Академический словарь башкирского языка. Том II. Страница 319
Поиск по словарям
БОРАЛҠЫ
□ Бон причальный. Бурама һал боны, һал туҡтатыу боны.
БОНАПАРТИЗМ [рус. < фр. Bonaparte} и. ҡар. бонапартсылыҡ.
БОНАПАРТСЫЛЫҠ (бонапартсы-лығы) (Р.: бонапартизм; И.: Bonapartism; T.: Bonapartizm) и.
Бонапартсылыҡ (хәрби көскә һәм бюро-кратияға таяныуға ҡоролған ике йөҙлө дәүләт сәйәсәте). □ Бонапартизм.
БОНД [рус. < ингл. bond} (Р: бонд; И.: bond; T.: antrepoya koyma) и. иҡт.
Таможня пошлинаһы түләнмәгән тауар.
□ Бонд. Бондты түләп алыу.
БОНИСТИКА [рус. < фр. bonistique} (Р: бонистика; И.: notaphily; T.: bloknot koleksiyonculuğu yapma) и. иҡт.
Ҡағыҙ аҡса һәм бондарҙы өйрәнә торған тарих фәненең ярҙамсы тармағы. □ Бонистика. Бонистика фәне.
БОНИТЕТ [рус. < лат. bonitas} (Р: бонитет; И.: bondability; Т.: bondability) и. a. х., урм.
Тупраҡтың, урмандың сифатына һәм продуктлылығына ҡарата махсус күрһәткес.
□ Бонитет. Урман бонитеты.
БОНИТЁР [рус.] (Р: бонитёр; И.: appraiser; T.: değer biçen kimse) и. вет.
Малдарҙы билдәле төркөмдәргә айырыусы белгес. □ Бонитёр. Бонитёр булып урынлашыу.
БОНИТИРОВКА [рус.] (Р: бонитировка; И.: appraisal; T.: kalite değerlendirmesi) и.
Сифат яғынан баһалау. □ Бонитировка (оценка качества). Бонитировка үткәреү.
БОНИФИКАЦИЯ [рус. < фр. bonification} (Р: бонификация; И.: bonus allowance; T.: prim) и. иҡт.
Сифаты өсөн тауарға хаҡ өҫтәү. □ Бонификация. Бонификация үткәреү.
БОНУС [рус. < лат. bonus ‘яҡшы’] (Р: бонус; И.: bonus; T.: bonus) и.
Комиссион хеҙмәт өсөн түләү. □ Бонус.
БОР I [рус. < лат. borax} (Р: бор; И.: boron; T.: bor) и. хим.
Төрлө минерал составына ингән химик элемент. □ Бор (химический элемент). Бор кислотаһы.
БОР II [рус. < нем. Bohr ‘бырау’] (Р: бор; И.: dental drill; T.: burgu makinesi) и. махе.
Ҡорос, алмас баш беркетелгән, теш дауалауҙа ҡулланылған бик бәләкәй бырау. □ Бор. Борҙы хәрәкәткә килтерә торған теш дауалау аппараты бормашина тип атала.
БОРА I [боронғо төрки бор ‘шарап’] (Р: закваска из полбы; И.: kind of ferment; T.: maya) и. диал.
1. Бал әсетеү өсөн игендән яһалған әсетке; ҡур. □ Закваска из полбы. Бора балы.
2. ҡар. төпрә 1.
БОРА II (Р: опилки; И.: sawdust; T.: bıçkı talaşı) и. диал.
Бысҡы табы. □ Опилки. Бора һепереү.
БОРАЙ (Р: полба; И.: spelt; T.: kavuzlu buğday) и. бот.
1. Бойҙай төрөнән булған бөртөклө ашлыҡ. □ Полба (лат. Triticum spelta). Борай сәсеү.
2. Шул ашлыҡтың орлоғо. □ Семена полбы. Борай ярмаһы. Борай бутҡаһы. • Борай бутҡаһы ҡаҙ өмәһендә тәмле. Мәҡәл.
БОРАҠ (борағы) [ғәр. (Р: бурак; И.: mythic horse; T.: Burak) и. миф.
Ожмах аты (тау менгәндә арт аяғы, төшкәндә ал аяғы, йәнәһе, оҙонайып тора, менеп йөрөүгә уцайлы). □ Бурак (райский конь, на котором пророк Мухаммед якобы вознёсся на небо). ■ Тац былбылым канат та ҡаҡмаған, атланмаған хурым бораҡҡа. Д. Юлтый. Бораҡты мосолмандар аҡ төҫтәге кеше сырайлы, ҡанатлы ат йәки ишәк итеп күҙ алдына килтерә. Башҡорт мифологияһынан.
БОРАЛҠЫ I (Р: девочка-сирота; И.: orphan girl; T.: yetime) и. диал.
1. Атаһынан йәтим ҡалып, әсәһе менән икенсе ауылға күскән (йәки кейәүҙән айырылып ҡайтҡан) ҡыҙ. □ Девочка-сирота, пе-
319
□ Бон причальный. Бурама һал боны, һал туҡтатыу боны.
БОНАПАРТИЗМ [рус. < фр. Bonaparte} и. ҡар. бонапартсылыҡ.
БОНАПАРТСЫЛЫҠ (бонапартсы-лығы) (Р.: бонапартизм; И.: Bonapartism; T.: Bonapartizm) и.
Бонапартсылыҡ (хәрби көскә һәм бюро-кратияға таяныуға ҡоролған ике йөҙлө дәүләт сәйәсәте). □ Бонапартизм.
БОНД [рус. < ингл. bond} (Р: бонд; И.: bond; T.: antrepoya koyma) и. иҡт.
Таможня пошлинаһы түләнмәгән тауар.
□ Бонд. Бондты түләп алыу.
БОНИСТИКА [рус. < фр. bonistique} (Р: бонистика; И.: notaphily; T.: bloknot koleksiyonculuğu yapma) и. иҡт.
Ҡағыҙ аҡса һәм бондарҙы өйрәнә торған тарих фәненең ярҙамсы тармағы. □ Бонистика. Бонистика фәне.
БОНИТЕТ [рус. < лат. bonitas} (Р: бонитет; И.: bondability; Т.: bondability) и. a. х., урм.
Тупраҡтың, урмандың сифатына һәм продуктлылығына ҡарата махсус күрһәткес.
□ Бонитет. Урман бонитеты.
БОНИТЁР [рус.] (Р: бонитёр; И.: appraiser; T.: değer biçen kimse) и. вет.
Малдарҙы билдәле төркөмдәргә айырыусы белгес. □ Бонитёр. Бонитёр булып урынлашыу.
БОНИТИРОВКА [рус.] (Р: бонитировка; И.: appraisal; T.: kalite değerlendirmesi) и.
Сифат яғынан баһалау. □ Бонитировка (оценка качества). Бонитировка үткәреү.
БОНИФИКАЦИЯ [рус. < фр. bonification} (Р: бонификация; И.: bonus allowance; T.: prim) и. иҡт.
Сифаты өсөн тауарға хаҡ өҫтәү. □ Бонификация. Бонификация үткәреү.
БОНУС [рус. < лат. bonus ‘яҡшы’] (Р: бонус; И.: bonus; T.: bonus) и.
Комиссион хеҙмәт өсөн түләү. □ Бонус.
БОР I [рус. < лат. borax} (Р: бор; И.: boron; T.: bor) и. хим.
Төрлө минерал составына ингән химик элемент. □ Бор (химический элемент). Бор кислотаһы.
БОР II [рус. < нем. Bohr ‘бырау’] (Р: бор; И.: dental drill; T.: burgu makinesi) и. махе.
Ҡорос, алмас баш беркетелгән, теш дауалауҙа ҡулланылған бик бәләкәй бырау. □ Бор. Борҙы хәрәкәткә килтерә торған теш дауалау аппараты бормашина тип атала.
БОРА I [боронғо төрки бор ‘шарап’] (Р: закваска из полбы; И.: kind of ferment; T.: maya) и. диал.
1. Бал әсетеү өсөн игендән яһалған әсетке; ҡур. □ Закваска из полбы. Бора балы.
2. ҡар. төпрә 1.
БОРА II (Р: опилки; И.: sawdust; T.: bıçkı talaşı) и. диал.
Бысҡы табы. □ Опилки. Бора һепереү.
БОРАЙ (Р: полба; И.: spelt; T.: kavuzlu buğday) и. бот.
1. Бойҙай төрөнән булған бөртөклө ашлыҡ. □ Полба (лат. Triticum spelta). Борай сәсеү.
2. Шул ашлыҡтың орлоғо. □ Семена полбы. Борай ярмаһы. Борай бутҡаһы. • Борай бутҡаһы ҡаҙ өмәһендә тәмле. Мәҡәл.
БОРАҠ (борағы) [ғәр. (Р: бурак; И.: mythic horse; T.: Burak) и. миф.
Ожмах аты (тау менгәндә арт аяғы, төшкәндә ал аяғы, йәнәһе, оҙонайып тора, менеп йөрөүгә уцайлы). □ Бурак (райский конь, на котором пророк Мухаммед якобы вознёсся на небо). ■ Тац былбылым канат та ҡаҡмаған, атланмаған хурым бораҡҡа. Д. Юлтый. Бораҡты мосолмандар аҡ төҫтәге кеше сырайлы, ҡанатлы ат йәки ишәк итеп күҙ алдына килтерә. Башҡорт мифологияһынан.
БОРАЛҠЫ I (Р: девочка-сирота; И.: orphan girl; T.: yetime) и. диал.
1. Атаһынан йәтим ҡалып, әсәһе менән икенсе ауылға күскән (йәки кейәүҙән айырылып ҡайтҡан) ҡыҙ. □ Девочка-сирота, пе-
319