Академический словарь башкирского языка. Том III. Страница 161
Поиск по словарям
ГЕРМАФРОДИТ
көсөн һынаны. «Йүрүҙән», 25 февраль 2011. Һуңғы ваҡытта төбәктә футбол, баскетбол, бокс, көрәш, дзюдо, гер күтәреү кеүек спорт төрҙәре үҫешеп, яҡташтар улар буйынса яҡшы һөҙөмтәләргә өлгәште. «Юшатыр», 22 декабрь 2011.
ГЕР КҮТӘРЕҮСЕ (Р.: гиревик; И.: weightlifter; T.: halterci) и. спорт.
Гер күтәреү менән шөғөлләнгән спортсы. □ Спортсмен, занимающийся гиревым спортом, гиревик. ■ 24 килограмлы гер күтәреүселәр араһында абсолют беренселекте яҙғы һабантуйҙар призёры, Күмертау тау колледжы студенты М. Вдовин яуланы. «Юшатыр», 24 ноябрь 2011. Гер күтәреүселәр араһында Ҡариҙел районы, Октябрьский һәм Бөрө ҡалалары командалары көслө булыуын иҫбат итте. «Йәшлек», 1 апрель 2010.
ГЕРЛЕ (Р.: гиревой; И.: using weights; T.: vezinli) с.
Гере булған, гер менән эшләй торған.
□ Гиревой, с гирями. Герле бизмән. Герле үлсәү. Герле күнекмәләр.
ГЕРМАН (Р: германец; И.: Teuton; Т.: Toton) и. һөйл. этн.
1. Үҙәк, Көнбайыш һәм Көньяҡ-көнбайыш Европала йәшәгән боронғо ҡәбиләләрҙең дөйөм атамаһы. □ Германец. / Германский. Герман халҡы. Герман ере.
2. иҫк. Немец. □ Германец. / Германский. Я [Закирҙың] бит герман һуғышынан да бер генә ерелә сыйылмай ҡайтып килгәйне.
3. Биишева. Кәбир элек шул байҙа ҡайтмай эшләп йөрөгән, унан герман фронтына китеп юғалған атаһының исеме ишетелгәс тә йомшарҙы, күңелдәре тулды. Картотека фондынан.
ГЕРМАН Д АРСА (Р: подобно германцам; И.: like Teutons; T: Almanca) p.
Немецтар кеүек, немец халҡына хас.
□ Подобно немцам. Германдарса кейенеү. Германдарса туҡланыу.
ГЕРМАНИЗМ [рус. < лат. germanus ‘германдарға ҡараған’] (Р: германизм; И.: Germanism; T: cermenizm) и. линг.
Немец теленән үҙләштерелгән һүҙ йәки һүҙбәйләнеш. □ Германизм. Германизмдар-ҙы тикшереү эше.
ГЕРМАНИСТ [рус.] (Р: германист; И.: Germanist, specialist in Germanic studies; T: Cermen dilleri uzmanı) и.
Герман телдәре буйынса белгес. □ Германист. Германист табышы.
ГЕРМАНИСТИКА [рус. < лат. germanus ‘германдарға ҡараған’] (Р: германистика; И.: Germanic studies; T: Almanbilimi) и. линг.
Тел ғилеменең герман телдәре менән шөғөлләнгән бер бүлеге. □ Германистика. Германистика әлкәһендә эшләү.
ГЕРМАНОФИЛ [рус. < германо + гр. phileö ‘яратам’] (Р.: германофил; И.: Germanophile; T: Alman hayranı) и.
Немец халҡын, мәҙәниәтен яҡын күреүсе, хөрмәтләүсе кеше. □ Германофил. Германофил рәтенә инеү. Германофилдар рәтенә ҡарау.
ГЕРМАНОФОБ [рус. < германо + гр. phobos ‘ҡурҡыу’] (Р: германофоб; И.: German-hater; T: Alman fobisi) и.
Немец халҡын, мәҙәниәтен яратмаған кеше. □ Германофоб.
ГЕРМАН ТЕЛДӘРЕ (Р: германские языки; И.: Germanic languages; T: Cermen dilleri) и. лингв.
һинд-Европа телдәренә ингән бер төркөм ҡәрҙәш телдәр. □ Германские языки. Герман телдәре факультеты. Герман телдәрен яҡшы белеү.
ГЕРМАФРОДИТ [рус. < гр. Hermaphrodites] (Р: гермафродит; И.: hermaphrodite; T.: hermafrodit, hünsa) и.
1. (баш хәреф менән) миф. Грек мифологияһында Гермес һәм Афродитаның улы. □ Гермафродит. Гермафродит яуапһыҙ мөхәббәт ҡорбаны була.
2. ҡар. хөнәсә. Гермафродит үҫемлектәр. ■ Тәүдин тәғлимәтенә ярашлы, Донъя-Ғаләм-Тереклек ул хөнәсә (гермафродит) Имир Тәүбабаның тәне менән йәненән хасил икән: Донъя-Галәм-Тереклеккә тормош биреп вафат булғанынан һуң ҡатып ҡалмыш
6-1.0116.12
161
көсөн һынаны. «Йүрүҙән», 25 февраль 2011. Һуңғы ваҡытта төбәктә футбол, баскетбол, бокс, көрәш, дзюдо, гер күтәреү кеүек спорт төрҙәре үҫешеп, яҡташтар улар буйынса яҡшы һөҙөмтәләргә өлгәште. «Юшатыр», 22 декабрь 2011.
ГЕР КҮТӘРЕҮСЕ (Р.: гиревик; И.: weightlifter; T.: halterci) и. спорт.
Гер күтәреү менән шөғөлләнгән спортсы. □ Спортсмен, занимающийся гиревым спортом, гиревик. ■ 24 килограмлы гер күтәреүселәр араһында абсолют беренселекте яҙғы һабантуйҙар призёры, Күмертау тау колледжы студенты М. Вдовин яуланы. «Юшатыр», 24 ноябрь 2011. Гер күтәреүселәр араһында Ҡариҙел районы, Октябрьский һәм Бөрө ҡалалары командалары көслө булыуын иҫбат итте. «Йәшлек», 1 апрель 2010.
ГЕРЛЕ (Р.: гиревой; И.: using weights; T.: vezinli) с.
Гере булған, гер менән эшләй торған.
□ Гиревой, с гирями. Герле бизмән. Герле үлсәү. Герле күнекмәләр.
ГЕРМАН (Р: германец; И.: Teuton; Т.: Toton) и. һөйл. этн.
1. Үҙәк, Көнбайыш һәм Көньяҡ-көнбайыш Европала йәшәгән боронғо ҡәбиләләрҙең дөйөм атамаһы. □ Германец. / Германский. Герман халҡы. Герман ере.
2. иҫк. Немец. □ Германец. / Германский. Я [Закирҙың] бит герман һуғышынан да бер генә ерелә сыйылмай ҡайтып килгәйне.
3. Биишева. Кәбир элек шул байҙа ҡайтмай эшләп йөрөгән, унан герман фронтына китеп юғалған атаһының исеме ишетелгәс тә йомшарҙы, күңелдәре тулды. Картотека фондынан.
ГЕРМАН Д АРСА (Р: подобно германцам; И.: like Teutons; T: Almanca) p.
Немецтар кеүек, немец халҡына хас.
□ Подобно немцам. Германдарса кейенеү. Германдарса туҡланыу.
ГЕРМАНИЗМ [рус. < лат. germanus ‘германдарға ҡараған’] (Р: германизм; И.: Germanism; T: cermenizm) и. линг.
Немец теленән үҙләштерелгән һүҙ йәки һүҙбәйләнеш. □ Германизм. Германизмдар-ҙы тикшереү эше.
ГЕРМАНИСТ [рус.] (Р: германист; И.: Germanist, specialist in Germanic studies; T: Cermen dilleri uzmanı) и.
Герман телдәре буйынса белгес. □ Германист. Германист табышы.
ГЕРМАНИСТИКА [рус. < лат. germanus ‘германдарға ҡараған’] (Р: германистика; И.: Germanic studies; T: Almanbilimi) и. линг.
Тел ғилеменең герман телдәре менән шөғөлләнгән бер бүлеге. □ Германистика. Германистика әлкәһендә эшләү.
ГЕРМАНОФИЛ [рус. < германо + гр. phileö ‘яратам’] (Р.: германофил; И.: Germanophile; T: Alman hayranı) и.
Немец халҡын, мәҙәниәтен яҡын күреүсе, хөрмәтләүсе кеше. □ Германофил. Германофил рәтенә инеү. Германофилдар рәтенә ҡарау.
ГЕРМАНОФОБ [рус. < германо + гр. phobos ‘ҡурҡыу’] (Р: германофоб; И.: German-hater; T: Alman fobisi) и.
Немец халҡын, мәҙәниәтен яратмаған кеше. □ Германофоб.
ГЕРМАН ТЕЛДӘРЕ (Р: германские языки; И.: Germanic languages; T: Cermen dilleri) и. лингв.
һинд-Европа телдәренә ингән бер төркөм ҡәрҙәш телдәр. □ Германские языки. Герман телдәре факультеты. Герман телдәрен яҡшы белеү.
ГЕРМАФРОДИТ [рус. < гр. Hermaphrodites] (Р: гермафродит; И.: hermaphrodite; T.: hermafrodit, hünsa) и.
1. (баш хәреф менән) миф. Грек мифологияһында Гермес һәм Афродитаның улы. □ Гермафродит. Гермафродит яуапһыҙ мөхәббәт ҡорбаны була.
2. ҡар. хөнәсә. Гермафродит үҫемлектәр. ■ Тәүдин тәғлимәтенә ярашлы, Донъя-Ғаләм-Тереклек ул хөнәсә (гермафродит) Имир Тәүбабаның тәне менән йәненән хасил икән: Донъя-Галәм-Тереклеккә тормош биреп вафат булғанынан һуң ҡатып ҡалмыш
6-1.0116.12
161