Академический словарь башкирского языка. Том V. Страница 338
Поиск по словарям
ҠАТЛАМА БЕСӘН
Төҙ, оҙон ағастарҙан йәйелгән түшәм, һайғау. □ Жерди-перекладины (используемые при покрытии сарая). Ҡатлама тушәу. Ҡатламаға ағас ҡырҡыу. Яңы һалынған ҡатлама.
ҠАТЛАМА БЕСӘН и. бот. диал. ҡар. ярут. Ҡатлама бесән сәскәһе.
ҠАТЛАМЛАНЫУ (ҡатламлан-) (Р.: слоиться; И.: stratify; T.: katmerlenmek) ҡ.
1. Ҡатлам-ҡатлам булыу, ҡатламға бүленеү. □ Слоиться, расслаиваться, прослаиваться; наслаиваться, напластовываться.// Расслаивание; наслаивание, напластование. Ҡатламланған тау тоҡомдары. Ҡатламланған балсыҡ. ■ Дөйөм һырт Пермь һәм мезозой дәуерендәге ҡомлоҡтар, балсыҡтар, эзбизле тупраҡтар менән ҡатламланған. Интернет селтәренән.
2. кусм. Ижтимағи синыфтарға бүленеү. □ Расслаиваться, делиться на сословия. // Расслоение. ■ Социаль ҡатламланыу көсәйә, байҙар (буржуйҙар, чиновниктар) менән ярлы ҡатлам араһындағы айырма, упҡын тәрәнәйә бара. «Йәшлек», 19 ноябрь
2011.
ҠАТЛАМЛАУ (ҡатламла-) (Р: слоить; И.: make in layers; T.: katmerlemek) ҡ.
Ҡатлы-ҡатлы итеү, ҡатлау. □ Слоить, расслаивать, прослаивать, наслаивать; напластовывать. // Слоение, расслаивание, прослаивание, прослойка, наслаивание, наслоение; напластование. Силосты соҡорға ҡатламлау. Тупраҡты ҡатламлап һалыу.
ҠАТЛАМЛЫ (Р: слоёный; И.: stratified; sandwiched; T.: katmerli) с.
1. Бер нисә ҡаттан торған. □ Слоёный, слоистый, слойчатый. Ҡатламлы болоттар. Ҡатламлы ҡаялар. Ҡатламлы ҡамыр. ■ Ике ҡатламлы Биг Мак 495 калорий тәшкил итһә, Биг Тейсти — 850 калорий, фри картуфында — 387 калорий, ә коктейлдәрҙә 400 калорий тупланған. «Шоңҡар», № 8, 2010.
2. геол. Ҡатламдан (2) торған. □ Пластовый, слоистый. Ҡатламлы минералдар.
Ҡатламлы тау тоҡомдары. Ҡаты ҡатламлы шоссе.
3. Ижтимағи, мәҙәниәт һ. б. билдәләре буйынса ниндәйҙер бер төркөмгә ҡараған.
□ Принадлежащий определённому слою общества, сословию, разряду. ■ Башҡорт йәмғиәте борон ике ҡатламлы булған. Й. Солтанов.
ҠАТЛАНДЫРЫУ (ҡат л ан д ыр-) (Р: слоить; И.: stratify; Т.: katmerlemek) ҡ.
1. Ҡатлам-ҡатлам итеп һылау, яғыу.
□ Слоить, наслаивать. // Слоение, наслаивание, прослаивание. Тортты бер нисә рәт крем менән ҡатландырыу. Иҙәнде ҡат-ландырып буяу.
2. Ҡатлау-ҡатлау итеп, өҫтө-өҫтөнә һалыу (өйөү, ҡуйыу); ҡатламлау. □ Напластовать, накладывать, расположить пластами (слоями). // Напластование.
ҠАТЛАНСЫҠ I (Р: слоистый; И.: laminated; T.: katmerli) с.
Ҡатланып-ҡатланып торған, ҡатлауланған. □ Слоистый. Ҡатлансыҡ тау тоҡомдары. Ҡатлансыҡ ҡаялар. Ҡатлансыҡ тупраҡ.
ҠАТЛАНСЫҠ II (ҡатлансығы) (Р: книжка (часть желудка у жвачных животных)', И.: psalterium; T.: kırkbayır) и. анат.
Көйөшлө малдың ашҡаҙанындағы өсөнсө бүлек; ҡатлы ҡарын. □ Книжка (часть желудка у жвачных животных). Ҡатлансыҡ таҙартыу. Ҡатлансыҡ бешереу. һыйыр ҡатлансығы, һарыҡ ҡатлансығы.
ҠАТЛАНСЫҠ III (ҡатлансығы) (Р: слоевище; И.: thallus; T.: tallus) и. бот.
Түбән төҙөлөшлө үҫемлектәрҙең вегетатив органы. □ Слоевище, таллом. Ылымыҡтар ҡатлансығы. Ҡатмарлы ҡатлансыҡ.
ҠАТЛАНСЫҠ IV (ҡатлансығы) (Р: обшитый кожей войлок, накладываемый на седло; И.: leather padded felt used in saddles; T.: eyere konulan deri ile örtülü keçe) u.
Эйәр өҫтөнә һала торған күн тышлы кейеҙ. □ Обшитый кожей войлок, наклады
338
Төҙ, оҙон ағастарҙан йәйелгән түшәм, һайғау. □ Жерди-перекладины (используемые при покрытии сарая). Ҡатлама тушәу. Ҡатламаға ағас ҡырҡыу. Яңы һалынған ҡатлама.
ҠАТЛАМА БЕСӘН и. бот. диал. ҡар. ярут. Ҡатлама бесән сәскәһе.
ҠАТЛАМЛАНЫУ (ҡатламлан-) (Р.: слоиться; И.: stratify; T.: katmerlenmek) ҡ.
1. Ҡатлам-ҡатлам булыу, ҡатламға бүленеү. □ Слоиться, расслаиваться, прослаиваться; наслаиваться, напластовываться.// Расслаивание; наслаивание, напластование. Ҡатламланған тау тоҡомдары. Ҡатламланған балсыҡ. ■ Дөйөм һырт Пермь һәм мезозой дәуерендәге ҡомлоҡтар, балсыҡтар, эзбизле тупраҡтар менән ҡатламланған. Интернет селтәренән.
2. кусм. Ижтимағи синыфтарға бүленеү. □ Расслаиваться, делиться на сословия. // Расслоение. ■ Социаль ҡатламланыу көсәйә, байҙар (буржуйҙар, чиновниктар) менән ярлы ҡатлам араһындағы айырма, упҡын тәрәнәйә бара. «Йәшлек», 19 ноябрь
2011.
ҠАТЛАМЛАУ (ҡатламла-) (Р: слоить; И.: make in layers; T.: katmerlemek) ҡ.
Ҡатлы-ҡатлы итеү, ҡатлау. □ Слоить, расслаивать, прослаивать, наслаивать; напластовывать. // Слоение, расслаивание, прослаивание, прослойка, наслаивание, наслоение; напластование. Силосты соҡорға ҡатламлау. Тупраҡты ҡатламлап һалыу.
ҠАТЛАМЛЫ (Р: слоёный; И.: stratified; sandwiched; T.: katmerli) с.
1. Бер нисә ҡаттан торған. □ Слоёный, слоистый, слойчатый. Ҡатламлы болоттар. Ҡатламлы ҡаялар. Ҡатламлы ҡамыр. ■ Ике ҡатламлы Биг Мак 495 калорий тәшкил итһә, Биг Тейсти — 850 калорий, фри картуфында — 387 калорий, ә коктейлдәрҙә 400 калорий тупланған. «Шоңҡар», № 8, 2010.
2. геол. Ҡатламдан (2) торған. □ Пластовый, слоистый. Ҡатламлы минералдар.
Ҡатламлы тау тоҡомдары. Ҡаты ҡатламлы шоссе.
3. Ижтимағи, мәҙәниәт һ. б. билдәләре буйынса ниндәйҙер бер төркөмгә ҡараған.
□ Принадлежащий определённому слою общества, сословию, разряду. ■ Башҡорт йәмғиәте борон ике ҡатламлы булған. Й. Солтанов.
ҠАТЛАНДЫРЫУ (ҡат л ан д ыр-) (Р: слоить; И.: stratify; Т.: katmerlemek) ҡ.
1. Ҡатлам-ҡатлам итеп һылау, яғыу.
□ Слоить, наслаивать. // Слоение, наслаивание, прослаивание. Тортты бер нисә рәт крем менән ҡатландырыу. Иҙәнде ҡат-ландырып буяу.
2. Ҡатлау-ҡатлау итеп, өҫтө-өҫтөнә һалыу (өйөү, ҡуйыу); ҡатламлау. □ Напластовать, накладывать, расположить пластами (слоями). // Напластование.
ҠАТЛАНСЫҠ I (Р: слоистый; И.: laminated; T.: katmerli) с.
Ҡатланып-ҡатланып торған, ҡатлауланған. □ Слоистый. Ҡатлансыҡ тау тоҡомдары. Ҡатлансыҡ ҡаялар. Ҡатлансыҡ тупраҡ.
ҠАТЛАНСЫҠ II (ҡатлансығы) (Р: книжка (часть желудка у жвачных животных)', И.: psalterium; T.: kırkbayır) и. анат.
Көйөшлө малдың ашҡаҙанындағы өсөнсө бүлек; ҡатлы ҡарын. □ Книжка (часть желудка у жвачных животных). Ҡатлансыҡ таҙартыу. Ҡатлансыҡ бешереу. һыйыр ҡатлансығы, һарыҡ ҡатлансығы.
ҠАТЛАНСЫҠ III (ҡатлансығы) (Р: слоевище; И.: thallus; T.: tallus) и. бот.
Түбән төҙөлөшлө үҫемлектәрҙең вегетатив органы. □ Слоевище, таллом. Ылымыҡтар ҡатлансығы. Ҡатмарлы ҡатлансыҡ.
ҠАТЛАНСЫҠ IV (ҡатлансығы) (Р: обшитый кожей войлок, накладываемый на седло; И.: leather padded felt used in saddles; T.: eyere konulan deri ile örtülü keçe) u.
Эйәр өҫтөнә һала торған күн тышлы кейеҙ. □ Обшитый кожей войлок, наклады
338