Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 462 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
СТИХНУТЬ
күнегелгән мөхит, өйрәнгән тормош; попасть в родную стихию күнегелгән мөхиткә эләгеү
СТИХНУТЬ сов.; в разн. знач. тымыу, шымыу, туҡтау; ветер стих ел тымды; песня стИхла йыр туҡтаны; шагИ стИхли аяҡ тауыштары тымды
СТИХОВЕДЕНИЕ с (наука о стихосложении ) шиғриәт ғилеме
СТИХОВЕДЧЕСКИЙ, -ая, -ое шиғриәткә ҡараған, шиғриәт тураһындағы; стиховедческие изыскания шиғриәт тураһындағы тикшеренеүҙәр
СТИХОВОЙ, -ая, -ое шиғри; стиховая речь шиғри телмәр
СТИХОПЛЁТ м; разг., пренебр. шиғыр әтмәләүсе, шағир йораты
СТИХОСЛОЖЕНИЕ с 1. (сочинение стихов ) шиғыр сығарыу (яҙыу) 2. лит. (построение стихотворной речи) шиғыр төҙөлөшө
СТИХОТВОРЕНИЕ с шиғыр; сочинить стихотворение шиғыр яҙыу
СТИХОТВОРЕЦ м шағир (шиғыр яҙыусы)
СТИХОТВОРНЫЙ, -ая, -ое 1. шиғыр ...ы; стихотворный размер шиғыр үлсәүе, шиғыр вәзене 2. (написанный стихами) теҙмә, шиғри
СТЛАТЬ несов. что йәйеү, түшәү, һалыу; стлать ковёр келәм түшәү; стлать лён етен түшәү
СТЛАТЬСЯ несов. 1. йәйелеү, түшәлеү; дорога стелется юл йәйелеп ята 2. (о растениях) түшәлеү, йәйелеү; плющ стелется по земле үрмәле үлән ергә түшәлә 3. (распространяться) йәйелеү, таралыу, ҡаплау; туман стелется по реке томан йылға буйлап тарала 4. страд. от стлать
СТО числ. йөҙ; сто раз йөҙ тапҡыр (мәртәбә); сто рублей йөҙ һум ♦ на все сто бик шәп, бына тигән
СТОГ м кәбән; стог сена бер кәбән бесән; метать стог кәбән һалыу ♦ как иголка в стогу сена һыуға батҡандай юҡ булыу
СТОГОВАТЬ несов. что; с. -х. кәбән һалыу (ҡойоу)
СТОГОВОЙ, -ая, -ое кәбән ...ы, кәбәндәге; стоговое сено кәбәндәге бесән
СТОГОМЕТАНИЕ с кәбән һалыу (ҡойоу)
СТОГОМЕТАТЕЛЬ м кәбән һалыу (ҡойоу) машинаһы, кәбән һалғыс (ҡойғос)
стОик м стоик (1. стоицизм фәлсәфәһен яҡлаусы 2. кцсм. ныҡ характерлы, ныҡлы кеше)
СТОИМОСТЬ ж 1. эк. ҡиммәт; меновая стоимость алмашыу ҡиммәте 2. (цена) хаҡ, баһа; стоимость билета билет хаҡы; стоимость перевозки ташыу хаҡы; продажная стоимость һатыу хаҡы ♦ прибавочная стоимость өҫтәлмә ҡиммәт
СТОИТЬ несов. 1. (иметь цену) тороу, төшөү, хаҡы тороу; билет стоит дорого билет хаҡы ҡиммәт (тора) 2. кого-чего (быть достойным) лайыҡ (булыу), тороу; стоит внимания иғтибарға лайыҡ 3. (требовать каких-л. затрат, усилий ) тороу; это ему ничего не стоит был уға бер ни тормай; не стоит никакого труда һис бер ни
түгел, һис бер ни тормай 4. с неопр. безл. (надо , следует) -ға/-гә кәрәк (була, ярай, мөмкин); эту книгу стоит прочесть был китапты уҡып сығырға була 5. с неопр. безл. -дымы/-деме, -рға ғына/-ргә генә кәрәк (етә); стоит ему только напомнить уның иҫенә төшөрөргә генә кәрәк ♦ не стоит бер ни түгел (рәхмәткә яуап рәцешендә); ничего не стоит с неопр. бер ҡыйынлығы ла юҡ; игра не стоит свеч бер тинлек ҡуян, ун тинлек зыян; овчинка выделки не стоит см. овчинка; дёшево стоить см. дёшево; мизинца не стоит см. мизинец; выеденного яйца не стоит см. выесть; гроша медного (ломаного) не стоит см. грош
СТОИЦИЗМ м 1. филос. стоицизм (антик фәлсәфәләге ағым) 2. перен. ныҡлыҡ, түҙемлек, сыҙамлылыҡ
СТОИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. филос. стоик(тар) ...ы, стоик; стоическая философия стоиктар фәлсәфәһе 2. перен. стоиктарса, стоиктарға хас, ныҡлы, түҙем, сыҙам; стоический характер ныҡлы характер; стоическое спокойствие стоиктарса тыныслыҡ
СТОЙБИЩЕ с 1. (становище кочевников Сибири) тораҡ, йәшәгән урын, туҡталыу урыны 2. саңлау, туплау (көтөцлектәге мал торған урын )
СТОЙКА I ж 1. (үрә, ҡатып) тороу 2. спорт. стойка, баш түбән тороу 3. охот. тын ҡалыу, (хәрәкәтһеҙ) ҡатыу (һунар эте тураһында); собака сделала стойку эт ҡатып ҡалды ♦ стойка смирно воен., спорт. туп-тура (смирно) баҫып тороу
СТОЙКА II ж 1. (вертикальный брус, подпорка ) терәк (механизмдарҙа); терәү таяу (ҡоролмаларҙа ) 2. (стоячий воротник) ултырма яға; рубашка со стойкой ултырма яғалы күлдәк
СТОЙКИЙ, -ая, -ое 1. тотороҡло, ныҡ(лы); стойкий запах тотороҡло еҫ; стойкая краска тотороҡло буяу; стойкий кирпич ныҡ кирбес 2. перен . ныҡлы, ҡаҡшамаҫ, түҙем, түҙемле, тотанаҡлы, сабыр, бирешмәҫ; стойкий характер тотанаҡлы холоҡ; стойкий человек бирешмәҫ кеше
...СТОЙКИЙ, -ая, -ое урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙец “ сыҙам ”, “ тцҙем ”, “ сыҙамлы ”, “ тц-ҙемле” мәғәнәләрен биргән икенсе өлөшө, мәҫ., огнестойкий утҡа бирешмәҫ, утҡа сыҙамлы
СТОЙКОСТЬ ж тотороҡлолоҡ, ныҡлыҡ, бирешмәүсәнлек
стОйло с аран (аҙбарҙа бер генә ат йәки һыйыр өсөн эшләнгән урын)
СТОЙЛОВЫЙ, -ая, -ое аҙбарҙа аҫрау ...ы; стойловое содержание скота малды аҙбарҙа аҫрау; стойловый период (малды) аҙбарҙа аҫрау осоро
стоймЯ нареч. аяҡ үрә, аяҡ өҫтө, баҫтырып; ставить стоймя аяҡ өҫтө (баҫтырып) ҡуйыу
СТОК м 1. см. стекать — стечь 2. гидр. аҡма (билдәле ваҡыт эсендә кцлгә, йылғаға, дицгеҙгә ағып төшкән һыу кцләме) 3. (канава, труба)
462
күнегелгән мөхит, өйрәнгән тормош; попасть в родную стихию күнегелгән мөхиткә эләгеү
СТИХНУТЬ сов.; в разн. знач. тымыу, шымыу, туҡтау; ветер стих ел тымды; песня стИхла йыр туҡтаны; шагИ стИхли аяҡ тауыштары тымды
СТИХОВЕДЕНИЕ с (наука о стихосложении ) шиғриәт ғилеме
СТИХОВЕДЧЕСКИЙ, -ая, -ое шиғриәткә ҡараған, шиғриәт тураһындағы; стиховедческие изыскания шиғриәт тураһындағы тикшеренеүҙәр
СТИХОВОЙ, -ая, -ое шиғри; стиховая речь шиғри телмәр
СТИХОПЛЁТ м; разг., пренебр. шиғыр әтмәләүсе, шағир йораты
СТИХОСЛОЖЕНИЕ с 1. (сочинение стихов ) шиғыр сығарыу (яҙыу) 2. лит. (построение стихотворной речи) шиғыр төҙөлөшө
СТИХОТВОРЕНИЕ с шиғыр; сочинить стихотворение шиғыр яҙыу
СТИХОТВОРЕЦ м шағир (шиғыр яҙыусы)
СТИХОТВОРНЫЙ, -ая, -ое 1. шиғыр ...ы; стихотворный размер шиғыр үлсәүе, шиғыр вәзене 2. (написанный стихами) теҙмә, шиғри
СТЛАТЬ несов. что йәйеү, түшәү, һалыу; стлать ковёр келәм түшәү; стлать лён етен түшәү
СТЛАТЬСЯ несов. 1. йәйелеү, түшәлеү; дорога стелется юл йәйелеп ята 2. (о растениях) түшәлеү, йәйелеү; плющ стелется по земле үрмәле үлән ергә түшәлә 3. (распространяться) йәйелеү, таралыу, ҡаплау; туман стелется по реке томан йылға буйлап тарала 4. страд. от стлать
СТО числ. йөҙ; сто раз йөҙ тапҡыр (мәртәбә); сто рублей йөҙ һум ♦ на все сто бик шәп, бына тигән
СТОГ м кәбән; стог сена бер кәбән бесән; метать стог кәбән һалыу ♦ как иголка в стогу сена һыуға батҡандай юҡ булыу
СТОГОВАТЬ несов. что; с. -х. кәбән һалыу (ҡойоу)
СТОГОВОЙ, -ая, -ое кәбән ...ы, кәбәндәге; стоговое сено кәбәндәге бесән
СТОГОМЕТАНИЕ с кәбән һалыу (ҡойоу)
СТОГОМЕТАТЕЛЬ м кәбән һалыу (ҡойоу) машинаһы, кәбән һалғыс (ҡойғос)
стОик м стоик (1. стоицизм фәлсәфәһен яҡлаусы 2. кцсм. ныҡ характерлы, ныҡлы кеше)
СТОИМОСТЬ ж 1. эк. ҡиммәт; меновая стоимость алмашыу ҡиммәте 2. (цена) хаҡ, баһа; стоимость билета билет хаҡы; стоимость перевозки ташыу хаҡы; продажная стоимость һатыу хаҡы ♦ прибавочная стоимость өҫтәлмә ҡиммәт
СТОИТЬ несов. 1. (иметь цену) тороу, төшөү, хаҡы тороу; билет стоит дорого билет хаҡы ҡиммәт (тора) 2. кого-чего (быть достойным) лайыҡ (булыу), тороу; стоит внимания иғтибарға лайыҡ 3. (требовать каких-л. затрат, усилий ) тороу; это ему ничего не стоит был уға бер ни тормай; не стоит никакого труда һис бер ни
түгел, һис бер ни тормай 4. с неопр. безл. (надо , следует) -ға/-гә кәрәк (була, ярай, мөмкин); эту книгу стоит прочесть был китапты уҡып сығырға була 5. с неопр. безл. -дымы/-деме, -рға ғына/-ргә генә кәрәк (етә); стоит ему только напомнить уның иҫенә төшөрөргә генә кәрәк ♦ не стоит бер ни түгел (рәхмәткә яуап рәцешендә); ничего не стоит с неопр. бер ҡыйынлығы ла юҡ; игра не стоит свеч бер тинлек ҡуян, ун тинлек зыян; овчинка выделки не стоит см. овчинка; дёшево стоить см. дёшево; мизинца не стоит см. мизинец; выеденного яйца не стоит см. выесть; гроша медного (ломаного) не стоит см. грош
СТОИЦИЗМ м 1. филос. стоицизм (антик фәлсәфәләге ағым) 2. перен. ныҡлыҡ, түҙемлек, сыҙамлылыҡ
СТОИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. филос. стоик(тар) ...ы, стоик; стоическая философия стоиктар фәлсәфәһе 2. перен. стоиктарса, стоиктарға хас, ныҡлы, түҙем, сыҙам; стоический характер ныҡлы характер; стоическое спокойствие стоиктарса тыныслыҡ
СТОЙБИЩЕ с 1. (становище кочевников Сибири) тораҡ, йәшәгән урын, туҡталыу урыны 2. саңлау, туплау (көтөцлектәге мал торған урын )
СТОЙКА I ж 1. (үрә, ҡатып) тороу 2. спорт. стойка, баш түбән тороу 3. охот. тын ҡалыу, (хәрәкәтһеҙ) ҡатыу (һунар эте тураһында); собака сделала стойку эт ҡатып ҡалды ♦ стойка смирно воен., спорт. туп-тура (смирно) баҫып тороу
СТОЙКА II ж 1. (вертикальный брус, подпорка ) терәк (механизмдарҙа); терәү таяу (ҡоролмаларҙа ) 2. (стоячий воротник) ултырма яға; рубашка со стойкой ултырма яғалы күлдәк
СТОЙКИЙ, -ая, -ое 1. тотороҡло, ныҡ(лы); стойкий запах тотороҡло еҫ; стойкая краска тотороҡло буяу; стойкий кирпич ныҡ кирбес 2. перен . ныҡлы, ҡаҡшамаҫ, түҙем, түҙемле, тотанаҡлы, сабыр, бирешмәҫ; стойкий характер тотанаҡлы холоҡ; стойкий человек бирешмәҫ кеше
...СТОЙКИЙ, -ая, -ое урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙец “ сыҙам ”, “ тцҙем ”, “ сыҙамлы ”, “ тц-ҙемле” мәғәнәләрен биргән икенсе өлөшө, мәҫ., огнестойкий утҡа бирешмәҫ, утҡа сыҙамлы
СТОЙКОСТЬ ж тотороҡлолоҡ, ныҡлыҡ, бирешмәүсәнлек
стОйло с аран (аҙбарҙа бер генә ат йәки һыйыр өсөн эшләнгән урын)
СТОЙЛОВЫЙ, -ая, -ое аҙбарҙа аҫрау ...ы; стойловое содержание скота малды аҙбарҙа аҫрау; стойловый период (малды) аҙбарҙа аҫрау осоро
стоймЯ нареч. аяҡ үрә, аяҡ өҫтө, баҫтырып; ставить стоймя аяҡ өҫтө (баҫтырып) ҡуйыу
СТОК м 1. см. стекать — стечь 2. гидр. аҡма (билдәле ваҡыт эсендә кцлгә, йылғаға, дицгеҙгә ағып төшкән һыу кцләме) 3. (канава, труба)
462