Академический словарь башкирского языка. Том VII. Страница 451
Поиск по словарям
САФҠА БАҪЫУ
тапҡан яҡташын сафтан саҡырып сығарҙы. Ә. Хәкимов. Ниңәлер бер ҡем дә йондоҙҙарҙы бер сафҡа теҙеп маташмай. Т. Ғарипова. Сафтарға теҙелеп, йыр менән барҙы студенттар өмәгә. И. Ғиззәтуллин. Дошман сафын тар-мар итергә изге яуға уҡтай атылдым. С. Юлаев.
2. Бер эш, маҡсат менән берләшкән төркөм, даирә, коллектив. □ Ряд (общество, группа, коллектив людей, объединённых одной целью). Алғы саф. ■ Ҡарттар һәм әбейҙәр сафы һиҙелерлек һирәгәйгән, уның ҡарауы, бала-саға арта тошкән кеуек. Б. Рафиҡов. Пионер сафына алыныуҙың ни икәнен йунләп белмәһәк тә, кемуҙарҙан ҡысҡырыштыҡ. М. Иҙелбаев. Ул [Фәхретдин ағай] гел юғары урындарҙа эшләне, тормоштоң алғы сафында булды. Р. Камал.
САФА [ғәр. (Р: наслаждение, блаженство; И.: enjoyment; T.: safa) и. ҡар. хозурлыҡ.
Күңелгә йәм, ләззәт биргән күркәмлек; рәхәтлек; кинәнес. □ Наслаждение, блаженство; безмятежность, покой. ■ Шағир .. был донъяның яфаһы куп, сафаһы юҡ, тип тә зарлана. Ә. Харисов. Ю к әуәлге йәм һарайҙа, ҙур матәм, бөткән сафа. Б. Мирзанов.
САФАЛЫ (Р.: блаженный; И.: blissful; Т.: safalı) с.
Рәхәтлеккә, хозурлыҡҡа тулы; кинәнесле, ләззәтле. □ Блаженный, сладостный, приятный, радостный. Сафалы тәбиғәт ҡосағы. Сафалы тормош кисереу.
САФАЛЫ ИТЕҮ (сафалы ит-) (Р: превратить жизнь в блаженство; И.: be blissful; T.: safalı etmek) ҡ.
Рәхәт, хозур тормошҡа әйләндереү. □ Превратить жизнь в блаженство; предоставить спокойствие, покой. Ата-әсәнең тормошон олоғайғас сафалы итергә кәрәк. ■ Әммә шағир быны [синфи йәмғиәттән ризаһыҙлығын] актив бер протест мәғәнәһендә әйтмәй, донъяны яфанан ҡотҡарып сафалы итеу өсөн тырышайыҡ, шул изге эш өсөн уҙебеҙҙе фиҙа ҡылайыҡ, тип өндәмәй. Ә. Харисов.
САФАРИ [ғәр. ‘сәйәхәт’] (Р: сафари; И.: safari; T.: safari) и.
1. Тәбиғәткә экскурсия; сәйәхәт. □ Сафари (экспедиция, целью которой является знакомство с животными в их природной среде обитания, возможность поближе познакомиться с дикой и нетронутой природой). Ҡайһы бер илдәрҙә сафари индустрияһы уҫешкән.
2. Африка йәнлектәренә һунар. □ Сафари (охота на африканских животных). Сафари ойоштороу.
3. Кейем төрө. □ Сафари (вид одежды). Сафари кейеп алыу. Килешле сафари.
4. Һоро төҫ. □ Сафари (цвет). Сафари төҫөндәге кулдәктәр.
САФАҮӘТ I [ғәр. *>-] (Р: веселье; И.: merriment; T: safa) и. иҫк. кит.
Күңел асыш. □ Веселье. Сафауәт урыны. Сафәуәткә йыйыныу.
САФАҮӘТ II [ғәр. (Р; всё лучшее; отборное; И.: the very best thing; T.: seçkin) и. иҫк. кит.
Һайланып алынған нәмә; иң яҡшы әйбер. □ Всё лучшее; отборное. Сафауәт ҡалдырыу. Сафауәт биреу. Балаларға һәр саҡ сафауәт.
САФА ҺӨРӨҮ (сафа һөр-) (Р.: блаженствовать; И.: enjoy; T: safa sürmek) ҡ.
Рәхәтлектә йәшәү. □ Блаженствовать, наслаждаться. Тәбиғәт ҡосағында сафа һөрөу. ■ Эшсе халыҡ йәшәһен, һөрһөн донъя сафаһын. Ш. Бабич.
САФҠА БАҪТЫРЫУ (сафҡа баҫтыр-) ҡ.
1. йөкм. ҡар. сафҡа баҫыу, понуд. от сафҡа баҫыу. Балалар баҡсаһын сафҡа баҫтырыу.
2. Ауырыуҙан ҡотолдороп, тәрбиәләп эшкә индереү. □ Вернуть в строй после болезни (оказать внимание, заботиться). Оҙаҡ ауырыуҙан, ниһайәт, ҡыҙын сафҡа баҫтырҙы.
САФҠА БАҪЫУ (сафҡа баҫ-) (Р: встать в строй; И.: join one’s rank; go on stream; T: sıraya girmek) ҡ.
1. Башҡалар рәтенә инеп тороу. □ Встать в строй.
451
тапҡан яҡташын сафтан саҡырып сығарҙы. Ә. Хәкимов. Ниңәлер бер ҡем дә йондоҙҙарҙы бер сафҡа теҙеп маташмай. Т. Ғарипова. Сафтарға теҙелеп, йыр менән барҙы студенттар өмәгә. И. Ғиззәтуллин. Дошман сафын тар-мар итергә изге яуға уҡтай атылдым. С. Юлаев.
2. Бер эш, маҡсат менән берләшкән төркөм, даирә, коллектив. □ Ряд (общество, группа, коллектив людей, объединённых одной целью). Алғы саф. ■ Ҡарттар һәм әбейҙәр сафы һиҙелерлек һирәгәйгән, уның ҡарауы, бала-саға арта тошкән кеуек. Б. Рафиҡов. Пионер сафына алыныуҙың ни икәнен йунләп белмәһәк тә, кемуҙарҙан ҡысҡырыштыҡ. М. Иҙелбаев. Ул [Фәхретдин ағай] гел юғары урындарҙа эшләне, тормоштоң алғы сафында булды. Р. Камал.
САФА [ғәр. (Р: наслаждение, блаженство; И.: enjoyment; T.: safa) и. ҡар. хозурлыҡ.
Күңелгә йәм, ләззәт биргән күркәмлек; рәхәтлек; кинәнес. □ Наслаждение, блаженство; безмятежность, покой. ■ Шағир .. был донъяның яфаһы куп, сафаһы юҡ, тип тә зарлана. Ә. Харисов. Ю к әуәлге йәм һарайҙа, ҙур матәм, бөткән сафа. Б. Мирзанов.
САФАЛЫ (Р.: блаженный; И.: blissful; Т.: safalı) с.
Рәхәтлеккә, хозурлыҡҡа тулы; кинәнесле, ләззәтле. □ Блаженный, сладостный, приятный, радостный. Сафалы тәбиғәт ҡосағы. Сафалы тормош кисереу.
САФАЛЫ ИТЕҮ (сафалы ит-) (Р: превратить жизнь в блаженство; И.: be blissful; T.: safalı etmek) ҡ.
Рәхәт, хозур тормошҡа әйләндереү. □ Превратить жизнь в блаженство; предоставить спокойствие, покой. Ата-әсәнең тормошон олоғайғас сафалы итергә кәрәк. ■ Әммә шағир быны [синфи йәмғиәттән ризаһыҙлығын] актив бер протест мәғәнәһендә әйтмәй, донъяны яфанан ҡотҡарып сафалы итеу өсөн тырышайыҡ, шул изге эш өсөн уҙебеҙҙе фиҙа ҡылайыҡ, тип өндәмәй. Ә. Харисов.
САФАРИ [ғәр. ‘сәйәхәт’] (Р: сафари; И.: safari; T.: safari) и.
1. Тәбиғәткә экскурсия; сәйәхәт. □ Сафари (экспедиция, целью которой является знакомство с животными в их природной среде обитания, возможность поближе познакомиться с дикой и нетронутой природой). Ҡайһы бер илдәрҙә сафари индустрияһы уҫешкән.
2. Африка йәнлектәренә һунар. □ Сафари (охота на африканских животных). Сафари ойоштороу.
3. Кейем төрө. □ Сафари (вид одежды). Сафари кейеп алыу. Килешле сафари.
4. Һоро төҫ. □ Сафари (цвет). Сафари төҫөндәге кулдәктәр.
САФАҮӘТ I [ғәр. *>-] (Р: веселье; И.: merriment; T: safa) и. иҫк. кит.
Күңел асыш. □ Веселье. Сафауәт урыны. Сафәуәткә йыйыныу.
САФАҮӘТ II [ғәр. (Р; всё лучшее; отборное; И.: the very best thing; T.: seçkin) и. иҫк. кит.
Һайланып алынған нәмә; иң яҡшы әйбер. □ Всё лучшее; отборное. Сафауәт ҡалдырыу. Сафауәт биреу. Балаларға һәр саҡ сафауәт.
САФА ҺӨРӨҮ (сафа һөр-) (Р.: блаженствовать; И.: enjoy; T: safa sürmek) ҡ.
Рәхәтлектә йәшәү. □ Блаженствовать, наслаждаться. Тәбиғәт ҡосағында сафа һөрөу. ■ Эшсе халыҡ йәшәһен, һөрһөн донъя сафаһын. Ш. Бабич.
САФҠА БАҪТЫРЫУ (сафҡа баҫтыр-) ҡ.
1. йөкм. ҡар. сафҡа баҫыу, понуд. от сафҡа баҫыу. Балалар баҡсаһын сафҡа баҫтырыу.
2. Ауырыуҙан ҡотолдороп, тәрбиәләп эшкә индереү. □ Вернуть в строй после болезни (оказать внимание, заботиться). Оҙаҡ ауырыуҙан, ниһайәт, ҡыҙын сафҡа баҫтырҙы.
САФҠА БАҪЫУ (сафҡа баҫ-) (Р: встать в строй; И.: join one’s rank; go on stream; T: sıraya girmek) ҡ.
1. Башҡалар рәтенә инеп тороу. □ Встать в строй.
451