Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 373 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СЕКРЕЦИЯ
СЕЙСМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое сейсмик (ер тет-рәцгә мөнәсәбәтле); сейсмические колебания сейсмик тирбәлештәр; сейсмические явления сейсмик күренештәр; сейсмические области сейсмик әлкәләр; сейсмическая карта сейсмик карта; сейсмическая станция сейсмик станция
СЕЙСМОГРАММА ж сейсмограмма (ер тирбәлешен сейсмограф ярҙамында яҙыу һөҙөмтәһе)
СЕЙСМОГРАФ м сейсмограф (ер тетрәгән-дәге йәки шартлатҡандамы тирбәлеште яҙа торган прибор)
СЕЙСМОГРАФИЧЕСКИЙ, -ая, -ое сейсмографик; сейсмографическая станция сейсмографик станция; сейсмографические наблюдения сейсмографик күҙәтеүҙәр
СЕЙСМОЛОГ м сейсмолог (сейсмология белгесе)
СЕЙСМОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое сейсмологик (сейсмологияма мөнәсәбәтле); сейсмологические сведения сейсмологик мәғлүмәттәр
СЕЙСМОЛОГИЯ ж сейсмология (геофизиканың ер тетрәцен һәм шума бәйле кцренеш-тәрҙе өйрәнә торман бцлеге)
СЕЙСМОМЕТР м сейсмометр (ер ҡабымындамы тирбәлештәрҙе цлсәй торман прибор)
СЕЙСМОМЕТРИЧЕСКИЙ, -ая, -ое сейсмометрик (сейсмометрияма мөнәсәбәтле )
СЕЙСМОМЕТРИЯ ж сейсмометрия (сейсмологияның ер ҡабымы тирбәлешен теркәц ысулдарын өйрәнгән бцлеге)
СЕЙСМОСТОЙКИЙ, -ая, -ое сейсмологик кәстәргә бирешмәй торған; сейсмостойкие постройки сейсмологик кәстәргә бирешмәй торған тә-ҙәләш
СЕЙСМОСТОЙКОСТЬ ж сейсмологик кәстәргә бирешмәүсәнлек
СЕЙФ м сейф (аҡса, ҡиммәтле нәмәләр һ. б. һаҡлай торман махсус тимер шкаф)
сейчас нареч. 1. (в данный момент) ошо мәлдә, әле, хәҙер, хәҙерге моментта; сейчас зима хәҙер ҡыш; я сейчас занят әле мин буш түгелмен 2. (немеделенно) тиҙ генә, хәҙер үк; сейчас же иди домой хәҙер үк әйәңә ҡайт 3. (только что) әле генә, яңы ғына, хәҙер генә; он сейчас здесь был ул әле генә бында ине
сЕканс м; мат. секанс (тригономик функцияларҙың береһе)
СЕКАТОР м секатор (баҡса ҡайсыһы); срезать ветки секатором секатор менән ботаҡтарҙы ҡырҡыу
СЕКАЧ м 1. ҡырҡҡыс, турағыс; секач для мяса ит турағыс 2. зоол. (взрослый самец кабана или морского котика) ата ҡабан, ата диңгеҙ бесәйе
СЕКВЕНЦИЯ ж; муз. секвенция (көйҙөң ҡабатланып килеце)
СЕКВЕСТР м секвестр (хөкцмәттең дәцләт мәнфәмәтендә ниндәйҙер милектән файҙала
373
ныуҙы тыйыуы йәки сикләце); наложить секвестр секвестр һалыу
СЕКВЕСТРОВАТЬ и СЕКВЕСТИРОВАТЬ сов., несов. что; юр. секвестрлау, секвестр һалыу; секвестровать имущество мәлкәтте секвестрлау
СЕКВОЙЯ ж секвойя (Төньяҡ Америкала цҫецсе ылыҫлы амас)
СЕКИРА ж айбалта
СЕКРЕТ I м 1. сер; держать в секрете сер итеп тотоу; сказать по секрету сер итеп әйтеү; секрет успеха уңыштың сере 2. (потайное устройство ) йәшерен нәмә, ғиллә, сер; замок с секретом серле йоҙаҡ 3. воен. секрет (дошман ямынан ҡуйылман өҫтәлмә йәшерен һаҡ); поставить секреты секрет ҡуйыу ♦ не секрет йәшерен түгел, сер түгел; секрет Полишинеля см. Полишинель
СЕКРЕТ II м; физиол. секрет (кешелә һәм хайуандарҙа биҙҙәр бцлеп сымарман матдә, мәҫ., шайыҡ )
СЕКРЕТАРИАТ м секретариат (ойошманың бцлеге һәм протоколсылар)
СЕКРЕТАРСКИЙ, -ая, -ое секретарлыҡ ...ы, сәркәтип ...ы, секретарь ...ы; секретарская должность секретарлыҡ вазифаһы
СЕКРЕТАРСТВО с секретарлыҡ
СЕКРЕТАРСТВОВАТЬ несов. секретарлыҡ итеү, секретарь (сәркәтип) вазифаһын үтәү
СЕКРЕТАРША ж; разг. секретарь, сәркәтип ( ҡатын-ҡыҙ )
СЕКРЕТАРЬ м; в разн. знач. секретарь, сәркәтип; секретарь профкома профком секретары ♦ Государственный секретарь Дәүләт секретары; учёный секретарь ғилми секретарь
СЕКРЕТЕР м секретер (яҙыу өҫтәленең төрө; яҙыу-һыҙыу өсөн шыуҙырмалы йәки ҡайтармалы таҡтаһы һәм тартмалары булман шкаф төрө)
СЕКРЕТКА ж; разг., уст. секретка (конвертһыҙ ебәрелә торман махсус почта ҡамыҙы)
СЕКРЕТНИЧАТЬ несов.; разг. 1. сер итеп тотоу, йәшереү 2. сер һәйләшеү, серләшеү; секретничать с подругой әхирәт менән серләшеү
СЕКРЕТНО нареч. серле, йәшертен, йәшереп, йәшерен, һиҙҙертмәй (белгертмәй) генә
СЕКРЕТНОСТЬ ж йәшеренлек, серлелек, йәшерен (сер) булыу; секретность переписки хатлашыуҙың йәшерен булыуы
СЕКРЕТНЫЙ, -ая, -ое йәшерен, йәшертен, серле; секретный документ йәшерен документ; секретный приказ йәшерен бойороҡ; секретный ларец серле ҡумта
СЕКРЕТОРНЫЙ, -ая, -ое физиол. секрет бүлеү, секрецияға мәнәсәбәтле; секреторная деятельность желёз биҙҙәрҙең секрет бүлеп сығарыуы
СЕКРЕЦИЯ ж; физиол. секреция (организм-ма тереклек өсөн кәрәк булман махсус матдәләрҙең биҙҙәре тарафынан яһалыуы һәм бцленеце)
СЕЙСМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое сейсмик (ер тет-рәцгә мөнәсәбәтле); сейсмические колебания сейсмик тирбәлештәр; сейсмические явления сейсмик күренештәр; сейсмические области сейсмик әлкәләр; сейсмическая карта сейсмик карта; сейсмическая станция сейсмик станция
СЕЙСМОГРАММА ж сейсмограмма (ер тирбәлешен сейсмограф ярҙамында яҙыу һөҙөмтәһе)
СЕЙСМОГРАФ м сейсмограф (ер тетрәгән-дәге йәки шартлатҡандамы тирбәлеште яҙа торган прибор)
СЕЙСМОГРАФИЧЕСКИЙ, -ая, -ое сейсмографик; сейсмографическая станция сейсмографик станция; сейсмографические наблюдения сейсмографик күҙәтеүҙәр
СЕЙСМОЛОГ м сейсмолог (сейсмология белгесе)
СЕЙСМОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое сейсмологик (сейсмологияма мөнәсәбәтле); сейсмологические сведения сейсмологик мәғлүмәттәр
СЕЙСМОЛОГИЯ ж сейсмология (геофизиканың ер тетрәцен һәм шума бәйле кцренеш-тәрҙе өйрәнә торман бцлеге)
СЕЙСМОМЕТР м сейсмометр (ер ҡабымындамы тирбәлештәрҙе цлсәй торман прибор)
СЕЙСМОМЕТРИЧЕСКИЙ, -ая, -ое сейсмометрик (сейсмометрияма мөнәсәбәтле )
СЕЙСМОМЕТРИЯ ж сейсмометрия (сейсмологияның ер ҡабымы тирбәлешен теркәц ысулдарын өйрәнгән бцлеге)
СЕЙСМОСТОЙКИЙ, -ая, -ое сейсмологик кәстәргә бирешмәй торған; сейсмостойкие постройки сейсмологик кәстәргә бирешмәй торған тә-ҙәләш
СЕЙСМОСТОЙКОСТЬ ж сейсмологик кәстәргә бирешмәүсәнлек
СЕЙФ м сейф (аҡса, ҡиммәтле нәмәләр һ. б. һаҡлай торман махсус тимер шкаф)
сейчас нареч. 1. (в данный момент) ошо мәлдә, әле, хәҙер, хәҙерге моментта; сейчас зима хәҙер ҡыш; я сейчас занят әле мин буш түгелмен 2. (немеделенно) тиҙ генә, хәҙер үк; сейчас же иди домой хәҙер үк әйәңә ҡайт 3. (только что) әле генә, яңы ғына, хәҙер генә; он сейчас здесь был ул әле генә бында ине
сЕканс м; мат. секанс (тригономик функцияларҙың береһе)
СЕКАТОР м секатор (баҡса ҡайсыһы); срезать ветки секатором секатор менән ботаҡтарҙы ҡырҡыу
СЕКАЧ м 1. ҡырҡҡыс, турағыс; секач для мяса ит турағыс 2. зоол. (взрослый самец кабана или морского котика) ата ҡабан, ата диңгеҙ бесәйе
СЕКВЕНЦИЯ ж; муз. секвенция (көйҙөң ҡабатланып килеце)
СЕКВЕСТР м секвестр (хөкцмәттең дәцләт мәнфәмәтендә ниндәйҙер милектән файҙала
373
ныуҙы тыйыуы йәки сикләце); наложить секвестр секвестр һалыу
СЕКВЕСТРОВАТЬ и СЕКВЕСТИРОВАТЬ сов., несов. что; юр. секвестрлау, секвестр һалыу; секвестровать имущество мәлкәтте секвестрлау
СЕКВОЙЯ ж секвойя (Төньяҡ Америкала цҫецсе ылыҫлы амас)
СЕКИРА ж айбалта
СЕКРЕТ I м 1. сер; держать в секрете сер итеп тотоу; сказать по секрету сер итеп әйтеү; секрет успеха уңыштың сере 2. (потайное устройство ) йәшерен нәмә, ғиллә, сер; замок с секретом серле йоҙаҡ 3. воен. секрет (дошман ямынан ҡуйылман өҫтәлмә йәшерен һаҡ); поставить секреты секрет ҡуйыу ♦ не секрет йәшерен түгел, сер түгел; секрет Полишинеля см. Полишинель
СЕКРЕТ II м; физиол. секрет (кешелә һәм хайуандарҙа биҙҙәр бцлеп сымарман матдә, мәҫ., шайыҡ )
СЕКРЕТАРИАТ м секретариат (ойошманың бцлеге һәм протоколсылар)
СЕКРЕТАРСКИЙ, -ая, -ое секретарлыҡ ...ы, сәркәтип ...ы, секретарь ...ы; секретарская должность секретарлыҡ вазифаһы
СЕКРЕТАРСТВО с секретарлыҡ
СЕКРЕТАРСТВОВАТЬ несов. секретарлыҡ итеү, секретарь (сәркәтип) вазифаһын үтәү
СЕКРЕТАРША ж; разг. секретарь, сәркәтип ( ҡатын-ҡыҙ )
СЕКРЕТАРЬ м; в разн. знач. секретарь, сәркәтип; секретарь профкома профком секретары ♦ Государственный секретарь Дәүләт секретары; учёный секретарь ғилми секретарь
СЕКРЕТЕР м секретер (яҙыу өҫтәленең төрө; яҙыу-һыҙыу өсөн шыуҙырмалы йәки ҡайтармалы таҡтаһы һәм тартмалары булман шкаф төрө)
СЕКРЕТКА ж; разг., уст. секретка (конвертһыҙ ебәрелә торман махсус почта ҡамыҙы)
СЕКРЕТНИЧАТЬ несов.; разг. 1. сер итеп тотоу, йәшереү 2. сер һәйләшеү, серләшеү; секретничать с подругой әхирәт менән серләшеү
СЕКРЕТНО нареч. серле, йәшертен, йәшереп, йәшерен, һиҙҙертмәй (белгертмәй) генә
СЕКРЕТНОСТЬ ж йәшеренлек, серлелек, йәшерен (сер) булыу; секретность переписки хатлашыуҙың йәшерен булыуы
СЕКРЕТНЫЙ, -ая, -ое йәшерен, йәшертен, серле; секретный документ йәшерен документ; секретный приказ йәшерен бойороҡ; секретный ларец серле ҡумта
СЕКРЕТОРНЫЙ, -ая, -ое физиол. секрет бүлеү, секрецияға мәнәсәбәтле; секреторная деятельность желёз биҙҙәрҙең секрет бүлеп сығарыуы
СЕКРЕЦИЯ ж; физиол. секреция (организм-ма тереклек өсөн кәрәк булман махсус матдәләрҙең биҙҙәре тарафынан яһалыуы һәм бцленеце)