Академический словарь башкирского языка. Том III. Страница 120
Поиск по словарям
ВӘЛИ БУЛЫУ
5. дини. Изге бәндә, әүлиә. □ Святой, угодник. М Был исем шәхестең Хоҙай тарафынан һайлап алынғанлығын, уның Хоҙайға яҡын вәли зат булыуын аңлатҡан. М. Ху-жин.
ВӘЛИ БУЛЫУ (вәли бул-) (Р.: быть правителем; И.: be a ruler; rule; T.: vali olmak) ҡ.
Идара итеү, хужа булыу. □ Быть правителем, представителем власти.
ВӘЛИД [ғәр. -чЬ] (Р: ребёнок; И.: child; T.: velet) и. иҫк. кит.
Бала. □ Ребёнок, дитя.
ВӘЛИЛЕК (вәлилеге) (Р: звание, должность губернатора; И.: governor’s office; T.: valilik) и.
Вәли исеме, вазифаһы. □ Звание, должность, пост губернатора. ■ 1734—1758 йылдарҙа бер-береһен Ырымбур виләйәтендә вәлилектә алмаштыра килгән Татищев, Урусов, Кирилов, Неплюевтарҙың тырышлығы менән Башҡортостан төньяҡ-көнбайыштан да, көньяҡ-көнсығыштан да 70-ләгән ҡәлғә менән уратып алына. «Ағиҙел», № 9, 2010.
ВӘЛИМӘ [ғәр. ^чЬ] (Р: свадьба; И.: wedding feast; T.: velime) и. иҫк. кит.
Туй, мәжлес. □ Свадьба, свадебное пиршество.
ВӘ ЛӘКИН терк. диал. ҡар. әммә, ләкин. Бөгөнгө көн аяныс, вә ләкин өмөтһөҙ түгел. V Вә ләкин «мәдех итәләр» (маҡтайҙар) эт кеше тип. М. Өмөтбаев.
ВӘЛӘҮ [ғәр. jb] (Р: хотя бы; И.: just, even; T: velev) терк. иҫк.
Исмаһам, һис юғы. □ Хотя бы, даже.
ВӘРЗИШ [фарс. ghjjj] (Р: гимнастика; И.: gymnastics; T: jimnastik) и. иҫк.
1. Физик күнегеүҙәр, гимнастика. □ Гимнастика.
2. Тырышлыҡ, тырыш хеҙмәт. □ Старание, усердие.
ВӘРИД [ғәр. Аиэ] (Р: вена; И.: vein; Т: verit) и. иҫк. анат.
Ҡара ҡан тамыры. □ Вена.
ВӘРТА [ғәр. (Р: опасность; И.: danger; T: varta) и. иҫк.
Ауыр хәл, бәлә. □ Опасность.
ВӘРӘҒ [ғәр. £jj] (Р: религиозность; И.: religiousness; T: dindarlık) и. иҫк.
Динселлек, тәҡүәлек. □ Религиозность.
ВӘРӘҠА [ғәр. ^jj] (Р: лист; И.: leaf; Т: varak) и. иҫк.
1. Япраҡ. □ Лист.
2. Ҡағыҙ бите, китап-гәзит бите.
□ Страница.
ВӘСАМӘТ [ғәр. (Р: красота; И.: beauty; T: vecahet) и. иҫк.
Матурлыҡ, гүзәллек. □ Красота.
ВӘСАТ [ғәр. -^j] (Р: середина; И.: midst; T: vasat) и. иҫк.
Урталыҡ, үҙәк. □ Середина, центр.
ВӘСЕМ [ғәр. (Р-- клеймо; И.: brand; T: vesim) и. иҫк.
1. Билге. □ Клеймо, знак.
2. Тамға. □ Метка.
ВӘС-ВӘС-ВӘС (Р: возглас, произносимый для поддержки, подбадривания певцов; И.: interjection used for pepping up a performer; T: vay) ымл.
Көй күтәргәндә әйтелгән һүҙ; вай-вай.
□ Возглас, который произносится для поддержки, подбадривания певцов в конце песенной строфы.
ВӘСИЛӘ [ғәр. (Р: причина; И.: cause, method; means; T: vesile) и. иҫк. кит.
1. Сара, әмәл, юл. □ Причина, повод, средство, способ. Вәсилә ҡылыу. Вәсилә табыу.
2. Ниндәйҙер һылтау менән яҡын булырға тырышыу. □ Стремление сблизиться под каким-л. предлогом. Вәсилә булыу.
ВӘССӘЛӘМ [ғәр. (Р: и всё!; И.: that’s all; done! (with it); T: vesselâm) и.
Эштең бөтәүен белдергән һүҙ; бөттө, шуның менән эш тә бөттө, башҡа юҡ; бөттө-китте. □ И всё! И дело с концом! И до свидания! ■ Аҙ ғына һуңланыңмы — йөрөгән юлың, түккән көсөң юҡҡа тигән һүҙ. Шелтә бирерҙәр ҙә, шуның менән вәссәләм. Р. Солтангәрәев.
ВӘСҮӘСӘ [ғәр. (Р: искушение; И.: temptation; T: vesvese) и.
120
5. дини. Изге бәндә, әүлиә. □ Святой, угодник. М Был исем шәхестең Хоҙай тарафынан һайлап алынғанлығын, уның Хоҙайға яҡын вәли зат булыуын аңлатҡан. М. Ху-жин.
ВӘЛИ БУЛЫУ (вәли бул-) (Р.: быть правителем; И.: be a ruler; rule; T.: vali olmak) ҡ.
Идара итеү, хужа булыу. □ Быть правителем, представителем власти.
ВӘЛИД [ғәр. -чЬ] (Р: ребёнок; И.: child; T.: velet) и. иҫк. кит.
Бала. □ Ребёнок, дитя.
ВӘЛИЛЕК (вәлилеге) (Р: звание, должность губернатора; И.: governor’s office; T.: valilik) и.
Вәли исеме, вазифаһы. □ Звание, должность, пост губернатора. ■ 1734—1758 йылдарҙа бер-береһен Ырымбур виләйәтендә вәлилектә алмаштыра килгән Татищев, Урусов, Кирилов, Неплюевтарҙың тырышлығы менән Башҡортостан төньяҡ-көнбайыштан да, көньяҡ-көнсығыштан да 70-ләгән ҡәлғә менән уратып алына. «Ағиҙел», № 9, 2010.
ВӘЛИМӘ [ғәр. ^чЬ] (Р: свадьба; И.: wedding feast; T.: velime) и. иҫк. кит.
Туй, мәжлес. □ Свадьба, свадебное пиршество.
ВӘ ЛӘКИН терк. диал. ҡар. әммә, ләкин. Бөгөнгө көн аяныс, вә ләкин өмөтһөҙ түгел. V Вә ләкин «мәдех итәләр» (маҡтайҙар) эт кеше тип. М. Өмөтбаев.
ВӘЛӘҮ [ғәр. jb] (Р: хотя бы; И.: just, even; T: velev) терк. иҫк.
Исмаһам, һис юғы. □ Хотя бы, даже.
ВӘРЗИШ [фарс. ghjjj] (Р: гимнастика; И.: gymnastics; T: jimnastik) и. иҫк.
1. Физик күнегеүҙәр, гимнастика. □ Гимнастика.
2. Тырышлыҡ, тырыш хеҙмәт. □ Старание, усердие.
ВӘРИД [ғәр. Аиэ] (Р: вена; И.: vein; Т: verit) и. иҫк. анат.
Ҡара ҡан тамыры. □ Вена.
ВӘРТА [ғәр. (Р: опасность; И.: danger; T: varta) и. иҫк.
Ауыр хәл, бәлә. □ Опасность.
ВӘРӘҒ [ғәр. £jj] (Р: религиозность; И.: religiousness; T: dindarlık) и. иҫк.
Динселлек, тәҡүәлек. □ Религиозность.
ВӘРӘҠА [ғәр. ^jj] (Р: лист; И.: leaf; Т: varak) и. иҫк.
1. Япраҡ. □ Лист.
2. Ҡағыҙ бите, китап-гәзит бите.
□ Страница.
ВӘСАМӘТ [ғәр. (Р: красота; И.: beauty; T: vecahet) и. иҫк.
Матурлыҡ, гүзәллек. □ Красота.
ВӘСАТ [ғәр. -^j] (Р: середина; И.: midst; T: vasat) и. иҫк.
Урталыҡ, үҙәк. □ Середина, центр.
ВӘСЕМ [ғәр. (Р-- клеймо; И.: brand; T: vesim) и. иҫк.
1. Билге. □ Клеймо, знак.
2. Тамға. □ Метка.
ВӘС-ВӘС-ВӘС (Р: возглас, произносимый для поддержки, подбадривания певцов; И.: interjection used for pepping up a performer; T: vay) ымл.
Көй күтәргәндә әйтелгән һүҙ; вай-вай.
□ Возглас, который произносится для поддержки, подбадривания певцов в конце песенной строфы.
ВӘСИЛӘ [ғәр. (Р: причина; И.: cause, method; means; T: vesile) и. иҫк. кит.
1. Сара, әмәл, юл. □ Причина, повод, средство, способ. Вәсилә ҡылыу. Вәсилә табыу.
2. Ниндәйҙер һылтау менән яҡын булырға тырышыу. □ Стремление сблизиться под каким-л. предлогом. Вәсилә булыу.
ВӘССӘЛӘМ [ғәр. (Р: и всё!; И.: that’s all; done! (with it); T: vesselâm) и.
Эштең бөтәүен белдергән һүҙ; бөттө, шуның менән эш тә бөттө, башҡа юҡ; бөттө-китте. □ И всё! И дело с концом! И до свидания! ■ Аҙ ғына һуңланыңмы — йөрөгән юлың, түккән көсөң юҡҡа тигән һүҙ. Шелтә бирерҙәр ҙә, шуның менән вәссәләм. Р. Солтангәрәев.
ВӘСҮӘСӘ [ғәр. (Р: искушение; И.: temptation; T: vesvese) и.
120