Академический словарь башкирского языка. Том VII. Страница 270
Поиск по словарям
РЕПОРТЁР
тотҡан егеттең әйткәндәре хоккей репортажына оҡшап китте. Б. Рафиҡов.
2. Шул мәғлүмәттәрҙән торған хәбәр. □ Репортаж. Репортаж дөрөҫлөгө. Репортаж һурәте. Репортаж баҫыу. Репортаж тапшырыу. ■ Белая Калитвала атаев-сыларға обелиск асылыу айҡанлы газеталар куп төрлө репортаждар һәм хәбәрҙәр урынлаштырҙы. Ә. Ихсан. Фәриттең дә .. иң һәйбәт хәбәрҙәре, очерктары, репортаждары юлдарҙа тыуҙы. Ф. Әсәнов.
РЕПОРТЁР [рус. < ингл. reporter} (Р: репортёр; И.: reporter; T.: muhabir) и.
Матбуғат, телевидение һәм радио, мәғлүмәт агентлығының көндәлек ваҡиғалар тураһында хәбәр туплап килтерә торған хеҙмәткәре. □ Репортёр, репортёрство. / Репортёрский. Репортёр мәҡәләһе. Репортёр эше. ■ Бер ваҡыт мин газетала репортёр булып эшләп ҡараным. А. Карнай. «Берлинер цайтунг»тың репортёры Генрих Вернер «Еңеусән марш» тигән мәҡәләләр серияһы ойоштороу өсөн алғы һыҙыҡҡа килде. И. Ғиззәтуллин.
РЕПОРТЁРЛЫҠ (репортёрлығы) (Р: репортёрство; И.: reporter’s job; T.: muhabirlik) и.
Репортёр эше. □ Репортёрство. Penop-тёрлыҡ итеу. ■ Ҡала яңылыҡтарын туплап, баҫырға әҙерләусе репортёрлыҡтан алып бу лек мөдире дәрәжәһенә етте [Камил ]. Ә. Хәкимов.
РЕПРЕССИВ [рус.] (Р: репрессивный; И.: repressive; T.: ceza, baskı) с.
Репрессияға мөнәсәбәтле. □ Репрессивный. Репрессив сәйәсәт. Репрессив саралар. Репрессив эш.
РЕПРЕССИЯ [рус. < лат. repressio ‘баҫтырыу, иҙеү’] (Р: репрессия; И.: repression; T.: ceza, baskı) и.
Дәүләт органдары тарафынан ҡулланылған яза. □ Репрессия. Репрессияға эләгеу. Репрессия ҡорбандары. Репрессия йылдары. ■ Куптән ту гел генә «сталинщина» исемен алған сәйәси репрессиялар [Әхмәҙиев докладында ] телгә алынмаған. Т. Ғарипова. Уҡытыусылар һағайып ҡалды: һәр власть һәр заманда ла репрессия ҡулланырға
йәһәт кенә тора. Г. Яҡупова. Репрессиялар менән мауығып, Ҡыҙыл Армияны курәләтә көсһөҙләндергән кеше даһи була аламы? Я. Хамматов.
РЕПРЕССИЯЛАНЫУ (репрессиялап-) ҡ. төш. ҡар. репрессиялау, страд, от репрессиялау. Хаҡһыҙ рәуештә репрессия-ланыу. 1937 йылдарҙа репрессияланып атылыу. Репрессияланып Себергә оҙатылыу. Мәскәуҙән репрессияланып килгән ғалим. ■ Плендағы командирҙар һәм политработниктар репрессияланырға тейеш булып, уларҙың туғандары һуғышта ҡатнашыусыларҙың ғаиләләре өсөн билдәләнгән льготаларҙан мәхрум ителде. Я. Хамматов.
РЕПРЕССИЯЛАУ (репрессияла-) (Р: репрессировать; И.: repress; T.: cezalandırmak, tutuklamak) ҡ.
Репрессия яһау, репрессияға эләктереү. □ Репрессировать. Репрессиялап алып китеу. Интеллигенция вәкилдәрен репрессиялау.
РЕПРИЗА [рус. < фр. repris ‘яңыртыу, яңынан алыу’] (И.: реприза; И.: reprise; Т.: röpriz) и.
1. муз. Музыка әҫәренең ҡайһылыр ерен ҡабатлау; шул ҡабатлауҙы белдергән тамға. □ Реприза. Теуәл реприза. Репризалағы музыка темалары.
2. Циркта йә эстрадала юмористик сәхнә әҫәре. □ Реприза. Юрий Никулин репризаһы. Данлыҡлы реприза оҫталары.
РЕПРИНТ [рус. < ингл. reprint ‘яңынан баҫтырыу’] (Р: репринт; И.: reprint; Т.: reprint, yeniden basmak) и.
1. Баҫылып сыҡҡан китапты, ҡулъяҙманы һ. б. текстарҙы бер ниндәй үҙгәрешһеҙ репродукция (1), сканерлау юлы менән ҡабатлап баҫтырып сығарыу ысулы. □ Репринт. Мәҡәләнең репринты. Репринтҡа тапшырыу.
2. Ошо ысул менән баҫтырып сығарылған китап. □ Репринт. / Репринтный. Уникаль репринт. Репринт буләк итеу.
РЕПРОДУКТИВ (Р: репродуктивный; И.: reproductive; T.: röprodüksyon) с.
1. Репродукцияға (1,2) бәйле. □ Репродуктивный. Репродуктив ысул менән эшләнгән фотоһурәттәр.
270
тотҡан егеттең әйткәндәре хоккей репортажына оҡшап китте. Б. Рафиҡов.
2. Шул мәғлүмәттәрҙән торған хәбәр. □ Репортаж. Репортаж дөрөҫлөгө. Репортаж һурәте. Репортаж баҫыу. Репортаж тапшырыу. ■ Белая Калитвала атаев-сыларға обелиск асылыу айҡанлы газеталар куп төрлө репортаждар һәм хәбәрҙәр урынлаштырҙы. Ә. Ихсан. Фәриттең дә .. иң һәйбәт хәбәрҙәре, очерктары, репортаждары юлдарҙа тыуҙы. Ф. Әсәнов.
РЕПОРТЁР [рус. < ингл. reporter} (Р: репортёр; И.: reporter; T.: muhabir) и.
Матбуғат, телевидение һәм радио, мәғлүмәт агентлығының көндәлек ваҡиғалар тураһында хәбәр туплап килтерә торған хеҙмәткәре. □ Репортёр, репортёрство. / Репортёрский. Репортёр мәҡәләһе. Репортёр эше. ■ Бер ваҡыт мин газетала репортёр булып эшләп ҡараным. А. Карнай. «Берлинер цайтунг»тың репортёры Генрих Вернер «Еңеусән марш» тигән мәҡәләләр серияһы ойоштороу өсөн алғы һыҙыҡҡа килде. И. Ғиззәтуллин.
РЕПОРТЁРЛЫҠ (репортёрлығы) (Р: репортёрство; И.: reporter’s job; T.: muhabirlik) и.
Репортёр эше. □ Репортёрство. Penop-тёрлыҡ итеу. ■ Ҡала яңылыҡтарын туплап, баҫырға әҙерләусе репортёрлыҡтан алып бу лек мөдире дәрәжәһенә етте [Камил ]. Ә. Хәкимов.
РЕПРЕССИВ [рус.] (Р: репрессивный; И.: repressive; T.: ceza, baskı) с.
Репрессияға мөнәсәбәтле. □ Репрессивный. Репрессив сәйәсәт. Репрессив саралар. Репрессив эш.
РЕПРЕССИЯ [рус. < лат. repressio ‘баҫтырыу, иҙеү’] (Р: репрессия; И.: repression; T.: ceza, baskı) и.
Дәүләт органдары тарафынан ҡулланылған яза. □ Репрессия. Репрессияға эләгеу. Репрессия ҡорбандары. Репрессия йылдары. ■ Куптән ту гел генә «сталинщина» исемен алған сәйәси репрессиялар [Әхмәҙиев докладында ] телгә алынмаған. Т. Ғарипова. Уҡытыусылар һағайып ҡалды: һәр власть һәр заманда ла репрессия ҡулланырға
йәһәт кенә тора. Г. Яҡупова. Репрессиялар менән мауығып, Ҡыҙыл Армияны курәләтә көсһөҙләндергән кеше даһи була аламы? Я. Хамматов.
РЕПРЕССИЯЛАНЫУ (репрессиялап-) ҡ. төш. ҡар. репрессиялау, страд, от репрессиялау. Хаҡһыҙ рәуештә репрессия-ланыу. 1937 йылдарҙа репрессияланып атылыу. Репрессияланып Себергә оҙатылыу. Мәскәуҙән репрессияланып килгән ғалим. ■ Плендағы командирҙар һәм политработниктар репрессияланырға тейеш булып, уларҙың туғандары һуғышта ҡатнашыусыларҙың ғаиләләре өсөн билдәләнгән льготаларҙан мәхрум ителде. Я. Хамматов.
РЕПРЕССИЯЛАУ (репрессияла-) (Р: репрессировать; И.: repress; T.: cezalandırmak, tutuklamak) ҡ.
Репрессия яһау, репрессияға эләктереү. □ Репрессировать. Репрессиялап алып китеу. Интеллигенция вәкилдәрен репрессиялау.
РЕПРИЗА [рус. < фр. repris ‘яңыртыу, яңынан алыу’] (И.: реприза; И.: reprise; Т.: röpriz) и.
1. муз. Музыка әҫәренең ҡайһылыр ерен ҡабатлау; шул ҡабатлауҙы белдергән тамға. □ Реприза. Теуәл реприза. Репризалағы музыка темалары.
2. Циркта йә эстрадала юмористик сәхнә әҫәре. □ Реприза. Юрий Никулин репризаһы. Данлыҡлы реприза оҫталары.
РЕПРИНТ [рус. < ингл. reprint ‘яңынан баҫтырыу’] (Р: репринт; И.: reprint; Т.: reprint, yeniden basmak) и.
1. Баҫылып сыҡҡан китапты, ҡулъяҙманы һ. б. текстарҙы бер ниндәй үҙгәрешһеҙ репродукция (1), сканерлау юлы менән ҡабатлап баҫтырып сығарыу ысулы. □ Репринт. Мәҡәләнең репринты. Репринтҡа тапшырыу.
2. Ошо ысул менән баҫтырып сығарылған китап. □ Репринт. / Репринтный. Уникаль репринт. Репринт буләк итеу.
РЕПРОДУКТИВ (Р: репродуктивный; И.: reproductive; T.: röprodüksyon) с.
1. Репродукцияға (1,2) бәйле. □ Репродуктивный. Репродуктив ысул менән эшләнгән фотоһурәттәр.
270