Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 394 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СКЛЕРОТИК
СКЛЕРОТИК м; разг. склеротик (склероз менән ауырымн кеше)
СКЛЕРОТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое склеротик, склероз ...ы (склероз менән ауырыган); склеротический процесс склероз процесы
СКЛИКАТЬ сов. кого-что; разг. саҡырыу, саҡырып (өндәшеп) йыйыу, ҡысҡырып саҡырыу (өндәшеү); скликать цыплят себештәрҙе саҡырыу
СКЛИКАТЬ несов. см. скликать
склОка ж ыҙғыш, талаш, ғауға, дәғүәләшеү
СКЛОН м һөҙәклек, бит, битләү, ҡашлаҡ, ипкен, ҡабырға; склон горы тау бите ♦ на склоне лет (жизни, дней) ҡартлыҡ көнөндә
СКЛОНЕНИЕ с 1. см. склонить — склонять 2. грам. килеш менән үҙгәреш; склонение существительных исемдәрҙең килеш менән үҙгәреше ♦ магнитное склонение; склонение магнитной стрелки физ. магнит ауышыуы
СКЛОНИТЬ сов. что 1. (нагнуть) эйеү, ауыштырыу, бөгөү, һалындырыу; склонить голову башты эйеү; склонить знамёна байраҡтарҙы һалындырыу 2. кого-что; перен. (расположить к себе) үҙ яғына ауҙарыу (тартыу), йәлеп итеү 3. к чему, на что; перен. (убедить согласиться на что-л.) (өндәп) күндереү, (димләп) ризалатыу; склонить к побегу ҡасырға күндереү ♦ склонить голову перед кем-чем; высок.: 1) буйһоноу, үҙеңде еңелгән һанау, башты эйеү; 2) ихтирам белдереү, баш эйеү
СКЛОНИТЬСЯ сов. 1. (нагнуться) эйелеү, бөгөлөү, эйелеп (бөгөлөп, һалынып) төшөү; ветки склонились над водой ботаҡтар һыуға һалынып төшкән 2. к чему, на что ауышыу, күсеү; день склонился к вечеру көн кискә ауышты 3. йүнәлеш алыу, күсеү; склониться на сторону народа халыҡ яғына күсеү 4. к чему, на что; перен. (согласиться, поддавшись уговорам) күнеү, ауыу, риза булыу, ризалашыу; склониться к новому решению яңы ҡарарға риза булыу
СКЛОННОСТЬ ж 1. әүәҫлек, һәләтлек, күңел ятыу, йән тартыу, әүәҫ булыу, бирелеүсәнлек; склонность к научной работе ғилми эшкә әүәҫлек; склонность к чтению уҡыуға әүәҫлек 2. (предрасположенность) -ға/-гә бирешеүсәнлек, тиҙ генә -ып/-еп барыу; склонность к полноте тиҙ генә һимереп барыу
СКЛОННЫЙ, -ая, -ое 1. к чему әүәҫ, яратыусан, мауығыусан; склонный к научным занятиям ғилми эшкә әүәҫ 2. -ға/-ғә бирешеүсән (тартым), тиҙ генә -ып/-еп барған; склонный к болезням тиҙ генә ауырып барған 3. к чему и с неопр. -ға/-гә әҙер (әҙер булған); он склонен согласиться ул ризалашырға әҙер
СКЛОНЯЕМОСТЬ ж; грам. килеш менән үҙгәреүсәнлек
СКЛОНЯЕМЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от склонять 2. прил.; грам. килеш менән үҙгәрә торған
СКЛОНЯТЬ несов. что 1. см. склонить 2. что; грам. килеш менән үҙгәртеү 3. кого-что; перен., разг. йыш телгә алыу, сәйнәү, энәһенән-ебенә тиклем тикшереү; его склоняют на всех собраниях уны йыйылыш һайын телгә алалар ♦ склонять по всем падежам (во всех падежах) см. склонять 3
СКЛОНЯТЬСЯ несов. 1. см. склониться 2. грам. килеш менән үҙгәреү 3. страд. от склонять
СКЛОЧНИК м и СКЛОЧНИЦА ж; разг. ғауғасы, янъялсы, ара боҙоусы
СКЛОЧНИЧАТЬ несов.; разг. ғауға (бола) ҡуптарыу, талаш (янъял) сығарыу, ыҙғышыу, ара боҙоу
СКЛОЧНИЧЕСТВО с; разг. ғауғасыллыҡ, янъялсыллыҡ
СКЛОЧНЫЙ, -ая, -ое разг. 1. ғауғалы, ығы-зығылы; склочные отношения ғауғалы мөнәсәбәттәр 2. ғауғасыл, дәғүәсел, бәләсел; склочный человек ғауғасыл кеше
СКЛЯНКА I ж; разг. ваҡ (бәләкәй) шешә
СКЛЯНКА II ж; мор. 1. склянка (дицгеҙҙә ярты сәғәтлек ваҡыт) 2. мн. склянки ҡом сәғәте ( караптарҙа)
СКОБА ж 1. тотҡа, тотҡос; железная скоба тимер тотҡос 2. атлама, беркеткес, нығытҡыс; скрепить брёвна скобами бүрәнәләрҙе атлама менән беркетеү
скОбель м һыҙырғыс, тырнаҡ йышҡы, ҡырғы; строгать скобелем ҡырғы менән йышыу
СКОБЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое йышҡы ...ы; скобельные ручки йышҡы тотҡаһы
СКОБКА ж 1. см. скоба 2. мн. скобки; грам., мат. йәйә; квадратные скобки квадрат йәйәләр; круглые скобки түңәрәк йәйәләр; открыть скобки йәйәләрҙе асыу ♦ в скобку (стричь) сәсте түңәрәк итеп алыу; сказать в скобках һүҙ араһында ғына әйтеп (иҫкә төшөрөп) китеү
СКОБЛЕНИЕ с см. скоблить; скобление коры ҡабыҡты ҡырып таҙартыу
СКОБЛИЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡыра (йыша) торған, ҡырғыс, йышҡыс; скоблильная машина ҡырғыс машина
СКОБЛИТЬ несов. что ҡырыу, ҡырып таҙартыу (эшкәртеү); скоблить стол ножом өҫтәлде бысаҡ менән ҡырып таҙартыу; скоблить овчину һарыҡ тиреһен ҡырып эшкәртеү
СКОБЯНОЙ, -ая, -ое тимер-томорҙан эшләнгән, тимер-томор ...ы; скобяной магазин тимер-томор магазины
СКОВАННОСТЬ ж 1. ирекле (иркен) булмау; скованность движений хәрәкәттәрҙең иркен булмауы 2. оялсанлыҡ, тартыныусанлыҡ
СКОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от сковать 2. прил.; перен. (лишённый свободы, лёгкости, непринуждённости) ирекле (иркен) булмаған, тотҡарлыҡлы; скованные движения тотҡарлыҡ-
394
СКЛЕРОТИК м; разг. склеротик (склероз менән ауырымн кеше)
СКЛЕРОТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое склеротик, склероз ...ы (склероз менән ауырыган); склеротический процесс склероз процесы
СКЛИКАТЬ сов. кого-что; разг. саҡырыу, саҡырып (өндәшеп) йыйыу, ҡысҡырып саҡырыу (өндәшеү); скликать цыплят себештәрҙе саҡырыу
СКЛИКАТЬ несов. см. скликать
склОка ж ыҙғыш, талаш, ғауға, дәғүәләшеү
СКЛОН м һөҙәклек, бит, битләү, ҡашлаҡ, ипкен, ҡабырға; склон горы тау бите ♦ на склоне лет (жизни, дней) ҡартлыҡ көнөндә
СКЛОНЕНИЕ с 1. см. склонить — склонять 2. грам. килеш менән үҙгәреш; склонение существительных исемдәрҙең килеш менән үҙгәреше ♦ магнитное склонение; склонение магнитной стрелки физ. магнит ауышыуы
СКЛОНИТЬ сов. что 1. (нагнуть) эйеү, ауыштырыу, бөгөү, һалындырыу; склонить голову башты эйеү; склонить знамёна байраҡтарҙы һалындырыу 2. кого-что; перен. (расположить к себе) үҙ яғына ауҙарыу (тартыу), йәлеп итеү 3. к чему, на что; перен. (убедить согласиться на что-л.) (өндәп) күндереү, (димләп) ризалатыу; склонить к побегу ҡасырға күндереү ♦ склонить голову перед кем-чем; высок.: 1) буйһоноу, үҙеңде еңелгән һанау, башты эйеү; 2) ихтирам белдереү, баш эйеү
СКЛОНИТЬСЯ сов. 1. (нагнуться) эйелеү, бөгөлөү, эйелеп (бөгөлөп, һалынып) төшөү; ветки склонились над водой ботаҡтар һыуға һалынып төшкән 2. к чему, на что ауышыу, күсеү; день склонился к вечеру көн кискә ауышты 3. йүнәлеш алыу, күсеү; склониться на сторону народа халыҡ яғына күсеү 4. к чему, на что; перен. (согласиться, поддавшись уговорам) күнеү, ауыу, риза булыу, ризалашыу; склониться к новому решению яңы ҡарарға риза булыу
СКЛОННОСТЬ ж 1. әүәҫлек, һәләтлек, күңел ятыу, йән тартыу, әүәҫ булыу, бирелеүсәнлек; склонность к научной работе ғилми эшкә әүәҫлек; склонность к чтению уҡыуға әүәҫлек 2. (предрасположенность) -ға/-гә бирешеүсәнлек, тиҙ генә -ып/-еп барыу; склонность к полноте тиҙ генә һимереп барыу
СКЛОННЫЙ, -ая, -ое 1. к чему әүәҫ, яратыусан, мауығыусан; склонный к научным занятиям ғилми эшкә әүәҫ 2. -ға/-ғә бирешеүсән (тартым), тиҙ генә -ып/-еп барған; склонный к болезням тиҙ генә ауырып барған 3. к чему и с неопр. -ға/-гә әҙер (әҙер булған); он склонен согласиться ул ризалашырға әҙер
СКЛОНЯЕМОСТЬ ж; грам. килеш менән үҙгәреүсәнлек
СКЛОНЯЕМЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от склонять 2. прил.; грам. килеш менән үҙгәрә торған
СКЛОНЯТЬ несов. что 1. см. склонить 2. что; грам. килеш менән үҙгәртеү 3. кого-что; перен., разг. йыш телгә алыу, сәйнәү, энәһенән-ебенә тиклем тикшереү; его склоняют на всех собраниях уны йыйылыш һайын телгә алалар ♦ склонять по всем падежам (во всех падежах) см. склонять 3
СКЛОНЯТЬСЯ несов. 1. см. склониться 2. грам. килеш менән үҙгәреү 3. страд. от склонять
СКЛОЧНИК м и СКЛОЧНИЦА ж; разг. ғауғасы, янъялсы, ара боҙоусы
СКЛОЧНИЧАТЬ несов.; разг. ғауға (бола) ҡуптарыу, талаш (янъял) сығарыу, ыҙғышыу, ара боҙоу
СКЛОЧНИЧЕСТВО с; разг. ғауғасыллыҡ, янъялсыллыҡ
СКЛОЧНЫЙ, -ая, -ое разг. 1. ғауғалы, ығы-зығылы; склочные отношения ғауғалы мөнәсәбәттәр 2. ғауғасыл, дәғүәсел, бәләсел; склочный человек ғауғасыл кеше
СКЛЯНКА I ж; разг. ваҡ (бәләкәй) шешә
СКЛЯНКА II ж; мор. 1. склянка (дицгеҙҙә ярты сәғәтлек ваҡыт) 2. мн. склянки ҡом сәғәте ( караптарҙа)
СКОБА ж 1. тотҡа, тотҡос; железная скоба тимер тотҡос 2. атлама, беркеткес, нығытҡыс; скрепить брёвна скобами бүрәнәләрҙе атлама менән беркетеү
скОбель м һыҙырғыс, тырнаҡ йышҡы, ҡырғы; строгать скобелем ҡырғы менән йышыу
СКОБЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое йышҡы ...ы; скобельные ручки йышҡы тотҡаһы
СКОБКА ж 1. см. скоба 2. мн. скобки; грам., мат. йәйә; квадратные скобки квадрат йәйәләр; круглые скобки түңәрәк йәйәләр; открыть скобки йәйәләрҙе асыу ♦ в скобку (стричь) сәсте түңәрәк итеп алыу; сказать в скобках һүҙ араһында ғына әйтеп (иҫкә төшөрөп) китеү
СКОБЛЕНИЕ с см. скоблить; скобление коры ҡабыҡты ҡырып таҙартыу
СКОБЛИЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡыра (йыша) торған, ҡырғыс, йышҡыс; скоблильная машина ҡырғыс машина
СКОБЛИТЬ несов. что ҡырыу, ҡырып таҙартыу (эшкәртеү); скоблить стол ножом өҫтәлде бысаҡ менән ҡырып таҙартыу; скоблить овчину һарыҡ тиреһен ҡырып эшкәртеү
СКОБЯНОЙ, -ая, -ое тимер-томорҙан эшләнгән, тимер-томор ...ы; скобяной магазин тимер-томор магазины
СКОВАННОСТЬ ж 1. ирекле (иркен) булмау; скованность движений хәрәкәттәрҙең иркен булмауы 2. оялсанлыҡ, тартыныусанлыҡ
СКОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от сковать 2. прил.; перен. (лишённый свободы, лёгкости, непринуждённости) ирекле (иркен) булмаған, тотҡарлыҡлы; скованные движения тотҡарлыҡ-
394