛЕТЬСЯ I сов.; разг. (о человеке) ныҡ (сәсрәп) ауырып китеү; он совсем разболелся ул бөтөнләй ауырып китте
РАЗБОЛЕТЬСЯ II сов.; разг. (о какой-л. части тела) һыҙлау, ауыртыу, һыҙлай (ауырта)
башлау (китеү); разболелась голова баш ауырта башланы; у него разболелся зуб уның теше һыҙлап китте
РАЗБОЛТАННОСТЬ ж тотанаҡһыҙлыҡ, тәртипһеҙлек
РАЗБОЛТАННЫЙ, -ая, -ое разг. 1. прич. от разболтать I; 2. прил. тотанаҡһыҙ, тәртипһеҙ; разболтанный мальчик тәртипһеҙ малай
РАЗБОЛТАТЬ I сов. что; разг. 1. болғатыу, туҡыу; разболтать муку в воде ондо һыуҙа болғатыу 2. бушатыу; разболтать гайку гайканы бушатыу
РАЗБОЛТАТЬ II сов. что; разг. фаш итеү, һөйләп (әйтеп, сисеп) ташлау; разболтать секрет серҙе сисеп ташлау
РАЗБОЛТАТЬСЯ I сов.; разг. 1. (размешаться ) болғатылыу, туҡылыу 2. бушау, бу-шаҡланыу 3. перен. тәртипһеҙләнеп китеү, тәртип йомшарыу; ученики разболтались уҡыусыларҙың тәртибе йомшарҙы
РАЗБОЛТАТЬСЯ II сов.; разг. һүҙгә мауығып китеү, теле сиселеп китеү
РАЗБОМБИТЬ сов. кого-что бомбаға тотоу; разбомбить мост күперҙе бомбаға тотоу
РАЗБОР м 1. см. разобрать — разбирать; разбор предложения һөйләм тикшереү 2. разг. (обычно с предлогами “ без ”, “ c ”) ҡарамай (һайламай) ғына, ҡарамайынса, һайламайынса; брать без разбора ҡарамайынса алыу 3. уст. (сорт, качество) сорт; мука второго разбора икенсе сорт он ♦ прийти к шапочному разбору туй үткәс — дөмбөргә (эш бөткәс килец)
РАЗБОРКА ж см. разобрать — разбирать; разборка книг китаптарҙы айырыу; разборка машины машинаны һүтеү
РАЗБОРНЫЙ, -ая, -ое һүтелмәле, (һүтеп) йыйылмалы, тағатылмалы; разборный дом йыйылмалы өй; разборный шкаф һүтеп йыйылмалы шкаф
РАЗБОРЧИВОСТЬ ж 1. талымлы (талапсан) булыу, талым, талымлылыҡ, талапсанлыҡ, наҙлылыҡ, нәҙбереклек; разборчивость покупателя һатып алыусының талапсанлығы 2. асыҡлыҡ, аныҡлыҡ (яҙыуга ҡарата); разборчивость почерка яҙыуҙың аныҡлығы
РАЗБОРЧИВЫЙ, -ая, -ое 1. талапсан, наҙлы, һайлансыҡ, талымлы, нәҙберек; разборчивый в еде ашҡа талымлы; разборчивый юноша наҙлы егет 2. асыҡ, аныҡ, аңлайышлы, танырлыҡ; разборчивый почерк асыҡ яҙыу
РАЗБРАКОВАТЬ сов. что; спец. сортҡа айырыу (продукцияны), брак табыу
РАЗБРАКОВКА ж; спец. см. разбраковать; разбраковка тканей туҡыманы сортҡа айырыу
РАЗБРАНИТЬ сов. кого-что; разг. әрләп (һүгеп) ташлау
РАЗБРАНИТЬСЯ сов.; разг. әрләшеү, талашыу, ыҙғышыу, тиргәшеү
247
леп бөткән; разбитая машина ватыҡ машина 4. прил. ауыртҡан, һынған, яраланған; разбитая рука яраланған ҡул 5. прил. емерелгән, юҡҡа сыҡҡан; разбитые надежды юҡҡа сыҡҡан өмөттәр 6. прил. тар-мар ителгән, еңелгән, ҡыйратылған; разбитый враг ҡыйратылған дошман 7. прил. (усталый) ныҡ арыған, хәлһеҙләнгән, ҡаҡшаған, ҡыйралған; чувствовать себя разбитым үҙеңде ҡыйралған кеүек һиҙеү ♦ оказаться у разбитого корыта бер ниһеҙ тороп һалыу
РАЗБИТЬ сов. 1. что ватыу, ярыу, ҡыйратыу, сайратыу; разбить стекло быяла ярыу; бурей разбило корабль безл. дауыл карапты ҡыйратты 2. яралау, ярыу; разбить голову башты ярыу 3. боҙоу, ватыу, емереү; разбить рояль роялде боҙоу; разбить машину машинаны ватыу 4. тар-мар итеү, ҡыйратыу; разбить врага дошманды тар-мар итеү 5. айырыу, бүлгеләү; разбить поле на участки баҫыуҙы участкаларға бүлгеләү 6. разг. юҡҡа сығарыу, өҙөү; разбить надежды өмөттәрҙе юҡҡа сығарыу; разбить сделку килешеүҙе өҙөү 7. яһау, эшләү; разбить сад баҡса эшләү 8. ҡороу; разбить лагерь лагерь ҡороу 9. типогр. аралау, киңәйтеү; разбить строки юл араларын киңәйтеү 10. кого һуғыу, эштән сығарыу, зарарлау; его разбил паралич уны паралич һуҡҡан
РАЗБИТЬСЯ сов. 1. ватылыу, ярылыу; стакан разбился стакан ватылды 2. ауырттырыу, яраланыу, имгәнеү; разбиться при падении йығылып (ҡолап) яраланыу 3. разг. юҡҡа сығыу, емерелеү, ҡыйрау; телега разбилась арба ҡыйраны 4. бүленеү; разбиться на отряды отрядтарға бүленеү
РАЗБЛОКИРОВАТЬ сов. что ҡамауҙы алыу, ҡамауҙы туҡтатыу; разблокировать порт портты ҡамауҙы туҡтатыу
РАЗБОГАТЕТЬ сов. байыу, байығыу, байып китеү
РАЗБОЙ м юл баҫыу, талау
РАЗБОЙНИК м и РАЗБОЙНИЦА ж 1. юлбаҫар; атаман разбойников юлбаҫарҙар атаманы 2. разг., бран. талаусы, башкиҫәр 3. разг., шутл. шуҡ, шаян
РАЗБОЙНИЧАТЬ несов. талау, юлбаҫарлыҡ итеү
РАЗБОЙНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое и РАЗБОЙНИЧИЙ, -ья, -ье юлбаҫар(ҙар) ...ы, юлбаҫарлыҡ ...ы, юлбаҫарҙарса; разбойническое нападение юлбаҫарҙарса һөжүм итеү; разбойничья шайка юлбаҫарҙар өйөрө
РАЗБОЙНИЧЕСТВО с юлбаҫарлыҡ
РАЗБОЛЕТЬСЯ I сов.; разг. (о человеке) ныҡ (сәсрәп) ауырып китеү; он совсем разболелся ул бөтөнләй ауырып китте
РАЗБОЛЕТЬСЯ II сов.; разг. (о какой-л. части тела) һыҙлау, ауыртыу, һыҙлай (ауырта)
башлау (китеү); разболелась голова баш ауырта башланы; у него разболелся зуб уның теше һыҙлап китте
РАЗБОЛТАННОСТЬ ж тотанаҡһыҙлыҡ, тәртипһеҙлек
РАЗБОЛТАННЫЙ, -ая, -ое разг. 1. прич. от разболтать I; 2. прил. тотанаҡһыҙ, тәртипһеҙ; разболтанный мальчик тәртипһеҙ малай
РАЗБОЛТАТЬ I сов. что; разг. 1. болғатыу, туҡыу; разболтать муку в воде ондо һыуҙа болғатыу 2. бушатыу; разболтать гайку гайканы бушатыу
РАЗБОЛТАТЬ II сов. что; разг. фаш итеү, һөйләп (әйтеп, сисеп) ташлау; разболтать секрет серҙе сисеп ташлау
РАЗБОЛТАТЬСЯ I сов.; разг. 1. (размешаться ) болғатылыу, туҡылыу 2. бушау, бу-шаҡланыу 3. перен. тәртипһеҙләнеп китеү, тәртип йомшарыу; ученики разболтались уҡыусыларҙың тәртибе йомшарҙы
РАЗБОЛТАТЬСЯ II сов.; разг. һүҙгә мауығып китеү, теле сиселеп китеү
РАЗБОМБИТЬ сов. кого-что бомбаға тотоу; разбомбить мост күперҙе бомбаға тотоу
РАЗБОР м 1. см. разобрать — разбирать; разбор предложения һөйләм тикшереү 2. разг. (обычно с предлогами “ без ”, “ c ”) ҡарамай (һайламай) ғына, ҡарамайынса, һайламайынса; брать без разбора ҡарамайынса алыу 3. уст. (сорт, качество) сорт; мука второго разбора икенсе сорт он ♦ прийти к шапочному разбору туй үткәс — дөмбөргә (эш бөткәс килец)
РАЗБОРКА ж см. разобрать — разбирать; разборка книг китаптарҙы айырыу; разборка машины машинаны һүтеү
РАЗБОРНЫЙ, -ая, -ое һүтелмәле, (һүтеп) йыйылмалы, тағатылмалы; разборный дом йыйылмалы өй; разборный шкаф һүтеп йыйылмалы шкаф
РАЗБОРЧИВОСТЬ ж 1. талымлы (талапсан) булыу, талым, талымлылыҡ, талапсанлыҡ, наҙлылыҡ, нәҙбереклек; разборчивость покупателя һатып алыусының талапсанлығы 2. асыҡлыҡ, аныҡлыҡ (яҙыуга ҡарата); разборчивость почерка яҙыуҙың аныҡлығы
РАЗБОРЧИВЫЙ, -ая, -ое 1. талапсан, наҙлы, һайлансыҡ, талымлы, нәҙберек; разборчивый в еде ашҡа талымлы; разборчивый юноша наҙлы егет 2. асыҡ, аныҡ, аңлайышлы, танырлыҡ; разборчивый почерк асыҡ яҙыу
РАЗБРАКОВАТЬ сов. что; спец. сортҡа айырыу (продукцияны), брак табыу
РАЗБРАКОВКА ж; спец. см. разбраковать; разбраковка тканей туҡыманы сортҡа айырыу
РАЗБРАНИТЬ сов. кого-что; разг. әрләп (һүгеп) ташлау
РАЗБРАНИТЬСЯ сов.; разг. әрләшеү, талашыу, ыҙғышыу, тиргәшеү
247