Академический словарь башкирского языка. Том III. Страница 158
Поиск по словарям
ГЕОТЕРМИИ
Геотермия белгесе. □ Геотермик. Геотермик булып китеү.
ГЕОТЕРМИК II (Р.: геотермический; И.: geothermal; T.: jeotermal) с.
Геотермияға бәйле булған. □ Геотермический. ■ Парк [Йеллоустоун милли паркы ] куп һанлы гейзерҙары һәм башка геотермик объекттары, шулай уҡ тәбиғәте, матур ландшафттары менән билдәле. Интернет селтәренән.
ГЕОТЕРМИЯ [рус. < гр. ge ‘Ер’ + therm# ‘йылы’| (Р.: геотермия; И.: geothermy; Т.: jeotermal) и.
Ер ҡатламдарының температураһын өйрәнә торған фән. □ Геотермия. / Геотермический.
ГЕОФИЗИК I (геофизигы) [рус. < гр. ge ‘Ер’ + physikos ‘физика’] (Р: геофизик; И.: geophysicist; T.: jeofizikçi) и.
Геофизика буйынса белгес. □ Геофизик. Геофизик булып эшләү. М Милләте буйынса ул [Шнейдер] немец. Профессияһы буйынса — геофизик. И. Насыри.
ГЕОФИЗИК II (Р: геофизический; И.: geophysical; T.: jeofizik) с.
Геофизикаға мөнәсәбәтле. □ Геофизический. Геофизик ҡорамал. Геофизик йәйләү. Геофизик кейем. ■ Йәй буйы ул Иҫәнбайҙа геофизик күҙәтеүҙәр алып бара ла ҡыш көнө ғаиләһе янына ҡайта. И. Насыри. Институт белгестәре уйлап сығарған тиҫтәләрсә аппарат һәм приборҙарҙы геофизик эҙләнеүҙәрҙә Рәсәй геофизиктары һәм геологтары ғына түгел, сит илдәрҙекелә файҙалана. «Ағиҙел», №2, 2010.
ГЕОФИЗИКА [рус. < гр. ge ‘Ер’ + рһу-sike ‘физика’] (Р: геофизика; И.: geophysics; T.: jeofizik; yer fiziği) и.
Ерҙең төҙөлөшөн, уның эсендәге физик үҙенсәлектәрҙе һәм үҙгәрештәрҙе физик ысулдар менән өйрәнеүсе фәндәр йыйылмаһы. □ Геофизика. / Геофизический. Геофизика китабы. Геофизика дәресе. ■ Геофизика тикшеренеүҙәре һөҙөмтәләре һауа торошон күҙәтеүҙә, Ерҙец энергетик
һәм сеймал ятҡылыҡтарын табыуҙа файҙаланыла. Башҡортостан календарынан.
ГЕОХИМИК I (геохимигы) [рус. < гр. ge ‘Ер’ + лат. (al) chimia ‘химия’] (Р.: геохимический; И.: geochemist; T.: jeokimya uzmanı) u.
Геохимия буйынса белгес. □ Геохимик. Яҡшы геохимик. И Бихисап геолог, минеролог, геохимик ошондай [металл] ятҡылыҡтар барлыҡҡа килеү ҡанундарын асыҡлау менән шөғөлләнә. М. Моталов.
ГЕОХИМИК II (Р: геохимический; И.: geochemical; T.: geoşimik) с.
Геохимияға мөнәсәбәтле. □ Геохимический. Ятҡылыҡтарҙы геохимик классификациялау. Геохимик тикшереү.
ГЕОХИМИЯ [рус. < гр. ge ‘Ер’ + лат. (al) chimia ‘химия’] (Р: геохимия; И.: geochemistry; T.: jeokimya; yer kimyası) и.
Ерҙең химик составын һәм ерҙәге химик элементтарҙың таралыу закондарын, тәбиғи үҙгәрештәрен өйрәнә торған фән. □ Геохимия. / Геохимический. Геохимия фәне. Геохимия дәреслеге.
ГЕОЦЕНТРИЗМ [рус. < гр. ge Ер’ + лат. centrum ‘үҙәк’] (Р: геоцентризм; И.: geocentrism; T.: geosentrizm, yermerkezcilik) и.
Ғаләмдең уртаһында хәрәкәтһеҙ Ер тора, уның тирәләй Ай, Ҡояш, планеталар һәм йондоҙҙар әйләнеп йөрөй, тип күҙаллау; ғаләмдең геоцентрик системаһы. □ Геоцентризм. Аристотелдец геоцентризмды аңлатыу ы. И Геоцентризмға ҡапма-ҡаршы йүнәлеш — гелиоцентризм. Башҡортостан календарынан.
ГЕОЦЕНТРИК (Р: геоцентрический; И.: geocentric; Т.: geosantrik, yermerkezli) с.
1. Үҙәге Ергә, Ерҙең үҙәгенә тура килгән. □ Геоцентрический. Геоцентрик орбита.
2. Геоцентризмға бәйле. □ Геоцентрический. ■ Атайым,.. Птолемей тәьҫире аҫтында булған Газзали фекеренә эйәреп, геоцентрик фекерҙә ҡалды. Ә.-З. Вәлиди.
ГЕПАРД [рус. < фр. guepard] (Р: гепард; И.: cheetah; T.: yabankedisi) и. зоол.
158
Геотермия белгесе. □ Геотермик. Геотермик булып китеү.
ГЕОТЕРМИК II (Р.: геотермический; И.: geothermal; T.: jeotermal) с.
Геотермияға бәйле булған. □ Геотермический. ■ Парк [Йеллоустоун милли паркы ] куп һанлы гейзерҙары һәм башка геотермик объекттары, шулай уҡ тәбиғәте, матур ландшафттары менән билдәле. Интернет селтәренән.
ГЕОТЕРМИЯ [рус. < гр. ge ‘Ер’ + therm# ‘йылы’| (Р.: геотермия; И.: geothermy; Т.: jeotermal) и.
Ер ҡатламдарының температураһын өйрәнә торған фән. □ Геотермия. / Геотермический.
ГЕОФИЗИК I (геофизигы) [рус. < гр. ge ‘Ер’ + physikos ‘физика’] (Р: геофизик; И.: geophysicist; T.: jeofizikçi) и.
Геофизика буйынса белгес. □ Геофизик. Геофизик булып эшләү. М Милләте буйынса ул [Шнейдер] немец. Профессияһы буйынса — геофизик. И. Насыри.
ГЕОФИЗИК II (Р: геофизический; И.: geophysical; T.: jeofizik) с.
Геофизикаға мөнәсәбәтле. □ Геофизический. Геофизик ҡорамал. Геофизик йәйләү. Геофизик кейем. ■ Йәй буйы ул Иҫәнбайҙа геофизик күҙәтеүҙәр алып бара ла ҡыш көнө ғаиләһе янына ҡайта. И. Насыри. Институт белгестәре уйлап сығарған тиҫтәләрсә аппарат һәм приборҙарҙы геофизик эҙләнеүҙәрҙә Рәсәй геофизиктары һәм геологтары ғына түгел, сит илдәрҙекелә файҙалана. «Ағиҙел», №2, 2010.
ГЕОФИЗИКА [рус. < гр. ge ‘Ер’ + рһу-sike ‘физика’] (Р: геофизика; И.: geophysics; T.: jeofizik; yer fiziği) и.
Ерҙең төҙөлөшөн, уның эсендәге физик үҙенсәлектәрҙе һәм үҙгәрештәрҙе физик ысулдар менән өйрәнеүсе фәндәр йыйылмаһы. □ Геофизика. / Геофизический. Геофизика китабы. Геофизика дәресе. ■ Геофизика тикшеренеүҙәре һөҙөмтәләре һауа торошон күҙәтеүҙә, Ерҙец энергетик
һәм сеймал ятҡылыҡтарын табыуҙа файҙаланыла. Башҡортостан календарынан.
ГЕОХИМИК I (геохимигы) [рус. < гр. ge ‘Ер’ + лат. (al) chimia ‘химия’] (Р.: геохимический; И.: geochemist; T.: jeokimya uzmanı) u.
Геохимия буйынса белгес. □ Геохимик. Яҡшы геохимик. И Бихисап геолог, минеролог, геохимик ошондай [металл] ятҡылыҡтар барлыҡҡа килеү ҡанундарын асыҡлау менән шөғөлләнә. М. Моталов.
ГЕОХИМИК II (Р: геохимический; И.: geochemical; T.: geoşimik) с.
Геохимияға мөнәсәбәтле. □ Геохимический. Ятҡылыҡтарҙы геохимик классификациялау. Геохимик тикшереү.
ГЕОХИМИЯ [рус. < гр. ge ‘Ер’ + лат. (al) chimia ‘химия’] (Р: геохимия; И.: geochemistry; T.: jeokimya; yer kimyası) и.
Ерҙең химик составын һәм ерҙәге химик элементтарҙың таралыу закондарын, тәбиғи үҙгәрештәрен өйрәнә торған фән. □ Геохимия. / Геохимический. Геохимия фәне. Геохимия дәреслеге.
ГЕОЦЕНТРИЗМ [рус. < гр. ge Ер’ + лат. centrum ‘үҙәк’] (Р: геоцентризм; И.: geocentrism; T.: geosentrizm, yermerkezcilik) и.
Ғаләмдең уртаһында хәрәкәтһеҙ Ер тора, уның тирәләй Ай, Ҡояш, планеталар һәм йондоҙҙар әйләнеп йөрөй, тип күҙаллау; ғаләмдең геоцентрик системаһы. □ Геоцентризм. Аристотелдец геоцентризмды аңлатыу ы. И Геоцентризмға ҡапма-ҡаршы йүнәлеш — гелиоцентризм. Башҡортостан календарынан.
ГЕОЦЕНТРИК (Р: геоцентрический; И.: geocentric; Т.: geosantrik, yermerkezli) с.
1. Үҙәге Ергә, Ерҙең үҙәгенә тура килгән. □ Геоцентрический. Геоцентрик орбита.
2. Геоцентризмға бәйле. □ Геоцентрический. ■ Атайым,.. Птолемей тәьҫире аҫтында булған Газзали фекеренә эйәреп, геоцентрик фекерҙә ҡалды. Ә.-З. Вәлиди.
ГЕПАРД [рус. < фр. guepard] (Р: гепард; И.: cheetah; T.: yabankedisi) и. зоол.
158