Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 104
Поиск по словарям
БРЕВНО
БРЕВНО с 1. бүрәнә; сосновое бревно ҡарағай бүрәнә; возить брёвна бүрәнә ташыу 2. пренебр. (о тупом, глупом человеке) күҙле бүкән, түңгәк 3. спорт. (брус на стойках для упражнений в равновесии) бүрәнә; упражнения на бревне бүрәнә өҫтөндә(ге) күнекмәләр
БРЕД м 1. һаташыу, һаташып һөйләнеү; больной в бреду ауырыу һаташа 2. разг. (о чём -л. несуразном, бессмысленном) мәғәнәһеҙлек, туҙға яҙмаған һүҙ; рассуждения его — бред уның улай һөйләүе — мәғәнәһеҙлек
БРЕДЕНЬ м йылым; ловить рыбу бреднем балыҡты йылым менән тотоу
БРЕДИТЬ несов. 1. һаташыу, һаташып һөйләнеү; бредить в беспамятстве аңһыҙ хәлдә һаташыу 2. кем-чем; перен. һаташыу, хыялланыу, ныҡ мауығыу; бредить музыкой музыка менән мауығыу; бредить театром театр менән һаташыу
БРЕДИТЬСЯ несов. безл. (мерещиться ) күргән (белгән) шикелле тойолоу, күҙалланыу, һаташыу
брЕдни мн.; разг., пренебр. юҡ-бар (туҙға яҙмаған) һүҙ, буш уй (һүҙ, хыял), уйҙырма, сафсата, һаташыу; пустые бредни буш хыял; старческие бредни ҡартлыҡ һаташыуы
БРЕДОВЫЙ, -ая, -ое 1. һаташыу ...ы; бредовое состояние һаташыу хәле 2. (нелепый, фантастический) аҡылға һыймаған, туҙға яҙмаған, хыялый; бредовый план хыялый план
БРЕЗГАТЬ и БРЕЗГОВАТЬ несов. ерәнеү, сирҡаныу, сикәнеү, ытырғаныу; он ничем не брезгует ул бер нәмәнән дә сикәнмәй; брезгать пить из чужого стакана кеше стаканынан эсергә ерәнеү
БРЕЗГЛИВОСТЬ ж 1. ерәнеү, сирҡаныс, сикәнеүсәнлек; показать брезгливость ерәнеүҙе күрһәтеү 2. (чувство отвращения) күңел (тән) тартмау, ытырғаныу тойғоһо
БРЕЗГЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. ерәнсек, сикәнсек сирҡансыҡ; брезгливый человек ерәнгән кеше 2. (выражающий отвращение) ытырғаныу тойғоһо уятҡан, ытырғаныслы; брезгливый взгляд ытырғаныслы ҡараш
БРЕЗГОВАТЬ несов. см. брезгать
БРЕЗЕНТ м брезент; зелёный брезент йәшел брезент
БРЕЗЕНТОВЫЙ, -ая, -ое 1. брезент ...ы; брезентовое производство брезент етештереү 2. брезент, брезенттан эшләнгән; брезентовый плащ брезент плащ
БРЕЗЖИТЬ несов. 1. (слабо светиться) йылтырап (емелдәп) күренеү, емелдәү, ем-ем итеү; в степи брезжит огонёк яланда ут емелдәп күренә 2. безл. (светать) таң беленеү (һыҙылыу), яҡтыра башлау, яҡтырып килеү; чуть брезжит таң яҡтырып килә
БРЕЗЖИТЬСЯ несов. см. брезжить
БРЕЛОК м брелок, сылтыраҡ (кеҫә сәғәтенә, беләҙеккә һ. б. тағыла торған биҙәцес)
БРЕМЯ с 1. ауырлыҡ, йөк 2. обычно чего или какое; перен. ауырлыҡ, ҡыйынлыҡ, имгәк, ғазап; взять на себя непосильное бремя үҙеңә көс еткеһеҙ ауырлыҡ алыу ♦ разрешиться от бремени уст. бәпесләү, бала табыу, бушаныу
БРЕННЫЙ, -ая, -ое книжн. фани, серей (бөтә) торған; бренный мир фани донъя
БРЕНЧАНИЕ с см. бренчать
БРЕНЧАТЬ несов. 1. (звенеть, звякать) сылтырау, шылтырау, сылтыратыу, сыңлау, шылтыратыу, сылтыр-сылтыр итеү (килеү); стаканы бренчат стакандар сылтырай; монеты бренчат в кармане кеҫәлә тәңкәләр сылтыр-сылтыр килә; бренчать ключами асҡыстарҙы сылтыратыу 2. на чём; разг. (неискусно играть на чём-л.) дыңғырлатыу; бренчать на балалайке балалайка дыңғырлатыу
БРЕСТИ несов. әкрен генә (һөйрәлеп кенә) атлау, көс-хәл менән генә атлап барыу (килеү); брести по грязи батҡаҡтан көс-хәл менән генә атлап барыу
бретЕли мн. (ед. бретель ж) бретель, бау (кцлдәкте, лифчикты һ. б. тотоп тороу өсөн ҡулбаш аша цткәреп тегелгән таҫма); бретели сорочки эске күлдәк бауы
БРЕТЁР м; уст. бретёр, сәкәләй, бәйләнсек (янъял, һуғыш, талаш сығарырға әцәҫ кеше)
БРЁХ м 1. прост. (собачий лай) эт өрөүе 2. груб., прост., пренебр. см. брехня
БРЕХАТЬ несов.; прост. 1. (лаять) өрөү, ләңкелдәү; собаки брешут эттәр өрә 2. (врать, говорить вздор) ялғанлау, алдау
БРЕХНЯ ж; прост., пренебр. ялған, алдыҡ, буш һүҙ, сафсата, уйҙырма
БРЕХУН м и БРЕХУНЬЯ ж; прост., пренебр . ялғансы, алдаҡсы
БРЕШЬ ж 1. (пролом) тишек, емерек урын (стенала, карап ҡабырғаһында һ.б.); брешь от снаряда туп тишкән урын 2. перен. өҙөк (өҙөлгән) урын; брешь в обороне обороналағы өҙөк урын 3. перен. (недостача, ущерб) етмәү, кәм сығыу, өҫкә сығыу; брешь в бюджете бюджетта етмәү ♦ пробить брешь зыян килтереү
БРЕЮЩИЙ, -ая, -ее прич. от брить ♦ бреющий полёт түбән (аҫтан, ҡыйып) осоу (самолёт)
БРИГ м; мор. бриг (ике мачталы елкәнле судно)
БРИГАДА ж; в разн. знач. бригада; танковая бригада танк бригадаһы; тракторная бригада тракторсылар бригадаһы; огородная бригада йәшелсәселәр бригадаһы; поездная бригада поезд бригадаһы
БРИГАДИР I м бригадир; бригадир полеводческий бригады баҫыусылыҡ бригадаһы бригадиры; бригадир слесарей слесарҙар бригадиры
104
БРЕВНО с 1. бүрәнә; сосновое бревно ҡарағай бүрәнә; возить брёвна бүрәнә ташыу 2. пренебр. (о тупом, глупом человеке) күҙле бүкән, түңгәк 3. спорт. (брус на стойках для упражнений в равновесии) бүрәнә; упражнения на бревне бүрәнә өҫтөндә(ге) күнекмәләр
БРЕД м 1. һаташыу, һаташып һөйләнеү; больной в бреду ауырыу һаташа 2. разг. (о чём -л. несуразном, бессмысленном) мәғәнәһеҙлек, туҙға яҙмаған һүҙ; рассуждения его — бред уның улай һөйләүе — мәғәнәһеҙлек
БРЕДЕНЬ м йылым; ловить рыбу бреднем балыҡты йылым менән тотоу
БРЕДИТЬ несов. 1. һаташыу, һаташып һөйләнеү; бредить в беспамятстве аңһыҙ хәлдә һаташыу 2. кем-чем; перен. һаташыу, хыялланыу, ныҡ мауығыу; бредить музыкой музыка менән мауығыу; бредить театром театр менән һаташыу
БРЕДИТЬСЯ несов. безл. (мерещиться ) күргән (белгән) шикелле тойолоу, күҙалланыу, һаташыу
брЕдни мн.; разг., пренебр. юҡ-бар (туҙға яҙмаған) һүҙ, буш уй (һүҙ, хыял), уйҙырма, сафсата, һаташыу; пустые бредни буш хыял; старческие бредни ҡартлыҡ һаташыуы
БРЕДОВЫЙ, -ая, -ое 1. һаташыу ...ы; бредовое состояние һаташыу хәле 2. (нелепый, фантастический) аҡылға һыймаған, туҙға яҙмаған, хыялый; бредовый план хыялый план
БРЕЗГАТЬ и БРЕЗГОВАТЬ несов. ерәнеү, сирҡаныу, сикәнеү, ытырғаныу; он ничем не брезгует ул бер нәмәнән дә сикәнмәй; брезгать пить из чужого стакана кеше стаканынан эсергә ерәнеү
БРЕЗГЛИВОСТЬ ж 1. ерәнеү, сирҡаныс, сикәнеүсәнлек; показать брезгливость ерәнеүҙе күрһәтеү 2. (чувство отвращения) күңел (тән) тартмау, ытырғаныу тойғоһо
БРЕЗГЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. ерәнсек, сикәнсек сирҡансыҡ; брезгливый человек ерәнгән кеше 2. (выражающий отвращение) ытырғаныу тойғоһо уятҡан, ытырғаныслы; брезгливый взгляд ытырғаныслы ҡараш
БРЕЗГОВАТЬ несов. см. брезгать
БРЕЗЕНТ м брезент; зелёный брезент йәшел брезент
БРЕЗЕНТОВЫЙ, -ая, -ое 1. брезент ...ы; брезентовое производство брезент етештереү 2. брезент, брезенттан эшләнгән; брезентовый плащ брезент плащ
БРЕЗЖИТЬ несов. 1. (слабо светиться) йылтырап (емелдәп) күренеү, емелдәү, ем-ем итеү; в степи брезжит огонёк яланда ут емелдәп күренә 2. безл. (светать) таң беленеү (һыҙылыу), яҡтыра башлау, яҡтырып килеү; чуть брезжит таң яҡтырып килә
БРЕЗЖИТЬСЯ несов. см. брезжить
БРЕЛОК м брелок, сылтыраҡ (кеҫә сәғәтенә, беләҙеккә һ. б. тағыла торған биҙәцес)
БРЕМЯ с 1. ауырлыҡ, йөк 2. обычно чего или какое; перен. ауырлыҡ, ҡыйынлыҡ, имгәк, ғазап; взять на себя непосильное бремя үҙеңә көс еткеһеҙ ауырлыҡ алыу ♦ разрешиться от бремени уст. бәпесләү, бала табыу, бушаныу
БРЕННЫЙ, -ая, -ое книжн. фани, серей (бөтә) торған; бренный мир фани донъя
БРЕНЧАНИЕ с см. бренчать
БРЕНЧАТЬ несов. 1. (звенеть, звякать) сылтырау, шылтырау, сылтыратыу, сыңлау, шылтыратыу, сылтыр-сылтыр итеү (килеү); стаканы бренчат стакандар сылтырай; монеты бренчат в кармане кеҫәлә тәңкәләр сылтыр-сылтыр килә; бренчать ключами асҡыстарҙы сылтыратыу 2. на чём; разг. (неискусно играть на чём-л.) дыңғырлатыу; бренчать на балалайке балалайка дыңғырлатыу
БРЕСТИ несов. әкрен генә (һөйрәлеп кенә) атлау, көс-хәл менән генә атлап барыу (килеү); брести по грязи батҡаҡтан көс-хәл менән генә атлап барыу
бретЕли мн. (ед. бретель ж) бретель, бау (кцлдәкте, лифчикты һ. б. тотоп тороу өсөн ҡулбаш аша цткәреп тегелгән таҫма); бретели сорочки эске күлдәк бауы
БРЕТЁР м; уст. бретёр, сәкәләй, бәйләнсек (янъял, һуғыш, талаш сығарырға әцәҫ кеше)
БРЁХ м 1. прост. (собачий лай) эт өрөүе 2. груб., прост., пренебр. см. брехня
БРЕХАТЬ несов.; прост. 1. (лаять) өрөү, ләңкелдәү; собаки брешут эттәр өрә 2. (врать, говорить вздор) ялғанлау, алдау
БРЕХНЯ ж; прост., пренебр. ялған, алдыҡ, буш һүҙ, сафсата, уйҙырма
БРЕХУН м и БРЕХУНЬЯ ж; прост., пренебр . ялғансы, алдаҡсы
БРЕШЬ ж 1. (пролом) тишек, емерек урын (стенала, карап ҡабырғаһында һ.б.); брешь от снаряда туп тишкән урын 2. перен. өҙөк (өҙөлгән) урын; брешь в обороне обороналағы өҙөк урын 3. перен. (недостача, ущерб) етмәү, кәм сығыу, өҫкә сығыу; брешь в бюджете бюджетта етмәү ♦ пробить брешь зыян килтереү
БРЕЮЩИЙ, -ая, -ее прич. от брить ♦ бреющий полёт түбән (аҫтан, ҡыйып) осоу (самолёт)
БРИГ м; мор. бриг (ике мачталы елкәнле судно)
БРИГАДА ж; в разн. знач. бригада; танковая бригада танк бригадаһы; тракторная бригада тракторсылар бригадаһы; огородная бригада йәшелсәселәр бригадаһы; поездная бригада поезд бригадаһы
БРИГАДИР I м бригадир; бригадир полеводческий бригады баҫыусылыҡ бригадаһы бригадиры; бригадир слесарей слесарҙар бригадиры
104