Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 297 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
РАСТЕРЯТЬСЯ
РАСТАСОВЫВАТЬ несов. см. растасовать РАСТАЧИВАТЬ несов. см. расточить I РАСТАЩИТЬ сов. 1. кого-что ташып (алып китеп) бөтөрөү; растащить брёвна бүрәнәләрҙе ташып бөтөрөү 2. кого; разг. айырыу, айырып ебәреү, аралау; растащить дерущихся һуғышыусыларҙы айырып ебәреү
РАСТАЯТЬ сов. 1. иреү, иреп бөтөү; снег растаял ҡар ирене 2. перен. (аҡрынлап) бөтөү (юғалыу, һүнеү, тыныу); звуки растаяли тауыштар аҡрынлап тынды 3. перен. (рассеяться) таралыу, таралып бөтөү; толпа растаяла халыҡ төркөмө таралып бөттө 4. перен. (смягчиться) йомшарыу, күңел нескәреү, иреү, иреп китеү; растаять от удовольствия ләззәттән иреп китеү 5. что; разг. (растопить) иретеү; растаять воск балауыҙҙы иретеү; растаять лёд боҙҙо иретеү
РАСТВОР I м асылыу киңлеге, асылыу араһы (циркулдең, ҡайсының һ.б.); раствор циркуля циркулдең асылыу киңлеге 2. асылыш, асыҡ урын (ер), асылған урын, асылыу араһы; широкий раствор окна тәҙрәнең асылышы киң, киң (асылышлы) тәҙрә
РАСТВОР II м 1. в разн. знач. иретмә; насыщенный раствор туйындырылған иретмә 2. (тестообразная цементирующая смесь) иҙелмә, иҙмә; цементный раствор цемент иҙелмәһе; приготовить раствор иҙмә әҙерләү
РАСТВОРИМОСТЬ ж иреүсәнлек; растворимость солей тоҙҙарҙың иреүсәнлеге; степень растворимости иреүсәнлек дәрәжәһе
РАСТВОРИМЫЙ, -ая, -ое иреүсән, ирей торған; растворимые вещества ирей торған матдәләр; растворимый кофе ирей торған ҡәһүә
РАСТВОРИТЕЛЬ м.; спец. иреткес; растворитель красок буяу иреткес
РАСТВОРИТЬ I сов. что 1. асыу, асып ебәреү; растворить окна тәҙрәләрҙе асыу 2. спец. айырыу, асыу; растворить циркуль циркулде айырыу
РАСТВОРИТЬ II сов. что 1. иретеү; растворить известь в воде эзбизде һыуҙа иретеү 2. разг. иҙеү, иҙеп ҡуйыу; растворить тесто ҡамыр иҙеү
РАСТВОРИТЬСЯ I сов. асылыу, асылып китеү; дверь растворилась ишек асылып китте
РАСТВОРИТЬСЯ II сов. 1. иреү, иреп бөтөү; соль растворилась в воде тоҙ һыуҙа иреп бөттө 2. перен. юғалыу, юҡҡа сығыу, күренмәҫ булыу; сады растворились в темноте баҡсалар ҡараңғыла күренмәҫ булдылар
РАСТВОРЯЕМОСТЬ ж см. растворимость
РАСТВОРЯТЬ I несов. см. растворить I
РАСТВОРЯТЬ II несов. см. растворить II
РАСТВОРЯТЬСЯ I несов. 1. см. раствориться I; 2. страд. от растворять I
РАСТВОРЯТЬСЯ II несов. 1. см. раствориться II; 2. страд. от растворять II
РАСТЕКАТЬСЯ несов. 1. см. растечься 2. перен., разг. (излагать что-л. излишне подробно ) бик ентекләп (тәфсилләп) һөйләү
РАСТЕНИЕ с үҫемлек; дикие растения ҡырағай үҫемлектәр; однолетнее растение бер йыллыҡ үҫемлек; лекарственные растения дарыу үҫемлектәре
РАСТЕНИЕВОД м үҫемлекселек белгесе
РАСТЕНИЕВОДСТВО с 1. үҫемлекселек, үҫемлек үҫтереүселек 2. (наука) үҫемлекселек белеме (фәне)
РАСТЕНИЕВОДЧЕСКИЙ, -ая, -ое үҫемлекселек ...ы, үҫемлек үҫтереү ...ы
РАСТЕРЕБИТЬ сов. кого-что; разг. туҙҙырыу, йолҡоп (тартып, туҙҙырып) бөтөрөү; растеребить сноп көлтәне туҙҙырыу 2. һелкетеү, ҡуҙғатып ебәреү; растеребить зрителя тамашасыны ҡуҙғытып ебәреү
РАСТЕРЕТЬ сов. что 1. (размельчить трением ) онтау, ыуалап (ышҡып, ыуып) ваҡлау (онтау); растереть глину балсыҡты ыуып ваҡлау 2. (размазать) ышҡып һылау (һөртөү), ышҡыу; растереть грязь по стеклу бысраҡты быялаға ышҡып һылау 3. кого (натереть) ыуыу, ышҡыу, ыуалау, һыйпау; растереть уксусом һеркә менән ыуыу; растереть ноги аяҡтарҙы ыуыу
РАСТЕРЕТЬСЯ сов. 1. ыуаланып (ышҡылып) ваҡланыу, онталыу 2. һөртөү, һөртөнөү, ышҡыныу; растереться одеколоном одеколон һөртөү; растереться докрасна ҡыҙарғансы ышҡыныу; растереться полотенцем таҫтамал менән ышҡыныу
РАСТЕРЗАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от растерзать 2. прил.; разг. (растрёпанный) өҙгөләнеп (туҙып) бөткән 3. прил.; перен. ыҙаланып (яфаланып) бөткән, ғазапланған; растерзанное сердце ғазапланған йөрәк
РАСТЕРЗАТЬ сов. 1. кого ботарлау, ботарлап (өҙгөләп) ташлау; волки растерзали овцу бүреләр һарыҡты ботарлап ташлаған 2. что; разг. (с силой разорвать) туҙҙырыу, йолҡҡолау 3. что; перен. ыҙалау, өҙгөләндереү, ғазаплау, яфалау; растерзать душу сомнениями шик-шөбһәләр менән күңелде ғазаплау
РАСТЕРЯННОСТЬ ж аптыраш, аптырағанлыҡ, ҡаушағанлыҡ, ҡаушау; растерянность во взгляде ҡараштағы ҡаушау
РАСТЕРЯННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от растерять 2. прил. аптыраған, ҡаушаған, аптырап (ҡаушап, аҙап, юғалып) ҡалған; растерянный вид ҡаушаған ҡиәфәт
РАСТЕРЯТЬ сов. кого-что юғалтып бөтөрөү, юғалтыу, яҙыу, юйыу; растерять книги китаптарҙы юғалтып бөтөрөү; растерять родных туғандарҙы юғалтыу
РАСТЕРЯТЬСЯ сов. 1. юғалыу, юғалып бөтөү; растерялись все вещи бөтә нәмәләр юғалып бөттө 2. аптырап (ҡаушап, албырғап,
297
РАСТАСОВЫВАТЬ несов. см. растасовать РАСТАЧИВАТЬ несов. см. расточить I РАСТАЩИТЬ сов. 1. кого-что ташып (алып китеп) бөтөрөү; растащить брёвна бүрәнәләрҙе ташып бөтөрөү 2. кого; разг. айырыу, айырып ебәреү, аралау; растащить дерущихся һуғышыусыларҙы айырып ебәреү
РАСТАЯТЬ сов. 1. иреү, иреп бөтөү; снег растаял ҡар ирене 2. перен. (аҡрынлап) бөтөү (юғалыу, һүнеү, тыныу); звуки растаяли тауыштар аҡрынлап тынды 3. перен. (рассеяться) таралыу, таралып бөтөү; толпа растаяла халыҡ төркөмө таралып бөттө 4. перен. (смягчиться) йомшарыу, күңел нескәреү, иреү, иреп китеү; растаять от удовольствия ләззәттән иреп китеү 5. что; разг. (растопить) иретеү; растаять воск балауыҙҙы иретеү; растаять лёд боҙҙо иретеү
РАСТВОР I м асылыу киңлеге, асылыу араһы (циркулдең, ҡайсының һ.б.); раствор циркуля циркулдең асылыу киңлеге 2. асылыш, асыҡ урын (ер), асылған урын, асылыу араһы; широкий раствор окна тәҙрәнең асылышы киң, киң (асылышлы) тәҙрә
РАСТВОР II м 1. в разн. знач. иретмә; насыщенный раствор туйындырылған иретмә 2. (тестообразная цементирующая смесь) иҙелмә, иҙмә; цементный раствор цемент иҙелмәһе; приготовить раствор иҙмә әҙерләү
РАСТВОРИМОСТЬ ж иреүсәнлек; растворимость солей тоҙҙарҙың иреүсәнлеге; степень растворимости иреүсәнлек дәрәжәһе
РАСТВОРИМЫЙ, -ая, -ое иреүсән, ирей торған; растворимые вещества ирей торған матдәләр; растворимый кофе ирей торған ҡәһүә
РАСТВОРИТЕЛЬ м.; спец. иреткес; растворитель красок буяу иреткес
РАСТВОРИТЬ I сов. что 1. асыу, асып ебәреү; растворить окна тәҙрәләрҙе асыу 2. спец. айырыу, асыу; растворить циркуль циркулде айырыу
РАСТВОРИТЬ II сов. что 1. иретеү; растворить известь в воде эзбизде һыуҙа иретеү 2. разг. иҙеү, иҙеп ҡуйыу; растворить тесто ҡамыр иҙеү
РАСТВОРИТЬСЯ I сов. асылыу, асылып китеү; дверь растворилась ишек асылып китте
РАСТВОРИТЬСЯ II сов. 1. иреү, иреп бөтөү; соль растворилась в воде тоҙ һыуҙа иреп бөттө 2. перен. юғалыу, юҡҡа сығыу, күренмәҫ булыу; сады растворились в темноте баҡсалар ҡараңғыла күренмәҫ булдылар
РАСТВОРЯЕМОСТЬ ж см. растворимость
РАСТВОРЯТЬ I несов. см. растворить I
РАСТВОРЯТЬ II несов. см. растворить II
РАСТВОРЯТЬСЯ I несов. 1. см. раствориться I; 2. страд. от растворять I
РАСТВОРЯТЬСЯ II несов. 1. см. раствориться II; 2. страд. от растворять II
РАСТЕКАТЬСЯ несов. 1. см. растечься 2. перен., разг. (излагать что-л. излишне подробно ) бик ентекләп (тәфсилләп) һөйләү
РАСТЕНИЕ с үҫемлек; дикие растения ҡырағай үҫемлектәр; однолетнее растение бер йыллыҡ үҫемлек; лекарственные растения дарыу үҫемлектәре
РАСТЕНИЕВОД м үҫемлекселек белгесе
РАСТЕНИЕВОДСТВО с 1. үҫемлекселек, үҫемлек үҫтереүселек 2. (наука) үҫемлекселек белеме (фәне)
РАСТЕНИЕВОДЧЕСКИЙ, -ая, -ое үҫемлекселек ...ы, үҫемлек үҫтереү ...ы
РАСТЕРЕБИТЬ сов. кого-что; разг. туҙҙырыу, йолҡоп (тартып, туҙҙырып) бөтөрөү; растеребить сноп көлтәне туҙҙырыу 2. һелкетеү, ҡуҙғатып ебәреү; растеребить зрителя тамашасыны ҡуҙғытып ебәреү
РАСТЕРЕТЬ сов. что 1. (размельчить трением ) онтау, ыуалап (ышҡып, ыуып) ваҡлау (онтау); растереть глину балсыҡты ыуып ваҡлау 2. (размазать) ышҡып һылау (һөртөү), ышҡыу; растереть грязь по стеклу бысраҡты быялаға ышҡып һылау 3. кого (натереть) ыуыу, ышҡыу, ыуалау, һыйпау; растереть уксусом һеркә менән ыуыу; растереть ноги аяҡтарҙы ыуыу
РАСТЕРЕТЬСЯ сов. 1. ыуаланып (ышҡылып) ваҡланыу, онталыу 2. һөртөү, һөртөнөү, ышҡыныу; растереться одеколоном одеколон һөртөү; растереться докрасна ҡыҙарғансы ышҡыныу; растереться полотенцем таҫтамал менән ышҡыныу
РАСТЕРЗАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от растерзать 2. прил.; разг. (растрёпанный) өҙгөләнеп (туҙып) бөткән 3. прил.; перен. ыҙаланып (яфаланып) бөткән, ғазапланған; растерзанное сердце ғазапланған йөрәк
РАСТЕРЗАТЬ сов. 1. кого ботарлау, ботарлап (өҙгөләп) ташлау; волки растерзали овцу бүреләр һарыҡты ботарлап ташлаған 2. что; разг. (с силой разорвать) туҙҙырыу, йолҡҡолау 3. что; перен. ыҙалау, өҙгөләндереү, ғазаплау, яфалау; растерзать душу сомнениями шик-шөбһәләр менән күңелде ғазаплау
РАСТЕРЯННОСТЬ ж аптыраш, аптырағанлыҡ, ҡаушағанлыҡ, ҡаушау; растерянность во взгляде ҡараштағы ҡаушау
РАСТЕРЯННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от растерять 2. прил. аптыраған, ҡаушаған, аптырап (ҡаушап, аҙап, юғалып) ҡалған; растерянный вид ҡаушаған ҡиәфәт
РАСТЕРЯТЬ сов. кого-что юғалтып бөтөрөү, юғалтыу, яҙыу, юйыу; растерять книги китаптарҙы юғалтып бөтөрөү; растерять родных туғандарҙы юғалтыу
РАСТЕРЯТЬСЯ сов. 1. юғалыу, юғалып бөтөү; растерялись все вещи бөтә нәмәләр юғалып бөттө 2. аптырап (ҡаушап, албырғап,
297