Академический словарь башкирского языка. Том VII. Страница 248
Поиск по словарям
РЕГЕНЕРАТОР
2. Регенерация өсөн тәғәйенләнгән.
□ Регенеративный. Регенератив мейес. Регенератив ысул.
РЕГЕНЕРАТОР [рус. < лат. regenero ‘яңынан етештерәм’] (Р: регенератор; И.: regenerator; T.: rejeneratör ) и.
Регенератив мейестең килгән һауаны, газды йылытыу өсөн хеҙмәт иткән камера һымаҡ төп өлөшө. □ Регенератор. / Регенераторный. Регенератор төҙөлөшө. Регенератор йылытҡан һауа.
РЕГЕНЕРАЦИЯ [рус. < лат. regeneratio ‘тергеҙеү, яңыртыу’] (Р: регенерация; И.: regeneration; T.: rejenerasiyon) и.
1. тех. Файҙаланылған материалдың билдәле операциялар аша ҡабаттан файҙаланыу өсөн тәүге хәленә кире ҡай-тарылыуы. □ Регенерация (восстановление эксплуатационных свойств использованных материалов с целью повторного их использования). / Регенеративный, регенерационный. Регенерация процесы. Регенерация яһау. Эшкәртелгән техник майҙыц регенерацияһы. Регенерацияның төрлө ысулдары.
2. тех. Мейескә килгән газ йәки һауаның шул уҡ мейестән сыҡҡан янған материал йылыһы иҫәбенә йылытылыуы.
□ Регенерация. / Регенеративный, регенерационный. Регенерация тураһында мәғлүмәттәр.
3. биол. Организмдың өҙөлгән, зыянланған ағзаны, туҡыманы, күҙәнәкте яңынан үҫтереүе йәки бер өлөштән тотош организмдың яңынан үҫеүе. □ Регенерация (восстановление организмом утраченных или повреждённых органов и тканей). / Регенеративный, регенерационный. Күҙәнәк регенерацияһы. Ҡан регенерацияһы.
РЕГЕНЕРАЦИЯЛАНЫУ (регенерациялай-) ҡ. төш. ҡар. регенерациялау, страд, от регенерациялау. Регенерацияланған күҙәнәк.
РЕГЕНЕРАЦИЯЛАУ (регенерацияла-) (Р: регенерировать; И.: regenerate; T.: reje-nere etmek) ҡ.
1. тех. Регенерация (1) яһау. □ Регенерировать. // Регенерирование. Ҡурғаш
ты регенерациялау. Техник майҙы регенерациялау.
2. биол. Регенерация (3) һөҙөмтәһендә кире үҫтереү. □ Регенерировать. // Регенерирование. Организм туҡымаһын регенерациялау.
РЕГЕНТ [рус. < лат. regentis ‘етәкселек итеүсе’] (Р: регент; И.: regent; T.: saltanat naibi) и.
1. Монарх урынына юғары дәүләт хөкүмәтен тотҡан ваҡытлы хаким. □ Регент. / Регентский. Коллегиаль регент. Яңғыҙаҡ регент.
2. Хорҙағы (күберәк сиркәү хорындағы) дирижёр. □ Регент. / Регентский. Регент термины XVIII быуатта барлыҡҡа килгән. Регенттың күрһәтмәләре. Регент итеп билдәләү.
РЕГЕНТЛЫҠ (регентлығы) (Р: регентство; И.: regency; T.: niyâbet) и.
1. Монарх оҙаҡ булмай торғанда, балиғ булып бөтмәгәндә монархик илдәрҙә бер йәки бер нисә кешенең ваҡытлы идаралығы.
□ Регентство. Коллегиаль регентлыҡ. Яңғыҙаҡ регентлыҡ. Регентлыҡ осоро.
2. Регент (2) дәрәжәһе йәки вазифаһы.
□ Регенство. Регентлыҡ алыу.
РЕГИОН [рус. < лат. regio, regionis ‘ил, әлкә’] (Р: регион; И.: region; T.: bölge) и.
1. Иҡтисади, географик һ. б. үҙенсәлектәре менән берләшкән бер нисә өлкәне йәки илде эсенә алған киң район. □ Регион. Көньяҡ региондар. Региондарҙың иҡтисади хәле. ■ Үҙәк министерстволар республиканы сеймал әҙерләүсе регионға, йәғни базаға әйләндерҙе. Д. Бүләков. Уны [Бәх-тийәровты ] Башҡортостандың күптән түгел барлыҡҡа килгән, яңы ойошҡан сәнәғәт регионының данын күтәреүсе нефтселәргә тиң ҡуялар хәҙер. Ш. Янбаев.
2. Дәүләтселектең территориаль берәмеге; Рәсәй субъектының атамаһы. □ Регион. Рәсәй региондары.
РЕГИОНАЛЬ (Р: региональный; И.: regional; T.: bölgesel) с.
Регионға мөнәсәбәтле; урындағы. □ Региональный. Региональ кәңәшмәләр. Региональ конференция уҙғарыу.
248
2. Регенерация өсөн тәғәйенләнгән.
□ Регенеративный. Регенератив мейес. Регенератив ысул.
РЕГЕНЕРАТОР [рус. < лат. regenero ‘яңынан етештерәм’] (Р: регенератор; И.: regenerator; T.: rejeneratör ) и.
Регенератив мейестең килгән һауаны, газды йылытыу өсөн хеҙмәт иткән камера һымаҡ төп өлөшө. □ Регенератор. / Регенераторный. Регенератор төҙөлөшө. Регенератор йылытҡан һауа.
РЕГЕНЕРАЦИЯ [рус. < лат. regeneratio ‘тергеҙеү, яңыртыу’] (Р: регенерация; И.: regeneration; T.: rejenerasiyon) и.
1. тех. Файҙаланылған материалдың билдәле операциялар аша ҡабаттан файҙаланыу өсөн тәүге хәленә кире ҡай-тарылыуы. □ Регенерация (восстановление эксплуатационных свойств использованных материалов с целью повторного их использования). / Регенеративный, регенерационный. Регенерация процесы. Регенерация яһау. Эшкәртелгән техник майҙыц регенерацияһы. Регенерацияның төрлө ысулдары.
2. тех. Мейескә килгән газ йәки һауаның шул уҡ мейестән сыҡҡан янған материал йылыһы иҫәбенә йылытылыуы.
□ Регенерация. / Регенеративный, регенерационный. Регенерация тураһында мәғлүмәттәр.
3. биол. Организмдың өҙөлгән, зыянланған ағзаны, туҡыманы, күҙәнәкте яңынан үҫтереүе йәки бер өлөштән тотош организмдың яңынан үҫеүе. □ Регенерация (восстановление организмом утраченных или повреждённых органов и тканей). / Регенеративный, регенерационный. Күҙәнәк регенерацияһы. Ҡан регенерацияһы.
РЕГЕНЕРАЦИЯЛАНЫУ (регенерациялай-) ҡ. төш. ҡар. регенерациялау, страд, от регенерациялау. Регенерацияланған күҙәнәк.
РЕГЕНЕРАЦИЯЛАУ (регенерацияла-) (Р: регенерировать; И.: regenerate; T.: reje-nere etmek) ҡ.
1. тех. Регенерация (1) яһау. □ Регенерировать. // Регенерирование. Ҡурғаш
ты регенерациялау. Техник майҙы регенерациялау.
2. биол. Регенерация (3) һөҙөмтәһендә кире үҫтереү. □ Регенерировать. // Регенерирование. Организм туҡымаһын регенерациялау.
РЕГЕНТ [рус. < лат. regentis ‘етәкселек итеүсе’] (Р: регент; И.: regent; T.: saltanat naibi) и.
1. Монарх урынына юғары дәүләт хөкүмәтен тотҡан ваҡытлы хаким. □ Регент. / Регентский. Коллегиаль регент. Яңғыҙаҡ регент.
2. Хорҙағы (күберәк сиркәү хорындағы) дирижёр. □ Регент. / Регентский. Регент термины XVIII быуатта барлыҡҡа килгән. Регенттың күрһәтмәләре. Регент итеп билдәләү.
РЕГЕНТЛЫҠ (регентлығы) (Р: регентство; И.: regency; T.: niyâbet) и.
1. Монарх оҙаҡ булмай торғанда, балиғ булып бөтмәгәндә монархик илдәрҙә бер йәки бер нисә кешенең ваҡытлы идаралығы.
□ Регентство. Коллегиаль регентлыҡ. Яңғыҙаҡ регентлыҡ. Регентлыҡ осоро.
2. Регент (2) дәрәжәһе йәки вазифаһы.
□ Регенство. Регентлыҡ алыу.
РЕГИОН [рус. < лат. regio, regionis ‘ил, әлкә’] (Р: регион; И.: region; T.: bölge) и.
1. Иҡтисади, географик һ. б. үҙенсәлектәре менән берләшкән бер нисә өлкәне йәки илде эсенә алған киң район. □ Регион. Көньяҡ региондар. Региондарҙың иҡтисади хәле. ■ Үҙәк министерстволар республиканы сеймал әҙерләүсе регионға, йәғни базаға әйләндерҙе. Д. Бүләков. Уны [Бәх-тийәровты ] Башҡортостандың күптән түгел барлыҡҡа килгән, яңы ойошҡан сәнәғәт регионының данын күтәреүсе нефтселәргә тиң ҡуялар хәҙер. Ш. Янбаев.
2. Дәүләтселектең территориаль берәмеге; Рәсәй субъектының атамаһы. □ Регион. Рәсәй региондары.
РЕГИОНАЛЬ (Р: региональный; И.: regional; T.: bölgesel) с.
Регионға мөнәсәбәтле; урындағы. □ Региональный. Региональ кәңәшмәләр. Региональ конференция уҙғарыу.
248