Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 393 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СКЛЕРОМЕТР
СКИСАТЬ несов. см. скиснуть
СКИСНУТЬ сов. 1. ойоу, әсеү; молоко скисло һөт әсегән 2. перен., разг. төшөнкөлөккә бирелеү, бойоғоу; что ты скис? ниңә төшөнкөлөккә бирелдең?
СКИТ м скит (1. аскет монахтар йәшәй торган ҙур булмаган торлаҡ 2. старообрядсылар монастыры йәки ҡасабаһы)
СКИТАЛЕЦ м и СКИТАЛИЦА ж йөргөнсө, илгиҙәр
СКИТАЛЬЧЕСКИЙ, -ая, -ое йөргөнсө ...ы, илгиҙәр ...ы; скитальческая жизнь йөргөнсөләр тормошо
СКИТАЛЬЧЕСТВО с ил гиҙеү, күскенселек, сәйәхәт итеү
СКИТАНИЕ с см. скитаться
СКИТАТЬСЯ несов. 1. (странствовать) ил гиҙеү, сәйәхәт итеү, илдән-илгә йөрөү 2. разг. (не иметь постоянного места жительства, работы ) күсеп йөрөү
СКИФ I м см. скифы
СКИФ II м скиф (оҙон һәм тар гына итеп эшләнгән ярыш кәмәһе)
скИфский, -ая, -ое скиф ...ы; скифское искусство скиф сәнғәте
СКИФЫ мн. (ед. скиф м) скифтар (яцы эрага тиклем VII—III бб. Ҡара дицгеҙҙец төньягында йәшәгән төрлө кцсмә ҡәбиләләрҙец дөйөм исеме)
СКЛАД I м; в разн. знач. склад; склад оружия ҡорал склады; торговый склад сауҙа склады; заведующий складом склад мөдире
СКЛАД II м 1. төҙөлөш, физик йөҙ; склад фигуры кәүҙә төҙөлөшө; склад лица йөҙ төҙөлөшө 2. рәүеш, торош; склад ума аҡыл рәүеше; душевный склад күңел торошо 3. (установившийся порядок) төҙөлөш, рәүеш; склад жизни тормош рәүеше 4. разг. (слаженность) бәйләнеш, төҙөклөк, ятышлылыҡ ♦ ни складу ни ладу см. лад
СКЛАДИРОВАТЬ сов., несов. что складҡа һалыу (урынлаштырыу); складировать хлопок мамыҡты складҡа урынлаштырыу
СКЛАДКА I ж 1. бөрмә; юбка со складками бөрмәле итәк 2. (прямолинейный сгиб на ткани ) һыр; брюки с отутюженными складками һырҙары үтекләнгән салбар 3. (морщина на коже , теле) йыйырсыҡ 4. (волнообразный изгиб пластов земной коры) йыйырсыҡ
СКЛАДКА II ж; разг. см. склад II 2
СКЛАДНОЙ, -ая, -ое асылып-ябылмалы, йы-йылып-яҙылмалы, йыйылмалы; складная кровать йыйылмалы карауат ♦ складной нож бәке
СКЛАДНЫЙ, -ая, -ое 1. разг. (стройный) зифа буйлы, матур кәүҙәле, һомғол; складный юноша һомғол егет 2. (связный, гладкий — о речи) шыма, төҙөк, бәйләнешле; складная речь шыма телмәр 3. разг. (хороший, удобный) яҡ
шы, уңышлы, ҡулайлы, яйлы; складные сапожки яйлы итек
складочный I, -ая, -ое склад ...ы, склад итеп тотолған; складочный пункт склад пункты; складочное помещение склад итеп тотолған бина
складочный II, -ая, -ое уст. күмәк кешенән йыйылған; складочное имущество күмәк кешенән йыйылған мөлкәт
СКЛАДСКОЙ, -ая, -ое склад ...ы; складские рабочие склад эшселәре
СКЛАДЧАТЫЙ, -ая, -ое 1. бөрмәле; складчатая юбка бөрмәле итәк 2. геол. йыйырсыҡлы, йыйырсыҡланып торған; складчатые горные цепи йыйырсыҡлы тау теҙмәләре
СКЛАДЧИНА ж аҡса (әйбер) һалышыу; купить в складчину что-л. нимәлер аҡса һалышып һатып алыу
СКЛАДЫВАТЬ несов. см. сложить 1—5
СКЛАДЫВАТЬСЯ несов. 1. см. сложиться 2. страд. от складывать
СКЛЕВАТЬ сов. что суҡып (сүпләп) ашап бөтөрөү; (о рыбе) сиртеү, сиртеп ашау
СКЛЁВЫВАТЬ несов. см. склевать
СКЛЕИВАТЬ несов. см. склеить
СКЛЕИВАТЬСЯ несов. 1. см. склеиться 2. страд. от склеивать
склЕить сов. что 1. йәбештереп яһау, елемләп йәбешетереү; склеить листы бумаги ҡағыҙ биттәрен елемләп йәбештреү 2. кого-что; перен. (устроить, наладить) яйлау, рәтләү, көйләү
склеиться сов. 1. (слипнуться) йәбешеү 2. перен., разг. (наладиться, устроиться) яйланыу, рәтләнеү, көйләнеү
СКЛЕЙКА ж 1. см. склеить — склеивать; склейка фанеры фанер йәбештереү 2. (место) йәбештерелгән урын
СКЛЕП м төрбә, кәшәнә (табут ҡуйыу өсөн ер аҫтына ҡаҙып яһалган махсус бина)
СКЛЕПАТЬ сов. что сүкеп ялғау (беркетеү, тоташтырыу), сигәләү, сигәләп ялғау; склепать железные листы ҡалайҙарҙы сигәләп ялғау
СКЛЕПАТЬСЯ сов. сүкеп ялғаныу (беркетелеү, тоташтырылыу), сигәләп ялғаныу
СКЛЁПКА ж 1. см. склепать — склёпывать 2. (место) сигәләп ҡуйылған урын, сүкеп ялғанған ер
СКЛЁПЫВАТЬ несов. см. склепать
СКЛЁПЫВАТЬСЯ несов. 1. см. склепаться 2. страд. от склёпывать
СКЛЕРА ж; анат. күҙ ағы
СКЛЕРОЗ м склероз (төрлө агзаларҙыц йәки туҡыманың тыгыҙланып ҡатыуынан килгән ауырыу); склероз сосудов ҡан тамырҙары склерозы; склероз сердца йөрәк склерозы
СКЛЕРОЗНЫЙ, -ая, -ое склероз ...ы; склерозное явление склероз күренеше
СКЛЕРОМЕТР м склерометр (металл һәм минералдарҙың ҡатылыгын цлсәй торган ҡорамал)
393
СКИСАТЬ несов. см. скиснуть
СКИСНУТЬ сов. 1. ойоу, әсеү; молоко скисло һөт әсегән 2. перен., разг. төшөнкөлөккә бирелеү, бойоғоу; что ты скис? ниңә төшөнкөлөккә бирелдең?
СКИТ м скит (1. аскет монахтар йәшәй торган ҙур булмаган торлаҡ 2. старообрядсылар монастыры йәки ҡасабаһы)
СКИТАЛЕЦ м и СКИТАЛИЦА ж йөргөнсө, илгиҙәр
СКИТАЛЬЧЕСКИЙ, -ая, -ое йөргөнсө ...ы, илгиҙәр ...ы; скитальческая жизнь йөргөнсөләр тормошо
СКИТАЛЬЧЕСТВО с ил гиҙеү, күскенселек, сәйәхәт итеү
СКИТАНИЕ с см. скитаться
СКИТАТЬСЯ несов. 1. (странствовать) ил гиҙеү, сәйәхәт итеү, илдән-илгә йөрөү 2. разг. (не иметь постоянного места жительства, работы ) күсеп йөрөү
СКИФ I м см. скифы
СКИФ II м скиф (оҙон һәм тар гына итеп эшләнгән ярыш кәмәһе)
скИфский, -ая, -ое скиф ...ы; скифское искусство скиф сәнғәте
СКИФЫ мн. (ед. скиф м) скифтар (яцы эрага тиклем VII—III бб. Ҡара дицгеҙҙец төньягында йәшәгән төрлө кцсмә ҡәбиләләрҙец дөйөм исеме)
СКЛАД I м; в разн. знач. склад; склад оружия ҡорал склады; торговый склад сауҙа склады; заведующий складом склад мөдире
СКЛАД II м 1. төҙөлөш, физик йөҙ; склад фигуры кәүҙә төҙөлөшө; склад лица йөҙ төҙөлөшө 2. рәүеш, торош; склад ума аҡыл рәүеше; душевный склад күңел торошо 3. (установившийся порядок) төҙөлөш, рәүеш; склад жизни тормош рәүеше 4. разг. (слаженность) бәйләнеш, төҙөклөк, ятышлылыҡ ♦ ни складу ни ладу см. лад
СКЛАДИРОВАТЬ сов., несов. что складҡа һалыу (урынлаштырыу); складировать хлопок мамыҡты складҡа урынлаштырыу
СКЛАДКА I ж 1. бөрмә; юбка со складками бөрмәле итәк 2. (прямолинейный сгиб на ткани ) һыр; брюки с отутюженными складками һырҙары үтекләнгән салбар 3. (морщина на коже , теле) йыйырсыҡ 4. (волнообразный изгиб пластов земной коры) йыйырсыҡ
СКЛАДКА II ж; разг. см. склад II 2
СКЛАДНОЙ, -ая, -ое асылып-ябылмалы, йы-йылып-яҙылмалы, йыйылмалы; складная кровать йыйылмалы карауат ♦ складной нож бәке
СКЛАДНЫЙ, -ая, -ое 1. разг. (стройный) зифа буйлы, матур кәүҙәле, һомғол; складный юноша һомғол егет 2. (связный, гладкий — о речи) шыма, төҙөк, бәйләнешле; складная речь шыма телмәр 3. разг. (хороший, удобный) яҡ
шы, уңышлы, ҡулайлы, яйлы; складные сапожки яйлы итек
складочный I, -ая, -ое склад ...ы, склад итеп тотолған; складочный пункт склад пункты; складочное помещение склад итеп тотолған бина
складочный II, -ая, -ое уст. күмәк кешенән йыйылған; складочное имущество күмәк кешенән йыйылған мөлкәт
СКЛАДСКОЙ, -ая, -ое склад ...ы; складские рабочие склад эшселәре
СКЛАДЧАТЫЙ, -ая, -ое 1. бөрмәле; складчатая юбка бөрмәле итәк 2. геол. йыйырсыҡлы, йыйырсыҡланып торған; складчатые горные цепи йыйырсыҡлы тау теҙмәләре
СКЛАДЧИНА ж аҡса (әйбер) һалышыу; купить в складчину что-л. нимәлер аҡса һалышып һатып алыу
СКЛАДЫВАТЬ несов. см. сложить 1—5
СКЛАДЫВАТЬСЯ несов. 1. см. сложиться 2. страд. от складывать
СКЛЕВАТЬ сов. что суҡып (сүпләп) ашап бөтөрөү; (о рыбе) сиртеү, сиртеп ашау
СКЛЁВЫВАТЬ несов. см. склевать
СКЛЕИВАТЬ несов. см. склеить
СКЛЕИВАТЬСЯ несов. 1. см. склеиться 2. страд. от склеивать
склЕить сов. что 1. йәбештереп яһау, елемләп йәбешетереү; склеить листы бумаги ҡағыҙ биттәрен елемләп йәбештреү 2. кого-что; перен. (устроить, наладить) яйлау, рәтләү, көйләү
склеиться сов. 1. (слипнуться) йәбешеү 2. перен., разг. (наладиться, устроиться) яйланыу, рәтләнеү, көйләнеү
СКЛЕЙКА ж 1. см. склеить — склеивать; склейка фанеры фанер йәбештереү 2. (место) йәбештерелгән урын
СКЛЕП м төрбә, кәшәнә (табут ҡуйыу өсөн ер аҫтына ҡаҙып яһалган махсус бина)
СКЛЕПАТЬ сов. что сүкеп ялғау (беркетеү, тоташтырыу), сигәләү, сигәләп ялғау; склепать железные листы ҡалайҙарҙы сигәләп ялғау
СКЛЕПАТЬСЯ сов. сүкеп ялғаныу (беркетелеү, тоташтырылыу), сигәләп ялғаныу
СКЛЁПКА ж 1. см. склепать — склёпывать 2. (место) сигәләп ҡуйылған урын, сүкеп ялғанған ер
СКЛЁПЫВАТЬ несов. см. склепать
СКЛЁПЫВАТЬСЯ несов. 1. см. склепаться 2. страд. от склёпывать
СКЛЕРА ж; анат. күҙ ағы
СКЛЕРОЗ м склероз (төрлө агзаларҙыц йәки туҡыманың тыгыҙланып ҡатыуынан килгән ауырыу); склероз сосудов ҡан тамырҙары склерозы; склероз сердца йөрәк склерозы
СКЛЕРОЗНЫЙ, -ая, -ое склероз ...ы; склерозное явление склероз күренеше
СКЛЕРОМЕТР м склерометр (металл һәм минералдарҙың ҡатылыгын цлсәй торган ҡорамал)
393