Рус
Баш
Академический словарь башкирского языка. Том VII. Страница 195
Поиск по словарям
ПУРИСТ
7. Биржа тауарының хаҡын үлсәү берәмеге. □ Пункт. Етештереү әүҙемлегенең бер нисә пунктҡа артыуы. Форекс пункты.
ПУНКТИР [рус. < нем. < лат. punçtum ‘нөктә’] (Р.: пунктир; И.: dotted line; T: noktalar, Kesikli çizgi) u.
1. Нөктәләрҙән йәки ҡыҫҡа-ҡыҫҡа һыҙыҡсаларҙан торған һыҙыҡ. □ Пунктир. Пунктир менән билдәләү. Пунктир һыҙыу.
2. Махсус ҡорамалдар ярҙамында металды гравировкалау ысулы. □ Пунктир. Пунктир техникаһы. Пунктир манераһы. Баҡырҙағы пунктир.
ПУНКТИРЛАУ (пунктирла-) (Р.: пунктировать; И.: punctuate; T.: kesikli çizgi ile işaretlemek) ҡ.
Пунктир һыҙыу. □ Пунктировать. // Пунктирование. Һүрәтте пунктирлау. Пунктирлап ҡуйыу.
ПУНКТИРЛЫ (Р: пунктирный; И.: dotted; T.: kesik çizgili) с.
Пунктир менән һыҙылған. □ Пунктирный. Пунктирлы һыҙыҡ. Пунктирлы билдә. Пунктирлы уҡтар.
ПУНКТУАЛЬ [рус. < лат. punçtum ‘нөктә’] (Р: пунктуальный; И.: punctual; Т.: dakik) и.
Үтә лә йыйнаҡ кеше. □ Пунктуальный. Пунктуаль булыу. Пунктуаль кеше.
ПУНКТУАЦИЯ [рус. < лат. punçtum ‘нөктә’] (Р: пунктуация; И.: punctuation; Т.: noktalama) и. грам. ҡар. тыныш билдәләре.
Тыныш билдәләренең ҡуйылыш системаһы. □ Пунктуация. / Пунктуационный. Пунктуацияның теоретик мәсьәләләре. Башҡорт теленең пунктуацияһы. Пунктуацияны өйрәнеү. ■ [Рухиә Еилмановна:] Бөгөнгө дәресте мин һеҙҙең белем кимәлегеҙҙе, тел байлығығыҙҙы, орфография һәм пунктуация өлкәһендәге уңыштарығыҙҙы аныҡлау маҡсатында инша яҙҙырыуға арнайым. Ф. Чанышева.
ПУНКЦИЯ [рус. < лат.punctio ‘укол’] (Р: пункция; И.: puncture; T.: ponksiyon) и. мед.
Ҡан тамырҙары стеналарын һ. б. органдарҙы диагностикалау, дауалау маҡсатында тишеп тикшереү ысулы. □ Пункция. Пунк
ция яһау. Пункция ваҡытында. Пункция ысулдары.
ПУНШ [рус. < ингл. punch] (Р: пунш; И.: punch (drink)', T.: punç) и.
Емеш, емеш һуты ҡушылған ябай йә иҫерткес коктейлдәрҙең дөйөмләштерелгән атамаһы. □ Пунш. Пунш әҙерләү. Әфлисунлы пунш. Пунш эсеү.
ПУП-ПУП (Р: удод; И.: hoopoe; Т.: çavuşkuşu, hüthüt) и. диал.
Елпеүес һымаҡ супайлы, кәкре суҡышлы сыбар ҡош; һөҙһөт. □ Удод (лат. Upupa epops). Пуп-пуп ояһы. Пуп-пуп йомортҡаһы.
ПУПС [рус.] (Р.: пупс; И.: kewpie; Т.: pups, çıplak kukla) и.
Яланғас ҡурсаҡ. □ Пупс. Пупс бүләк итеү. Резинка пупс.
ПУПСИК (пупсигы) [рус.] (Р: пупсик; И.: sweetie; Т.: pups, çıplak kuklacık) и.
Яланғас ҡурсаҡты кесерәйтеп әйтеү формаһы. □ Пупсик. Пупсиктың күҙе. Матур пупсик.
ПУПЫЛДАҠI (пупылдағы) и. диал. ҡар. һөҙһөт. Пупылдаҡ балаһы. Пупылдаҡтың ҡысҡырыуы. Пупылдаҡ осоуы.
ПУПЫЛДАҠ II (пупылдағы) (Р.: заика;
И.: stutterer; T.: keke, kekeme) и. диал.
Тотлоғоп һөйләүсе. □ Заика. Пупылдаҡ булып ҡалыу. Пупылдаҡҡа әйләнеү.
ПУРИЗМ [рус. < nzx.purus ‘таҙа’] (Р.: пуризм; И.: purism; T.: pürizm) и.
1. Үтә саф, талапсан булып ҡыланыу. □ Пуризм. Пуризм йүнәлеше.
2. Телдең сафлығын, нормаларын һаҡлау өсөн башҡа телдәрҙән һүҙ алмаҫҡа тырышыу. □ Пуризм. Башҡорт телендә пуризм. Пуризм күренеше.
3. XX быуаттағы һынлы сәнғәттә, архитектурала эстетик асыҡлыҡ, теүәллек, дөрөҫлөк эҙләүсе йүнәлеш. □ Пуризм. Француз рәссамы Амеде Озанфан булдырған пуризм.
4. кул. Традицион этник ризыҡтарҙы әҙерләү ысулдарын үҙгәрешһеҙ һаҡларға тырышыу. □ Пуризм. Башҡорт аш-һыуында пуризм.
ПУРИСТ [рус.] (Р: пурист; И.: purist; T.: pürist) и.
195
7. Биржа тауарының хаҡын үлсәү берәмеге. □ Пункт. Етештереү әүҙемлегенең бер нисә пунктҡа артыуы. Форекс пункты.
ПУНКТИР [рус. < нем. < лат. punçtum ‘нөктә’] (Р.: пунктир; И.: dotted line; T: noktalar, Kesikli çizgi) u.
1. Нөктәләрҙән йәки ҡыҫҡа-ҡыҫҡа һыҙыҡсаларҙан торған һыҙыҡ. □ Пунктир. Пунктир менән билдәләү. Пунктир һыҙыу.
2. Махсус ҡорамалдар ярҙамында металды гравировкалау ысулы. □ Пунктир. Пунктир техникаһы. Пунктир манераһы. Баҡырҙағы пунктир.
ПУНКТИРЛАУ (пунктирла-) (Р.: пунктировать; И.: punctuate; T.: kesikli çizgi ile işaretlemek) ҡ.
Пунктир һыҙыу. □ Пунктировать. // Пунктирование. Һүрәтте пунктирлау. Пунктирлап ҡуйыу.
ПУНКТИРЛЫ (Р: пунктирный; И.: dotted; T.: kesik çizgili) с.
Пунктир менән һыҙылған. □ Пунктирный. Пунктирлы һыҙыҡ. Пунктирлы билдә. Пунктирлы уҡтар.
ПУНКТУАЛЬ [рус. < лат. punçtum ‘нөктә’] (Р: пунктуальный; И.: punctual; Т.: dakik) и.
Үтә лә йыйнаҡ кеше. □ Пунктуальный. Пунктуаль булыу. Пунктуаль кеше.
ПУНКТУАЦИЯ [рус. < лат. punçtum ‘нөктә’] (Р: пунктуация; И.: punctuation; Т.: noktalama) и. грам. ҡар. тыныш билдәләре.
Тыныш билдәләренең ҡуйылыш системаһы. □ Пунктуация. / Пунктуационный. Пунктуацияның теоретик мәсьәләләре. Башҡорт теленең пунктуацияһы. Пунктуацияны өйрәнеү. ■ [Рухиә Еилмановна:] Бөгөнгө дәресте мин һеҙҙең белем кимәлегеҙҙе, тел байлығығыҙҙы, орфография һәм пунктуация өлкәһендәге уңыштарығыҙҙы аныҡлау маҡсатында инша яҙҙырыуға арнайым. Ф. Чанышева.
ПУНКЦИЯ [рус. < лат.punctio ‘укол’] (Р: пункция; И.: puncture; T.: ponksiyon) и. мед.
Ҡан тамырҙары стеналарын һ. б. органдарҙы диагностикалау, дауалау маҡсатында тишеп тикшереү ысулы. □ Пункция. Пунк
ция яһау. Пункция ваҡытында. Пункция ысулдары.
ПУНШ [рус. < ингл. punch] (Р: пунш; И.: punch (drink)', T.: punç) и.
Емеш, емеш һуты ҡушылған ябай йә иҫерткес коктейлдәрҙең дөйөмләштерелгән атамаһы. □ Пунш. Пунш әҙерләү. Әфлисунлы пунш. Пунш эсеү.
ПУП-ПУП (Р: удод; И.: hoopoe; Т.: çavuşkuşu, hüthüt) и. диал.
Елпеүес һымаҡ супайлы, кәкре суҡышлы сыбар ҡош; һөҙһөт. □ Удод (лат. Upupa epops). Пуп-пуп ояһы. Пуп-пуп йомортҡаһы.
ПУПС [рус.] (Р.: пупс; И.: kewpie; Т.: pups, çıplak kukla) и.
Яланғас ҡурсаҡ. □ Пупс. Пупс бүләк итеү. Резинка пупс.
ПУПСИК (пупсигы) [рус.] (Р: пупсик; И.: sweetie; Т.: pups, çıplak kuklacık) и.
Яланғас ҡурсаҡты кесерәйтеп әйтеү формаһы. □ Пупсик. Пупсиктың күҙе. Матур пупсик.
ПУПЫЛДАҠI (пупылдағы) и. диал. ҡар. һөҙһөт. Пупылдаҡ балаһы. Пупылдаҡтың ҡысҡырыуы. Пупылдаҡ осоуы.
ПУПЫЛДАҠ II (пупылдағы) (Р.: заика;
И.: stutterer; T.: keke, kekeme) и. диал.
Тотлоғоп һөйләүсе. □ Заика. Пупылдаҡ булып ҡалыу. Пупылдаҡҡа әйләнеү.
ПУРИЗМ [рус. < nzx.purus ‘таҙа’] (Р.: пуризм; И.: purism; T.: pürizm) и.
1. Үтә саф, талапсан булып ҡыланыу. □ Пуризм. Пуризм йүнәлеше.
2. Телдең сафлығын, нормаларын һаҡлау өсөн башҡа телдәрҙән һүҙ алмаҫҡа тырышыу. □ Пуризм. Башҡорт телендә пуризм. Пуризм күренеше.
3. XX быуаттағы һынлы сәнғәттә, архитектурала эстетик асыҡлыҡ, теүәллек, дөрөҫлөк эҙләүсе йүнәлеш. □ Пуризм. Француз рәссамы Амеде Озанфан булдырған пуризм.
4. кул. Традицион этник ризыҡтарҙы әҙерләү ысулдарын үҙгәрешһеҙ һаҡларға тырышыу. □ Пуризм. Башҡорт аш-һыуында пуризм.
ПУРИСТ [рус.] (Р: пурист; И.: purist; T.: pürist) и.
195