Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 397 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СКОСИТЬ
СКОРНЯЖИТЬ несов. см. скорняжничать
СКОРНЯЖНИЧАТЬ несов .; разг. тире иләү (эшкәртеү), тире иләүсе (эшкәртеүсе) булып эшләү, тире иләү (эшкәртеү) менән шөғөлләнеү
СКОРНЯЖНЫЙ, -ая, -ое тире иләү (эшкәртеү) ...ы; скорняжное дело тире иләү эше
СКОРНЯК м тире иләүсе (эшкәртеүсе)
скОро 1. нареч. тиҙ, шәп, йәһәт, етеҙ, ҡыҙыу; сделать очень скоро бик тиҙ эшләү 2. нареч. тиҙҙән, оҙаҡламай, бер аҙҙан; скоро увидимся оҙаҡламай күрешербеҙ 3. в знач. сказ. тиҙҙән, оҙаҡламай, бер аҙҙан; скоро ночь тиҙҙән төн
СКОРОВАРКА ж скороварка (тиҙ бешерә торган кәстрцл)
СКОРОГОВОРКА ж 1. (быстрая речь) тиҙ (ҡыҙыу) телмәр 2. (шуточный жанр народного творчества, основанный на труднопроизносимом сочетании слов) телкөрмәүес, тиҙәйткес, һүҙ уйнатыу
СКОРОМНЫЙ, -ая, -ое 1. тыйылған, итле (һөтлө) аҙыҡ (христиан дине буйынса пост ваҡытында ашарга ярамаган); скоромная пища тыйылған аҙыҡ 2. в знач. сущ. скоромное с итле (һөтлө) ашамлыҡ
СКОРОПАЛИТЕЛЬНОСТЬ ж; разг. үтә ашығыслыҡ, йәһәтлек, ҡабаланлыҡ, уйламай эшләгәнлек; скоропалительность решения ҡарарҙың ҡабаланлығы
СКОРОПАЛИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое разг. үтә ашығыс (ҡабалан), бик йәһәт, уйлап еткерелмәгән; скоропалительное решение үтә ашығыс сығарылған ҡарар
СКОРОПИСЬ ж тиҙ (йүгерек) яҙыу
СКОРОПОРТЯЩИЙСЯ, -аяся, -ееся тиҙ боҙола торған; скоропортящиеся продукты тиҙ боҙола торған аҙыҡтар
СКОРОПОСТИЖНЫЙ, -ая, -ое ҡапыл, ки-нәт, аңғармаҫтан, көтмәгәндә; скоропостижная смерть ҡапыл үлеү
СКОРОПРЕХОДЯЩИЙ, -ая, -ее книжн. тиҙ үтеп китеүсән (китә торған); скоропреходящее счастье тиҙ үтеп китә торған бәхет
СКОРОСПЕЛКА разг. 1. ж иртә (тиҙ) өлгө-рөүсән, иртә (тиҙ) өлгөрә торған, иртә (тиҙ) бешкән (емеш, йәшелсә); картошка-скороспелка иртә өлгөрә торған картуф 2. м и ж; перен. (о человеке ) өлгөр, тиҙ буйға еткән
скороспелый, -ая, -ое 1. тиҙ (иртә) өлгөрә (етешә) торған (бешкән); скороспелая груша тиҙ өлгөрә торған армыт 2. перен., разг. ҡабалан, ашығыс, уйлап еткерелмәгән, өлгөрөп етмәгән, сейле-бешле; скороспелый вывод ашығыс һығымта 3. (о человеке) өлгөрөп еткән; скороспелый поэт өлгөрөп еткән шағир
СКОРОСТНИК м и СКОРОСТНИЦА ж 1. шәп йөрөүсе (осоусы һ.б.); лыжник-скоростник шәп йөрөүсе саңғысы; лётчик-скоростник шәп осоусы лётчик 2. йәһәт, тиҙ, шәп (эшләцсе,
башҡарыусы һ. б.); сталевар-скоростник ҡоросто тиҙ ҡайнатыусы
СКОРОСТНОЙ, -ая, -ое 1. тиҙлек ...ы; скоростной режим тиҙлек режимы 2. тиҙ (шәп) осоусы (йөрөүсе), тиҙ (шәп) оса (йөрөй) торған, тиҙләтелгән; скоростной самолёт шәп оса торған самолёт; скоростная плавка тиҙләтелгән иретеү
СКОРОСТРЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое воен. тиҙ (йыш, шәп) ата торған; скорострельная пушка йыш ата торған туп
СКОРОСТЬ ж; в разн. знач. тиҙлек, йәһәтлек; скорость света яҡтылыҡ тиҙлеге; скорость звука тауыш тиҙлеге; скорость течения ағым тиҙлеге; скорость полёта осоу тиҙлеге; средняя скорость уртаса тиҙлек; единица скорости тиҙлек берәмеге; скорость резания металла металл киҫеү тиҙлеге
СКОРОСШИВАТЕЛЬ м (папка) ҡағыҙ беркеткес
СКОРОТАТЬ сов. что үткәреү, уҙғарыу, үткәреп (уҙғарып) ебәреү
скоротечный, -ая, -ое книжн. тиҙ үтеүсән (үтә торған), тиҙ үтеп китә торған, ҡыҫҡа ваҡытлы; скоротечная молодость тиҙ үтеүсән йәшлек ♦ скоротечная чахотка уст. тиҙ көсәйеүсән үпкә ауырыуы
СКОРОХОД м; разг. шәп йөрөүсе (йүгереүсе) кеше; конькобежец-скороход спорт. конькиҙа шәп йөрөүсе кеше ♦ сапоги-скороходы тылсымлы итек
СКОРОХОДНЫЙ, -ая, -ое шәп йөрөшлө, шәп йөрөй торған; скороходное судно шәп йөрөй торған судно
СКОРПИОН м 1. зоол. саян 2. астр. Саян (йондоҙлоҡ)
СКОРПИОНИЙ, -ья, -ье саян ...ы; скорпионье жало саян ҡаяуы; скорпионий яд саян ағыуы
СКОРРЕКТИРОВАТЬ несов. см. корректировать 1; скорректировать статью мәҡәләгә төҙәтмә индереү
СКОРЧИТЬ сов. см. корчить 1
СКОРЧИТЬСЯ сов. см. корчиться; скорчиться от боли ауыртыуҙан тартышыу
скОрый, -ая, -ое 1. (быстрый) йәһәт, тиҙ, етеҙ, шәп, ҡыҙыу; скорая езда етеҙ йөрөү; скорые шаги ҡыҙыу аҙымдар 2. (передвигающийся с большой скоростью) тиҙ йөрөшлө; скорый поезд тиҙ йөрөшлө поезд 3. (близкий по времени ) яҡын, тиҙ; в скором времени яҡын арала ♦ на скорую руку тиҙ генә, ашыҡ-бошоҡ; скорая помощь: 1) ашығыс медицина ярҙамы; 2) ашығыс медицина ярҙамы машинаһы
СКОСИТЬ I сов. 1. что сабыу, сабып алыу (бөтөрөү); скосить рожь арышты сабып алыу 2. кого-что; перен. (убить, погубить) ҡырып (үлтереп) бөтөү, күпләп ҡырыу
СКОСИТЬ II 1. (сделать косым) ҡыйшайтыу, ҡыйыш итеү, ҡыйып ебәреү; скосить полотнище при кройке бескәндә тауарҙы ҡыйып ебә
397
СКОРНЯЖИТЬ несов. см. скорняжничать
СКОРНЯЖНИЧАТЬ несов .; разг. тире иләү (эшкәртеү), тире иләүсе (эшкәртеүсе) булып эшләү, тире иләү (эшкәртеү) менән шөғөлләнеү
СКОРНЯЖНЫЙ, -ая, -ое тире иләү (эшкәртеү) ...ы; скорняжное дело тире иләү эше
СКОРНЯК м тире иләүсе (эшкәртеүсе)
скОро 1. нареч. тиҙ, шәп, йәһәт, етеҙ, ҡыҙыу; сделать очень скоро бик тиҙ эшләү 2. нареч. тиҙҙән, оҙаҡламай, бер аҙҙан; скоро увидимся оҙаҡламай күрешербеҙ 3. в знач. сказ. тиҙҙән, оҙаҡламай, бер аҙҙан; скоро ночь тиҙҙән төн
СКОРОВАРКА ж скороварка (тиҙ бешерә торган кәстрцл)
СКОРОГОВОРКА ж 1. (быстрая речь) тиҙ (ҡыҙыу) телмәр 2. (шуточный жанр народного творчества, основанный на труднопроизносимом сочетании слов) телкөрмәүес, тиҙәйткес, һүҙ уйнатыу
СКОРОМНЫЙ, -ая, -ое 1. тыйылған, итле (һөтлө) аҙыҡ (христиан дине буйынса пост ваҡытында ашарга ярамаган); скоромная пища тыйылған аҙыҡ 2. в знач. сущ. скоромное с итле (һөтлө) ашамлыҡ
СКОРОПАЛИТЕЛЬНОСТЬ ж; разг. үтә ашығыслыҡ, йәһәтлек, ҡабаланлыҡ, уйламай эшләгәнлек; скоропалительность решения ҡарарҙың ҡабаланлығы
СКОРОПАЛИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое разг. үтә ашығыс (ҡабалан), бик йәһәт, уйлап еткерелмәгән; скоропалительное решение үтә ашығыс сығарылған ҡарар
СКОРОПИСЬ ж тиҙ (йүгерек) яҙыу
СКОРОПОРТЯЩИЙСЯ, -аяся, -ееся тиҙ боҙола торған; скоропортящиеся продукты тиҙ боҙола торған аҙыҡтар
СКОРОПОСТИЖНЫЙ, -ая, -ое ҡапыл, ки-нәт, аңғармаҫтан, көтмәгәндә; скоропостижная смерть ҡапыл үлеү
СКОРОПРЕХОДЯЩИЙ, -ая, -ее книжн. тиҙ үтеп китеүсән (китә торған); скоропреходящее счастье тиҙ үтеп китә торған бәхет
СКОРОСПЕЛКА разг. 1. ж иртә (тиҙ) өлгө-рөүсән, иртә (тиҙ) өлгөрә торған, иртә (тиҙ) бешкән (емеш, йәшелсә); картошка-скороспелка иртә өлгөрә торған картуф 2. м и ж; перен. (о человеке ) өлгөр, тиҙ буйға еткән
скороспелый, -ая, -ое 1. тиҙ (иртә) өлгөрә (етешә) торған (бешкән); скороспелая груша тиҙ өлгөрә торған армыт 2. перен., разг. ҡабалан, ашығыс, уйлап еткерелмәгән, өлгөрөп етмәгән, сейле-бешле; скороспелый вывод ашығыс һығымта 3. (о человеке) өлгөрөп еткән; скороспелый поэт өлгөрөп еткән шағир
СКОРОСТНИК м и СКОРОСТНИЦА ж 1. шәп йөрөүсе (осоусы һ.б.); лыжник-скоростник шәп йөрөүсе саңғысы; лётчик-скоростник шәп осоусы лётчик 2. йәһәт, тиҙ, шәп (эшләцсе,
башҡарыусы һ. б.); сталевар-скоростник ҡоросто тиҙ ҡайнатыусы
СКОРОСТНОЙ, -ая, -ое 1. тиҙлек ...ы; скоростной режим тиҙлек режимы 2. тиҙ (шәп) осоусы (йөрөүсе), тиҙ (шәп) оса (йөрөй) торған, тиҙләтелгән; скоростной самолёт шәп оса торған самолёт; скоростная плавка тиҙләтелгән иретеү
СКОРОСТРЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое воен. тиҙ (йыш, шәп) ата торған; скорострельная пушка йыш ата торған туп
СКОРОСТЬ ж; в разн. знач. тиҙлек, йәһәтлек; скорость света яҡтылыҡ тиҙлеге; скорость звука тауыш тиҙлеге; скорость течения ағым тиҙлеге; скорость полёта осоу тиҙлеге; средняя скорость уртаса тиҙлек; единица скорости тиҙлек берәмеге; скорость резания металла металл киҫеү тиҙлеге
СКОРОСШИВАТЕЛЬ м (папка) ҡағыҙ беркеткес
СКОРОТАТЬ сов. что үткәреү, уҙғарыу, үткәреп (уҙғарып) ебәреү
скоротечный, -ая, -ое книжн. тиҙ үтеүсән (үтә торған), тиҙ үтеп китә торған, ҡыҫҡа ваҡытлы; скоротечная молодость тиҙ үтеүсән йәшлек ♦ скоротечная чахотка уст. тиҙ көсәйеүсән үпкә ауырыуы
СКОРОХОД м; разг. шәп йөрөүсе (йүгереүсе) кеше; конькобежец-скороход спорт. конькиҙа шәп йөрөүсе кеше ♦ сапоги-скороходы тылсымлы итек
СКОРОХОДНЫЙ, -ая, -ое шәп йөрөшлө, шәп йөрөй торған; скороходное судно шәп йөрөй торған судно
СКОРПИОН м 1. зоол. саян 2. астр. Саян (йондоҙлоҡ)
СКОРПИОНИЙ, -ья, -ье саян ...ы; скорпионье жало саян ҡаяуы; скорпионий яд саян ағыуы
СКОРРЕКТИРОВАТЬ несов. см. корректировать 1; скорректировать статью мәҡәләгә төҙәтмә индереү
СКОРЧИТЬ сов. см. корчить 1
СКОРЧИТЬСЯ сов. см. корчиться; скорчиться от боли ауыртыуҙан тартышыу
скОрый, -ая, -ое 1. (быстрый) йәһәт, тиҙ, етеҙ, шәп, ҡыҙыу; скорая езда етеҙ йөрөү; скорые шаги ҡыҙыу аҙымдар 2. (передвигающийся с большой скоростью) тиҙ йөрөшлө; скорый поезд тиҙ йөрөшлө поезд 3. (близкий по времени ) яҡын, тиҙ; в скором времени яҡын арала ♦ на скорую руку тиҙ генә, ашыҡ-бошоҡ; скорая помощь: 1) ашығыс медицина ярҙамы; 2) ашығыс медицина ярҙамы машинаһы
СКОСИТЬ I сов. 1. что сабыу, сабып алыу (бөтөрөү); скосить рожь арышты сабып алыу 2. кого-что; перен. (убить, погубить) ҡырып (үлтереп) бөтөү, күпләп ҡырыу
СКОСИТЬ II 1. (сделать косым) ҡыйшайтыу, ҡыйыш итеү, ҡыйып ебәреү; скосить полотнище при кройке бескәндә тауарҙы ҡыйып ебә
397