Академический словарь башкирского языка. Том VI. Страница 659
Поиск по словарям
окись
нарий төҙөу. Океанарийҙа куҙәтеу алып барыу. Океанарийҙа тәжрибә өсөн балыҡ урсетеу.
ОКЕАНОГРАФ [рус. < гр. keanos ‘океан "+ graphö ‘яҙыу'] (Р.: океанограф; И.: oceanographer; T.: oşinografi uzmanı) и.
һыу мөхитенең физик, химик билдәләрен, океан һәм диңгеҙҙәрҙәге физик, химик процестарҙы, күренештәрҙе өйрәнеүсе ғалим. □ Океанограф. Океанограф булыу. Билдәле океанограф. Океанографтар ҡоролтайы.
ОКЕАНОГРАФИК (Р.: океанографический; И.: oceanographic; T.: oşinografik) с.
Океанографияға бәйле, океанографияға мөнәсәбәте булған. □ Океанографический. Океанографии тикшеренеу. Океанографии мәғлумәттәр.
ОКЕАНОГРАФИЯ [рус. < гр. keanos ‘океан" + graphö ‘яҙыу"] (Р: океанография; И.: oceanography; T.: oşinografi) и.
1. Һыу мөхитенең физик, химик билдәләрен, океан һәм диңгеҙҙәрҙәге физик, химик процестарҙы, күренештәрҙе өйрәнә торған фән. □ Океанография. Океанография фәненец тикшереу даирәһе. Фәнни океанография. Океанография әлкәһендә эшләу.
2. ҡар. океанология.
ОКЕАНОЛОГ [рус.] (Р: океанолог; И.: oceanographer; T.: oşinografi uzmanı) и.
Океанология буйынса белгес. □ Океанолог. Океанолог һәнәрен һайлау. Океанолог фекере. Океанологтар конференцияһы. ■ Океанологтар алдында был [тәцкәһеҙ] балыҡтың йәшәу урынын, ниндәй класҡа ҡарауын билдәләу мәсьәләһе тора. «Йәшлек», 17 апрель 2010. Океанологтар уныц [кальций концентрацияһының] глобаль кәмеуен йәки артып китеуен, һөҙөмтәлә климаттың ныҡ уҙгәреуенә йоғонто яһауын теркәгән. Интернет селтәренән.
ОКЕАНОЛОГИК (Р: океанологический; И.: oceanological; T.: oşinografik) с.
Океанологияға бәйле, океанологияға мөнәсәбәте булған. □ Океанологический. Океанологии экспедиция. Океанологии куҙә-теуҙәр. Океанологии тикшеренеуҙәр.
ОКЕАНОЛОГИЯ [рус. < гр. keanos ‘океан’ + logos ‘тәғлимәт"] (Р: океанология; И.: oceanology; T.: okyanus-bilim) и.
Донъя океанындағы физик, химик, геологик, биологик процестар тураһындағы фәндәр йыйылмаһы. □ Океанология. Океанология тәғлимәте. Фәнни океанология. Океанология мәғлумәттәре. Океанология белгесе.
ОКИСЕЛ [рус.] (Р: окисел; И.: oxide; Т.: oksit) и. хим. ҡар. әсетмә.
Химик элементтың кислород менән ҡушылыуынан барлыҡҡа килгән матдә. □ Окисел. Тимер окиселдары. Нигеҙ окисел-дары. Окисел ҡулланыу.
ОКИСЛАНДЫРЫУ (окисландыр-) (Р: окислить; И.: oxidize; T.: oksitlemek) ҡ. хим. ҡар. әселәндереү.
Матдәләрҙе кислород менән ҡушылдырыу. □ Окислить. // Окисление. Тимерҙе окисландырыу. Еҙҙе окисландырыу. Окисландырыу реакцияһы. Окисландырылған матдә.
ОКИСЛАНДЫРЫУСЫ (Р: окислитель; И.: oxidant; T.: oksitleyici) и. хим.
Окисландырырға һәләте булған матдә; әселәндереүсе. □ Окислитель. Органик булмаған окисландырыусы. Шыйыҡ окисландырыусылар. Алтынды окисландырыусы матдә. Ҡеуәтле окисландырыусы.
ОКИСЛАНЫУ (окислан-) (Р: окисляться; И.: oxidize; T.: oksitlenmek) ҡ. хим. ҡар. әселәнеү.
Кислород менән ҡушылыу. □ Окисляться. Тимер окисланған. Махсус шарттарҙа окисланыу.
ОКИСЛАНЫУ-ҠАЙТАРЫЛЫУ РЕ-
АКЦИЯҺЫ (Р: окислительно-восстановительная реакция; И.: oxidation-reduction reactions; T.: redoks (oksidoredüksiyon) и. хим.
Кислород менән ҡушылыу һәм, киреһенсә, кислородты бүлеп, элекке торошҡа ҡайтыу күренеше. □ Окислительно-восстановительная реакция. Окисланыу-ҡайтарылыу реакцияларын ҡулланыу.
ОКИСЬ [рус.] (Р: окись; И.: oxide; Т.: oksit) и. хим. ҡар. әсемә.
Урта дәрәжәлә әселәнгән матдә. □ Окись. Углерод окисы. Баҡыр окисы. Окись ҡулланыу.
659
нарий төҙөу. Океанарийҙа куҙәтеу алып барыу. Океанарийҙа тәжрибә өсөн балыҡ урсетеу.
ОКЕАНОГРАФ [рус. < гр. keanos ‘океан "+ graphö ‘яҙыу'] (Р.: океанограф; И.: oceanographer; T.: oşinografi uzmanı) и.
һыу мөхитенең физик, химик билдәләрен, океан һәм диңгеҙҙәрҙәге физик, химик процестарҙы, күренештәрҙе өйрәнеүсе ғалим. □ Океанограф. Океанограф булыу. Билдәле океанограф. Океанографтар ҡоролтайы.
ОКЕАНОГРАФИК (Р.: океанографический; И.: oceanographic; T.: oşinografik) с.
Океанографияға бәйле, океанографияға мөнәсәбәте булған. □ Океанографический. Океанографии тикшеренеу. Океанографии мәғлумәттәр.
ОКЕАНОГРАФИЯ [рус. < гр. keanos ‘океан" + graphö ‘яҙыу"] (Р: океанография; И.: oceanography; T.: oşinografi) и.
1. Һыу мөхитенең физик, химик билдәләрен, океан һәм диңгеҙҙәрҙәге физик, химик процестарҙы, күренештәрҙе өйрәнә торған фән. □ Океанография. Океанография фәненец тикшереу даирәһе. Фәнни океанография. Океанография әлкәһендә эшләу.
2. ҡар. океанология.
ОКЕАНОЛОГ [рус.] (Р: океанолог; И.: oceanographer; T.: oşinografi uzmanı) и.
Океанология буйынса белгес. □ Океанолог. Океанолог һәнәрен һайлау. Океанолог фекере. Океанологтар конференцияһы. ■ Океанологтар алдында был [тәцкәһеҙ] балыҡтың йәшәу урынын, ниндәй класҡа ҡарауын билдәләу мәсьәләһе тора. «Йәшлек», 17 апрель 2010. Океанологтар уныц [кальций концентрацияһының] глобаль кәмеуен йәки артып китеуен, һөҙөмтәлә климаттың ныҡ уҙгәреуенә йоғонто яһауын теркәгән. Интернет селтәренән.
ОКЕАНОЛОГИК (Р: океанологический; И.: oceanological; T.: oşinografik) с.
Океанологияға бәйле, океанологияға мөнәсәбәте булған. □ Океанологический. Океанологии экспедиция. Океанологии куҙә-теуҙәр. Океанологии тикшеренеуҙәр.
ОКЕАНОЛОГИЯ [рус. < гр. keanos ‘океан’ + logos ‘тәғлимәт"] (Р: океанология; И.: oceanology; T.: okyanus-bilim) и.
Донъя океанындағы физик, химик, геологик, биологик процестар тураһындағы фәндәр йыйылмаһы. □ Океанология. Океанология тәғлимәте. Фәнни океанология. Океанология мәғлумәттәре. Океанология белгесе.
ОКИСЕЛ [рус.] (Р: окисел; И.: oxide; Т.: oksit) и. хим. ҡар. әсетмә.
Химик элементтың кислород менән ҡушылыуынан барлыҡҡа килгән матдә. □ Окисел. Тимер окиселдары. Нигеҙ окисел-дары. Окисел ҡулланыу.
ОКИСЛАНДЫРЫУ (окисландыр-) (Р: окислить; И.: oxidize; T.: oksitlemek) ҡ. хим. ҡар. әселәндереү.
Матдәләрҙе кислород менән ҡушылдырыу. □ Окислить. // Окисление. Тимерҙе окисландырыу. Еҙҙе окисландырыу. Окисландырыу реакцияһы. Окисландырылған матдә.
ОКИСЛАНДЫРЫУСЫ (Р: окислитель; И.: oxidant; T.: oksitleyici) и. хим.
Окисландырырға һәләте булған матдә; әселәндереүсе. □ Окислитель. Органик булмаған окисландырыусы. Шыйыҡ окисландырыусылар. Алтынды окисландырыусы матдә. Ҡеуәтле окисландырыусы.
ОКИСЛАНЫУ (окислан-) (Р: окисляться; И.: oxidize; T.: oksitlenmek) ҡ. хим. ҡар. әселәнеү.
Кислород менән ҡушылыу. □ Окисляться. Тимер окисланған. Махсус шарттарҙа окисланыу.
ОКИСЛАНЫУ-ҠАЙТАРЫЛЫУ РЕ-
АКЦИЯҺЫ (Р: окислительно-восстановительная реакция; И.: oxidation-reduction reactions; T.: redoks (oksidoredüksiyon) и. хим.
Кислород менән ҡушылыу һәм, киреһенсә, кислородты бүлеп, элекке торошҡа ҡайтыу күренеше. □ Окислительно-восстановительная реакция. Окисланыу-ҡайтарылыу реакцияларын ҡулланыу.
ОКИСЬ [рус.] (Р: окись; И.: oxide; Т.: oksit) и. хим. ҡар. әсемә.
Урта дәрәжәлә әселәнгән матдә. □ Окись. Углерод окисы. Баҡыр окисы. Окись ҡулланыу.
659