Академический словарь башкирского языка. Том VI. Страница 89
Поиск по словарям
ЛЕЙКОДЕРМА
ЛЕГИТИМАЦИЯ [рус. < лат. legitimus] (Р.: легитимация; И.: legitimation; T: meşrulaştırma) и. сәйәси.
Кемдецдер хоҡуғын һәм вәкәләтен таныу, раҫлау эше. □ Легитимация.
ЛЕГИТИМЛАШТЫРЫУ (легитимлаш-тыр-) (Р.: легитимизировать; И.: legitimation; T.: meşrulaştırmak) ҡ. сәйәси.
Законлаштырыу, хоҡуғын таныу. □ Легитимизировать. // Легитимизация.
ЛЕДИ [рус. < ингл. lady} (Р: леди; И.: lady; T.: hanım) и.
1. Англияла юғары ҡатлам ҡатындарының титулы. П Леди (жена лорда, а также замужняя женщина в аристократическом обществе).
2. Ҡатын-ҡыҙға өндәшеү һүҙе. □ Леди (общее обращение к женщине).
ЛЕЗВИЕ [рус.] (Р: лезвие; И.: safety-razor blade; T.: jilet) и.
1. Ҡырыныу бәкеһенә ҡуя торған ике яғы ла үткер йоҡа ҡорос пластинка. □ Лезвие (тонкая стальная пластинка для бритья). Лезвие һатып алыу. Үткер лезвие. Лезвие үтмәҫләнгән. ■ Ғүмәр машинка менән ҡырынырға ғәҙәтләнә алманы, фин лезвиеһы менән, сикәләрен һыйпап ҡарай-ҡарай, рәхәтләнеп ҡырына. Н. Мусин.
2. Киҫә, саба торған ҡоралдың үткер өлөшө. □ Лезвие (острый край режущего, рубящего орудия). Лезвиены үткерләү. Үтмәҫ лезвие. Лезвиеһын алмаштырыу. ■ Ихсанбайҙыц күцелен лезвие менән телгәндәй һағыш сыйып үтте: был мәҡәлде әсәһе гел ҡулланыр ине. Т. Гарипова.
ЛЕЗГИН (Р: лезгин; И.: Lesginian; Т.: Lezgi) и. этн.
Дағстан менән Әзербайжанда йәшәүсе халыҡ һәм шул халыҡтың бер кешеһе. □ Лезгин. / Лезгинский. Лезгин халҡы. Лезгин ҡатыны. Лезгин йыры. Лезгин телен өйрәнеү. ■ Лезгин теле Кавказ-иберий телдәренә ҡарай. Интернет селтәренән.
ЛЕЗГИНКА [рус.] (Р: лезгинка; И.: lezghinka; Т.: Lezginka) и.
1. Лезгин халҡының бейеүе һәм шуны бейей торған көй. □ Лезгинка. Лезгинкаға бейеү. Лезгинканы уйнарға өйрәнеү.
2. Кавказ халыҡтарының бейеүе. □ Лезгинка. Лезгинка бейеү. Лезгинканы уйнарға өйрәнеү. М [Рәмзил — Хәмиткә:] Ә-әй, профессор, һин унда лезгинка ла бейеп күрһәт инде! — тип ҡысҡырҙы. Д. Бүләков.
ЛЕЙ [рус.] (Р: денежная единица Молдовы; И.: leu; T.: ley, Rumen para birimi) u.
Молодованың аҡса берәмеге. □ Денежная единица Молдовы.
ЛЕЙБ [рус. < нем. Leib] (Р: лейб (первая часть сложных слов)', И.: life; Т: has)
Ил, дәүләт башлығы, ғәҙәттә, монарх менән бәйле һүҙҙәрҙең тәүге өлөшө. □ Лейб (первая часть сложных: слов). Лейб-гвардия. Лейб-медик.
ЛЕЙБЛ [рус. < ингл. label] (Р: лейбл; И.: label; T.: etiket) и.
Кейемгә һул яҡтан тегеп ҡуйылған этикетка, ярлыҡ. □ Лейбл. Лейбл яҙыуы.
ЛЕЙБОРИСТ [рус. < ингл. labourist] (Р: лейборист; И.: Laborite; T.: İşçi Partisi üyesi) и. сәйәси.
Англияла, Австралия менән Яңы Зелан-дияла һ. б. илдәрҙә эшселәр партияһының ағзаһы. □ Лейборист. Лейбористар йыйылышы.
ЛЕЙКА I [рус.] (Р.: лейка; И.: spray сап; Т.: bahçe kovası) и.
Үҫемлектәргә һыу һибә торған һемәкле күнәк; һиптергес. □ Лейка. Лейкаға һыу тултырыу. Лейка менән һыу һибеү. Тимер лейка. М [Сыртланов — егеткә:] Бар, ана, артта лейка барҙыр, шуға һыу тултырып ал да гөлдәргә һип! С. Агиш.
ЛЕЙКА II [рус. < нем. Leica] (Р.: лейка; И.: leica (camera); T.: bir tür fotoğraf makinesi) и. иҫк.
Тар плёнкалы фотоаппарат төрө. □ Лейка. Лейка менән фотоға төшөрөү.
ЛЕЙКЕМИЯ [рус. < гр. leukos ‘аҡ’ + hâima ‘ҡан’] (Р: лейкемия; И.: leucaemia; Т: lösemi) и. мед.
Аҙ ҡанлылыҡ ауырыуы. □ Лейкемия. Лейкемиянан дауаланыу.
ЛЕЙКОДЕРМА [рус. < гр. leukos ‘аҡ’ + derma ‘тире’] (Р: лейкодерма; И.: leukoderma; T: lökoderma) и. мед.
89
ЛЕГИТИМАЦИЯ [рус. < лат. legitimus] (Р.: легитимация; И.: legitimation; T: meşrulaştırma) и. сәйәси.
Кемдецдер хоҡуғын һәм вәкәләтен таныу, раҫлау эше. □ Легитимация.
ЛЕГИТИМЛАШТЫРЫУ (легитимлаш-тыр-) (Р.: легитимизировать; И.: legitimation; T.: meşrulaştırmak) ҡ. сәйәси.
Законлаштырыу, хоҡуғын таныу. □ Легитимизировать. // Легитимизация.
ЛЕДИ [рус. < ингл. lady} (Р: леди; И.: lady; T.: hanım) и.
1. Англияла юғары ҡатлам ҡатындарының титулы. П Леди (жена лорда, а также замужняя женщина в аристократическом обществе).
2. Ҡатын-ҡыҙға өндәшеү һүҙе. □ Леди (общее обращение к женщине).
ЛЕЗВИЕ [рус.] (Р: лезвие; И.: safety-razor blade; T.: jilet) и.
1. Ҡырыныу бәкеһенә ҡуя торған ике яғы ла үткер йоҡа ҡорос пластинка. □ Лезвие (тонкая стальная пластинка для бритья). Лезвие һатып алыу. Үткер лезвие. Лезвие үтмәҫләнгән. ■ Ғүмәр машинка менән ҡырынырға ғәҙәтләнә алманы, фин лезвиеһы менән, сикәләрен һыйпап ҡарай-ҡарай, рәхәтләнеп ҡырына. Н. Мусин.
2. Киҫә, саба торған ҡоралдың үткер өлөшө. □ Лезвие (острый край режущего, рубящего орудия). Лезвиены үткерләү. Үтмәҫ лезвие. Лезвиеһын алмаштырыу. ■ Ихсанбайҙыц күцелен лезвие менән телгәндәй һағыш сыйып үтте: был мәҡәлде әсәһе гел ҡулланыр ине. Т. Гарипова.
ЛЕЗГИН (Р: лезгин; И.: Lesginian; Т.: Lezgi) и. этн.
Дағстан менән Әзербайжанда йәшәүсе халыҡ һәм шул халыҡтың бер кешеһе. □ Лезгин. / Лезгинский. Лезгин халҡы. Лезгин ҡатыны. Лезгин йыры. Лезгин телен өйрәнеү. ■ Лезгин теле Кавказ-иберий телдәренә ҡарай. Интернет селтәренән.
ЛЕЗГИНКА [рус.] (Р: лезгинка; И.: lezghinka; Т.: Lezginka) и.
1. Лезгин халҡының бейеүе һәм шуны бейей торған көй. □ Лезгинка. Лезгинкаға бейеү. Лезгинканы уйнарға өйрәнеү.
2. Кавказ халыҡтарының бейеүе. □ Лезгинка. Лезгинка бейеү. Лезгинканы уйнарға өйрәнеү. М [Рәмзил — Хәмиткә:] Ә-әй, профессор, һин унда лезгинка ла бейеп күрһәт инде! — тип ҡысҡырҙы. Д. Бүләков.
ЛЕЙ [рус.] (Р: денежная единица Молдовы; И.: leu; T.: ley, Rumen para birimi) u.
Молодованың аҡса берәмеге. □ Денежная единица Молдовы.
ЛЕЙБ [рус. < нем. Leib] (Р: лейб (первая часть сложных слов)', И.: life; Т: has)
Ил, дәүләт башлығы, ғәҙәттә, монарх менән бәйле һүҙҙәрҙең тәүге өлөшө. □ Лейб (первая часть сложных: слов). Лейб-гвардия. Лейб-медик.
ЛЕЙБЛ [рус. < ингл. label] (Р: лейбл; И.: label; T.: etiket) и.
Кейемгә һул яҡтан тегеп ҡуйылған этикетка, ярлыҡ. □ Лейбл. Лейбл яҙыуы.
ЛЕЙБОРИСТ [рус. < ингл. labourist] (Р: лейборист; И.: Laborite; T.: İşçi Partisi üyesi) и. сәйәси.
Англияла, Австралия менән Яңы Зелан-дияла һ. б. илдәрҙә эшселәр партияһының ағзаһы. □ Лейборист. Лейбористар йыйылышы.
ЛЕЙКА I [рус.] (Р.: лейка; И.: spray сап; Т.: bahçe kovası) и.
Үҫемлектәргә һыу һибә торған һемәкле күнәк; һиптергес. □ Лейка. Лейкаға һыу тултырыу. Лейка менән һыу һибеү. Тимер лейка. М [Сыртланов — егеткә:] Бар, ана, артта лейка барҙыр, шуға һыу тултырып ал да гөлдәргә һип! С. Агиш.
ЛЕЙКА II [рус. < нем. Leica] (Р.: лейка; И.: leica (camera); T.: bir tür fotoğraf makinesi) и. иҫк.
Тар плёнкалы фотоаппарат төрө. □ Лейка. Лейка менән фотоға төшөрөү.
ЛЕЙКЕМИЯ [рус. < гр. leukos ‘аҡ’ + hâima ‘ҡан’] (Р: лейкемия; И.: leucaemia; Т: lösemi) и. мед.
Аҙ ҡанлылыҡ ауырыуы. □ Лейкемия. Лейкемиянан дауаланыу.
ЛЕЙКОДЕРМА [рус. < гр. leukos ‘аҡ’ + derma ‘тире’] (Р: лейкодерма; И.: leukoderma; T: lökoderma) и. мед.
89