Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 507 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ТОРОПЫГА
2. (стяжательский) хирес (цҙ файҙаһын гына ҡайгыртҡан )
ТОРГАШЕСТВО с; разг. 1. (торговля) ваҡ сауҙагәрлек 2. (стремление к наживе) хиреслек
ТОРГОВАТЬ несов. 1. кем-чем, с кем-чем и без доп. һатыу итеү, сауҙа итеү, һатыу; торговать с другими странами башҡа илдәр менән сауҙа итеү; учиться торговать һатыу итергә өйрәнеү 2. кем-чем; перен. һатыу, аҡсаға һатыу, һатылыу; торговать своей совестью намыҫты аҡсаға һатыу 3. (быть открытым для торговли) һатыу итеү, асыҡ булыу; магазин торгует с восьми часов магазин сәғәт һигеҙҙән һатыу итә 4. кого-что ; прост. (договариваться о цене) һатыулашыу; торговать коня ат һатыулашыу
ТОРГОВАТЬСЯ несов. 1. (сговариваться о цене) һатыулашыу, сауҙалашыу; торговаться с продавцом һатыусы менән һатыулашыу 2. перен ., разг. (спорить с целью выгоды) һүҙ көрәштереү, һатыулашыу 3. страд. от торговать 4
ТОРГОВЕЦ м и ТОРГОВКА ж сауҙагәр, һатыу итеүсе, һатыусы; крупный торговец эре сауҙагәр; торговец мукой он менән һатыу итеүсе
ТОРГОВЛЯ ж сауҙа, алыш-биреш, һатыу; внешняя торговля тышҡы сауҙа; оптовая торговля күмәртә сауҙа, күмәртәләп һатыу; торговля хлебом икмәк һатыу
ТОРГОВО-ПРОМЫШЛЕННЫЙ, -ая, -ое сау-ҙа-сәнәғәт; торгово-промышленный центр сауҙа-сәнәғәт үҙәге
ТОРГОВЫЙ, -ая, -ое сауҙа ...ы; торговый оборот сауҙа әйләнеше; торговая политика сауҙа (һатыу итеү) сәйәсәте; торговые ряды сауҙа рәттәре торгпред м (торговый представитель) сауҙа вәкиле
ТОРГПРЕДСТВО с (торговое представительство ) сауҙа вәкиллеге
ТОРЕАДОР м тореадор (Испанияла, Латин Америкаһы илдәрендә цгеҙҙәр һугышында ҡатнашыусы )
торЕц м 1. (поперечный срез бревна, доски и т.д.) арҡыры киҫем 2. (брусок) бурса, бүрәнә осо 3. разг. (мостовая из таких брусков) бурса түшәлгән урам
ТОРЖЕСТВЕННЫЙ, -ая, -ое тантаналы; торжественное собрание тантаналы йыйылыш; торжественная клятва тантаналы ант
ТОРЖЕСТВО с 1. (празднество) тантана, байрам; семейное торжество ғаилә байрамы 2. (победа , успех) өҫтөн сығыу, еңеү, өҫтөнлөк, шатлыҡ; торжество справедливости ғәҙеллектең өҫтөн сығыуы
ТОРЖЕСТВОВАТЬ несов. 1. что; тантана итеү; торжествовать победу еңеүҙе тантана итеү 2. над кем - чем и без доп. өҫтөнлөк алыу, еңеү; добро торжествует над злом яҡшылыҡ яманлыҡтан өҫтөнлөк ала
тОрий м торий (химик элемент, металл)
ТОРИТ м; хим. торит (радиоактив минерал)
ТОРИЧЕЛЛИЕВ: торичеллиева пустота Торичелли бушлығы (XVII б. Италия физигы исеменән )
ТОРМАШКИ: вверх тормашками: 1) мәтәлләү, баш түбән тороу (әйләнеү), баш(ы) аша тәгәрәү; 2) аҫты өҫкә килеү
ТОРМОЖЕНИЕ с 1. см. тормозить; экстренное торможение ашығыс тормозлау 2. физиол. тотҡарла(ны)у, туҡтау
ТОРМОЗ м 1. тормоз (машиналарҙыц йөрөшөн аҡрынайтыу йәки туҡтатыу яйланмаһы ); ручной тормоз ҡул тормозы 2. см. торможение 3. перен. ҡамасау(лыҡ), кәртә, тотҡарлыҡ; быть тормозом в работе эштә ҡамасау булып тороу ♦ спустить на тормозах эште шым ғына яйлау, ҡаршылыҡты юҡ итеү, ҡаршылыҡтан ҡотолоу
ТОРМОЗИТЬ несов. 1. что и без доп. тормозлау, тотҡарлау, туҡтатыу, тормозға һалыу; машину надо тормозить машинаны туҡтатырға кәрәк 2. что; перен. (мешать) ҡамасаулау, ҡамасаулыҡ итеү, тотҡарлыҡ итеү; тормозить работу эшкә ҡамасаулау
ТОРМОЗИТЬСЯ несов. 1. тотҡарланыу, кәртә ҡуйылыу (берәй эшкә) 2. страд. от тормозить
ТОРМОЗНОЙ, -ая, -ое тормоз ...ы, тормозлау ...ы; тормозная жидкость тормоз шыйыҡсаһы
ТОРМОШИТЬ несов. кого; разг. 1. тартҡылау, йолҡҡолау, төрткөләү; тормошить ребёнка баланы тартҡылау 2. перен. (надоедать) алйы-тыу, йонсотоу, йөҙәтеү
тОрный, -ая, -ое 1. таҡыр, тигеҙ, тапалған; торная дорога таҡыр юл 2. перен. асыҡ, билдәле, ғәҙәти, ҡыйын (ауыр) булмаған, анһат, еңел (тормош юлына ҡарата)
ТОРОКА мн. ҡанъяға (эйәрҙец артына төрлө нәмә бәйләц өсөн тагылган нәҙек ҡайыштар)
ТОРОПИТЬ несов. 1. кого - что и без доп. ашыҡтырыу, ҡабаландырыу, өтәләү; торопить с отъездом китергә ҡабаландырыу 2. что (ускорять ) тиҙләштереү, тиҙләтеү; торопить события ваҡиғаларҙы тиҙләтеү
ТОРОПИТЬСЯ несов. ашығыу, ҡабаланыу, өтәләнеү; торопиться на работу эшкә ашығыу; куда торопишься? ҡайҙа ашығаһың?
ТОРОПЛИВО нареч. ҡабалан, ашығыс рәүештә, йәһәт кенә, тиҙ-тиҙ, ашыҡ-бошоҡ; шагать торопливо ҡабалан атлау; работать торопливо ашыҡ-бошоҡ эшләү
ТОРОПЛИВОСТЬ ж ҡабаланыу, ашығыу
ТОРОПЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. (о человеке) ашы-ғыусан, ҡабаланыусан, өтәлән, ҡалбыр; торопливый человек өтәлән кеше 2. (поспешный, быстрый ) ашығыс, ҡабалан, тиҙ (йәһәт) башҡарылған; торопливые шаги ҡабалан аҙымдар
ТОРОПЫГА м и ж; прост. ҡабалан кеше, өтөк, ҡалбыр
507
2. (стяжательский) хирес (цҙ файҙаһын гына ҡайгыртҡан )
ТОРГАШЕСТВО с; разг. 1. (торговля) ваҡ сауҙагәрлек 2. (стремление к наживе) хиреслек
ТОРГОВАТЬ несов. 1. кем-чем, с кем-чем и без доп. һатыу итеү, сауҙа итеү, һатыу; торговать с другими странами башҡа илдәр менән сауҙа итеү; учиться торговать һатыу итергә өйрәнеү 2. кем-чем; перен. һатыу, аҡсаға һатыу, һатылыу; торговать своей совестью намыҫты аҡсаға һатыу 3. (быть открытым для торговли) һатыу итеү, асыҡ булыу; магазин торгует с восьми часов магазин сәғәт һигеҙҙән һатыу итә 4. кого-что ; прост. (договариваться о цене) һатыулашыу; торговать коня ат һатыулашыу
ТОРГОВАТЬСЯ несов. 1. (сговариваться о цене) һатыулашыу, сауҙалашыу; торговаться с продавцом һатыусы менән һатыулашыу 2. перен ., разг. (спорить с целью выгоды) һүҙ көрәштереү, һатыулашыу 3. страд. от торговать 4
ТОРГОВЕЦ м и ТОРГОВКА ж сауҙагәр, һатыу итеүсе, һатыусы; крупный торговец эре сауҙагәр; торговец мукой он менән һатыу итеүсе
ТОРГОВЛЯ ж сауҙа, алыш-биреш, һатыу; внешняя торговля тышҡы сауҙа; оптовая торговля күмәртә сауҙа, күмәртәләп һатыу; торговля хлебом икмәк һатыу
ТОРГОВО-ПРОМЫШЛЕННЫЙ, -ая, -ое сау-ҙа-сәнәғәт; торгово-промышленный центр сауҙа-сәнәғәт үҙәге
ТОРГОВЫЙ, -ая, -ое сауҙа ...ы; торговый оборот сауҙа әйләнеше; торговая политика сауҙа (һатыу итеү) сәйәсәте; торговые ряды сауҙа рәттәре торгпред м (торговый представитель) сауҙа вәкиле
ТОРГПРЕДСТВО с (торговое представительство ) сауҙа вәкиллеге
ТОРЕАДОР м тореадор (Испанияла, Латин Америкаһы илдәрендә цгеҙҙәр һугышында ҡатнашыусы )
торЕц м 1. (поперечный срез бревна, доски и т.д.) арҡыры киҫем 2. (брусок) бурса, бүрәнә осо 3. разг. (мостовая из таких брусков) бурса түшәлгән урам
ТОРЖЕСТВЕННЫЙ, -ая, -ое тантаналы; торжественное собрание тантаналы йыйылыш; торжественная клятва тантаналы ант
ТОРЖЕСТВО с 1. (празднество) тантана, байрам; семейное торжество ғаилә байрамы 2. (победа , успех) өҫтөн сығыу, еңеү, өҫтөнлөк, шатлыҡ; торжество справедливости ғәҙеллектең өҫтөн сығыуы
ТОРЖЕСТВОВАТЬ несов. 1. что; тантана итеү; торжествовать победу еңеүҙе тантана итеү 2. над кем - чем и без доп. өҫтөнлөк алыу, еңеү; добро торжествует над злом яҡшылыҡ яманлыҡтан өҫтөнлөк ала
тОрий м торий (химик элемент, металл)
ТОРИТ м; хим. торит (радиоактив минерал)
ТОРИЧЕЛЛИЕВ: торичеллиева пустота Торичелли бушлығы (XVII б. Италия физигы исеменән )
ТОРМАШКИ: вверх тормашками: 1) мәтәлләү, баш түбән тороу (әйләнеү), баш(ы) аша тәгәрәү; 2) аҫты өҫкә килеү
ТОРМОЖЕНИЕ с 1. см. тормозить; экстренное торможение ашығыс тормозлау 2. физиол. тотҡарла(ны)у, туҡтау
ТОРМОЗ м 1. тормоз (машиналарҙыц йөрөшөн аҡрынайтыу йәки туҡтатыу яйланмаһы ); ручной тормоз ҡул тормозы 2. см. торможение 3. перен. ҡамасау(лыҡ), кәртә, тотҡарлыҡ; быть тормозом в работе эштә ҡамасау булып тороу ♦ спустить на тормозах эште шым ғына яйлау, ҡаршылыҡты юҡ итеү, ҡаршылыҡтан ҡотолоу
ТОРМОЗИТЬ несов. 1. что и без доп. тормозлау, тотҡарлау, туҡтатыу, тормозға һалыу; машину надо тормозить машинаны туҡтатырға кәрәк 2. что; перен. (мешать) ҡамасаулау, ҡамасаулыҡ итеү, тотҡарлыҡ итеү; тормозить работу эшкә ҡамасаулау
ТОРМОЗИТЬСЯ несов. 1. тотҡарланыу, кәртә ҡуйылыу (берәй эшкә) 2. страд. от тормозить
ТОРМОЗНОЙ, -ая, -ое тормоз ...ы, тормозлау ...ы; тормозная жидкость тормоз шыйыҡсаһы
ТОРМОШИТЬ несов. кого; разг. 1. тартҡылау, йолҡҡолау, төрткөләү; тормошить ребёнка баланы тартҡылау 2. перен. (надоедать) алйы-тыу, йонсотоу, йөҙәтеү
тОрный, -ая, -ое 1. таҡыр, тигеҙ, тапалған; торная дорога таҡыр юл 2. перен. асыҡ, билдәле, ғәҙәти, ҡыйын (ауыр) булмаған, анһат, еңел (тормош юлына ҡарата)
ТОРОКА мн. ҡанъяға (эйәрҙец артына төрлө нәмә бәйләц өсөн тагылган нәҙек ҡайыштар)
ТОРОПИТЬ несов. 1. кого - что и без доп. ашыҡтырыу, ҡабаландырыу, өтәләү; торопить с отъездом китергә ҡабаландырыу 2. что (ускорять ) тиҙләштереү, тиҙләтеү; торопить события ваҡиғаларҙы тиҙләтеү
ТОРОПИТЬСЯ несов. ашығыу, ҡабаланыу, өтәләнеү; торопиться на работу эшкә ашығыу; куда торопишься? ҡайҙа ашығаһың?
ТОРОПЛИВО нареч. ҡабалан, ашығыс рәүештә, йәһәт кенә, тиҙ-тиҙ, ашыҡ-бошоҡ; шагать торопливо ҡабалан атлау; работать торопливо ашыҡ-бошоҡ эшләү
ТОРОПЛИВОСТЬ ж ҡабаланыу, ашығыу
ТОРОПЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. (о человеке) ашы-ғыусан, ҡабаланыусан, өтәлән, ҡалбыр; торопливый человек өтәлән кеше 2. (поспешный, быстрый ) ашығыс, ҡабалан, тиҙ (йәһәт) башҡарылған; торопливые шаги ҡабалан аҙымдар
ТОРОПЫГА м и ж; прост. ҡабалан кеше, өтөк, ҡалбыр
507