Академический словарь башкирского языка. Том VII. Страница 261
Поиск по словарям
РЕКОНСТРУКЦИЯЛАУ
РЕКОГНОСЦИРОВКАЛАНЫУ (рекогносцировкалап-) ҡ. төш. ҡар. рекогносцировкалау. страд, от рекогносцировкалау. Рекогносцировкаланған дошман позицияһы. Рекогносцировкаланған файҙалы ҡаҙылма ятҡылығы.
РЕКОГНОСЦИРОВКАЛАУ (рекогносцировкала-) (Р.: рекогносцировать; И.: reconnoitre; T.: açınsama yapmak, keşif yapmak) ҡ.
Рекогносцировка яһау, рекогносцировка үткәреү. □ Рекогносцировать. // Рекогносцировка. Рекогносцировкалау барышында. Рекогносцировкалау ваҡыты билдәләнде.
РЕКОМЕНДАЦИЯ [рус. < лат. гесот-mendatio] (Р: рекомендация; И.: recommendation; T.: tavsiye) и.
1. Яңы эшкә урынлашыусы йәки ниндәйҙер ойошмаға ағза булып инеүсе кешегә ыңғай яҡтарын күрһәтеп ышандырып бирелгән яҙма йәки телдән әйтелгән баһа. □ Рекомендация. / Рекомендательный. Рекомендация хаты. Рекомендация алыу. Рекомендация биреу. ■ Шуларҙың [шәреҡ әҙәбиәтен өйрәнеусе ғалимдарҙың] рекомендацияһы менән тел өйрәнергә те-ләуселәргә дәрес бирәм, ғәрәпсәнән, фарсы теленән тәржемә итәм. Ә. Хәкимов.
2. Кәңәш, тәҡдим. □ Рекомендация. / Рекомендательный. Уҡытыусының рекомендацияһы буйынса. Комиссияларҙың рекомендациялары. ■ Нигеҙле ғилми рекомендациялар биреуҙе талап иткән ифрат кәрәкле .. тема был. Н. Мусин.
РЕКОНВЕРСИЯ [рус. < лат. ге... + conversio ‘кире ҡайтарыу’] (Р: реконверсия; И.: reconversion; T.: rekonversiyon) и.
Һуғыш тамамланғандан һуң илдең иҡтисадын халыҡ тауарҙарын етештереүгә күсереү. □ Реконверсия. / Реконверсионный. Реконверсия осоронда иҡтисадтың уҫеше. 1945 йылдан һуң уткәрелгәнреконверсия.
РЕКОНСТРУКТИВ (Р: реконструктивный; И.: reconstructive; T.: rekonstrüktif) с.
Реконструкцияға мөнәсәбәтле. □ Реконструктивный. Реконструктив тәҡдим. Реконструктив хәрәкәт. Халыҡ хужалығы
уҫешендәге реконструктив осор. ■ «Ҡаты көрәштәре арҡыры башланған реконструктив осорҙоң актив ҡатнашыусыһы бу-лыуыбыҙ өсөн бәхетлебеҙ», — [тине Лида]. А. Таһиров.
РЕКОНСТРУКЦИЯ [рус. < лат. гесоп-struo ‘яңынан төҙөү, тергеҙеү’] (Р: реконструкция; И.: reconstruction; T: yeniden kurma) и.
1. Яҡшыртыу, камиллаштырыу һәм яңы эштә файҙаланыу маҡсатында нимә-неңдер нигеҙҙән үҙгәртеп ҡоролоуы. □ Реконструкция. / Реконструктивный. Техник реконструкция. Реконструкция уткәреу. Ғибәҙәт йортона реконструкция. Театр бинаһына реконструкция. ■ Реконструкцияға бәйле яңынан-яңы мәсьәләләрҙе хәл итеу өҫтөндә куптәр баш ватты. Ә. Байрамов.
2. Нимәнецдер һаҡланған ҡалдығы, яҙып ҡал д ырыл ыу ы һ. б. билдәһе буйынса тәүге рәүешкә ҡайтарылыуы. □ Реконструкция. / Реконструктивный. Боронғо һәйкәлдәргә реконструкция. Иҫке ҡулъяҙмаларға реконструкция уткәреу.
РЕКОНСТРУКЦИЯЛАНЫУ (реконструкциялап-) ҡ. төш. ҡар. реконструкциялау. страд, от реконструкциялау. Реконструкцияланған завод. Реконструк-цияланған һәйкәл.
РЕКОНСТРУКЦИЯЛАУ (реконструкцияла-) (Р: реконструировать; И.: reconstruct; T: yeniden kurmak) ҡ.
1. Яҡшыртыу, камиллаштырыу һәм яңы эштә файҙаланыу маҡсатында нимә-нелер нигеҙенән үҙгәртеп ҡороу. □ Реконструировать. // Реконструкция. Йортто реконструкциялау. Реконструкциялау барышы. ■ [Директор:] .. Хәҙер партия һәм хөкумәтебеҙ сәнәғәт предприятиеларын реконструкциялау, ауыл хужалығын яңыса юлдар менән алып барыу мәсьәләһен ныҡлап ҡуйҙы. Н. Мусин. Хәҙер шоссе һәм тар колеялы тимер юл куперҙәрен реконструкцияларға кәрәк буласаҡ. Б. Рафиҡов.
2. Нимәнецдер һаҡланған ҡалдығы, яҙып ҡалдырылған билдәһе буйынса тәүге рәүешенә ҡайтарыу. □ Реконструировать. //
261
РЕКОГНОСЦИРОВКАЛАНЫУ (рекогносцировкалап-) ҡ. төш. ҡар. рекогносцировкалау. страд, от рекогносцировкалау. Рекогносцировкаланған дошман позицияһы. Рекогносцировкаланған файҙалы ҡаҙылма ятҡылығы.
РЕКОГНОСЦИРОВКАЛАУ (рекогносцировкала-) (Р.: рекогносцировать; И.: reconnoitre; T.: açınsama yapmak, keşif yapmak) ҡ.
Рекогносцировка яһау, рекогносцировка үткәреү. □ Рекогносцировать. // Рекогносцировка. Рекогносцировкалау барышында. Рекогносцировкалау ваҡыты билдәләнде.
РЕКОМЕНДАЦИЯ [рус. < лат. гесот-mendatio] (Р: рекомендация; И.: recommendation; T.: tavsiye) и.
1. Яңы эшкә урынлашыусы йәки ниндәйҙер ойошмаға ағза булып инеүсе кешегә ыңғай яҡтарын күрһәтеп ышандырып бирелгән яҙма йәки телдән әйтелгән баһа. □ Рекомендация. / Рекомендательный. Рекомендация хаты. Рекомендация алыу. Рекомендация биреу. ■ Шуларҙың [шәреҡ әҙәбиәтен өйрәнеусе ғалимдарҙың] рекомендацияһы менән тел өйрәнергә те-ләуселәргә дәрес бирәм, ғәрәпсәнән, фарсы теленән тәржемә итәм. Ә. Хәкимов.
2. Кәңәш, тәҡдим. □ Рекомендация. / Рекомендательный. Уҡытыусының рекомендацияһы буйынса. Комиссияларҙың рекомендациялары. ■ Нигеҙле ғилми рекомендациялар биреуҙе талап иткән ифрат кәрәкле .. тема был. Н. Мусин.
РЕКОНВЕРСИЯ [рус. < лат. ге... + conversio ‘кире ҡайтарыу’] (Р: реконверсия; И.: reconversion; T.: rekonversiyon) и.
Һуғыш тамамланғандан һуң илдең иҡтисадын халыҡ тауарҙарын етештереүгә күсереү. □ Реконверсия. / Реконверсионный. Реконверсия осоронда иҡтисадтың уҫеше. 1945 йылдан һуң уткәрелгәнреконверсия.
РЕКОНСТРУКТИВ (Р: реконструктивный; И.: reconstructive; T.: rekonstrüktif) с.
Реконструкцияға мөнәсәбәтле. □ Реконструктивный. Реконструктив тәҡдим. Реконструктив хәрәкәт. Халыҡ хужалығы
уҫешендәге реконструктив осор. ■ «Ҡаты көрәштәре арҡыры башланған реконструктив осорҙоң актив ҡатнашыусыһы бу-лыуыбыҙ өсөн бәхетлебеҙ», — [тине Лида]. А. Таһиров.
РЕКОНСТРУКЦИЯ [рус. < лат. гесоп-struo ‘яңынан төҙөү, тергеҙеү’] (Р: реконструкция; И.: reconstruction; T: yeniden kurma) и.
1. Яҡшыртыу, камиллаштырыу һәм яңы эштә файҙаланыу маҡсатында нимә-неңдер нигеҙҙән үҙгәртеп ҡоролоуы. □ Реконструкция. / Реконструктивный. Техник реконструкция. Реконструкция уткәреу. Ғибәҙәт йортона реконструкция. Театр бинаһына реконструкция. ■ Реконструкцияға бәйле яңынан-яңы мәсьәләләрҙе хәл итеу өҫтөндә куптәр баш ватты. Ә. Байрамов.
2. Нимәнецдер һаҡланған ҡалдығы, яҙып ҡал д ырыл ыу ы һ. б. билдәһе буйынса тәүге рәүешкә ҡайтарылыуы. □ Реконструкция. / Реконструктивный. Боронғо һәйкәлдәргә реконструкция. Иҫке ҡулъяҙмаларға реконструкция уткәреу.
РЕКОНСТРУКЦИЯЛАНЫУ (реконструкциялап-) ҡ. төш. ҡар. реконструкциялау. страд, от реконструкциялау. Реконструкцияланған завод. Реконструк-цияланған һәйкәл.
РЕКОНСТРУКЦИЯЛАУ (реконструкцияла-) (Р: реконструировать; И.: reconstruct; T: yeniden kurmak) ҡ.
1. Яҡшыртыу, камиллаштырыу һәм яңы эштә файҙаланыу маҡсатында нимә-нелер нигеҙенән үҙгәртеп ҡороу. □ Реконструировать. // Реконструкция. Йортто реконструкциялау. Реконструкциялау барышы. ■ [Директор:] .. Хәҙер партия һәм хөкумәтебеҙ сәнәғәт предприятиеларын реконструкциялау, ауыл хужалығын яңыса юлдар менән алып барыу мәсьәләһен ныҡлап ҡуйҙы. Н. Мусин. Хәҙер шоссе һәм тар колеялы тимер юл куперҙәрен реконструкцияларға кәрәк буласаҡ. Б. Рафиҡов.
2. Нимәнецдер һаҡланған ҡалдығы, яҙып ҡалдырылған билдәһе буйынса тәүге рәүешенә ҡайтарыу. □ Реконструировать. //
261