Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 498 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ТЕСНОТА
в знач. сказ., безл. ҡыҫыҡ, тар; в плечах тесно яурыны тар
ТЕСНОТА ж ҡыҫынҡылыҡ, тығыҙлыҡ, тарлыҡ; теснота комнаты бүлмәнең ҡыҫынҡылығы ♦ в тесноте да не в обиде урын тар булһа ла күңел киң
тЕсный, -ая, -ое 1. ҡыҫыҡ, тығыҙ, тар; тесная комната тығыҙ бүлмә 2. (расположенный близко, вплотную друг к другу) йыш, тығыҙ; тесные ряды тығыҙ сафтар 3. ҡыҫыҡ, тар; тесный костюм тар костюм; тесная обувь ҡыҫыҡ аяҡ кейеме 4. перен. (близкий) яҡын, тығыҙ; тесная дружба яҡын дуҫлыҡ; тесная связь тығыҙ бәйләнеш 5. уст. (затруднительный, тяжёлый ) ҡыҫыҡ, ауыр; тесные обстоятельства ауыр хәлдәр
ТЕСОВЫЙ, -ая, -ое таҡта, йоҡа таҡта ...ы; тесовая крыша таҡта ҡыйыҡ
ТЕСТ м; псих. тест (кеше аңының, аҡылының цҫеш кимәлен, уның башҡа сифаттарын билдәләц маҡсатында цткәрелгән һынау); задания теста тест һорауҙары (биремдәре)
ТЕСТИРОВАНИЕ с тест буйынса һынау; тестирование студентов студенттарҙы тест буйынса һынау
ТЕСТО с 1. ҡамыр; пресное тесто сөсө ҡамыр; тесто из ржаной муки арыш ҡамыры; заквашивать тесто ҡамыр әсетеү 2. спец. иҙмә; известковое тесто эзбиз иҙмәһе ♦ из одного теста бер ҡалыптан һуғылған
ТЕСТООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое ҡамыр һымаҡ, ҡамырға оҡшаш; тестообразная масса ҡамыр һымаҡ масса
ТЕСТЬ м (отец жены) ҡайны, ҡайната; тёща ж (мать жены) ҡәйнә
ТЕСЬМА ж ( (на подоле платья) таҫма, ейәк, ҡоршау; (для подвязывания голенища) ҡысмау, ҡунысбау; (у женского платка) һағалдырыҡ; обшивать тесьмой таҫма һалыу (баҫыу)
ТЕТЕРЕВ м ҡор; тетёрка ж инә ҡор, буҙ ҡор; тетерев-косач ата ҡор; охота на тетеревов ҡор аулау
ТЕТЕРЕВИНЫЙ, -ая, -ое 1. прил. ҡор ...ы; тетеревиный ток ҡор уйыны 2. в знач. сущ. тетеревиные мн.; зоол. ҡорҙар, ҡор һымаҡтар
ТЕТЕРЯ: глухая тетеря һаңғырау тауыҡ; сонная тетеря йоҡосо (кеше), йоҡо тоҡсайы
ТЕТИВА ж кереш (1. уҡ-һаҙаҡта тарттырыусы бау 2. махс. судноларҙы һ. б. тартыу канаты 3. махс. баҫҡыстың таҡталары һалына торган ҡыя өрлөк)
ТЁТКА ж 1. (сестра отца или матери — старшая) инәй; (младшая) апай 2. прост. апай, инәй (цҙеңдән оло ҡатын - ҡыҙга мөрәжәгәт һцҙе)
ТЕТРАДНЫЙ, -ая, -ое дәфтәр ...ы; тетрадный лист дәфтәр бите
ТЕТРАДОЧНЫЙ, -ая, -ое дәфтәр ...ы; тетрадочная страница дәфтәр бите
ТЕТРАДЬ ж дәфтәр; тетрадь в линейку буйлы дәфтәр; тетрадь в клетку шаҡмаҡлы дәфтәр; тетрадь для рисования рәсем дәфтәре
ТЕТРАЛОГИЯ ж тетралогия (дөйөм фекере буйынса берләштерелгән дцрт әҙәби йәки музыкаль әҫәр )
ТЕТРАЭДР м; мат. тетраэдр (һәр ягы өсмөйөштән торган дцртҡыр)
ТЁТУШКА ж; ласк. апаҡай, инәкәй
ТЁТЯ ж; разг. см. тётка
ТЕФТЕЛИ и ТЕФТЕЛИ мн. тефтели (цткәрелгән иттән йомарлап эшләнгән ашамлыҡ)
ТЕХ... ҡушма һцҙҙәрҙең “техник” мәгәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., техпропаганда техник пропаганда
ТЕХМИНИМУМ м (технический минимум) техминимум (техник минимум )
ТЕХНАРЬ м; разг. технарь (техника менән мауыгыусы, техника менән эш иткән кеше)
ТЕХНИЗАЦИЯ ж технизация (техник саралар менән ҡоралландырыу)
техник м; в разн. знач. техник; горный техник тау эштәре технигы; работать техником техник булып эшләү ♦ зубной техник теш технигы (теш протездары яһаусы)
ТЕХНИКА ж; в разн. знач. техника; передовая техника алдынғы техника; военная техника хәрби техника; уборочная техника урып-йыйыу техникаһы; техника спортивной игры спорт уйыны техникаһы; овладеть техникой техникаға эйә булыу ♦ техника безопасности хәүефһеҙлек техникаһы техникум м техникум; строительный техникум төҙөлөш техникумы; учиться в техникуме техникумда уҡыу
ТЕХНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое в разн. знач. техник; технические культуры техник культуралар; технические науки техник фәндәр; технические приёмы техник алымдар; техническое образование техник белем ♦ технический редактор техник редактор (китап, гәзит һ. б. баҫмаларҙы полиграфик яҡтан биҙәцсе)
ТЕХНИЧКА ж; разг. техничка, йыйыштырыусы ( ҡатын-ҡыҙ )
ТЕХНИЧНОСТЬ ж оҫталыҡ
ТЕХНИЧНЫЙ, -ая, -ое бик оҫта, техникалы; техничный удар бик оҫта һуғыу
ТЕХНОКРАТИЯ ж технократия (1. югары квалификациялы белгестәр ҡатламы 2. ХХ б. социаль - иҡтисади сәйәсәттә хакимиәтте инженер - техник интеллигенцияга бирец фекерен цткәрец )
ТЕХНОЛОГ м технолог (технология белгесе)
ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. технология ...ы; технологический институт технология институты 2. технологик; технологический процесс технологик процесс
ТЕХНОЛОГИЯ ж технология (1. материалдарҙы эшләп сыгарыу, эшкәртец юлдары ту-
498
в знач. сказ., безл. ҡыҫыҡ, тар; в плечах тесно яурыны тар
ТЕСНОТА ж ҡыҫынҡылыҡ, тығыҙлыҡ, тарлыҡ; теснота комнаты бүлмәнең ҡыҫынҡылығы ♦ в тесноте да не в обиде урын тар булһа ла күңел киң
тЕсный, -ая, -ое 1. ҡыҫыҡ, тығыҙ, тар; тесная комната тығыҙ бүлмә 2. (расположенный близко, вплотную друг к другу) йыш, тығыҙ; тесные ряды тығыҙ сафтар 3. ҡыҫыҡ, тар; тесный костюм тар костюм; тесная обувь ҡыҫыҡ аяҡ кейеме 4. перен. (близкий) яҡын, тығыҙ; тесная дружба яҡын дуҫлыҡ; тесная связь тығыҙ бәйләнеш 5. уст. (затруднительный, тяжёлый ) ҡыҫыҡ, ауыр; тесные обстоятельства ауыр хәлдәр
ТЕСОВЫЙ, -ая, -ое таҡта, йоҡа таҡта ...ы; тесовая крыша таҡта ҡыйыҡ
ТЕСТ м; псих. тест (кеше аңының, аҡылының цҫеш кимәлен, уның башҡа сифаттарын билдәләц маҡсатында цткәрелгән һынау); задания теста тест һорауҙары (биремдәре)
ТЕСТИРОВАНИЕ с тест буйынса һынау; тестирование студентов студенттарҙы тест буйынса һынау
ТЕСТО с 1. ҡамыр; пресное тесто сөсө ҡамыр; тесто из ржаной муки арыш ҡамыры; заквашивать тесто ҡамыр әсетеү 2. спец. иҙмә; известковое тесто эзбиз иҙмәһе ♦ из одного теста бер ҡалыптан һуғылған
ТЕСТООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое ҡамыр һымаҡ, ҡамырға оҡшаш; тестообразная масса ҡамыр һымаҡ масса
ТЕСТЬ м (отец жены) ҡайны, ҡайната; тёща ж (мать жены) ҡәйнә
ТЕСЬМА ж ( (на подоле платья) таҫма, ейәк, ҡоршау; (для подвязывания голенища) ҡысмау, ҡунысбау; (у женского платка) һағалдырыҡ; обшивать тесьмой таҫма һалыу (баҫыу)
ТЕТЕРЕВ м ҡор; тетёрка ж инә ҡор, буҙ ҡор; тетерев-косач ата ҡор; охота на тетеревов ҡор аулау
ТЕТЕРЕВИНЫЙ, -ая, -ое 1. прил. ҡор ...ы; тетеревиный ток ҡор уйыны 2. в знач. сущ. тетеревиные мн.; зоол. ҡорҙар, ҡор һымаҡтар
ТЕТЕРЯ: глухая тетеря һаңғырау тауыҡ; сонная тетеря йоҡосо (кеше), йоҡо тоҡсайы
ТЕТИВА ж кереш (1. уҡ-һаҙаҡта тарттырыусы бау 2. махс. судноларҙы һ. б. тартыу канаты 3. махс. баҫҡыстың таҡталары һалына торган ҡыя өрлөк)
ТЁТКА ж 1. (сестра отца или матери — старшая) инәй; (младшая) апай 2. прост. апай, инәй (цҙеңдән оло ҡатын - ҡыҙга мөрәжәгәт һцҙе)
ТЕТРАДНЫЙ, -ая, -ое дәфтәр ...ы; тетрадный лист дәфтәр бите
ТЕТРАДОЧНЫЙ, -ая, -ое дәфтәр ...ы; тетрадочная страница дәфтәр бите
ТЕТРАДЬ ж дәфтәр; тетрадь в линейку буйлы дәфтәр; тетрадь в клетку шаҡмаҡлы дәфтәр; тетрадь для рисования рәсем дәфтәре
ТЕТРАЛОГИЯ ж тетралогия (дөйөм фекере буйынса берләштерелгән дцрт әҙәби йәки музыкаль әҫәр )
ТЕТРАЭДР м; мат. тетраэдр (һәр ягы өсмөйөштән торган дцртҡыр)
ТЁТУШКА ж; ласк. апаҡай, инәкәй
ТЁТЯ ж; разг. см. тётка
ТЕФТЕЛИ и ТЕФТЕЛИ мн. тефтели (цткәрелгән иттән йомарлап эшләнгән ашамлыҡ)
ТЕХ... ҡушма һцҙҙәрҙең “техник” мәгәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., техпропаганда техник пропаганда
ТЕХМИНИМУМ м (технический минимум) техминимум (техник минимум )
ТЕХНАРЬ м; разг. технарь (техника менән мауыгыусы, техника менән эш иткән кеше)
ТЕХНИЗАЦИЯ ж технизация (техник саралар менән ҡоралландырыу)
техник м; в разн. знач. техник; горный техник тау эштәре технигы; работать техником техник булып эшләү ♦ зубной техник теш технигы (теш протездары яһаусы)
ТЕХНИКА ж; в разн. знач. техника; передовая техника алдынғы техника; военная техника хәрби техника; уборочная техника урып-йыйыу техникаһы; техника спортивной игры спорт уйыны техникаһы; овладеть техникой техникаға эйә булыу ♦ техника безопасности хәүефһеҙлек техникаһы техникум м техникум; строительный техникум төҙөлөш техникумы; учиться в техникуме техникумда уҡыу
ТЕХНИЧЕСКИЙ, -ая, -ое в разн. знач. техник; технические культуры техник культуралар; технические науки техник фәндәр; технические приёмы техник алымдар; техническое образование техник белем ♦ технический редактор техник редактор (китап, гәзит һ. б. баҫмаларҙы полиграфик яҡтан биҙәцсе)
ТЕХНИЧКА ж; разг. техничка, йыйыштырыусы ( ҡатын-ҡыҙ )
ТЕХНИЧНОСТЬ ж оҫталыҡ
ТЕХНИЧНЫЙ, -ая, -ое бик оҫта, техникалы; техничный удар бик оҫта һуғыу
ТЕХНОКРАТИЯ ж технократия (1. югары квалификациялы белгестәр ҡатламы 2. ХХ б. социаль - иҡтисади сәйәсәттә хакимиәтте инженер - техник интеллигенцияга бирец фекерен цткәрец )
ТЕХНОЛОГ м технолог (технология белгесе)
ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. технология ...ы; технологический институт технология институты 2. технологик; технологический процесс технологик процесс
ТЕХНОЛОГИЯ ж технология (1. материалдарҙы эшләп сыгарыу, эшкәртец юлдары ту-
498