Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 199
Поиск по словарям
ВЫЙТИ
ВЫЖИДАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое көтөп тороу ...ы; выжидательная политика көтөп тороу сәйәсәте
ВЫЖИДАТЬ несов. көтөп (һағалап) тороу
ВЫЖИМ м; спорт. күтәреү; выжим штанги штанга күтәреү
ВЫЖИМКА ж һығыу, һығып алыу (сығарыу); выжимка сока һут һығып алыу
ВЫЖИМКИ только мн. һығынты, төпрә; виноградные выжимки йөҙөм һығынтыһы; конопляные выжимки тарма төпрәһе
ВЫЖИНАТЬ несов. см. выжать II
ВЫЖИТЬ I сов. 1. иҫән (һау) ҡалыу; раненый выжил яралы иҫән ҡалды 2. разг. (прожить где-л. известное время) йәшәп тороу; выжили только одну неделю бер аҙна ғына йәшәп торҙолар 3. что (перенести, пережить) баштан үткәреү, кисереү; всё, что я выжил в первые дни каторги һөргөндөң беренсе көнөндә минең кисергән нимәләр ♦ выжить из памяти хәтер бөтөү, онотоусан булып китеү (ҡартайыуҙан); выжить из ума алйыу, аҡылдан яҙыу (ҡартлыҡтан )
ВЫЖИТЬ II сов. кого; разг. ҡыҫырыҡлап (ҡыуып) сығарыу (сығарып ебәреү); выжить с работы эштән ҡыҫырыҡлап сығарып ебәреү
ВЫЗВАТЬ сов. 1. кого-что саҡырыу, саҡырып сығарыу (алыу); вызвать товарища из комнаты иптәште бүлмәнән саҡырып сығарыу; вызвать к телефону телефонға саҡырыу 2. кого-что саҡырыу; вызвать на соревнование ярышҡа саҡырыу; вызвать на разговор һөйләшеүгә саҡырыу 3. что уятыу, ҡуҙғатыу, килтереп сығарыу, тыуҙырыу, барлыҡҡа килтереү; вызвать гнев асыу уятыу; вызвать насмешки оятлы булыу, көлкөгә ҡалыу ♦ вызвать к жизни ғәмәлгә килтереү, ғәмәлләштереү, тормошҡа ашырыу
ВЫЗВАТЬСЯ сов. үҙ өҫтөнә алыу, риза булыу, теләк белдереү, -рға/-ргә булыу; вызваться помочь ярҙам итергә теләк белдереү
ВЫЗВОЛИТЬ сов. кого-что; разг. ҡотҡарыу, йолоу, йолоп алып ҡалыу, азат итеү; вызволить из беды бәләнән ҡотҡарыу
ВЫЗВОЛЯТЬ несов. см. вызволить
ВЫЗДОРАВЛИВАТЬ несов. см. выздороветь
ВЫЗДОРОВЕТЬ сов. һауығыу, сәләмәтләнеү, һауығып етеү
ВЫЗДОРОВЛЕНИЕ с см. выздороветь; выздоровление больного ауырыуҙың һауығыуы
ВЫЗОВ м 1. см. вызвать 1; вызов врача на дом врачты өйгә саҡырыу; вызов родителей в школу ата-әсәләрҙе мәктәпкә саҡыртып алыу; прибыть по вызову саҡырыу буйынса килеү (барыу) 2. (явочный документ) саҡырыу ҡағыҙы; явиться с вызовом на руках саҡырыу ҡағыҙы менән килеү 3. кому-чему ҡаршы булыу, ҡаршы килеү (сығыу); бросить вызов ҡаршы сығыу 4. уст. (требование дуэли, поединка) дуэлгә саҡырыу
ВЫЗОЛОТИТЬ сов. что алтын ялатыу (йүгертеү)
ВЫЗРЕВАТЬ несов. см. вызреть
ВЫЗРЕТЬ сов. өлгөрөп (бешеп) етеү, өлгөрөү
ВЫЗУБРИВАТЬ несов. см. вызубрить
ВЫЗУБРИТЬ сов. что; разг. мәғәнәһенә төшөнмәй ятлау
ВЫЗЫВАТЬ несов. см. вызвать
ВЫЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. вызваться 2. страд. от вызывать
вызывающий, -ая, -ее 1. прич. от вызывать 2. прил. асыу килтергес (килтерерлек), дорфа; вызывающий поступок асыу килтерерлек ҡыланыш
ВЫИГРАТЬ сов. 1. кого-что и без доп. отоу, отоп алыу; выиграть сто тысяч йөҙ мең отоу 2. что и без доп. отоу, еңеү, өҫтөнлөк (файҙа) алыу, өҫтөн (еңеп) сығыу; население выиграло бы от снижения цен хаҡтар төшөүҙән халыҡ файҙа алыр ине; выиграть бой һуғышта еңеп сығыу; выиграть судебный процесс суд процесында өҫтөнлөк алыу 3. в чём уңышҡа ирешеү (өлгәшеү), ыңғай баһаланыу, ыңғай баһа алыу; выиграть в мнении чьём-л. кемдецдер фекерендә ыңғай баһаланыу ♦ выиграть время ваҡыт отоу, ваҡытта отошҡа ирешеү
ВЫИГРЫШ м 1. отош, отоу; крупный выигрыш ҙур отош 2. (выгода) файҙа, өҫтөнлөк; иметь выигрыш файҙа алыу 3. (победа в чём-л.) уңышҡа ирешеү (өлгәшеү), еңеп сығыу; заботиться о выигрыше дела эштең уңышҡа өлгәшеүе хаҡында хәстәрләү ♦ быть в выигрыше: 1) отоу; 2) файҙа табыу, өҫтөнлөк алыу
ВЫИГРЫШНЫЙ, -ая, -ое 1. отошло; выигрышный заём отошло заём 2. отошло, уңайлы, файҙалы, уңышлы; выигрышный ход отошло йө-рөш; выигрышное положение уңайлы хәл
ВЫИСКАТЬ сов. кого-что; разг. эҙләп табыу; выискать ошибку в расчёте иҫәп-хисапта хатаны эҙләп табыу
ВЫИСКАТЬСЯ сов.; разг. табылыу, билдәле булыу, беленеү; выискалось много желающих отправиться в экспедицию безл. экспедицияға сығырға теләүселәр бик күп табылды
ВЫИСКИВАТЬ несов. см. выискать
ВЫИСКИВАТЬСЯ несов. 1. см. выискаться 2. страд. от выискивать
вЫйти сов. 1. сығыу, сығып китеү; выйти из комнаты бүлмәнән сығыу; выйти в сад баҡсаға сығыу; войска вышли из города ғәскәрҙәр ҡаланан сығып китте 2. перен. ҡатнашыуҙан туҡтау, сығып китеү, (ташлап) сығыу; выйти из игры уйындан сығыу; выйти из консерватории консерваторияны ташлап сығып китеү 3. сығыу, барып (килеп) сығыу; выйти к реке йылғаға килеп сығыу; выйти на дорогу юлға сығыу 4. (произойти из какой-л. среды) булып (килеп) сы
199
ВЫЖИДАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое көтөп тороу ...ы; выжидательная политика көтөп тороу сәйәсәте
ВЫЖИДАТЬ несов. көтөп (һағалап) тороу
ВЫЖИМ м; спорт. күтәреү; выжим штанги штанга күтәреү
ВЫЖИМКА ж һығыу, һығып алыу (сығарыу); выжимка сока һут һығып алыу
ВЫЖИМКИ только мн. һығынты, төпрә; виноградные выжимки йөҙөм һығынтыһы; конопляные выжимки тарма төпрәһе
ВЫЖИНАТЬ несов. см. выжать II
ВЫЖИТЬ I сов. 1. иҫән (һау) ҡалыу; раненый выжил яралы иҫән ҡалды 2. разг. (прожить где-л. известное время) йәшәп тороу; выжили только одну неделю бер аҙна ғына йәшәп торҙолар 3. что (перенести, пережить) баштан үткәреү, кисереү; всё, что я выжил в первые дни каторги һөргөндөң беренсе көнөндә минең кисергән нимәләр ♦ выжить из памяти хәтер бөтөү, онотоусан булып китеү (ҡартайыуҙан); выжить из ума алйыу, аҡылдан яҙыу (ҡартлыҡтан )
ВЫЖИТЬ II сов. кого; разг. ҡыҫырыҡлап (ҡыуып) сығарыу (сығарып ебәреү); выжить с работы эштән ҡыҫырыҡлап сығарып ебәреү
ВЫЗВАТЬ сов. 1. кого-что саҡырыу, саҡырып сығарыу (алыу); вызвать товарища из комнаты иптәште бүлмәнән саҡырып сығарыу; вызвать к телефону телефонға саҡырыу 2. кого-что саҡырыу; вызвать на соревнование ярышҡа саҡырыу; вызвать на разговор һөйләшеүгә саҡырыу 3. что уятыу, ҡуҙғатыу, килтереп сығарыу, тыуҙырыу, барлыҡҡа килтереү; вызвать гнев асыу уятыу; вызвать насмешки оятлы булыу, көлкөгә ҡалыу ♦ вызвать к жизни ғәмәлгә килтереү, ғәмәлләштереү, тормошҡа ашырыу
ВЫЗВАТЬСЯ сов. үҙ өҫтөнә алыу, риза булыу, теләк белдереү, -рға/-ргә булыу; вызваться помочь ярҙам итергә теләк белдереү
ВЫЗВОЛИТЬ сов. кого-что; разг. ҡотҡарыу, йолоу, йолоп алып ҡалыу, азат итеү; вызволить из беды бәләнән ҡотҡарыу
ВЫЗВОЛЯТЬ несов. см. вызволить
ВЫЗДОРАВЛИВАТЬ несов. см. выздороветь
ВЫЗДОРОВЕТЬ сов. һауығыу, сәләмәтләнеү, һауығып етеү
ВЫЗДОРОВЛЕНИЕ с см. выздороветь; выздоровление больного ауырыуҙың һауығыуы
ВЫЗОВ м 1. см. вызвать 1; вызов врача на дом врачты өйгә саҡырыу; вызов родителей в школу ата-әсәләрҙе мәктәпкә саҡыртып алыу; прибыть по вызову саҡырыу буйынса килеү (барыу) 2. (явочный документ) саҡырыу ҡағыҙы; явиться с вызовом на руках саҡырыу ҡағыҙы менән килеү 3. кому-чему ҡаршы булыу, ҡаршы килеү (сығыу); бросить вызов ҡаршы сығыу 4. уст. (требование дуэли, поединка) дуэлгә саҡырыу
ВЫЗОЛОТИТЬ сов. что алтын ялатыу (йүгертеү)
ВЫЗРЕВАТЬ несов. см. вызреть
ВЫЗРЕТЬ сов. өлгөрөп (бешеп) етеү, өлгөрөү
ВЫЗУБРИВАТЬ несов. см. вызубрить
ВЫЗУБРИТЬ сов. что; разг. мәғәнәһенә төшөнмәй ятлау
ВЫЗЫВАТЬ несов. см. вызвать
ВЫЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. вызваться 2. страд. от вызывать
вызывающий, -ая, -ее 1. прич. от вызывать 2. прил. асыу килтергес (килтерерлек), дорфа; вызывающий поступок асыу килтерерлек ҡыланыш
ВЫИГРАТЬ сов. 1. кого-что и без доп. отоу, отоп алыу; выиграть сто тысяч йөҙ мең отоу 2. что и без доп. отоу, еңеү, өҫтөнлөк (файҙа) алыу, өҫтөн (еңеп) сығыу; население выиграло бы от снижения цен хаҡтар төшөүҙән халыҡ файҙа алыр ине; выиграть бой һуғышта еңеп сығыу; выиграть судебный процесс суд процесында өҫтөнлөк алыу 3. в чём уңышҡа ирешеү (өлгәшеү), ыңғай баһаланыу, ыңғай баһа алыу; выиграть в мнении чьём-л. кемдецдер фекерендә ыңғай баһаланыу ♦ выиграть время ваҡыт отоу, ваҡытта отошҡа ирешеү
ВЫИГРЫШ м 1. отош, отоу; крупный выигрыш ҙур отош 2. (выгода) файҙа, өҫтөнлөк; иметь выигрыш файҙа алыу 3. (победа в чём-л.) уңышҡа ирешеү (өлгәшеү), еңеп сығыу; заботиться о выигрыше дела эштең уңышҡа өлгәшеүе хаҡында хәстәрләү ♦ быть в выигрыше: 1) отоу; 2) файҙа табыу, өҫтөнлөк алыу
ВЫИГРЫШНЫЙ, -ая, -ое 1. отошло; выигрышный заём отошло заём 2. отошло, уңайлы, файҙалы, уңышлы; выигрышный ход отошло йө-рөш; выигрышное положение уңайлы хәл
ВЫИСКАТЬ сов. кого-что; разг. эҙләп табыу; выискать ошибку в расчёте иҫәп-хисапта хатаны эҙләп табыу
ВЫИСКАТЬСЯ сов.; разг. табылыу, билдәле булыу, беленеү; выискалось много желающих отправиться в экспедицию безл. экспедицияға сығырға теләүселәр бик күп табылды
ВЫИСКИВАТЬ несов. см. выискать
ВЫИСКИВАТЬСЯ несов. 1. см. выискаться 2. страд. от выискивать
вЫйти сов. 1. сығыу, сығып китеү; выйти из комнаты бүлмәнән сығыу; выйти в сад баҡсаға сығыу; войска вышли из города ғәскәрҙәр ҡаланан сығып китте 2. перен. ҡатнашыуҙан туҡтау, сығып китеү, (ташлап) сығыу; выйти из игры уйындан сығыу; выйти из консерватории консерваторияны ташлап сығып китеү 3. сығыу, барып (килеп) сығыу; выйти к реке йылғаға килеп сығыу; выйти на дорогу юлға сығыу 4. (произойти из какой-л. среды) булып (килеп) сы
199