Рус
Баш
Академический словарь башкирского языка. Том VII. Страница 182
Поиск по словарям
ПРОРАБ
Ҡайҙалыр инергә хоҡуҡ биргән документ. □ Пропуск. / Пропускной. Пропуск курһәтеу. Пропуск биреу. Пропуск бюроһы. М [Училище етәксеһе — Юлайға:] Бына һеҙгә ҡапҡанан утеп йөрөу өсөн пропуск. И. Ғиззәтуллин. [Марат] ишек төбөндәге милиционерға пропуск менән бергә паспортын да курһәтте. Ә. Хәкимов.
ПРОРАБ [рус.] (Р.: прораб; И.: head foreman; master builder; site engineer; T.: şantiye şefi) и.
Төҙөлөш эшенә туранан-тура етәкселек иткән белгес; эш башҡарыусы. □ Прораб. / Прорабский. Өлкән прораб. Прораб участкаһы. ■ Танышҡас, белде Айнур: һыуалған яңаҡлы, куҙе төпкә батҡан ир уға кәрәк кеше — прораб икән. Н. Мусин.
ПРОРЕКТОР [рус. < лат.pro + rector] (Р: проректор; И.: prorector; T: rektör yardımcısı) и.
Ректорҙың урынбаҫары, ярҙамсыһы.
□ Проректор. / Проректорский. Университет проректоры. Уҡыу эштәре буйынса проректор. ■ Салауат Таһир улы Кусимов Ленин орденлы Өфө авиация институты проректоры булып эшләй. Р. Өмөтбаев.
ПРОСОДИЯ [рус. < rp.prosodia] (Р: просодия; И.: prosody; T: ölçü, vezin) и.
1. лингв. Телмәрҙәге баҫымлы һәм баҫымһыҙ, оҙон һәм ҡыҫҡа ижектәрҙең әйтелеү системаһы. □ Просодия. Фонетикала просодия. Просодия һәм интонация. Инглиз телендәге просодия.
2. әҙ. Шиғырҙа ижектәр сиратланы-шы тураһындағы тәғлимәт. □ Просодия. Просодия саралары.
ПРОСПЕКТ I [рус. < лат. prospectus] (Р: проспект; И.: avenue; T: cadde) и.
Ҡалалағы ҙур, киң һәм туп-тура урам.
□ Проспект. Салауат Юлаев проспекты. Октябрь проспекты. Проспекттан барыу. ■ [Әхмәт] киң проспект буйлап тугел, йорттар араһынан, тротуарһыҙ ерҙән атланы. 3. Ураҡсин. Иркен проспекттан егәрле-талсыҡмаҫ таксиҙар утеп тора. Д. Бүләков.
ПРОСПЕКТ II [рус. < лат. prospectus] (Р: проспект; И.: prospectus; T: prospektüs) и.
1. Баҫылырға тейеш хеҙмәттең ҡыҫҡаса йөкмәткеһен, планын күрһәткән яҙма.
□ Проспект. Журналдың проспекты. Диссертация проспекты. Китаптың проспектын төҙөу.
2. Реклама рәүешендәге белешмә баҫма.
□ Проспект. Проспектты ҡарап сығыу.
ПРОСТАТА [рус. < гр. prostates] (Р: простата; И.: prostata gland; T.: prostat) и. мед.
Ирҙәрҙең енес биҙе. □ Простата. Простата шешеуе. Простата гипертрофияһы. ■ Эстәге барлыҡ ағзалар, простата һәм ҡалҡан биҙҙәре тикшерелә. «Башҡортостан», 24 август 2012.
ПРОСТАТИТ [рус. < гр. prostates] (Р: простатит; И.: prostatitis; T.: prostatit) и. мед.
Ирҙәрҙең енес биҙе шешеүе. □ Простатит. Торғон простатит. Катараль простатит. ■ Илебеҙҙә ир-егеттәрҙең 80 проценты простатит менән яфалана. «Йәшлек», 21 август 2008.
ПРОСТИТУЦИЯ [рус. < лат. prostitute] (Р: проституция; И.: prostitution; T.: fuhuş) и. ҡар. фәхишәлек.
1. Уйнаш итеү. □ Проституция. Проституция менән шөғөлләнеу.
2. кусм. һатылыусан булыу, һатлыҡлыҡ.
□ Проституция. Сәйәси проституция.
ПРОСТРАНСТВО [рус.] (Р: пространство; И.: space; T.: alan) и. ҡар. арауыҡ.
1. Ян-яғы сикләнмәгән киңлек. □ Пространство. Һауа пространствоһы. Йыһан пространствоһы.
2. фәлс. Материяның күләм һәм дәүмәл менән билдәләнгән булмыш формаларының береһе. □ Пространство. Пространство һәм ваҡыт.
ПРОСТРАЦИЯ [рус. < Jizx.prostratio] (Р: прострация; И.: prostration; T.: bezginlik) и.
Сиктән тыш төшөнкөлөк, тирә-яҡҡа тулы битарафлыҡ. □ Прострация. Прострацияла булыу. Прострациянан сығарыу. Прострация симптомдары.
ПРОСТЫНЯ [рус.] (Р: простыня; И.: sheet; bedsheet; T.: çarşaf) и. ҡар. япма.
182
Ҡайҙалыр инергә хоҡуҡ биргән документ. □ Пропуск. / Пропускной. Пропуск курһәтеу. Пропуск биреу. Пропуск бюроһы. М [Училище етәксеһе — Юлайға:] Бына һеҙгә ҡапҡанан утеп йөрөу өсөн пропуск. И. Ғиззәтуллин. [Марат] ишек төбөндәге милиционерға пропуск менән бергә паспортын да курһәтте. Ә. Хәкимов.
ПРОРАБ [рус.] (Р.: прораб; И.: head foreman; master builder; site engineer; T.: şantiye şefi) и.
Төҙөлөш эшенә туранан-тура етәкселек иткән белгес; эш башҡарыусы. □ Прораб. / Прорабский. Өлкән прораб. Прораб участкаһы. ■ Танышҡас, белде Айнур: һыуалған яңаҡлы, куҙе төпкә батҡан ир уға кәрәк кеше — прораб икән. Н. Мусин.
ПРОРЕКТОР [рус. < лат.pro + rector] (Р: проректор; И.: prorector; T: rektör yardımcısı) и.
Ректорҙың урынбаҫары, ярҙамсыһы.
□ Проректор. / Проректорский. Университет проректоры. Уҡыу эштәре буйынса проректор. ■ Салауат Таһир улы Кусимов Ленин орденлы Өфө авиация институты проректоры булып эшләй. Р. Өмөтбаев.
ПРОСОДИЯ [рус. < rp.prosodia] (Р: просодия; И.: prosody; T: ölçü, vezin) и.
1. лингв. Телмәрҙәге баҫымлы һәм баҫымһыҙ, оҙон һәм ҡыҫҡа ижектәрҙең әйтелеү системаһы. □ Просодия. Фонетикала просодия. Просодия һәм интонация. Инглиз телендәге просодия.
2. әҙ. Шиғырҙа ижектәр сиратланы-шы тураһындағы тәғлимәт. □ Просодия. Просодия саралары.
ПРОСПЕКТ I [рус. < лат. prospectus] (Р: проспект; И.: avenue; T: cadde) и.
Ҡалалағы ҙур, киң һәм туп-тура урам.
□ Проспект. Салауат Юлаев проспекты. Октябрь проспекты. Проспекттан барыу. ■ [Әхмәт] киң проспект буйлап тугел, йорттар араһынан, тротуарһыҙ ерҙән атланы. 3. Ураҡсин. Иркен проспекттан егәрле-талсыҡмаҫ таксиҙар утеп тора. Д. Бүләков.
ПРОСПЕКТ II [рус. < лат. prospectus] (Р: проспект; И.: prospectus; T: prospektüs) и.
1. Баҫылырға тейеш хеҙмәттең ҡыҫҡаса йөкмәткеһен, планын күрһәткән яҙма.
□ Проспект. Журналдың проспекты. Диссертация проспекты. Китаптың проспектын төҙөу.
2. Реклама рәүешендәге белешмә баҫма.
□ Проспект. Проспектты ҡарап сығыу.
ПРОСТАТА [рус. < гр. prostates] (Р: простата; И.: prostata gland; T.: prostat) и. мед.
Ирҙәрҙең енес биҙе. □ Простата. Простата шешеуе. Простата гипертрофияһы. ■ Эстәге барлыҡ ағзалар, простата һәм ҡалҡан биҙҙәре тикшерелә. «Башҡортостан», 24 август 2012.
ПРОСТАТИТ [рус. < гр. prostates] (Р: простатит; И.: prostatitis; T.: prostatit) и. мед.
Ирҙәрҙең енес биҙе шешеүе. □ Простатит. Торғон простатит. Катараль простатит. ■ Илебеҙҙә ир-егеттәрҙең 80 проценты простатит менән яфалана. «Йәшлек», 21 август 2008.
ПРОСТИТУЦИЯ [рус. < лат. prostitute] (Р: проституция; И.: prostitution; T.: fuhuş) и. ҡар. фәхишәлек.
1. Уйнаш итеү. □ Проституция. Проституция менән шөғөлләнеу.
2. кусм. һатылыусан булыу, һатлыҡлыҡ.
□ Проституция. Сәйәси проституция.
ПРОСТРАНСТВО [рус.] (Р: пространство; И.: space; T.: alan) и. ҡар. арауыҡ.
1. Ян-яғы сикләнмәгән киңлек. □ Пространство. Һауа пространствоһы. Йыһан пространствоһы.
2. фәлс. Материяның күләм һәм дәүмәл менән билдәләнгән булмыш формаларының береһе. □ Пространство. Пространство һәм ваҡыт.
ПРОСТРАЦИЯ [рус. < Jizx.prostratio] (Р: прострация; И.: prostration; T.: bezginlik) и.
Сиктән тыш төшөнкөлөк, тирә-яҡҡа тулы битарафлыҡ. □ Прострация. Прострацияла булыу. Прострациянан сығарыу. Прострация симптомдары.
ПРОСТЫНЯ [рус.] (Р: простыня; И.: sheet; bedsheet; T.: çarşaf) и. ҡар. япма.
182