Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 212
Поиск по словарям
ВЫСЕЛИТЬСЯ
тиры фатирҙан ҡыуып сығарыу 2. (переселитьь) икенсе ергә күсереү, икенсе ергә күсереп ултыртыу
ВЫСЕЛИТЬСЯ сов. күсеү, күсеп китеү (ултырыу); выселиться из деревни ауылдан күсеп китеү
ВЫСЕЛОК м и ВЫСЕЛКИ мн. яңы ауыл (ҙур ауылдан айырылып, кцсеп ултырған яцы ауыл )
ВЫСЕЛЯТЬ несов. см. вЫселить
ВЫСЕЛЯТЬСЯ несов. 1. см. выселиться 2. страд. от выселять
ВЫСЕМЕНИТЬСЯ сов.; с. -х. орлоғо ҡойолоу, өлгөрөп ҡойолоу; пшеница высеменилась бойҙай бөртөктәре ҡойолған
ВЫСЕРЕБРИТЬ сов. что көмөшләү, көмөш ялатыу, көмөш йүгертеп сығыу; высеребрить ложки ҡалаҡтарға көмөш ялатыу
ВЫСЕЧЬ I сов. что соҡоп (уйып) яһау (яҙыу); высечь надпись на граните гранитҡа соҡоп яҙыу ♦ высечь огонь (искру) саҡма сағыу
ВЫСЕЧЬ II сов. кого (наказать) туҡмау, ярыу, һыҙырыу, һуҡтырыу
ВЫСЕЯТЬ сов. что сәсеү, сәсеп бөтөрөү
ВЫСЕЯТЬСЯ сов. орлоғо ҡойолоу, орлоғо ергә төшөү
ВЫСИДЕТЬ сов. 1. разг. түҙеп ултырыу, ултыра алыу, ултырып сығыу; высидеть до конца представления тамашаның аҙағына тиклем түҙеп ултырыу 2. кого баҫыу, баҫып сығарыу; высидеть цыплят себеш баҫып сығарыу 3. что; перен ., прост. оҙаҡ ултырып эшләү, ултырып алдырыу
ВЫСИЖИВАТЬ несов. см. высидеть
ВЫСИТЬСЯ несов. ҡалҡып тороу, ҡалҡып күренеп тороу; вдали высится минарет алыҫта манара күренеп тора
ВЫСКАБЛИВАТЬ несов. см. выскоблить
ВЫСКАЗАТЬ сов. что әйтеү, әйтеп биреү (һалыу); высказать своё мнение үҙеңдең фекереңде әйтеп биреү
ВЫСКАЗАТЬСЯ сов. әйтеү, һөйләү, фекер әйтеү; высказаться по докладу доклад буйынса фекер әйтеү
ВЫСКАЗЫВАНИЕ с 1. см. высказать, высказаться 2. (мнение) әйткән уй (һүҙ, фекер)
ВЫСКАЗЫВАТЬ несов. см. высказать
ВЫСКАЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. высказаться 2. страд. от высказывать
ВЫСКАКИВАТЬ несов. см. выскочить
ВЫСКАЛЬЗЫВАТЬ несов. см. выскользнуть
ВЫСКОБЛИТЬ сов. что 1. ҡырып шымартыу; выскоблить пол иҙәнде ҡырып шымартыу 2. ҡырып таҙартыу, ҡырып юйыу (бөтөрөү), ҡырып ташлау; выскоблить лишнюю букву артыҡ хәрефте ҡырып юйыу 3. мед. ҡырып алыу (ташлау)
ВЫСКОЛЬЗНУТЬ сов. 1. шыуып төшөү (төшөп китеү), ысҡынып китеү; зонтик выскользнул из руки ҡулсатыр ҡулдан шыуып төшөп китте 2. перен. шылыу, тайыу, һыпыртыу; он незаметно выскользнул ул һиҙҙермәй генә тайҙы ( ҡасыу )
ВЫСКОЧИТЬ сов. 1. (выпрыгнуть) һикереп сығыу, ырғып (һикереп) төшөү; он выскочил из окна ул тәҙрәнән һикереп сыҡты 2. килеп сығыу, атылып сығыу; из-за кустов выскочил заяц ҡуян ҡыуаҡ артынан атылып килеп сыҡты 3. перен., разг. (неожиданно появиться ) (килеп) сығыу, ҡалҡыу; выскочила бородавка сөйәл сыҡҡан 4. разг. көтмәгәндә төшөү, төшөп китеү; монета выскочила из кармана кеҫәнән аҡса төшөп китте 5. прост. алдан (урынһыҙ) ҡыҫылыу (тығылыу); выскочить со своими замечаниями үҙенең иҫкәрмәләре менән урынһыҙ тығылыу 6. разг. (с предлогом “в”) дәрәжәгә ирешә һалыу, һикереү, булып китеү; выскочить в победители тиҙ генә еңеүсе булып китеү ♦ выскочить из головы (из памяти) баштан (хәтерҙән) сығыу; выскочить замуж ҡапыл ғына кейәүгә сығыу, кейәүгә сыға һалыу
ВЫСКОЧКА м и ж; разг. 1. (желающий выслужиться ) әпкәләй, үтәбикә 2. (случайно занявший какую-л. должность) юҡтан түрә
ВЫСКРЕБАТЬ несов. см. выскрести
ВЫСКРЕСТИ сов. что; разг. 1. (скребя, вычистить ) ҡырып таҙартыу, ҡырыу; он выскреб весь двор ул ишек алдын тотош ҡырып таҙартты 2. (скребя, извлечь, удалить что-л.) ҡырып алыу (алып ташлау), ҡырып сығарыу; выскрести муку ондо ҡырып алыу 3. (скребя, сделать углубление) өңөү, өңөп инеү (яһау); выскрести нору өңөп, өң яһау
ВЫСЛАТЬ сов. кого-что 1. ебәреү, һалыу; выслать деньги аҡса һалыу; выслать верховых һыбайлылар ебәреү 2. сығарыу, сығарып ебәреү; выслать из дома өйҙән сығарып ебәреү 3. һөрөү, ҡыуыу, һөрөп (ҡыуып) ебәреү; выслать в Сибирь Себергә һөрөү
ВЫСЛЕДИТЬ сов. кого-что аңдып (һағалап, күҙәтеп) табыу, эҙенә төшөү; выследить зверя кейектең эҙенә төшөү
ВЫСЛЕЖИВАТЬ несов. см. выследить
ВЫСЛУГА: за выслугой лет күп йылдар хеҙмәт иткән өсөн
ВЫСЛУЖИВАТЬ несов. см. выслужить
ВЫСЛУЖИВАТЬСЯ несов. 1. см. выслужиться 2. страд. от выслуживать
ВЫСЛУЖИТЬ сов. что 1. разг. билдәле ваҡыт хеҙмәт итеү, оҙаҡ эшләү 2. хеҙмәт менән яулау, хеҙмәт итеп ирешеү; выслужить офицерский чин хеҙмәт итеп, офицер дәрәжәһенә ирешеү
ВЫСЛУЖИТЬСЯ сов. 1. уст. билдәле бер дәрәжәгә күтәрелеү (хеҙмәт менән); выслужить-
212
тиры фатирҙан ҡыуып сығарыу 2. (переселитьь) икенсе ергә күсереү, икенсе ергә күсереп ултыртыу
ВЫСЕЛИТЬСЯ сов. күсеү, күсеп китеү (ултырыу); выселиться из деревни ауылдан күсеп китеү
ВЫСЕЛОК м и ВЫСЕЛКИ мн. яңы ауыл (ҙур ауылдан айырылып, кцсеп ултырған яцы ауыл )
ВЫСЕЛЯТЬ несов. см. вЫселить
ВЫСЕЛЯТЬСЯ несов. 1. см. выселиться 2. страд. от выселять
ВЫСЕМЕНИТЬСЯ сов.; с. -х. орлоғо ҡойолоу, өлгөрөп ҡойолоу; пшеница высеменилась бойҙай бөртөктәре ҡойолған
ВЫСЕРЕБРИТЬ сов. что көмөшләү, көмөш ялатыу, көмөш йүгертеп сығыу; высеребрить ложки ҡалаҡтарға көмөш ялатыу
ВЫСЕЧЬ I сов. что соҡоп (уйып) яһау (яҙыу); высечь надпись на граните гранитҡа соҡоп яҙыу ♦ высечь огонь (искру) саҡма сағыу
ВЫСЕЧЬ II сов. кого (наказать) туҡмау, ярыу, һыҙырыу, һуҡтырыу
ВЫСЕЯТЬ сов. что сәсеү, сәсеп бөтөрөү
ВЫСЕЯТЬСЯ сов. орлоғо ҡойолоу, орлоғо ергә төшөү
ВЫСИДЕТЬ сов. 1. разг. түҙеп ултырыу, ултыра алыу, ултырып сығыу; высидеть до конца представления тамашаның аҙағына тиклем түҙеп ултырыу 2. кого баҫыу, баҫып сығарыу; высидеть цыплят себеш баҫып сығарыу 3. что; перен ., прост. оҙаҡ ултырып эшләү, ултырып алдырыу
ВЫСИЖИВАТЬ несов. см. высидеть
ВЫСИТЬСЯ несов. ҡалҡып тороу, ҡалҡып күренеп тороу; вдали высится минарет алыҫта манара күренеп тора
ВЫСКАБЛИВАТЬ несов. см. выскоблить
ВЫСКАЗАТЬ сов. что әйтеү, әйтеп биреү (һалыу); высказать своё мнение үҙеңдең фекереңде әйтеп биреү
ВЫСКАЗАТЬСЯ сов. әйтеү, һөйләү, фекер әйтеү; высказаться по докладу доклад буйынса фекер әйтеү
ВЫСКАЗЫВАНИЕ с 1. см. высказать, высказаться 2. (мнение) әйткән уй (һүҙ, фекер)
ВЫСКАЗЫВАТЬ несов. см. высказать
ВЫСКАЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. высказаться 2. страд. от высказывать
ВЫСКАКИВАТЬ несов. см. выскочить
ВЫСКАЛЬЗЫВАТЬ несов. см. выскользнуть
ВЫСКОБЛИТЬ сов. что 1. ҡырып шымартыу; выскоблить пол иҙәнде ҡырып шымартыу 2. ҡырып таҙартыу, ҡырып юйыу (бөтөрөү), ҡырып ташлау; выскоблить лишнюю букву артыҡ хәрефте ҡырып юйыу 3. мед. ҡырып алыу (ташлау)
ВЫСКОЛЬЗНУТЬ сов. 1. шыуып төшөү (төшөп китеү), ысҡынып китеү; зонтик выскользнул из руки ҡулсатыр ҡулдан шыуып төшөп китте 2. перен. шылыу, тайыу, һыпыртыу; он незаметно выскользнул ул һиҙҙермәй генә тайҙы ( ҡасыу )
ВЫСКОЧИТЬ сов. 1. (выпрыгнуть) һикереп сығыу, ырғып (һикереп) төшөү; он выскочил из окна ул тәҙрәнән һикереп сыҡты 2. килеп сығыу, атылып сығыу; из-за кустов выскочил заяц ҡуян ҡыуаҡ артынан атылып килеп сыҡты 3. перен., разг. (неожиданно появиться ) (килеп) сығыу, ҡалҡыу; выскочила бородавка сөйәл сыҡҡан 4. разг. көтмәгәндә төшөү, төшөп китеү; монета выскочила из кармана кеҫәнән аҡса төшөп китте 5. прост. алдан (урынһыҙ) ҡыҫылыу (тығылыу); выскочить со своими замечаниями үҙенең иҫкәрмәләре менән урынһыҙ тығылыу 6. разг. (с предлогом “в”) дәрәжәгә ирешә һалыу, һикереү, булып китеү; выскочить в победители тиҙ генә еңеүсе булып китеү ♦ выскочить из головы (из памяти) баштан (хәтерҙән) сығыу; выскочить замуж ҡапыл ғына кейәүгә сығыу, кейәүгә сыға һалыу
ВЫСКОЧКА м и ж; разг. 1. (желающий выслужиться ) әпкәләй, үтәбикә 2. (случайно занявший какую-л. должность) юҡтан түрә
ВЫСКРЕБАТЬ несов. см. выскрести
ВЫСКРЕСТИ сов. что; разг. 1. (скребя, вычистить ) ҡырып таҙартыу, ҡырыу; он выскреб весь двор ул ишек алдын тотош ҡырып таҙартты 2. (скребя, извлечь, удалить что-л.) ҡырып алыу (алып ташлау), ҡырып сығарыу; выскрести муку ондо ҡырып алыу 3. (скребя, сделать углубление) өңөү, өңөп инеү (яһау); выскрести нору өңөп, өң яһау
ВЫСЛАТЬ сов. кого-что 1. ебәреү, һалыу; выслать деньги аҡса һалыу; выслать верховых һыбайлылар ебәреү 2. сығарыу, сығарып ебәреү; выслать из дома өйҙән сығарып ебәреү 3. һөрөү, ҡыуыу, һөрөп (ҡыуып) ебәреү; выслать в Сибирь Себергә һөрөү
ВЫСЛЕДИТЬ сов. кого-что аңдып (һағалап, күҙәтеп) табыу, эҙенә төшөү; выследить зверя кейектең эҙенә төшөү
ВЫСЛЕЖИВАТЬ несов. см. выследить
ВЫСЛУГА: за выслугой лет күп йылдар хеҙмәт иткән өсөн
ВЫСЛУЖИВАТЬ несов. см. выслужить
ВЫСЛУЖИВАТЬСЯ несов. 1. см. выслужиться 2. страд. от выслуживать
ВЫСЛУЖИТЬ сов. что 1. разг. билдәле ваҡыт хеҙмәт итеү, оҙаҡ эшләү 2. хеҙмәт менән яулау, хеҙмәт итеп ирешеү; выслужить офицерский чин хеҙмәт итеп, офицер дәрәжәһенә ирешеү
ВЫСЛУЖИТЬСЯ сов. 1. уст. билдәле бер дәрәжәгә күтәрелеү (хеҙмәт менән); выслужить-
212