Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 189
Поиск по словарям
ВТЯНУТЬ
урынһыҙға тығылыу, ҡыҫылыу; вторгнуться в чужие дела сит кешенең эшенә урынһыҙ тығылыу
ВТОРЖЕНИЕ с см. вторгнуться — вторгаться; вторжение неприятеля дошмандың баҫып инеүе
ВТОРИТЬ несов. 1. муз. икенсе партияны башҡарыу (йырлаганда йәки музыка ҡоралында уйнаганда) 2. кому-чему ҡабатлау; он вторил её смеху ул уның келәүен ҡабатланы 3. кому; перен . ҡабатлау, килешеү, йәпләү; вторить мужу ирҙең һүҙен йәпләү
ВТОРИЧНЫЙ, -ая, -ое 1. икенсе, икенсе мәртәбә ...ы, икенсе тапҡыр ...ы, икенсе ҡат ...ы, икенселәй; вторичный вызов икенсе тапҡыр саҡырыу 2. (не являющийся исходным) икенсел, икенсе; вторичное явление икенсел күренеш; вторичный период болезни ауырыуҙың икенсе осоро 3. (побочный) икенсе дәрәжәләге, әҫтәмә; вторичные половые признаки физиол. әҫтәмә енес билдәләре
ВТОРНИК м шишәмбе
ВТОРО... урыҫ телендәге ҡушма һцҙҙәрҙец “ икенсе ”, “ икенсел ” мәгәнәһен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., второклассный икенсе класлы
ВТОРОГОДНИК м и ВТОРОГОДНИЦА ж синыфтан синыфҡа күсмәй ҡалыусы уҡыусы
ВТОРОЙ, -ая, -ое 1. числ. икенсе; второй год икенсе йыл; вторая задача икенсе мәсьәлә 2. (второстепенный) икенсе, икенсе дәрәжәләге; играть вторые роли икенсе дәрәжәләге ролдәрҙе башҡарыу; на втором плане икенсе планда 3. (заменяющий первого) икенсе; вторая мать икенсе әсә 4. в знач. сущ. второе с (блюдо) икенсе, икенсе блюдо; приготовить на второе котлеты икенсе блюдоға котлет әҙерләү ♦ вторая молодость икенсе йәшлек; до вторых петухов бик оҙаҡ, тәндәң икенсе яртыһына тиклем, икенсе әтәс ҡысҡырғансы; из вторых рук кеше аша (ишетец, белец)
ВТОРОКЛАССНИК м и ВТОРОКЛАССНИЦА ж икенсе синыф уҡыусыһы, икенсе синыфта уҡыусы
ВТОРОКУРСНИК м и ВТОРОКУРСНИЦА ж икенсе курс студенты, икенсе курста уҡыусы
ВТОРООЧЕРЕДНОЙ, -ая, -ое икенсе сираттағы, икенсе сират ...ы; второочередное дело икенсе сираттағы эш
ВТОРОПЯХ нареч. ҡабалана-ҡабалана, ҡабалан, ҡабаланып, ашыҡ-бошоҡ, әлән-борхан; забыть второпях кого-что-л. нимәнелер, кемделер ашығып онотоп китеү (ебәреү)
ВТОРОРАЗРЯДНЫЙ, -ая, -ое 1. икенсе разрядлы, икенсе дәрәжәләге; второразрядная мастерская икенсе разрядлы оҫтахана 2. разг. (посредственный ) уртаса, түбән; продукция второразрядного качества уртаса сифатлы продукция
ВТОРОСОРТНЫЙ, -ая, -ое 1. икенсе сорт ...ы, икенсе сортлы (сорттағы); второсортная мука икенсе сорт он 2. разг. (посредственный) уртаса, урта ҡул, түбән сифатлы; второсортная работа урта ҡул эш
ВТОРОСТЕПЕННЫЙ, -ая, -ое 1. икенсе дәрәжәләге; второстепенный вопрос икенсе дәрәжәләге мәсьәлә 2. разг. (посредственный) уртаса, урта ҡул; второстепенный писатель урта ҡул яҙыусы ♦ второстепенные члены предложения грам. һәйләмдең эйәрсән киҫәктәре
ВТРАВИТЬ сов. кого-что 1. охот. ауға әйрәтеү, һунарға әйрәтеү (этте, ҡошто һ. б.); втравить собаку этте һунарға әйрәтеү 2. во что; перен., прост. насар эшкә әйрәтеү (ылыҡтырыу), насар юлға тәшәрәү; втравить в азартную игру ҡомарлы уйынға ылыҡтырыу
ВТРАВИТЬСЯ сов. 1. охот. ауға әйрәнеү, һунарға әйрәнеү (эт, ҡош һ.б.) 2. во что; перен ., прост. насар эшкә ылығыу, ҡатнашып китеү; втравиться в новое дело яңы эшкә ылығыу
ВТРАВЛИВАТЬ несов. см. втравить
В-ТРЕТЬИХ вводн . сл. әсәнсәнән
ВТРИДОРОГА нареч.; разг. әсләтә ҡиммәт, бик (ғәҙәттән тыш, сикһеҙ, ныҡ) ҡиммәт; продавать втридорога ныҡ ҡиммәт һатыу
ВТРОЕ нареч. әс тапҡыр (мәртәбә), әс әләш, әсләтә, әскә; втрое старше әс мәртәбә олораҡ; сложить лист втрое битте әскә бәкләү
ВТРОЁМ нареч. әсәү, әсәүләп, әсәүләшеп, әсәү бергә; отправиться на охоту втроём һунарға әсәүләп китеү
втройне нареч. әс тапҡыр (мәртәбә) артыҡ (күберәк), әсләтә артыҡ (күберәк); заплатить втройне әс мәртәбә артыҡ түләү
ВТУЗ м (высшее техническое учебное заведение ) втуз (югары техник уҡыу йорто)
ВТУЛКА ж 1. тех. втулка, сәй; колёсная втулка тәгәрмәс сәйә 2. (затычка, пробка) тығын, бәкә; втулка бочки мискә бәкәһә; забить пробоины втулками тишектәрҙе тығындар менән ҡаплау
ВТЫКАТЬ несов. см. воткнуть
ВТЫКАТЬСЯ несов. 1. см. воткнуться 2. страд. от втыкать
ВТЯГИВАТЬ несов. см. втянуть
ВТЯГИВАТЬСЯ несов. 1. см. втянуться 2. страд. от втягивать
ВТЯЖНОЙ, -ая, -ое 1. һурыу ...ы, һурҙырт-ҡыс, тартыу ...ы; втяжной рукав насоса насостың һурҙыртҡыс эсәге 2. эскә батҡан; втяжные когти хищных животных йыртҡыс хайуандарҙың эскә батҡан тырнаҡтары
ВТЯНУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от втянуть 2. прил. эскә батҡан (ингән), эскә тартылған; втянутые щёки эскә батҡан яңаҡтар
ВТЯНУТЬ сов. кого-что 1. һәйрәп (тартып) индереү, һәйрәп (тартып) мендереү, эскә тартыу
189
урынһыҙға тығылыу, ҡыҫылыу; вторгнуться в чужие дела сит кешенең эшенә урынһыҙ тығылыу
ВТОРЖЕНИЕ с см. вторгнуться — вторгаться; вторжение неприятеля дошмандың баҫып инеүе
ВТОРИТЬ несов. 1. муз. икенсе партияны башҡарыу (йырлаганда йәки музыка ҡоралында уйнаганда) 2. кому-чему ҡабатлау; он вторил её смеху ул уның келәүен ҡабатланы 3. кому; перен . ҡабатлау, килешеү, йәпләү; вторить мужу ирҙең һүҙен йәпләү
ВТОРИЧНЫЙ, -ая, -ое 1. икенсе, икенсе мәртәбә ...ы, икенсе тапҡыр ...ы, икенсе ҡат ...ы, икенселәй; вторичный вызов икенсе тапҡыр саҡырыу 2. (не являющийся исходным) икенсел, икенсе; вторичное явление икенсел күренеш; вторичный период болезни ауырыуҙың икенсе осоро 3. (побочный) икенсе дәрәжәләге, әҫтәмә; вторичные половые признаки физиол. әҫтәмә енес билдәләре
ВТОРНИК м шишәмбе
ВТОРО... урыҫ телендәге ҡушма һцҙҙәрҙец “ икенсе ”, “ икенсел ” мәгәнәһен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., второклассный икенсе класлы
ВТОРОГОДНИК м и ВТОРОГОДНИЦА ж синыфтан синыфҡа күсмәй ҡалыусы уҡыусы
ВТОРОЙ, -ая, -ое 1. числ. икенсе; второй год икенсе йыл; вторая задача икенсе мәсьәлә 2. (второстепенный) икенсе, икенсе дәрәжәләге; играть вторые роли икенсе дәрәжәләге ролдәрҙе башҡарыу; на втором плане икенсе планда 3. (заменяющий первого) икенсе; вторая мать икенсе әсә 4. в знач. сущ. второе с (блюдо) икенсе, икенсе блюдо; приготовить на второе котлеты икенсе блюдоға котлет әҙерләү ♦ вторая молодость икенсе йәшлек; до вторых петухов бик оҙаҡ, тәндәң икенсе яртыһына тиклем, икенсе әтәс ҡысҡырғансы; из вторых рук кеше аша (ишетец, белец)
ВТОРОКЛАССНИК м и ВТОРОКЛАССНИЦА ж икенсе синыф уҡыусыһы, икенсе синыфта уҡыусы
ВТОРОКУРСНИК м и ВТОРОКУРСНИЦА ж икенсе курс студенты, икенсе курста уҡыусы
ВТОРООЧЕРЕДНОЙ, -ая, -ое икенсе сираттағы, икенсе сират ...ы; второочередное дело икенсе сираттағы эш
ВТОРОПЯХ нареч. ҡабалана-ҡабалана, ҡабалан, ҡабаланып, ашыҡ-бошоҡ, әлән-борхан; забыть второпях кого-что-л. нимәнелер, кемделер ашығып онотоп китеү (ебәреү)
ВТОРОРАЗРЯДНЫЙ, -ая, -ое 1. икенсе разрядлы, икенсе дәрәжәләге; второразрядная мастерская икенсе разрядлы оҫтахана 2. разг. (посредственный ) уртаса, түбән; продукция второразрядного качества уртаса сифатлы продукция
ВТОРОСОРТНЫЙ, -ая, -ое 1. икенсе сорт ...ы, икенсе сортлы (сорттағы); второсортная мука икенсе сорт он 2. разг. (посредственный) уртаса, урта ҡул, түбән сифатлы; второсортная работа урта ҡул эш
ВТОРОСТЕПЕННЫЙ, -ая, -ое 1. икенсе дәрәжәләге; второстепенный вопрос икенсе дәрәжәләге мәсьәлә 2. разг. (посредственный) уртаса, урта ҡул; второстепенный писатель урта ҡул яҙыусы ♦ второстепенные члены предложения грам. һәйләмдең эйәрсән киҫәктәре
ВТРАВИТЬ сов. кого-что 1. охот. ауға әйрәтеү, һунарға әйрәтеү (этте, ҡошто һ. б.); втравить собаку этте һунарға әйрәтеү 2. во что; перен., прост. насар эшкә әйрәтеү (ылыҡтырыу), насар юлға тәшәрәү; втравить в азартную игру ҡомарлы уйынға ылыҡтырыу
ВТРАВИТЬСЯ сов. 1. охот. ауға әйрәнеү, һунарға әйрәнеү (эт, ҡош һ.б.) 2. во что; перен ., прост. насар эшкә ылығыу, ҡатнашып китеү; втравиться в новое дело яңы эшкә ылығыу
ВТРАВЛИВАТЬ несов. см. втравить
В-ТРЕТЬИХ вводн . сл. әсәнсәнән
ВТРИДОРОГА нареч.; разг. әсләтә ҡиммәт, бик (ғәҙәттән тыш, сикһеҙ, ныҡ) ҡиммәт; продавать втридорога ныҡ ҡиммәт һатыу
ВТРОЕ нареч. әс тапҡыр (мәртәбә), әс әләш, әсләтә, әскә; втрое старше әс мәртәбә олораҡ; сложить лист втрое битте әскә бәкләү
ВТРОЁМ нареч. әсәү, әсәүләп, әсәүләшеп, әсәү бергә; отправиться на охоту втроём һунарға әсәүләп китеү
втройне нареч. әс тапҡыр (мәртәбә) артыҡ (күберәк), әсләтә артыҡ (күберәк); заплатить втройне әс мәртәбә артыҡ түләү
ВТУЗ м (высшее техническое учебное заведение ) втуз (югары техник уҡыу йорто)
ВТУЛКА ж 1. тех. втулка, сәй; колёсная втулка тәгәрмәс сәйә 2. (затычка, пробка) тығын, бәкә; втулка бочки мискә бәкәһә; забить пробоины втулками тишектәрҙе тығындар менән ҡаплау
ВТЫКАТЬ несов. см. воткнуть
ВТЫКАТЬСЯ несов. 1. см. воткнуться 2. страд. от втыкать
ВТЯГИВАТЬ несов. см. втянуть
ВТЯГИВАТЬСЯ несов. 1. см. втянуться 2. страд. от втягивать
ВТЯЖНОЙ, -ая, -ое 1. һурыу ...ы, һурҙырт-ҡыс, тартыу ...ы; втяжной рукав насоса насостың һурҙыртҡыс эсәге 2. эскә батҡан; втяжные когти хищных животных йыртҡыс хайуандарҙың эскә батҡан тырнаҡтары
ВТЯНУТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от втянуть 2. прил. эскә батҡан (ингән), эскә тартылған; втянутые щёки эскә батҡан яңаҡтар
ВТЯНУТЬ сов. кого-что 1. һәйрәп (тартып) индереү, һәйрәп (тартып) мендереү, эскә тартыу
189