Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 390 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СКАЗУЕМОСТЬ
СКАЗУЕМОСТЬ ж; грам. хәбәрлек; категория сказуемости хәбәрлек категорияһы
СКАЗЫВАТЬ несов. что; уст. прост. 1. (говорить ) әйтеү 2. (рассказывать) һөйләү
СКАЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. сказаться 2, 3;
2. страд. от сказывать 2
СКАКАЛКА ж һикергес, ырғымыс; прыгать через скакалку ырғымыс менән һикерәнләү
СКАКАТЬ несов. 1. (прыгать) һикереү, ырғыу; скакать через верёвочку бау аша һикереү; скакать на одной ноге бер аяҡта һикереү 2. (ехать вскачь, быстро) сабыу; скакать в город ҡалаға сабыу 3. (участвовать в скачках — о лошадях) бәйгелә (сабышта) ҡатнашыу, сабышыу 4. перен. кинәт (киҫкен) күтәрелеү, һикереү; температура скачет температура кинәт күтәрелә
СКАКОВОЙ, -ая, -ое сабыш ...ы, ат ...ы; скаковая лошадь сабыш аты; скаковые соревнования ат ярыштары
скакУн м сабыш (бәйге) аты, йүгерек, сапҡыр; соревнование скакунов сапҡырҙар ярышы
СКАЛА ж ҡая, ҡая таш; подводная скала һыу аҫты ҡаяһы
СКАЛАМБУРИТЬ сов. һүҙ уйнатыу
СКАЛИСТЫЙ, -ая, -ое ҡаялы, ҡая ташлы; скалистый берег ҡаялы яр
СКАЛИТЬ несов. что теш күрһәтеү, ыржайтыу ♦ скалить зубы прост. ыржайыу (ауыҙ йырып көлөц)
СКАЛИТЬСЯ несов.; разг. 1. (обнажаться — о зубах) теш күрһәтеү, ыржайыу 2. см. скалить зубы
СКАЛКА ж1 1. (для теста) уҡлау; (для белья) бәләк, кер туҡмағы, кер тәгәрәткес 2. тех. скалка
СКАЛОЛАЗ м ҡаяға менеүсе (спортсы)
СКАЛОЛАЗАНИЕ с ҡаяға менеү
СКАЛЫВАНИЕ с см. скалывать
СКАЛЫВАТЬ несов. см. сколоть
СКАЛЫВАТЬСЯ несов. 1. см. сколоться 2. страд. от скалывать
СКАЛЬД м скальд (Боронго Скандинавияла йырсы, шагир)
СКАЛЬКИРОВАТЬ сов. что калькалау (1. махс. калька ҡагыҙы ярҙамында нимәнецдер кцсермәһен төшөрөп алыу 2. лингв. сит тел ҡалыбына эйәреп яцы һцҙ йәки һцҙбәйләнеш яһау)
СКАЛЬКУЛИРОВАТЬ сов. см. калькулировать
СКАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡаялы, ҡая ташлы 2. (каменистый) ташлы, ҡаты; скальный грунт ташлы тупраҡ; скальная порода ташлы (ҡаты) тоҡом 3. спец. тау-таш ...ы, тау-таш араһында башҡарылған; скальные работы тау-таш эштәре
СКАЛЬП м скальп (сәсе менән тунап алын-ган баш тиреһе)
СКАЛЬПЕЛЬ м скальпель (ҙур булмаган хирург бысагы )
СКАЛЬПИРОВАТЬ сов., несов. кого-что скальп алыу
СКАМЕЙКА ж см. скамья
СКАМЬЯ ж эскәмйә; сесть на скамью эскәмйәгә ултырыу ♦ скамья подсудимых суд эскәмйәһе (хөкөм ителгән кешеләрҙец урыны); со школьной скамьи уҡыуҙы тамамлағас та
СКАНДАЛ м ғауға, янъял, талаш, ыҙғыш, низағ; поднять скандал ғауға күтәреү
СКАНДАЛИСТ м и СКАНДАЛИСТКА ж ғауғасы, янъялсы, талаш (ыҙғыш, низағ) күтәреүсе (ҡуптарыусы)
СКАНДАЛИТЬ несов. ғауғалашыу, янъял (талаш, ыҙғыш, низағ) ҡуптарыу (күтәреү)
СКАНДАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (позорящий) ғауғалы, хурлыҡлы; скандальный случай ғауғалы осраҡ 2. разг. (любящий скандалить) ғауғасыл, дәғүәсел, бәләсел, тауыш (янъял, ыҙғыш) ҡуптарырға яратҡан; скандальный человек ғауғасыл кеше
СКАНДИНАВСКИЙ, -ая, -ое скандинав ...ы, Скандинавия ...ы; скандинавские страны Скандинавия илдәре; скандинавские языки скандинав телдәре
СКАНДИНАВЫ мн. скандинавиялылар, Скандинавия халыҡтары // ед. скандинав м Скандинавия ир-аты; скандинавка ж Скандинавия ҡатын-ҡыҙы
СКАНДИРОВАНИЕ с см. скандировать; скандирование лозунгов лозунгыларҙы өҙөп-өҙөп ҡысҡырып әйтеү
СКАНДИРОВАТЬ несов. что и без доп. ижекләп (өҙөп-өҙөп) ҡысҡырып әйтеү (уҡыу); скандировать лозунги лозунгыларҙы өҙөп-өҙөп ҡысҡырып уҡыу
СКАПЛИВАТЬ несов. см. скопить
СКАПЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. скопиться 2. страд. от скапливать
СКАРБ м собир.; разг. донъя кәрәк-ярағы, ваҡ-төйәк мөлкәт
СКАРЕД м и скАреда м и ж; разг. һаран, ҡомһоҙ (кеше)
СКАРЕДНИЧАТЬ несов.; разг. һаранланыу, ҡомһоҙланыу
СКАРЕДНОСТЬ ж; разг. һаранлыҡ, ҡомһоҙлоҡ
СКАРЕДНЫЙ, -ая, -ое разг. һаран, ҡомһоҙ; скаредный человек һаран кеше
СКАРИФИКАТОР м; с. -х. скарификатор (1. орлоҡто скарификациялау машинаһы 2. ска-рификациялау ҡоралы)
СКАРИФИКАЦИЯ ж; с. -х. скарификация, скарификациялау (1. шытымын тиҙләтец өсөн ҡайһы бер орлоҡтарҙы сәсец алдынан эшкәртец 2. эсенә һауа цтһен өсөн ерҙе тәрән итеп йырыу)
СКАРЛАТИНА ж скарлатина (балаларҙыц йогошло ауырыуы); болеть скарлатиной скарлатина менән ауырыу
390
СКАЗУЕМОСТЬ ж; грам. хәбәрлек; категория сказуемости хәбәрлек категорияһы
СКАЗЫВАТЬ несов. что; уст. прост. 1. (говорить ) әйтеү 2. (рассказывать) һөйләү
СКАЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. сказаться 2, 3;
2. страд. от сказывать 2
СКАКАЛКА ж һикергес, ырғымыс; прыгать через скакалку ырғымыс менән һикерәнләү
СКАКАТЬ несов. 1. (прыгать) һикереү, ырғыу; скакать через верёвочку бау аша һикереү; скакать на одной ноге бер аяҡта һикереү 2. (ехать вскачь, быстро) сабыу; скакать в город ҡалаға сабыу 3. (участвовать в скачках — о лошадях) бәйгелә (сабышта) ҡатнашыу, сабышыу 4. перен. кинәт (киҫкен) күтәрелеү, һикереү; температура скачет температура кинәт күтәрелә
СКАКОВОЙ, -ая, -ое сабыш ...ы, ат ...ы; скаковая лошадь сабыш аты; скаковые соревнования ат ярыштары
скакУн м сабыш (бәйге) аты, йүгерек, сапҡыр; соревнование скакунов сапҡырҙар ярышы
СКАЛА ж ҡая, ҡая таш; подводная скала һыу аҫты ҡаяһы
СКАЛАМБУРИТЬ сов. һүҙ уйнатыу
СКАЛИСТЫЙ, -ая, -ое ҡаялы, ҡая ташлы; скалистый берег ҡаялы яр
СКАЛИТЬ несов. что теш күрһәтеү, ыржайтыу ♦ скалить зубы прост. ыржайыу (ауыҙ йырып көлөц)
СКАЛИТЬСЯ несов.; разг. 1. (обнажаться — о зубах) теш күрһәтеү, ыржайыу 2. см. скалить зубы
СКАЛКА ж1 1. (для теста) уҡлау; (для белья) бәләк, кер туҡмағы, кер тәгәрәткес 2. тех. скалка
СКАЛОЛАЗ м ҡаяға менеүсе (спортсы)
СКАЛОЛАЗАНИЕ с ҡаяға менеү
СКАЛЫВАНИЕ с см. скалывать
СКАЛЫВАТЬ несов. см. сколоть
СКАЛЫВАТЬСЯ несов. 1. см. сколоться 2. страд. от скалывать
СКАЛЬД м скальд (Боронго Скандинавияла йырсы, шагир)
СКАЛЬКИРОВАТЬ сов. что калькалау (1. махс. калька ҡагыҙы ярҙамында нимәнецдер кцсермәһен төшөрөп алыу 2. лингв. сит тел ҡалыбына эйәреп яцы һцҙ йәки һцҙбәйләнеш яһау)
СКАЛЬКУЛИРОВАТЬ сов. см. калькулировать
СКАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡаялы, ҡая ташлы 2. (каменистый) ташлы, ҡаты; скальный грунт ташлы тупраҡ; скальная порода ташлы (ҡаты) тоҡом 3. спец. тау-таш ...ы, тау-таш араһында башҡарылған; скальные работы тау-таш эштәре
СКАЛЬП м скальп (сәсе менән тунап алын-ган баш тиреһе)
СКАЛЬПЕЛЬ м скальпель (ҙур булмаган хирург бысагы )
СКАЛЬПИРОВАТЬ сов., несов. кого-что скальп алыу
СКАМЕЙКА ж см. скамья
СКАМЬЯ ж эскәмйә; сесть на скамью эскәмйәгә ултырыу ♦ скамья подсудимых суд эскәмйәһе (хөкөм ителгән кешеләрҙец урыны); со школьной скамьи уҡыуҙы тамамлағас та
СКАНДАЛ м ғауға, янъял, талаш, ыҙғыш, низағ; поднять скандал ғауға күтәреү
СКАНДАЛИСТ м и СКАНДАЛИСТКА ж ғауғасы, янъялсы, талаш (ыҙғыш, низағ) күтәреүсе (ҡуптарыусы)
СКАНДАЛИТЬ несов. ғауғалашыу, янъял (талаш, ыҙғыш, низағ) ҡуптарыу (күтәреү)
СКАНДАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (позорящий) ғауғалы, хурлыҡлы; скандальный случай ғауғалы осраҡ 2. разг. (любящий скандалить) ғауғасыл, дәғүәсел, бәләсел, тауыш (янъял, ыҙғыш) ҡуптарырға яратҡан; скандальный человек ғауғасыл кеше
СКАНДИНАВСКИЙ, -ая, -ое скандинав ...ы, Скандинавия ...ы; скандинавские страны Скандинавия илдәре; скандинавские языки скандинав телдәре
СКАНДИНАВЫ мн. скандинавиялылар, Скандинавия халыҡтары // ед. скандинав м Скандинавия ир-аты; скандинавка ж Скандинавия ҡатын-ҡыҙы
СКАНДИРОВАНИЕ с см. скандировать; скандирование лозунгов лозунгыларҙы өҙөп-өҙөп ҡысҡырып әйтеү
СКАНДИРОВАТЬ несов. что и без доп. ижекләп (өҙөп-өҙөп) ҡысҡырып әйтеү (уҡыу); скандировать лозунги лозунгыларҙы өҙөп-өҙөп ҡысҡырып уҡыу
СКАПЛИВАТЬ несов. см. скопить
СКАПЛИВАТЬСЯ несов. 1. см. скопиться 2. страд. от скапливать
СКАРБ м собир.; разг. донъя кәрәк-ярағы, ваҡ-төйәк мөлкәт
СКАРЕД м и скАреда м и ж; разг. һаран, ҡомһоҙ (кеше)
СКАРЕДНИЧАТЬ несов.; разг. һаранланыу, ҡомһоҙланыу
СКАРЕДНОСТЬ ж; разг. һаранлыҡ, ҡомһоҙлоҡ
СКАРЕДНЫЙ, -ая, -ое разг. һаран, ҡомһоҙ; скаредный человек һаран кеше
СКАРИФИКАТОР м; с. -х. скарификатор (1. орлоҡто скарификациялау машинаһы 2. ска-рификациялау ҡоралы)
СКАРИФИКАЦИЯ ж; с. -х. скарификация, скарификациялау (1. шытымын тиҙләтец өсөн ҡайһы бер орлоҡтарҙы сәсец алдынан эшкәртец 2. эсенә һауа цтһен өсөн ерҙе тәрән итеп йырыу)
СКАРЛАТИНА ж скарлатина (балаларҙыц йогошло ауырыуы); болеть скарлатиной скарлатина менән ауырыу
390