Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 274 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
РАЗУВЕРИТЬСЯ
РАЗУВЕРИТЬСЯ сов. в ком-чём уйҙан (фекерҙән) дүнеү, ышаныс юғалтыу (бөтөү)
РАЗУВЕРЯТЬ несов. см. разуверить
РАЗУВЕРЯТЬСЯ несов. 1. см. разувериться
2. страд. от разуверять
РАЗУДАЛЫЙ, -ая, -ое трад. -поэт. бик булдыҡлы, ҡыйыу, етеҙ, үткер, сос; разудалый молодец бик булдыҡлы егет
РАЗУЗНАВАТЬ несов. см. разузнать
РАЗУЗНАТЬ сов. что, о ком-чём; разг. һорашып (тикшереп, төпсөнөп, соҡсоноп) белешеү (белеү), мәғлүмәт алыу; разузнать о новостях яңылыҡтар тураһында һорашып белеү
РАЗУКРАСИТЬ сов. кого-что; разг. биҙәү, биҙәкләү, сыбарлап (биҙәп) бөтөрөү; мороз разукрасил стёкла һыуыҡ тәҙрәләрҙе биҙәкләгән; разукрасить дом өйҙө биҙәү
РАЗУКРАСИТЬСЯ сов.; разг. биҙәлеү, матурланыу, сыбарланып (биҙәлеп) бөтөү
РАЗУКРАШИВАТЬ несов. см. разукрасить
РАЗУКРАШИВАТЬСЯ несов. 1. см. разукраситься 2. страд. от разукрашивать
РАЗУКРУПНЕНИЕ с см. разукрупнить — разукрупнять, разукрупниться — разукрупняться; разукрупнение совхозов совхоздарҙы бүлеү
РАЗУКРУПНИТЬ сов. что ваҡландырыу, бүлгеләү, бүлеү; разукрупнить область өлкәне бүлгеләү; разукрупнить трест тресты бүлеү
РАЗУКРУПНИТЬСЯ сов. ваҡланыу, вағайыу, бүленеү; бригады разукрупнились бригадалар бүленде
РАЗУКРУПНЯТЬ несов. см. разукрупнить
РАЗУКРУПНЯТЬСЯ несов. 1. см. разукрупниться 2. страд. от разукрупнять
РАЗУМ м аҡыл, аң, зиһен ♦ ум за разум зашёл (заходит) у кого башы эшләмәү, зиһене таралыу учить уму-разуму см. ум
РАЗУМЕНИЕ с; уст. 1. (понимание) төшөнөү, аңлау; доступное разумение аңлау мөмкин 2. разг. (мнение) аңлау (төшөнөү) ҡеүәһе; по разумению аңлауынса, уйынса
РАЗУМЕТЬ несов. 1. что; уст. аңлау, төшөнөү, фәһемләү, асылына төшөнөү; разуметь дело эштең асылына төшөнөү 2. (подразумевать ) күҙ уңында тотоу, әйтергә теләү, әйтеп ҡалдырыу
РАЗУМЕТЬСЯ несов. 1. (подразумеваться ) аңлашылыу, күҙ уңында тотолоу; само собой разумеется үҙенән-үҙе аңлашыла 2. в 3 л. ед. ч. наст. вр. разумеется в знач. вводн. сл. әлбиттә, билдәле, аңлашыла
РАЗУМНИК м и РАЗУМНИЦА ж; разг. аҡыллы, зирәк (кцберәк балалары, ҡарата)
РАЗУМНОСТЬ ж аҡыллылыҡ, фәһемлелек; разумность решения ҡарарҙың аҡыллылығы
РАЗУМНЫЙ, -ая, -ое 1. (обладающий разумом ) аҡыллы; разумное существо аҡыллы зат
274
2. (основанный на разуме) төплө, аҡыллы, фәһемле; разумный поступок аҡыллы эш; разумные доводы аҡыллы дәлилдәр
РАЗУТЕШИТЬ сов. кого йыуатыу, ҡыуандырыу, күңелен асыу (күтәреү); разутешить старика ҡартты йыуатыу
РАЗУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от разуть 2. прил. ялан аяҡ; разутый мальчик ялан аяҡ малай
РАЗУТЬ сов. кого-что аяҡ кейемен һалдырыу (систереү); разуть ребёнка баланың аяҡ кейемен һалдырыу
РАЗУТЬСЯ сов. аяҡ кейемен һалыу (сисеү)
РАЗУТЮЖИВАТЬ несов. см. разутюжить
РАЗУТЮЖИВАТЬСЯ несов. 1. см. разутюжиться 2. страд. от разутюживать
РАЗУТЮЖИТЬ сов. что яҡшы итеп үтекләү, үтекләп ҡуйыу; разутюжить брюки яҡшы итеп салбар үтекләү
РАЗУТЮЖИТЬСЯ сов.; разг. үтекләнеү, үтекләнеп бөтөү
РАЗУХАБИСТЫЙ, -ая, -ое прост. 1. (удалой , бойкий) ҡыйыу, етеҙ, булдыҡлы 2. (слишком вольный) тыйнаҡһыҙ, әҙәпһеҙ, тәртипһеҙ; разухабистые манеры тыйнаҡһыҙ ҡылыҡтар
РАЗУЧИВАТЬ несов. см. разучить
РАЗУЧИВАТЬСЯ несов. 1. см. разучиться 2. страд. от разучивать
РАЗУЧИТЬ сов. что ятлау, өйрәнеү, отоу, отоп алыу; разучить каждое движение һәр хәрәкәтте өйрәнеү; разучить новую песню яңы йыр өйрәнеү
РАЗУЧИТЬСЯ сов. онотоу, онотоп бөтөү; разучиться играть на рояле роялдә уйнауҙы онотоу
РАЗЪ... приставка см. раз...
РАЗЪЕДАТЬ несов. 1. см. разъесть 2. перен. (губительно действовать на что-л.) ашау, бөтөрөү; злоба разъедала его сердце асыу уның йөрәген бөтөрҙө
РАЗЪЕДАТЬСЯ несов. 1. см. разъесться 2. страд. от разъедать
РАЗЪЕДИНЕНИЕ с см. разъединить — разъединять, разъединиться — разъединяться; разъединение общества йәмғиәттең тарҡалыуы; разъединение проводов сымдарҙы өҙөү; разъединение с сыном улы менән бәйләнеш өҙөлөү
РАЗЪЕДИНИТЕЛЬ м; эл. өҙгөс, айырғыс
РАЗЪЕДИНИТЬ сов. кого-что 1. өҙөү; разъединить провода сымдарҙы өҙөү 2. (разлучить) айырыу, аралау; судьба их разъединила яҙмыш уларҙы айырҙы
РАЗЪЕДИНИТЬСЯ сов. 1. өҙөлөү; провода разъединились үткәргестәр өҙөлдө 2. (разобщиться ) перен. айырылыу, араланыу, бәйләнеш өҙөлөү, тарҡалыу; друзья разъединились дуҫтарҙың бәйләнеше өҙөлдө
РАЗЪЕДИНЯТЬ несов. см. разъединить
РАЗУВЕРИТЬСЯ сов. в ком-чём уйҙан (фекерҙән) дүнеү, ышаныс юғалтыу (бөтөү)
РАЗУВЕРЯТЬ несов. см. разуверить
РАЗУВЕРЯТЬСЯ несов. 1. см. разувериться
2. страд. от разуверять
РАЗУДАЛЫЙ, -ая, -ое трад. -поэт. бик булдыҡлы, ҡыйыу, етеҙ, үткер, сос; разудалый молодец бик булдыҡлы егет
РАЗУЗНАВАТЬ несов. см. разузнать
РАЗУЗНАТЬ сов. что, о ком-чём; разг. һорашып (тикшереп, төпсөнөп, соҡсоноп) белешеү (белеү), мәғлүмәт алыу; разузнать о новостях яңылыҡтар тураһында һорашып белеү
РАЗУКРАСИТЬ сов. кого-что; разг. биҙәү, биҙәкләү, сыбарлап (биҙәп) бөтөрөү; мороз разукрасил стёкла һыуыҡ тәҙрәләрҙе биҙәкләгән; разукрасить дом өйҙө биҙәү
РАЗУКРАСИТЬСЯ сов.; разг. биҙәлеү, матурланыу, сыбарланып (биҙәлеп) бөтөү
РАЗУКРАШИВАТЬ несов. см. разукрасить
РАЗУКРАШИВАТЬСЯ несов. 1. см. разукраситься 2. страд. от разукрашивать
РАЗУКРУПНЕНИЕ с см. разукрупнить — разукрупнять, разукрупниться — разукрупняться; разукрупнение совхозов совхоздарҙы бүлеү
РАЗУКРУПНИТЬ сов. что ваҡландырыу, бүлгеләү, бүлеү; разукрупнить область өлкәне бүлгеләү; разукрупнить трест тресты бүлеү
РАЗУКРУПНИТЬСЯ сов. ваҡланыу, вағайыу, бүленеү; бригады разукрупнились бригадалар бүленде
РАЗУКРУПНЯТЬ несов. см. разукрупнить
РАЗУКРУПНЯТЬСЯ несов. 1. см. разукрупниться 2. страд. от разукрупнять
РАЗУМ м аҡыл, аң, зиһен ♦ ум за разум зашёл (заходит) у кого башы эшләмәү, зиһене таралыу учить уму-разуму см. ум
РАЗУМЕНИЕ с; уст. 1. (понимание) төшөнөү, аңлау; доступное разумение аңлау мөмкин 2. разг. (мнение) аңлау (төшөнөү) ҡеүәһе; по разумению аңлауынса, уйынса
РАЗУМЕТЬ несов. 1. что; уст. аңлау, төшөнөү, фәһемләү, асылына төшөнөү; разуметь дело эштең асылына төшөнөү 2. (подразумевать ) күҙ уңында тотоу, әйтергә теләү, әйтеп ҡалдырыу
РАЗУМЕТЬСЯ несов. 1. (подразумеваться ) аңлашылыу, күҙ уңында тотолоу; само собой разумеется үҙенән-үҙе аңлашыла 2. в 3 л. ед. ч. наст. вр. разумеется в знач. вводн. сл. әлбиттә, билдәле, аңлашыла
РАЗУМНИК м и РАЗУМНИЦА ж; разг. аҡыллы, зирәк (кцберәк балалары, ҡарата)
РАЗУМНОСТЬ ж аҡыллылыҡ, фәһемлелек; разумность решения ҡарарҙың аҡыллылығы
РАЗУМНЫЙ, -ая, -ое 1. (обладающий разумом ) аҡыллы; разумное существо аҡыллы зат
274
2. (основанный на разуме) төплө, аҡыллы, фәһемле; разумный поступок аҡыллы эш; разумные доводы аҡыллы дәлилдәр
РАЗУТЕШИТЬ сов. кого йыуатыу, ҡыуандырыу, күңелен асыу (күтәреү); разутешить старика ҡартты йыуатыу
РАЗУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от разуть 2. прил. ялан аяҡ; разутый мальчик ялан аяҡ малай
РАЗУТЬ сов. кого-что аяҡ кейемен һалдырыу (систереү); разуть ребёнка баланың аяҡ кейемен һалдырыу
РАЗУТЬСЯ сов. аяҡ кейемен һалыу (сисеү)
РАЗУТЮЖИВАТЬ несов. см. разутюжить
РАЗУТЮЖИВАТЬСЯ несов. 1. см. разутюжиться 2. страд. от разутюживать
РАЗУТЮЖИТЬ сов. что яҡшы итеп үтекләү, үтекләп ҡуйыу; разутюжить брюки яҡшы итеп салбар үтекләү
РАЗУТЮЖИТЬСЯ сов.; разг. үтекләнеү, үтекләнеп бөтөү
РАЗУХАБИСТЫЙ, -ая, -ое прост. 1. (удалой , бойкий) ҡыйыу, етеҙ, булдыҡлы 2. (слишком вольный) тыйнаҡһыҙ, әҙәпһеҙ, тәртипһеҙ; разухабистые манеры тыйнаҡһыҙ ҡылыҡтар
РАЗУЧИВАТЬ несов. см. разучить
РАЗУЧИВАТЬСЯ несов. 1. см. разучиться 2. страд. от разучивать
РАЗУЧИТЬ сов. что ятлау, өйрәнеү, отоу, отоп алыу; разучить каждое движение һәр хәрәкәтте өйрәнеү; разучить новую песню яңы йыр өйрәнеү
РАЗУЧИТЬСЯ сов. онотоу, онотоп бөтөү; разучиться играть на рояле роялдә уйнауҙы онотоу
РАЗЪ... приставка см. раз...
РАЗЪЕДАТЬ несов. 1. см. разъесть 2. перен. (губительно действовать на что-л.) ашау, бөтөрөү; злоба разъедала его сердце асыу уның йөрәген бөтөрҙө
РАЗЪЕДАТЬСЯ несов. 1. см. разъесться 2. страд. от разъедать
РАЗЪЕДИНЕНИЕ с см. разъединить — разъединять, разъединиться — разъединяться; разъединение общества йәмғиәттең тарҡалыуы; разъединение проводов сымдарҙы өҙөү; разъединение с сыном улы менән бәйләнеш өҙөлөү
РАЗЪЕДИНИТЕЛЬ м; эл. өҙгөс, айырғыс
РАЗЪЕДИНИТЬ сов. кого-что 1. өҙөү; разъединить провода сымдарҙы өҙөү 2. (разлучить) айырыу, аралау; судьба их разъединила яҙмыш уларҙы айырҙы
РАЗЪЕДИНИТЬСЯ сов. 1. өҙөлөү; провода разъединились үткәргестәр өҙөлдө 2. (разобщиться ) перен. айырылыу, араланыу, бәйләнеш өҙөлөү, тарҡалыу; друзья разъединились дуҫтарҙың бәйләнеше өҙөлдө
РАЗЪЕДИНЯТЬ несов. см. разъединить