Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 191
Поиск по словарям
ВЫБИТЬСЯ
ВШЕСТЕРО нареч. алты тапҡыр (мәртәбә), алтыға, алты өлөшкә; сложить вшестеро алтыға бөкләү
ВШЕСТЕРОМ нареч. алтау, алтаулап, алтау бергә, алтаулашып; идти вшестером алтаулашып барыу
В-ШЕСТЫХ вводн. сл. алтынсынан
ВШИВАТЬ несов. см. вшить
ВШИВЕТЬ несов. бетләү, беткә батыу
ВШИВНОЙ, -ая, -ое ҡушып (ҡуша) тегелгән; вшивные карманы ҡуша тегелгән кеҫәләр
ВШИВоСтЬ ж бетлелек
ВШИВЫЙ, -ая, -ое бетле
ВШИРЬ нареч. ян-яҡҡа, иңгә, киңлеккә, арҡырыға; раздаться вширь арҡырыға йәйелеү; вода распространялась вширь һыу ян-яҡҡа йәйелде
ВШИТЬ сов. что (эскә) ҡуша (ҡушып) тегеү, (эс яҡтан) тегеп ҡуйыу, араға (ҡыҫтырып) тегеп ҡуйыу; вшить рукав еңде тегеп ҡуйыу; вшить карманы кеҫәләрҙе эске яҡтан тегеп ҡуйыу
ВЪ... приставка см. в...
ВЪЕДАТЬСЯ несов. см. въесться
ВЪЕДЛИВОСТЬ ж; разг. 1. (едкость) ныҡ һеңеүсәнлек 2. (придирчивость) ваҡсыллыҡ, бәйләнсеклек
ВЪЕДЛИВЫЙ, -ая, -ое разг. 1. һеңешле, һе-ңеүсән, үткер; въедливая краска һеңеүсән буяу; въедливый запах үткер еҫ 2. ваҡсыл, бәйләнсек, ялҡытҡыс; въедливый человек ваҡсыл кеше
ВЪЕЗД м 1. инеү, кереү; торжественный въезд тантаналы инеү; въезд запрещён инеү тыйыла 2. (место) инеү юлы (урыны), ҡапҡа; узкий въезд тар ҡапҡа
ВЪЕЗДНОЙ, -ая, -ое инеү (кереү) ...ы, инә (керә) торған (машинала, атта); въездные ворота инә торған ҡапҡа; въездная виза инеү визаһы (берәй илгә)
ВЪЕЗЖАТЬ несов. см. въехать
въесться сов. һеңеү, ныҡ һеңешеү; краска въелась в руки ҡулға буяу һеңгән
ВЪЕХАТЬ сов. 1. инеү, барып (килеп) инеү (машинала йәки атта); въехать во двор ишек алдына барып инеү 2. (поселиться) күсеп килеү; въехать в новую квартиру яңы фатирға күсеп килеү 3. менеү, күтәрелеү (машинала, атта һ.б.); въехать на гору тауға менеү 4. кому, во что; груб., прост. һуғыу, тондороу, менеп төшөү; въехать по морде томшоҡҡа һуғыу (тондороу)
ВЫ мн. (вас, вам, вас, вами, о вас) мест. һеҙ ♦ быть на “вы” с кем-л. “һеҙ” тип һөйләшеү
ВЫ... приставка; башҡорт телендә тцбән-дәге мәгәнәләрҙе белдерә: 1) эстән тышҡа йц-нәлтелгән хәрәкәтте, мәҫ., выбежать йүгереп сығыу; вывести сығарыу, алып сығыу; 2) предметтың береһен икенсеһенән йәки предметтың бер өлөшөн икенсеһенән “алыу ”ҙы, “алып ташлау” ҙы, “сыгарыу” ҙы, мәҫ., выбить бәреп
191
сығарыу, һуғып төшөрөү; выломать ватып (һындырып) алыу; 3) эш-хәрәкәттең тулыһынса тамамланыуын, мәҫ., выбелить ағартып бөтөү; высушить киптереп бөтөү; 4) эш-хәрәкәт ярҙамында нимәгәлер ирешецҙе, өлгәшецҙе, мәҫ., выпросить һорап (үтенеп) алыу; 5) эш-хәрәкәттең тулыһынса, тейешле кимәлгә еткән булыуын , мәҫ., выплакаться илап эс бушатыу (тынысланыу); выспаться туйғансы йоҡлау, йоҡлап туйыу
ВЫБАЛТЫВАТЬ несов. см. выболтать
ВЫБЕГАТЬ несов. см. выбежать
ВЫБЕЖАТЬ сов. йүгереп сығыу; выбежать на улицу урамға йүгереп сығыу
ВЫБЕЛИТЬСЯ сов. (стать белым) ағарыу, ағартып еткереү; холсты выбелились киндер ағарҙы
ВЫБИВАТЬ несов. см. выбить
ВЫБИВАТЬСЯ несов. 1. см. выбиться 2. страд. от выбивать
ВЫБИРАТЬ несов. см. выбрать
ВЫБИРАТЬСЯ несов. 1. см. выбраться 1, 2, 3; 2. страд. от выбирать
ВЫБИТЬ сов. 1. кого-что бәреп (һуғып) сығарыу, бәреп (һуғып) төшөрөү; выбить стекло быяланы бәреп төшөрөү; выбить поднос из рук ҡулдан батмусты һуғып төшөрөү; выбить из седла эйәрҙән бәреп төшөрөү; выбить затычку тығынды һуғып сығарыу 2. кого-что ҡыуып (бәреп) сығарыу; выбить противника из окопов дошманды окоптарҙан бәреп сығарыу 3. что; разг. ҡағыу, ҡағып сығарыу; выбить пыль из ковра келәмдең саңын ҡағыу 4. что (уничтожить, вытоптать ) һуғыу (боҙ һ. б.), тапап бөтөрөү, тапау; град выбил пшеницу бойҙайҙы боҙ һуҡҡан; рожь выбита скотом арыш малдан тапалған 5. что (соҡор) яһау; дождевая вода выбила ямы ямғыр һыуы соҡор(ҙар) яһаған 6. что (вытиснить , вычеканить) тапау, сүкеү, баҫыу, һуғыу, һуғып яһау, һалыу, соҡоп яһау (яҙыу); выбить клеймо келәймә һалыу (һуғыу, баҫыу); выбить медаль медаль баҫыу; выбить имена на мраморной плите мәрмәр плитаға исемдәр соҡоп яҙыу; выбить рисунок на ситце ситсаға һүрәт баҫыу ♦ выбить дурь из головы аҡылға ултыртыу; выбить из колеи юлдан сығарыу (урынлашҡан тәртипте боҙоу)
ВЫБИТЬСЯ сов. 1. разг. сығыу; выбиться из окружения ҡамауҙан сығыу 2. разг. ҡотолоу, арыныу; выбиться из долгов бурыстарҙан ҡотолоу 3. (пробиться — о воде, растении и т.п.) бәреп (тишеп) сығыу, ҡалҡып сығыу; из пробоин выбилась вода тишектәрҙән һыу бәреп сыҡҡан 4. сығыу, сығып (күренеп) тороу, ялпылдап сығып тороу; волосы выбились из-под шапки бүрек аҫтынан сәсе ялпылдап сығып тора ♦ выбиться в люди кеше булыу, ҡорға инеү; выбиться из графика (расписания) графиктан
ВШЕСТЕРО нареч. алты тапҡыр (мәртәбә), алтыға, алты өлөшкә; сложить вшестеро алтыға бөкләү
ВШЕСТЕРОМ нареч. алтау, алтаулап, алтау бергә, алтаулашып; идти вшестером алтаулашып барыу
В-ШЕСТЫХ вводн. сл. алтынсынан
ВШИВАТЬ несов. см. вшить
ВШИВЕТЬ несов. бетләү, беткә батыу
ВШИВНОЙ, -ая, -ое ҡушып (ҡуша) тегелгән; вшивные карманы ҡуша тегелгән кеҫәләр
ВШИВоСтЬ ж бетлелек
ВШИВЫЙ, -ая, -ое бетле
ВШИРЬ нареч. ян-яҡҡа, иңгә, киңлеккә, арҡырыға; раздаться вширь арҡырыға йәйелеү; вода распространялась вширь һыу ян-яҡҡа йәйелде
ВШИТЬ сов. что (эскә) ҡуша (ҡушып) тегеү, (эс яҡтан) тегеп ҡуйыу, араға (ҡыҫтырып) тегеп ҡуйыу; вшить рукав еңде тегеп ҡуйыу; вшить карманы кеҫәләрҙе эске яҡтан тегеп ҡуйыу
ВЪ... приставка см. в...
ВЪЕДАТЬСЯ несов. см. въесться
ВЪЕДЛИВОСТЬ ж; разг. 1. (едкость) ныҡ һеңеүсәнлек 2. (придирчивость) ваҡсыллыҡ, бәйләнсеклек
ВЪЕДЛИВЫЙ, -ая, -ое разг. 1. һеңешле, һе-ңеүсән, үткер; въедливая краска һеңеүсән буяу; въедливый запах үткер еҫ 2. ваҡсыл, бәйләнсек, ялҡытҡыс; въедливый человек ваҡсыл кеше
ВЪЕЗД м 1. инеү, кереү; торжественный въезд тантаналы инеү; въезд запрещён инеү тыйыла 2. (место) инеү юлы (урыны), ҡапҡа; узкий въезд тар ҡапҡа
ВЪЕЗДНОЙ, -ая, -ое инеү (кереү) ...ы, инә (керә) торған (машинала, атта); въездные ворота инә торған ҡапҡа; въездная виза инеү визаһы (берәй илгә)
ВЪЕЗЖАТЬ несов. см. въехать
въесться сов. һеңеү, ныҡ һеңешеү; краска въелась в руки ҡулға буяу һеңгән
ВЪЕХАТЬ сов. 1. инеү, барып (килеп) инеү (машинала йәки атта); въехать во двор ишек алдына барып инеү 2. (поселиться) күсеп килеү; въехать в новую квартиру яңы фатирға күсеп килеү 3. менеү, күтәрелеү (машинала, атта һ.б.); въехать на гору тауға менеү 4. кому, во что; груб., прост. һуғыу, тондороу, менеп төшөү; въехать по морде томшоҡҡа һуғыу (тондороу)
ВЫ мн. (вас, вам, вас, вами, о вас) мест. һеҙ ♦ быть на “вы” с кем-л. “һеҙ” тип һөйләшеү
ВЫ... приставка; башҡорт телендә тцбән-дәге мәгәнәләрҙе белдерә: 1) эстән тышҡа йц-нәлтелгән хәрәкәтте, мәҫ., выбежать йүгереп сығыу; вывести сығарыу, алып сығыу; 2) предметтың береһен икенсеһенән йәки предметтың бер өлөшөн икенсеһенән “алыу ”ҙы, “алып ташлау” ҙы, “сыгарыу” ҙы, мәҫ., выбить бәреп
191
сығарыу, һуғып төшөрөү; выломать ватып (һындырып) алыу; 3) эш-хәрәкәттең тулыһынса тамамланыуын, мәҫ., выбелить ағартып бөтөү; высушить киптереп бөтөү; 4) эш-хәрәкәт ярҙамында нимәгәлер ирешецҙе, өлгәшецҙе, мәҫ., выпросить һорап (үтенеп) алыу; 5) эш-хәрәкәттең тулыһынса, тейешле кимәлгә еткән булыуын , мәҫ., выплакаться илап эс бушатыу (тынысланыу); выспаться туйғансы йоҡлау, йоҡлап туйыу
ВЫБАЛТЫВАТЬ несов. см. выболтать
ВЫБЕГАТЬ несов. см. выбежать
ВЫБЕЖАТЬ сов. йүгереп сығыу; выбежать на улицу урамға йүгереп сығыу
ВЫБЕЛИТЬСЯ сов. (стать белым) ағарыу, ағартып еткереү; холсты выбелились киндер ағарҙы
ВЫБИВАТЬ несов. см. выбить
ВЫБИВАТЬСЯ несов. 1. см. выбиться 2. страд. от выбивать
ВЫБИРАТЬ несов. см. выбрать
ВЫБИРАТЬСЯ несов. 1. см. выбраться 1, 2, 3; 2. страд. от выбирать
ВЫБИТЬ сов. 1. кого-что бәреп (һуғып) сығарыу, бәреп (һуғып) төшөрөү; выбить стекло быяланы бәреп төшөрөү; выбить поднос из рук ҡулдан батмусты һуғып төшөрөү; выбить из седла эйәрҙән бәреп төшөрөү; выбить затычку тығынды һуғып сығарыу 2. кого-что ҡыуып (бәреп) сығарыу; выбить противника из окопов дошманды окоптарҙан бәреп сығарыу 3. что; разг. ҡағыу, ҡағып сығарыу; выбить пыль из ковра келәмдең саңын ҡағыу 4. что (уничтожить, вытоптать ) һуғыу (боҙ һ. б.), тапап бөтөрөү, тапау; град выбил пшеницу бойҙайҙы боҙ һуҡҡан; рожь выбита скотом арыш малдан тапалған 5. что (соҡор) яһау; дождевая вода выбила ямы ямғыр һыуы соҡор(ҙар) яһаған 6. что (вытиснить , вычеканить) тапау, сүкеү, баҫыу, һуғыу, һуғып яһау, һалыу, соҡоп яһау (яҙыу); выбить клеймо келәймә һалыу (һуғыу, баҫыу); выбить медаль медаль баҫыу; выбить имена на мраморной плите мәрмәр плитаға исемдәр соҡоп яҙыу; выбить рисунок на ситце ситсаға һүрәт баҫыу ♦ выбить дурь из головы аҡылға ултыртыу; выбить из колеи юлдан сығарыу (урынлашҡан тәртипте боҙоу)
ВЫБИТЬСЯ сов. 1. разг. сығыу; выбиться из окружения ҡамауҙан сығыу 2. разг. ҡотолоу, арыныу; выбиться из долгов бурыстарҙан ҡотолоу 3. (пробиться — о воде, растении и т.п.) бәреп (тишеп) сығыу, ҡалҡып сығыу; из пробоин выбилась вода тишектәрҙән һыу бәреп сыҡҡан 4. сығыу, сығып (күренеп) тороу, ялпылдап сығып тороу; волосы выбились из-под шапки бүрек аҫтынан сәсе ялпылдап сығып тора ♦ выбиться в люди кеше булыу, ҡорға инеү; выбиться из графика (расписания) графиктан