Академический словарь башкирского языка. Том I. Страница 370
Поиск по словарям
АТ ТАНЫУ
AT ТАНЫУ (ат таны-) (Р.: ритуал распознавания лошади; И.: horse recognition ritual; T.: atı tanımak) ҡ.
Атты, уның холҡон билдәләү ритуалы. □ Ритуал распознавания лошади и её норова.
АТТЕСТАТ [рус. < лат. attestari ‘дэл-лиләү’] (Р: аттестат; И.: certificate; Т.: diploma) и.
1. Уҡыу йортон тамамлау хаҡындағы рәсми документ. □ Аттестат. Урта белем аттестаты.
2. Ғилми йәки маҡтаулы исем бирелеү хаҡындағы танытма. □ Аттестат. Профессор аттестаты.
АТТЕСТАЦИЯ [рус. < лат. attestatio, attestare ‘шаһит булыу’] (Р: аттестация; И.: assessment; T.: terfi) и.
Хеҙмәткәрҙәрҙең, учреждениеларҙың эш квалификацияһын, талаптарға ярашлылы-ғын билдәләү. □ Аттестация. Аттестация комиссияһы. Аттестация таныҡлығы.
АТТЕСТАЦИЯ Л АУ (аттестацияла-) (Р: аттестовать; И.: assess smb’s progress; T.: terfi yapmak) ҡ.
Аттестация үткәреү, квалификацияны билдәләү. □ Аттестация, аттестовать. Ғилми хеҙмәткәрҙе аттестациялар. Табипты аттестациялар.
АТ ТИҘӘГЕ (Р: конский навоз; И.: horse manure; T.: at gübresi) и.
Аттың оло ярауынан йыйылған сүп, ашлама булараҡ ҡулланыла. □ Конский навоз. ■ Бил арыртһа, мрнсала йылытып, ат тиҙәгенә төрәләр. Экспедиция материалдарынан.
АТ ТИРЕ (Р: лошадиный пот; И.: horse’s sweat; T.: at teri) и.
1. Аттың тире. □ Лошадиный пот.
2. миф. Ышаныуҙар буйынса, аттың тире яман заттарҙан һаҡлай. □ Лошадиный пот (оберегает от злых дрхов). ■ Аттыц уҙе генә тугел, рныц ҡылы, тире, һөтө магик көскә эйә. Ф. Хисамитдинова.
АТ ТОЯҒЫ (Р: копыто; И.: hoof; T.: toynak) и.
1. Мал аяғының осондағы ҡаты өлөшө.
□ Копыто. ■ Ат тояғы ррынынан сыҡҡан һыр һалҡын шишмә брлып, тубәнгә табан ер ярып ағып киткән. Әкиәттән.
2. диал. ҡар. ҡатлама.
АТ ТОЯҒЫ ҮЛӘНЕ и. бот. диал. ҡар. үгәй инә үләне.
АТ ТӨНЛӘТЕҮ (ат төнләт-) ҡ. ҡар. ат ҡуныу.
АТТРАКЦИОН [рус. < фр. attraction < лат.] (Р: аттракцион; И.: show; T.: atraksiyon) и.
1. Цирк йәки эстрада программаһын-дағы ныҡ тәьҫирле номер. □ Аттракцион. Цирк аттракционы.
2. Халыҡ ял итә торған урындарҙағы төрлө тамаша һәм уйын. □ Аттракцион. Аттракцион залы.
АТ-ТУН (Р: снаряжение; И.: equipment; T.: teçhizat) и. йыйн.
Эш һәм хеҙмәт өсөн кәрәк булған ат һәм кейем-ҡорамал. □ Снаряжение. Ат-трн әҙерләу. ■ [Иркәбай:] Аты-трны брлған-дарҙыц ҡайһылары баярға кәлтә ташырға китте. А. Таһиров.
АТТЫРЫУ (аттыр-) ҡ. йөкм. ҡар. атыу 2. понрд. от атыу 2.
АТ-УЖА (Р: имущество; И.: property; T.: mal) и. йыйн.
Төрлө мөлкәт; мал-мөлкәт. □ Имущество, достояние. Ул кеше бер төн эсендә ат-ржаһы менән юҡ брлған.
АТ УЙНАТЫУ (ат уйнат-) (Р: гарцевать на коне; И.: prance; T: mahirlıkla atta yürümek) ҡ.
Яҡшы атты ҡупшы итеп йөрөтөү; бейетеү. □ Гарцевать на коне. ■ Саларат килә ғәскәр башында ат рйнатып, Урал брйла-тып. Халыҡ йырынан.
АТ ҺАРАЙЫ (Р: конюшня; И.: stable; T.: ahır) и.
Ат бикләй торған һарай. □ Конюшня.
370
AT ТАНЫУ (ат таны-) (Р.: ритуал распознавания лошади; И.: horse recognition ritual; T.: atı tanımak) ҡ.
Атты, уның холҡон билдәләү ритуалы. □ Ритуал распознавания лошади и её норова.
АТТЕСТАТ [рус. < лат. attestari ‘дэл-лиләү’] (Р: аттестат; И.: certificate; Т.: diploma) и.
1. Уҡыу йортон тамамлау хаҡындағы рәсми документ. □ Аттестат. Урта белем аттестаты.
2. Ғилми йәки маҡтаулы исем бирелеү хаҡындағы танытма. □ Аттестат. Профессор аттестаты.
АТТЕСТАЦИЯ [рус. < лат. attestatio, attestare ‘шаһит булыу’] (Р: аттестация; И.: assessment; T.: terfi) и.
Хеҙмәткәрҙәрҙең, учреждениеларҙың эш квалификацияһын, талаптарға ярашлылы-ғын билдәләү. □ Аттестация. Аттестация комиссияһы. Аттестация таныҡлығы.
АТТЕСТАЦИЯ Л АУ (аттестацияла-) (Р: аттестовать; И.: assess smb’s progress; T.: terfi yapmak) ҡ.
Аттестация үткәреү, квалификацияны билдәләү. □ Аттестация, аттестовать. Ғилми хеҙмәткәрҙе аттестациялар. Табипты аттестациялар.
АТ ТИҘӘГЕ (Р: конский навоз; И.: horse manure; T.: at gübresi) и.
Аттың оло ярауынан йыйылған сүп, ашлама булараҡ ҡулланыла. □ Конский навоз. ■ Бил арыртһа, мрнсала йылытып, ат тиҙәгенә төрәләр. Экспедиция материалдарынан.
АТ ТИРЕ (Р: лошадиный пот; И.: horse’s sweat; T.: at teri) и.
1. Аттың тире. □ Лошадиный пот.
2. миф. Ышаныуҙар буйынса, аттың тире яман заттарҙан һаҡлай. □ Лошадиный пот (оберегает от злых дрхов). ■ Аттыц уҙе генә тугел, рныц ҡылы, тире, һөтө магик көскә эйә. Ф. Хисамитдинова.
АТ ТОЯҒЫ (Р: копыто; И.: hoof; T.: toynak) и.
1. Мал аяғының осондағы ҡаты өлөшө.
□ Копыто. ■ Ат тояғы ррынынан сыҡҡан һыр һалҡын шишмә брлып, тубәнгә табан ер ярып ағып киткән. Әкиәттән.
2. диал. ҡар. ҡатлама.
АТ ТОЯҒЫ ҮЛӘНЕ и. бот. диал. ҡар. үгәй инә үләне.
АТ ТӨНЛӘТЕҮ (ат төнләт-) ҡ. ҡар. ат ҡуныу.
АТТРАКЦИОН [рус. < фр. attraction < лат.] (Р: аттракцион; И.: show; T.: atraksiyon) и.
1. Цирк йәки эстрада программаһын-дағы ныҡ тәьҫирле номер. □ Аттракцион. Цирк аттракционы.
2. Халыҡ ял итә торған урындарҙағы төрлө тамаша һәм уйын. □ Аттракцион. Аттракцион залы.
АТ-ТУН (Р: снаряжение; И.: equipment; T.: teçhizat) и. йыйн.
Эш һәм хеҙмәт өсөн кәрәк булған ат һәм кейем-ҡорамал. □ Снаряжение. Ат-трн әҙерләу. ■ [Иркәбай:] Аты-трны брлған-дарҙыц ҡайһылары баярға кәлтә ташырға китте. А. Таһиров.
АТТЫРЫУ (аттыр-) ҡ. йөкм. ҡар. атыу 2. понрд. от атыу 2.
АТ-УЖА (Р: имущество; И.: property; T.: mal) и. йыйн.
Төрлө мөлкәт; мал-мөлкәт. □ Имущество, достояние. Ул кеше бер төн эсендә ат-ржаһы менән юҡ брлған.
АТ УЙНАТЫУ (ат уйнат-) (Р: гарцевать на коне; И.: prance; T: mahirlıkla atta yürümek) ҡ.
Яҡшы атты ҡупшы итеп йөрөтөү; бейетеү. □ Гарцевать на коне. ■ Саларат килә ғәскәр башында ат рйнатып, Урал брйла-тып. Халыҡ йырынан.
АТ ҺАРАЙЫ (Р: конюшня; И.: stable; T.: ahır) и.
Ат бикләй торған һарай. □ Конюшня.
370