Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 221
Поиск по словарям
ВЯЩИЙ
ВЫЯСНЯТЬСЯ несов. 1. см. выясниться 2. страд. от выяснять
ВЬЕТНАМСКИЙ, -ая, -ое вьетнам(дар) ...ы, Вьетнам ...ы; вьетнамский язЫк вьетнам теле
ВЬЕТНАМЦЫ мн. вьетнамдар, вьетнам халҡы // ед. вьетнамец м вьетнам ир-аты; вьетнамка ж вьетнам ҡатын-ҡыҙы
ВЬЮГА ж буран, ыжғыр буран
ВЬЮЖНО 1. нареч. буранлы 2. в знач. сказ., безл. буранлау, буран булыу; сегодня вьюжно бөгөн буранлай
ВЬЮЖНЫЙ, -ая, -ое буранлы; вьюжная погОда буранлы көн; вьюжный ветер буранлы ел
ВЬЮК м йөк (хайуан өҫтөндәге), артмаҡ
ВЬЮН м 1. зоол. (рыба) эт балығы, һаҡалсан 2. разг. (о ловком или пронырливом человеке) йылғыр, етеҙ (кеше) 3. прост. өйөрмә (ҡар, һыу һ. б.)
ВЬЮНОК м сырмалсыҡ, эт эсәге; вьюнок полевой эт эсәге (ҡый цләне)
ВЬЮРОК м алаҡас турғай
ВЬЮЧИТЬ несов. кого-что артмаҡлау, артыу (атҡа, дөйәгә һ. б.)
ВЬЮЧНЫЙ, -ая, -ое 1. йөк ...ы, артмаҡ ...ы; вьючные ремни артмаҡ ҡайыштары 2. йөк ...ы, артмаҡ ...ы, йөк йөрөтә торған, артмаҡ йөрөтә торған, йөклө, артмаҡлы; вьючное седло артмаҡ эйәре; вьючное животное йөк йөрөтә торған хайуан
вьЮшка ж йүшкә, мөрйә япҡысы
ВЬЮЩИЙСЯ, -аяся, -ееся 1. прич. от виться 2. прил. уралыусан, сырмалсыҡ, сырмалыусан, үрмәле; вьющееся растение сырмалыусан үҫемлек 3. прил. (волнистый) бөҙрә, тулҡынланып торған; вьющиеся волосы бөҙрә сәс
ВЯЖУЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от вязать 2. прил. (терпкий) ҡурыштырыусан, (ауыҙ) ҡурыша торған; вяжущее лекарство ауыҙ ҡурыштыра торған дарыу 3. прил.; тех. бәйләүсе, ҡатырғыс, беркеткес; вяжущие материалы ҡатырғыс материалдар
ВЯЗ м ҡарама (агас)
ВЯЗАЛЬНЫЙ, -ая, -ое бәйләү ...ы, бәйләй торған; вязальная машина бәйләү машинаһы
ВЯЗАЛЬЩИК м и ВЯЗАЛЬЩИЦА ж бәйләүсе; вязальщик снопов көлтә бәйләүсе ир
ВЯЗАНИЕ с см. вязать 1, 3; вязание снопов көлтә бәйләү; вязание носков ойоҡбаш бәйләү
ВЯЗАНКА ж; разг. (бер) ҡосаҡ, (бер) бәйләм, (бер) бау; вязанка дров бер ҡосаҡ утын; вязанка соломы бер бәйләм һалам
ВЯЗАНЫЙ, -ая, -ое бәйләнгән, бәйләм; вязаная кофта бәйләнгән кофта
ВЯЗАНЬЕ с (вещь) бәйләм; взять в руки вязанье бәйләмде ҡулға алыу
ВЯЗАТЬ несов. 1. что бәйләү; вязать веники миндек бәйләү 2. кого-что бәйләү, аяҡ-ҡулды бәйләү, бәйләп тотоу; вяжите его бәйләгеҙ уны 3. что бәйләү; вязать крючком ырғаҡ энә менән бәйләү; вязать носки ойоҡбаш бәйләү 4. что и без доп. ҡурыштырыу, ҡурышыу; черёмуха вяжет рот муйыл ауыҙҙы ҡурыштыра; во рту вяжет безл. ауыҙ ҡурыша 5. что; тех. (скреплять ) ойҡаштырыу, беркетеү; вязать кирпичи цементом кирбестәрҙе цемент менән беркетеү
ВЯЗАТЬСЯ несов. 1. с чем (согласовываться ) тура (тап) килеү, ярашыу 2. страд. от вязать ♦ не вяжется (дело, разговор) (эш, һүҙ) килеп сыҡмай (рәте юҡ, көйө юҡ)
ВЯЗКА ж 1. см. вязать 1, 3, 5; вязка снопов көлтә бәйләү 2. прост. бау; вязка ключей бер бау асҡыстар
вЯзкий, -ая, -ое 1. йәбешкәк, йәбешеүсән, үҙле, һуҙылыусан; (о снеге) һыҡы, епшек; вязкое вещество йәбешкәк матдә; вязкая глина үҙле балсыҡ 2. батҡаҡлы, батҡыл, төпкә тартҡан; вязкое дно реки йылғаның батҡыл төбө; вязкая дорога батҡаҡлы юл 3. разг. см. вяжущий 2
ВЯЗКОСТЬ ж йәбешкәклек, үҙлелек, һуҙы-лыусанлыҡ; вязкость глины балсыҡтың үҙле-леклеге
ВЯЗНУТЬ несов. 1. батыу, батҡылға төшөү, аяҡ батыу; вязнуть в снегу ҡарҙа батыу 2. (увязая , погибать) батып үлеү, төшөп батыу; вязнуть в трясине батҡылға батып үлеү 3. разг. (застревать ) ҡыҫылыу, инеп ҡалыу; мясо вязнет в зубах ит тешкә ҡыҫыла
ВЯЗЬ ж 1. (узор) үрелмә, үрелмә биҙәк 2. семәрле яҙыу, үрелдереп яҙыу; арабская вязь семәрле ғәрәп яҙыуы
ВЯЛЕНЫЙ, -ая, -ое ҡаҡланған, кипкән; вяленое мясо ҡаҡланған ит
вЯлить несов. что ҡаҡлау, киптереү
вЯлиться несов. 1. ҡаҡланыу, кибеү (асыҡ һауала) 2. страд. от вялить
ВЯЛОСТЬ ж 1. бәлтерәү, һәлперәйеү; вялость мышц мускулдарҙың бәлтерәүе 2. (отсутствие энергии) һүлпәнлек, дәртһеҙлек, һү-рәнлек
вЯлый, -ая, -ое 1. (о растениях) һулыған, шиңгән, быжыған; вялая сирень һулыған сирень 2. бәлтерәгән, һәлперәйгән; вялые мышцы бәлтерәгән мускулдар 3. һүлпән, дәртһеҙ, төшөнкө; вялое настроение төшөнкө кәйеф; вялый мальчик һүлпән малай
ВЯНУТЬ несов.; прям., перен. һулыу, шиңеү, быжыу
вЯхирь м әберсен, ала күгәрсен
вЯщий, -ая, -ее уст., книжн. ҙурыраҡ, көслөрәк, күберәк, нығыраҡ; для вящей убедительности нығыраҡ ышандырыу өсөн
221
ВЫЯСНЯТЬСЯ несов. 1. см. выясниться 2. страд. от выяснять
ВЬЕТНАМСКИЙ, -ая, -ое вьетнам(дар) ...ы, Вьетнам ...ы; вьетнамский язЫк вьетнам теле
ВЬЕТНАМЦЫ мн. вьетнамдар, вьетнам халҡы // ед. вьетнамец м вьетнам ир-аты; вьетнамка ж вьетнам ҡатын-ҡыҙы
ВЬЮГА ж буран, ыжғыр буран
ВЬЮЖНО 1. нареч. буранлы 2. в знач. сказ., безл. буранлау, буран булыу; сегодня вьюжно бөгөн буранлай
ВЬЮЖНЫЙ, -ая, -ое буранлы; вьюжная погОда буранлы көн; вьюжный ветер буранлы ел
ВЬЮК м йөк (хайуан өҫтөндәге), артмаҡ
ВЬЮН м 1. зоол. (рыба) эт балығы, һаҡалсан 2. разг. (о ловком или пронырливом человеке) йылғыр, етеҙ (кеше) 3. прост. өйөрмә (ҡар, һыу һ. б.)
ВЬЮНОК м сырмалсыҡ, эт эсәге; вьюнок полевой эт эсәге (ҡый цләне)
ВЬЮРОК м алаҡас турғай
ВЬЮЧИТЬ несов. кого-что артмаҡлау, артыу (атҡа, дөйәгә һ. б.)
ВЬЮЧНЫЙ, -ая, -ое 1. йөк ...ы, артмаҡ ...ы; вьючные ремни артмаҡ ҡайыштары 2. йөк ...ы, артмаҡ ...ы, йөк йөрөтә торған, артмаҡ йөрөтә торған, йөклө, артмаҡлы; вьючное седло артмаҡ эйәре; вьючное животное йөк йөрөтә торған хайуан
вьЮшка ж йүшкә, мөрйә япҡысы
ВЬЮЩИЙСЯ, -аяся, -ееся 1. прич. от виться 2. прил. уралыусан, сырмалсыҡ, сырмалыусан, үрмәле; вьющееся растение сырмалыусан үҫемлек 3. прил. (волнистый) бөҙрә, тулҡынланып торған; вьющиеся волосы бөҙрә сәс
ВЯЖУЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от вязать 2. прил. (терпкий) ҡурыштырыусан, (ауыҙ) ҡурыша торған; вяжущее лекарство ауыҙ ҡурыштыра торған дарыу 3. прил.; тех. бәйләүсе, ҡатырғыс, беркеткес; вяжущие материалы ҡатырғыс материалдар
ВЯЗ м ҡарама (агас)
ВЯЗАЛЬНЫЙ, -ая, -ое бәйләү ...ы, бәйләй торған; вязальная машина бәйләү машинаһы
ВЯЗАЛЬЩИК м и ВЯЗАЛЬЩИЦА ж бәйләүсе; вязальщик снопов көлтә бәйләүсе ир
ВЯЗАНИЕ с см. вязать 1, 3; вязание снопов көлтә бәйләү; вязание носков ойоҡбаш бәйләү
ВЯЗАНКА ж; разг. (бер) ҡосаҡ, (бер) бәйләм, (бер) бау; вязанка дров бер ҡосаҡ утын; вязанка соломы бер бәйләм һалам
ВЯЗАНЫЙ, -ая, -ое бәйләнгән, бәйләм; вязаная кофта бәйләнгән кофта
ВЯЗАНЬЕ с (вещь) бәйләм; взять в руки вязанье бәйләмде ҡулға алыу
ВЯЗАТЬ несов. 1. что бәйләү; вязать веники миндек бәйләү 2. кого-что бәйләү, аяҡ-ҡулды бәйләү, бәйләп тотоу; вяжите его бәйләгеҙ уны 3. что бәйләү; вязать крючком ырғаҡ энә менән бәйләү; вязать носки ойоҡбаш бәйләү 4. что и без доп. ҡурыштырыу, ҡурышыу; черёмуха вяжет рот муйыл ауыҙҙы ҡурыштыра; во рту вяжет безл. ауыҙ ҡурыша 5. что; тех. (скреплять ) ойҡаштырыу, беркетеү; вязать кирпичи цементом кирбестәрҙе цемент менән беркетеү
ВЯЗАТЬСЯ несов. 1. с чем (согласовываться ) тура (тап) килеү, ярашыу 2. страд. от вязать ♦ не вяжется (дело, разговор) (эш, һүҙ) килеп сыҡмай (рәте юҡ, көйө юҡ)
ВЯЗКА ж 1. см. вязать 1, 3, 5; вязка снопов көлтә бәйләү 2. прост. бау; вязка ключей бер бау асҡыстар
вЯзкий, -ая, -ое 1. йәбешкәк, йәбешеүсән, үҙле, һуҙылыусан; (о снеге) һыҡы, епшек; вязкое вещество йәбешкәк матдә; вязкая глина үҙле балсыҡ 2. батҡаҡлы, батҡыл, төпкә тартҡан; вязкое дно реки йылғаның батҡыл төбө; вязкая дорога батҡаҡлы юл 3. разг. см. вяжущий 2
ВЯЗКОСТЬ ж йәбешкәклек, үҙлелек, һуҙы-лыусанлыҡ; вязкость глины балсыҡтың үҙле-леклеге
ВЯЗНУТЬ несов. 1. батыу, батҡылға төшөү, аяҡ батыу; вязнуть в снегу ҡарҙа батыу 2. (увязая , погибать) батып үлеү, төшөп батыу; вязнуть в трясине батҡылға батып үлеү 3. разг. (застревать ) ҡыҫылыу, инеп ҡалыу; мясо вязнет в зубах ит тешкә ҡыҫыла
ВЯЗЬ ж 1. (узор) үрелмә, үрелмә биҙәк 2. семәрле яҙыу, үрелдереп яҙыу; арабская вязь семәрле ғәрәп яҙыуы
ВЯЛЕНЫЙ, -ая, -ое ҡаҡланған, кипкән; вяленое мясо ҡаҡланған ит
вЯлить несов. что ҡаҡлау, киптереү
вЯлиться несов. 1. ҡаҡланыу, кибеү (асыҡ һауала) 2. страд. от вялить
ВЯЛОСТЬ ж 1. бәлтерәү, һәлперәйеү; вялость мышц мускулдарҙың бәлтерәүе 2. (отсутствие энергии) һүлпәнлек, дәртһеҙлек, һү-рәнлек
вЯлый, -ая, -ое 1. (о растениях) һулыған, шиңгән, быжыған; вялая сирень һулыған сирень 2. бәлтерәгән, һәлперәйгән; вялые мышцы бәлтерәгән мускулдар 3. һүлпән, дәртһеҙ, төшөнкө; вялое настроение төшөнкө кәйеф; вялый мальчик һүлпән малай
ВЯНУТЬ несов.; прям., перен. һулыу, шиңеү, быжыу
вЯхирь м әберсен, ала күгәрсен
вЯщий, -ая, -ее уст., книжн. ҙурыраҡ, көслөрәк, күберәк, нығыраҡ; для вящей убедительности нығыраҡ ышандырыу өсөн
221