Академический словарь башкирского языка. Том VII. Страница 263
Поиск по словарям
РЕЛИКВИЯ
РЕКТИФИКАТЛАУ (ректификатла-)
(Р.: ректифицировать; И.: rectify; T.: rektifiye etmek) ҡ. махе.
Бергә ҡушылған шыйыҡлыҡтарҙы ректификация юлы менән бер-береһенән айырып алыу. □ Ректифицировать. Спиртты ректификатлау. Таш күмер ыҫмалаһын ректификатлап ҡыуҙыралар.
РЕКТИФИКАТОР [рус. < лат. rectus ‘тура’ + facio ‘эшләйем’] (Р: ректификатор; И.: rectifier; T.: rektifikasyon cihazı) и.
Шыйыҡлыҡтарҙы ректификация юлы менән таҙартыу аппараты. □ Ректификатор. Ректификаторҙың ҡоролошо. Ректификатор аша һыу таҙартыу. Ректификатор ҡулланыу.
РЕКТИФИКАЦИЯ [рус. < лат. rectus ‘тура’ + facio ‘эшләйем’] (Р: ректификация; И.: rectification; Т.: rektifikasyon) и. махс.
Ҡушылған шыйыҡлыҡтарҙы бер-бере-һенән айырыу ысулы. □ Ректификация. / Ректификационный. Ректификация аппараты. Ректификация процесы.
РЕКТИФИКАЦИЯ КОЛОНКАҺЫ (Р: ректификационная колонка; И.: rectification column; T.: rektifikasyon sütunu) и. махс.
Ректификатлай торған аппарат. □ Ректификационная колонка. Ректификация колонкаларын алмаштырыу.
РЕКТОР [рус. < лат. rector ‘етәксе’] (Р: ректор; И.: president; provost; T.: rektör) и.
Юғары уҡыу йортоноң етәксеһе. □ Ректор. / Ректорский. Университет ректоры. Ректор ҡарары. ■ [Каҙнабаев] бөтәһе лә ул уйлағанса шыма барыуға ҡыуанып, институт ректорына — Фәхриевкә шылтыратты. Д. Бүләков. Икенсе көндә ул [Сөләймәнов] бик оҙаҡ ректорҙа ултырҙы.
В. Исхаҡов.
РЕКТОРАТ [рус. < лат. rector ‘етәксе’] (Р: ректорат; И.: university administration; T.: rektörlük) и.
1. Юғары уҡыу йортоноң ректор етәкселегендәге идараһы. □ Ректорат. Ректораттың ҡарары. Ректорат ултырышы. ■ Иртәгәһенә Шакир профком, ректорат тупһаларын тапаны. Ғ. Хисамов.
2. Шул идара урынлашҡан бүлмә. □ Ректорат. Университет ректораты.
РЕКТОРЛЫҠ (ректорлығы) (Р: ректорство; И.: rectorship; T.: rektörlük) и.
Ректор вазифаһы; ректор эшмәкәрлеге.
□ Ректорство. / Ректорский. Ректорлыҡ итеу. Ректорлыҡ тәҡдим итеү. ■ [Ҡәмәриә — Ҡаҙнабаевка:] Зинһар, үтенәм, һин ректорлыҡтан китә күрмә. Д. Бүләков.
РЕКУЛЬТИВАЦИЯ [рус. < лат. ге... яңынан’ + cultivo ‘эшкәртәм’] (Р.: рекультивация; И.: reclaiming; T.: rekültivasyon) и.
Кеше эшмәкәрлеге һөҙөмтәһендә уңдырышһыҙға әйләнгән ерҙең етештереүсәнлеген тергеҙеү. □ Рекультивация. Нефть менән бысратылған ерҙәрҙе рекультивациялау. Рекультивация үткәреү барышы.
РЕЛАКСАЦИЯ [рус. < лат. relaxatio ‘бушатыу’] (Р: релаксация; И.: relaxation; Т.: gevşeme) и. мед.
Организмдың физик һәм психик көсөргәнешлеген кәметеү процесы. □ Релаксация. Релаксация үткәреү.
РЕЛЕ [рус. < фр. relayer ‘алмаштырыу’] (Р: реле; И.: relay set; T.: röle, elektrik düzenleyicisi) и. тех.
Электр ағымын билдәле шартта өҙөп-ялғап тора торған автоматик прибор. □ Реле. Акустик реле. Контактлы реле. Магнитлы реле. Йылылыҡ релеһы.
РЕЛЕВАНТ [рус. < фр. < лат. relevâre ‘күтәреү’] (Р: релевантный; И.: relevant; Т.: uygun) с.
Нимәнелер теүәл билдәләүгә һәләтле.
□ Релевантный. Етәкселек итеүҙә релевант юлды билдәләү. Релевант логика.
РЕЛЕВАНТЛЫҠ (релевантлығы) (Р: релевантность; И.: relevance; T.: hedefe ulaşma derecesini tayin etme) и.
Хәл ителгән мәсьәләгә һөҙөмтәһенең тап килеүен, практик, социаль ҡулланылыу дәрәжәһен баһалау. □ Релевантность. Формаль релевантлыҡ. Релевантлыҡ ысулдары.
РЕЛИКВИЯ [рус. < лат. reliquae ‘ҡалдыҡ’] (Р: реликвия; И.: relic; T.: kutsal emanet) и.
1. Теге йәки был дин кешеләре тарафынан ҡөҙрәтле көскә эйә тип һаналған табы-
263
РЕКТИФИКАТЛАУ (ректификатла-)
(Р.: ректифицировать; И.: rectify; T.: rektifiye etmek) ҡ. махе.
Бергә ҡушылған шыйыҡлыҡтарҙы ректификация юлы менән бер-береһенән айырып алыу. □ Ректифицировать. Спиртты ректификатлау. Таш күмер ыҫмалаһын ректификатлап ҡыуҙыралар.
РЕКТИФИКАТОР [рус. < лат. rectus ‘тура’ + facio ‘эшләйем’] (Р: ректификатор; И.: rectifier; T.: rektifikasyon cihazı) и.
Шыйыҡлыҡтарҙы ректификация юлы менән таҙартыу аппараты. □ Ректификатор. Ректификаторҙың ҡоролошо. Ректификатор аша һыу таҙартыу. Ректификатор ҡулланыу.
РЕКТИФИКАЦИЯ [рус. < лат. rectus ‘тура’ + facio ‘эшләйем’] (Р: ректификация; И.: rectification; Т.: rektifikasyon) и. махс.
Ҡушылған шыйыҡлыҡтарҙы бер-бере-һенән айырыу ысулы. □ Ректификация. / Ректификационный. Ректификация аппараты. Ректификация процесы.
РЕКТИФИКАЦИЯ КОЛОНКАҺЫ (Р: ректификационная колонка; И.: rectification column; T.: rektifikasyon sütunu) и. махс.
Ректификатлай торған аппарат. □ Ректификационная колонка. Ректификация колонкаларын алмаштырыу.
РЕКТОР [рус. < лат. rector ‘етәксе’] (Р: ректор; И.: president; provost; T.: rektör) и.
Юғары уҡыу йортоноң етәксеһе. □ Ректор. / Ректорский. Университет ректоры. Ректор ҡарары. ■ [Каҙнабаев] бөтәһе лә ул уйлағанса шыма барыуға ҡыуанып, институт ректорына — Фәхриевкә шылтыратты. Д. Бүләков. Икенсе көндә ул [Сөләймәнов] бик оҙаҡ ректорҙа ултырҙы.
В. Исхаҡов.
РЕКТОРАТ [рус. < лат. rector ‘етәксе’] (Р: ректорат; И.: university administration; T.: rektörlük) и.
1. Юғары уҡыу йортоноң ректор етәкселегендәге идараһы. □ Ректорат. Ректораттың ҡарары. Ректорат ултырышы. ■ Иртәгәһенә Шакир профком, ректорат тупһаларын тапаны. Ғ. Хисамов.
2. Шул идара урынлашҡан бүлмә. □ Ректорат. Университет ректораты.
РЕКТОРЛЫҠ (ректорлығы) (Р: ректорство; И.: rectorship; T.: rektörlük) и.
Ректор вазифаһы; ректор эшмәкәрлеге.
□ Ректорство. / Ректорский. Ректорлыҡ итеу. Ректорлыҡ тәҡдим итеү. ■ [Ҡәмәриә — Ҡаҙнабаевка:] Зинһар, үтенәм, һин ректорлыҡтан китә күрмә. Д. Бүләков.
РЕКУЛЬТИВАЦИЯ [рус. < лат. ге... яңынан’ + cultivo ‘эшкәртәм’] (Р.: рекультивация; И.: reclaiming; T.: rekültivasyon) и.
Кеше эшмәкәрлеге һөҙөмтәһендә уңдырышһыҙға әйләнгән ерҙең етештереүсәнлеген тергеҙеү. □ Рекультивация. Нефть менән бысратылған ерҙәрҙе рекультивациялау. Рекультивация үткәреү барышы.
РЕЛАКСАЦИЯ [рус. < лат. relaxatio ‘бушатыу’] (Р: релаксация; И.: relaxation; Т.: gevşeme) и. мед.
Организмдың физик һәм психик көсөргәнешлеген кәметеү процесы. □ Релаксация. Релаксация үткәреү.
РЕЛЕ [рус. < фр. relayer ‘алмаштырыу’] (Р: реле; И.: relay set; T.: röle, elektrik düzenleyicisi) и. тех.
Электр ағымын билдәле шартта өҙөп-ялғап тора торған автоматик прибор. □ Реле. Акустик реле. Контактлы реле. Магнитлы реле. Йылылыҡ релеһы.
РЕЛЕВАНТ [рус. < фр. < лат. relevâre ‘күтәреү’] (Р: релевантный; И.: relevant; Т.: uygun) с.
Нимәнелер теүәл билдәләүгә һәләтле.
□ Релевантный. Етәкселек итеүҙә релевант юлды билдәләү. Релевант логика.
РЕЛЕВАНТЛЫҠ (релевантлығы) (Р: релевантность; И.: relevance; T.: hedefe ulaşma derecesini tayin etme) и.
Хәл ителгән мәсьәләгә һөҙөмтәһенең тап килеүен, практик, социаль ҡулланылыу дәрәжәһен баһалау. □ Релевантность. Формаль релевантлыҡ. Релевантлыҡ ысулдары.
РЕЛИКВИЯ [рус. < лат. reliquae ‘ҡалдыҡ’] (Р: реликвия; И.: relic; T.: kutsal emanet) и.
1. Теге йәки был дин кешеләре тарафынан ҡөҙрәтле көскә эйә тип һаналған табы-
263