Академический словарь башкирского языка. Том VII. Страница 265
Поиск по словарям
РЕНЕГАТ
(ғәҙәттә, йәйә эсенә алына). □ Ремарка. ■ Ремаркалар персонаждарҙың хәрәкәтен генә күрһәтмәй, эске донъяһын асыуға ла ярҙам итә. М. Ғималова.
РЕМИЗ [рус. < фр. remise] (Р.: ремиз; И.: remise; Т.: remise) и.
1. Кәрт уйынында штраф. □ Ремиз. Ре-мизға ултыртыу.
2. Фехтованиела иҫкәртеп ҡаҙау, төртөү. □ Ремиз. Ремиз яһау.
РЕМИЛИТАРИЗАЦИЯ [рус ] (Р: реми литаризация; И.: remilitarization; T.: yeniden silâhlandırma) и. сәйәси.
Элек ҡоралһыҙландырылған дәүләттең яңынан ҡоралланыуы. □ Ремилитаризация. Ремилитаризация башлау. Ремилитаризацияны аҡлау.
РЕМИЛИТАРИЗАЦИЯЛАНЫУ (ремилитаризациялап-) ҡ. төш. ҡар. ремилитаризациялау. страд, от ремилитаризациялау. Ремилитаризацияланған дәүләт.
РЕМИЛИТАРИЗАЦИЯЛАУ (ремилитаризацияла-) (Р: ремилитаризировать; И.: remilitarize; T.: yeniden silâhlandırmak) ҡ.
Ремилитаризация яһау; яңынан ҡоралландырыу. □ Ремилитаризировать. Ремилитаризациялап бөтөу.
РЕМИССИЯ [рус. < лат. remissio ‘кәметеү’] (Р: ремиссия; И.: remission; T.: hastalığın hafiflemesi) и.
Ауырыуҙың еңел үтеү дәүере. □ Ремиссия. Тулы ремиссия. Тулы булмаған ремиссия.
РЕМОНТ [рус. < фр. remonter ‘төҙәтеү, яңынан йыйыу’] (Р: ремонт; И.: repair(s); Т.: tamir) и. ҡар. йүнәтеү 1.
Боҙолған, һынған, иҫкергән һ. б. нәмәне йүнәтеү, төҙәтеү эше. □ Ремонт. / Ремонтный. Төплө ремонт яһау. Ремонттан сыҡҡан техника. Компьютерға ремонт яһау. И Планлы-иҫкәртеу ремонтын ныҡлы графикҡа һалып ебәрҙек. Ә. Байрамов. «Ысынлап та, был ремонт тигәнец бер ваҡытта ла бөтәсәк ту гел», — тип уйланы Рамазан. Ә. Вәли.
РЕМОНТЛАНЫУ (ремонтлан) ҡ. төш. ҡар. ремонтлау, страд, от ремонтлау. Мәктәп ремонтланды. Техника ремонтлана. Юл капиталь ремонтланды.
РЕМОНТЛАТЫУ (ремонтлат-) ҡ. йөкм. ҡар. ремонтлау, понуд. от. ремонтлау. Өйҙө ремонтлатыу. Курше фатирын ре-монтлатҡан. ■ Азаматовтың төҙөу эше менән мауығып, комбайндарҙы ваҡытында ремонтлатып өлгөртөу сараларын курмәуе уны [Хужаны]бөтөнләй көйөндөрҙө. Ә. Вәли. Иртәгеһен ул [Байтурин] механизмдарҙы ҡайҙа бик тиҙ ремонтлатып булыуын белә ине инде. Б. Рафиҡов.
РЕМОНТЛАУ (ремонтла-) (Р: ремонтировать; И.: repair; T.: tamir etmek) ҡ. ҡар. йүнәтеү 1.
Ремонт яһау; төҙәтеү. □ Ремонтировать. // Ремонтирование. Вагон ремонтлау. Компьютерҙы ремонтлау. ■ Буяу цехын ремонтлай башлағас, ер аҫтында электән ҡалған йәшерен юл табылғанда, ҡасыу планы тамам өлгөрөп еткәйне. Ә. Бикчәнтәев. Мин килгәндә, ул [Андрей] комбайнын ремонтлап ята ине. Д. Исламов.
РЕМОНТЛАШЫУ (ремонтлат-) ҡ. урт. ҡар. ремонтлау, взаимн. от ремонтлау. Машина ремонтлашыу. Трофей аккордеонды ремонтлашыу. Ремонтлашып йөрөу. ■ Бер ҡараһаң, ул [Булат] бирелеп китап уҡый, икенсе ҡарағанда, ең һыҙғанып трактор ремонтлаша, йә механизаторҙарға донъя хәлдәрен һөйләй. Т. Килмөхәмәтов.
РЕМОНТСЫ (Р: ремонтник; И.: repairman; T.: tamirci) и. ҡар. төҙәтеүсе.
Ремонт яһаусы. □ Ремонтник. Ремонтсыларға мөрәжәғәт итеу. Ремонтсылар тырышлығы. ■ Старшина Якушев, уҙ һуҙен һуҙ итеп, Зарифты ремонтсылар взводына оҙатты. Ғ. Аллаяров. Ремонтсылар ҙа артыҡ борсоманы, бер нисә йыл бергә эшләгәс, ан^ап бөткәндәр, ундай саҡта юлыҡма һин Юлъяҡшинға. Б. Ноғоманов.
РЕНЕГАТ [рус. < лат. renego ‘ваз кисәм’] (Р: ренегат; И.: renegade; T.: dininden dönmüş kimse) и.
1. Бер диндән икенсе дингә күскән кеше. □ Ренегат. Ренегат христиандар. Ренегаттарҙың XV быуаттағы роле.
2. Ҡарашын, фекерен үҙгәртеп, икенсе яҡҡа сыҡҡан кеше; мөртәт. □ Ренегат. /
265
(ғәҙәттә, йәйә эсенә алына). □ Ремарка. ■ Ремаркалар персонаждарҙың хәрәкәтен генә күрһәтмәй, эске донъяһын асыуға ла ярҙам итә. М. Ғималова.
РЕМИЗ [рус. < фр. remise] (Р.: ремиз; И.: remise; Т.: remise) и.
1. Кәрт уйынында штраф. □ Ремиз. Ре-мизға ултыртыу.
2. Фехтованиела иҫкәртеп ҡаҙау, төртөү. □ Ремиз. Ремиз яһау.
РЕМИЛИТАРИЗАЦИЯ [рус ] (Р: реми литаризация; И.: remilitarization; T.: yeniden silâhlandırma) и. сәйәси.
Элек ҡоралһыҙландырылған дәүләттең яңынан ҡоралланыуы. □ Ремилитаризация. Ремилитаризация башлау. Ремилитаризацияны аҡлау.
РЕМИЛИТАРИЗАЦИЯЛАНЫУ (ремилитаризациялап-) ҡ. төш. ҡар. ремилитаризациялау. страд, от ремилитаризациялау. Ремилитаризацияланған дәүләт.
РЕМИЛИТАРИЗАЦИЯЛАУ (ремилитаризацияла-) (Р: ремилитаризировать; И.: remilitarize; T.: yeniden silâhlandırmak) ҡ.
Ремилитаризация яһау; яңынан ҡоралландырыу. □ Ремилитаризировать. Ремилитаризациялап бөтөу.
РЕМИССИЯ [рус. < лат. remissio ‘кәметеү’] (Р: ремиссия; И.: remission; T.: hastalığın hafiflemesi) и.
Ауырыуҙың еңел үтеү дәүере. □ Ремиссия. Тулы ремиссия. Тулы булмаған ремиссия.
РЕМОНТ [рус. < фр. remonter ‘төҙәтеү, яңынан йыйыу’] (Р: ремонт; И.: repair(s); Т.: tamir) и. ҡар. йүнәтеү 1.
Боҙолған, һынған, иҫкергән һ. б. нәмәне йүнәтеү, төҙәтеү эше. □ Ремонт. / Ремонтный. Төплө ремонт яһау. Ремонттан сыҡҡан техника. Компьютерға ремонт яһау. И Планлы-иҫкәртеу ремонтын ныҡлы графикҡа һалып ебәрҙек. Ә. Байрамов. «Ысынлап та, был ремонт тигәнец бер ваҡытта ла бөтәсәк ту гел», — тип уйланы Рамазан. Ә. Вәли.
РЕМОНТЛАНЫУ (ремонтлан) ҡ. төш. ҡар. ремонтлау, страд, от ремонтлау. Мәктәп ремонтланды. Техника ремонтлана. Юл капиталь ремонтланды.
РЕМОНТЛАТЫУ (ремонтлат-) ҡ. йөкм. ҡар. ремонтлау, понуд. от. ремонтлау. Өйҙө ремонтлатыу. Курше фатирын ре-монтлатҡан. ■ Азаматовтың төҙөу эше менән мауығып, комбайндарҙы ваҡытында ремонтлатып өлгөртөу сараларын курмәуе уны [Хужаны]бөтөнләй көйөндөрҙө. Ә. Вәли. Иртәгеһен ул [Байтурин] механизмдарҙы ҡайҙа бик тиҙ ремонтлатып булыуын белә ине инде. Б. Рафиҡов.
РЕМОНТЛАУ (ремонтла-) (Р: ремонтировать; И.: repair; T.: tamir etmek) ҡ. ҡар. йүнәтеү 1.
Ремонт яһау; төҙәтеү. □ Ремонтировать. // Ремонтирование. Вагон ремонтлау. Компьютерҙы ремонтлау. ■ Буяу цехын ремонтлай башлағас, ер аҫтында электән ҡалған йәшерен юл табылғанда, ҡасыу планы тамам өлгөрөп еткәйне. Ә. Бикчәнтәев. Мин килгәндә, ул [Андрей] комбайнын ремонтлап ята ине. Д. Исламов.
РЕМОНТЛАШЫУ (ремонтлат-) ҡ. урт. ҡар. ремонтлау, взаимн. от ремонтлау. Машина ремонтлашыу. Трофей аккордеонды ремонтлашыу. Ремонтлашып йөрөу. ■ Бер ҡараһаң, ул [Булат] бирелеп китап уҡый, икенсе ҡарағанда, ең һыҙғанып трактор ремонтлаша, йә механизаторҙарға донъя хәлдәрен һөйләй. Т. Килмөхәмәтов.
РЕМОНТСЫ (Р: ремонтник; И.: repairman; T.: tamirci) и. ҡар. төҙәтеүсе.
Ремонт яһаусы. □ Ремонтник. Ремонтсыларға мөрәжәғәт итеу. Ремонтсылар тырышлығы. ■ Старшина Якушев, уҙ һуҙен һуҙ итеп, Зарифты ремонтсылар взводына оҙатты. Ғ. Аллаяров. Ремонтсылар ҙа артыҡ борсоманы, бер нисә йыл бергә эшләгәс, ан^ап бөткәндәр, ундай саҡта юлыҡма һин Юлъяҡшинға. Б. Ноғоманов.
РЕНЕГАТ [рус. < лат. renego ‘ваз кисәм’] (Р: ренегат; И.: renegade; T.: dininden dönmüş kimse) и.
1. Бер диндән икенсе дингә күскән кеше. □ Ренегат. Ренегат христиандар. Ренегаттарҙың XV быуаттағы роле.
2. Ҡарашын, фекерен үҙгәртеп, икенсе яҡҡа сыҡҡан кеше; мөртәт. □ Ренегат. /
265