Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 236
Поиск по словарям
ГНАТЬСЯ
гнать спирт спирт ҡыуыу ♦ гнать в шею; гнать взашей прост. төрткөләп (этеп-төртөп) сығарыу
ГНАТЬСЯ несов. 1. за кем-чем; разг. ҡыуыу, артынан ҡыуыу, баҫтырыу, ҡыуып (баҫтырып) барыу; гнаться за зайцем ҡуян артынан ҡыуыу; гнаться по пятам арттан (эҙенән) ҡалмай ҡыуыу (баҫтырыу) 2. ынтылыу, ҡыуыу; гнаться за прибылью табыш артынан ҡыуыу 3. страд. от гнать 1, 2, 4
ГНЕВ м асыу; вспышка гнева асыу тоҡаныу; в порыве гнева асыу ҡабарғанда ♦ сменить гнев на милость асыуҙы баҫыу, асыуҙы онотоу
ГНЕВАТЬСЯ несов. на кого-что и без доп. асыуланыу; гневаться на детей балаларға асыуланыу
ГНЕВЛИВЫЙ, -ая, -ое асыусан; гневливый человек асыусан кеше; быть гневливым асыусан булыу
гнЕвный, -ая, -ое асыулы; гневный взгляд асыулы ҡараш; быть гневным асыулы булыу
ГНЕДОй, -ая, -ое (о масти лошади) туры; гнедой жеребёнок туры ҡолон
ГНЕЗДИТЬСЯ несов. 1. оялау; ласточки гнездятся на берегу ҡарлуғастар ярға оялай 2. перен. (ютиться) урын алыу, урынлашыу; бедняки гнездились в пригороде ярлы халыҡ ҡала янына урынлашҡан 3. перен. тулыу, тулып ятыу; в голове гнездились назойливые мысли башҡа эс бошорғос уйҙар тулған
ГНЕЗДО с 1. прям., перен. оя; гнездо ласточки ҡарлуғас ояһы; воровское гнездо ҡараҡтар ояһы; вить гнездо оя яһау; гнездо груздей гөрөздәләр ояһы; гнездо белых цветов аҡ сәскәләр ояһы; гнездо слов в словаре һүҙлектә һүҙҙәр ояһы 2. перен. (домашний очаг) оя, ҡыуыш, йорт, төлөк 3. уйым, уйымтыҡ; гнездо для патронов патрон уйымтығы 4. соҡор, урын; пулемётное гнездо пулемет соҡоро; снайперское гнездо снайпер урыны 5. с.-х. оя ♦ свить (себе) гнездо: 1) ғаилә ҡороу, йорт һалыу; 2) перен. нығыныу, үҙеңде раҫлау
ГНЕЗДОВАНИЕ с см. гнездоваться; период гнездования птиц ҡоштарҙың бала сығарыу осоро
ГНЕЗДОВАТЬСЯ несов. оялау, оя ҡороу, бала сығарыу
ГНЕЗДОВОЙ, -ая, -ое оялап башҡарылған, оя итеп эшләнгән; гнездовой посев оя итеп сәсеү
ГНЕЗДОВЬЕ с оялау урыны; птичье гнездовье ҡоштарҙың оялау урыны
ГНЕЙС м; мин. гнейс (кварц, шпат һәм слюданан торган тау тоҡомо)
ГНЕСТИ несов. 1. что ҡыҫыу, һығыу 2. кого-что ; перен. интектереү, яфалау; тоска гнетёт һағыш яфалай
ГНЁТ м 1. (пресс) баҫырау, баҫтырыҡ 2. ҡыҫыу, ҡыҫырынҡылау, иҙеү; национальный гнёт милли ҡыҫырынҡылыҡ
ГНЕТУЩИЙ, -ая, -ее ауыр, күңелһеҙ; гнетущее впечатление ауыр тәьҫир; гнетущие мысли ауыр уйҙар
ГНИДА ж 1. һеркә 2. прост., бран. ас бет
гниЕние с сереү; гниение овощей йәшелсәләрҙең сереүе
гнилЕц м; пчел. серек ауырыуы
гнилОй, -ая, -ое 1. прям., перен. серек; гнилые зубы серек тештәр; гнилое яблоко серек алма; гнилая теория серек теория; гнилое озеро серек күл 2. (о погоде, климате, времени года) еүеш, йонсоу, ямғырлы; гнилая осень ямғырлы көҙ
ГНИЛОСТНЫЙ, -ая, -ое 1. серегән, сереү ...ы; гнилостный запах серегән еҫ 2. сереткес, серетә торған; гнилостные бактерии сереткес бактериялар
ГНИЛУШКА ж; разг. сөрөк; дымить гнилушками сөрөк төтәтеү
ГНИЛЬ ж 1. серек, серегән нәмә 2. (плесень) үңәҙ
ГНИЛЬЁ с собир .; разг. сөрөк-сарыҡ, серегән нәмәләр
ГНИЛЬЦА: с гнильцой разг. серей башлаған, боҙола башлаған; яблоки с гнильцой серей башлаған алмалар
ГНИТЬ несов.; прям., перен. сереү; дрова гниют утын серей; рыба гниёт балыҡ серей; сено гниёт бесән серей; гнить в тюрьме төрмәлә сереү
ГНОЕНИЕ с см. гноить, гноиться; гноение раны яра эренләү
ГНОЕОТДЕЛЕНИЕ с эрен бүлеп сығарыу (бүленеп сығыу)
1________J__'______ _JJ
ГНОЕОТДЕЛИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое эрен бүлеп сығарыу ...ы; гноеотделительный процесс эрен бүлеп сығарыу процесы
ГНОЕРОДНЫЙ, -ая, -ое эрен барлыҡҡа килтерә торған; гноеродные бактерии эрен барлыҡҡа килтерә торған бактериялар
ГНОИТЬ несов. кого-что; прям., перен. серетеү; дождь гноит сено ямғыр бесәнде серетә; гноить в тюрьме төрмәлә серетеү
ГНОИТЬСЯ несов. эренләү; рана ещё гноится яра һаман эренләй
ГНОЙ м эрен; из раны выделяется гной яранан эрен аға
ГНОЙНИК м эрен үҙәге; вскрыть гнойник эрен үҙәген ярыу
гнОйный, ’ -ая, -ое 1. эрен ...ы; эренләү ...ы; гнойное выделение эрен сығыуы (бүле-неүе); гнойный процесс эренләү процесы 2. эренле; гнойная опухоль эренле шеш
ГНОМ м гном (Көнбайыш Европа мифологияһында : ер аҫты хазинаһын һаҡлап торган кәрлә )
ГНОСЕОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое филос. гносеологик; гносеологические взгляды гносеологик ҡараштар; гносеологические выводы гносеологик һығымталар
236
гнать спирт спирт ҡыуыу ♦ гнать в шею; гнать взашей прост. төрткөләп (этеп-төртөп) сығарыу
ГНАТЬСЯ несов. 1. за кем-чем; разг. ҡыуыу, артынан ҡыуыу, баҫтырыу, ҡыуып (баҫтырып) барыу; гнаться за зайцем ҡуян артынан ҡыуыу; гнаться по пятам арттан (эҙенән) ҡалмай ҡыуыу (баҫтырыу) 2. ынтылыу, ҡыуыу; гнаться за прибылью табыш артынан ҡыуыу 3. страд. от гнать 1, 2, 4
ГНЕВ м асыу; вспышка гнева асыу тоҡаныу; в порыве гнева асыу ҡабарғанда ♦ сменить гнев на милость асыуҙы баҫыу, асыуҙы онотоу
ГНЕВАТЬСЯ несов. на кого-что и без доп. асыуланыу; гневаться на детей балаларға асыуланыу
ГНЕВЛИВЫЙ, -ая, -ое асыусан; гневливый человек асыусан кеше; быть гневливым асыусан булыу
гнЕвный, -ая, -ое асыулы; гневный взгляд асыулы ҡараш; быть гневным асыулы булыу
ГНЕДОй, -ая, -ое (о масти лошади) туры; гнедой жеребёнок туры ҡолон
ГНЕЗДИТЬСЯ несов. 1. оялау; ласточки гнездятся на берегу ҡарлуғастар ярға оялай 2. перен. (ютиться) урын алыу, урынлашыу; бедняки гнездились в пригороде ярлы халыҡ ҡала янына урынлашҡан 3. перен. тулыу, тулып ятыу; в голове гнездились назойливые мысли башҡа эс бошорғос уйҙар тулған
ГНЕЗДО с 1. прям., перен. оя; гнездо ласточки ҡарлуғас ояһы; воровское гнездо ҡараҡтар ояһы; вить гнездо оя яһау; гнездо груздей гөрөздәләр ояһы; гнездо белых цветов аҡ сәскәләр ояһы; гнездо слов в словаре һүҙлектә һүҙҙәр ояһы 2. перен. (домашний очаг) оя, ҡыуыш, йорт, төлөк 3. уйым, уйымтыҡ; гнездо для патронов патрон уйымтығы 4. соҡор, урын; пулемётное гнездо пулемет соҡоро; снайперское гнездо снайпер урыны 5. с.-х. оя ♦ свить (себе) гнездо: 1) ғаилә ҡороу, йорт һалыу; 2) перен. нығыныу, үҙеңде раҫлау
ГНЕЗДОВАНИЕ с см. гнездоваться; период гнездования птиц ҡоштарҙың бала сығарыу осоро
ГНЕЗДОВАТЬСЯ несов. оялау, оя ҡороу, бала сығарыу
ГНЕЗДОВОЙ, -ая, -ое оялап башҡарылған, оя итеп эшләнгән; гнездовой посев оя итеп сәсеү
ГНЕЗДОВЬЕ с оялау урыны; птичье гнездовье ҡоштарҙың оялау урыны
ГНЕЙС м; мин. гнейс (кварц, шпат һәм слюданан торган тау тоҡомо)
ГНЕСТИ несов. 1. что ҡыҫыу, һығыу 2. кого-что ; перен. интектереү, яфалау; тоска гнетёт һағыш яфалай
ГНЁТ м 1. (пресс) баҫырау, баҫтырыҡ 2. ҡыҫыу, ҡыҫырынҡылау, иҙеү; национальный гнёт милли ҡыҫырынҡылыҡ
ГНЕТУЩИЙ, -ая, -ее ауыр, күңелһеҙ; гнетущее впечатление ауыр тәьҫир; гнетущие мысли ауыр уйҙар
ГНИДА ж 1. һеркә 2. прост., бран. ас бет
гниЕние с сереү; гниение овощей йәшелсәләрҙең сереүе
гнилЕц м; пчел. серек ауырыуы
гнилОй, -ая, -ое 1. прям., перен. серек; гнилые зубы серек тештәр; гнилое яблоко серек алма; гнилая теория серек теория; гнилое озеро серек күл 2. (о погоде, климате, времени года) еүеш, йонсоу, ямғырлы; гнилая осень ямғырлы көҙ
ГНИЛОСТНЫЙ, -ая, -ое 1. серегән, сереү ...ы; гнилостный запах серегән еҫ 2. сереткес, серетә торған; гнилостные бактерии сереткес бактериялар
ГНИЛУШКА ж; разг. сөрөк; дымить гнилушками сөрөк төтәтеү
ГНИЛЬ ж 1. серек, серегән нәмә 2. (плесень) үңәҙ
ГНИЛЬЁ с собир .; разг. сөрөк-сарыҡ, серегән нәмәләр
ГНИЛЬЦА: с гнильцой разг. серей башлаған, боҙола башлаған; яблоки с гнильцой серей башлаған алмалар
ГНИТЬ несов.; прям., перен. сереү; дрова гниют утын серей; рыба гниёт балыҡ серей; сено гниёт бесән серей; гнить в тюрьме төрмәлә сереү
ГНОЕНИЕ с см. гноить, гноиться; гноение раны яра эренләү
ГНОЕОТДЕЛЕНИЕ с эрен бүлеп сығарыу (бүленеп сығыу)
1________J__'______ _JJ
ГНОЕОТДЕЛИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое эрен бүлеп сығарыу ...ы; гноеотделительный процесс эрен бүлеп сығарыу процесы
ГНОЕРОДНЫЙ, -ая, -ое эрен барлыҡҡа килтерә торған; гноеродные бактерии эрен барлыҡҡа килтерә торған бактериялар
ГНОИТЬ несов. кого-что; прям., перен. серетеү; дождь гноит сено ямғыр бесәнде серетә; гноить в тюрьме төрмәлә серетеү
ГНОИТЬСЯ несов. эренләү; рана ещё гноится яра һаман эренләй
ГНОЙ м эрен; из раны выделяется гной яранан эрен аға
ГНОЙНИК м эрен үҙәге; вскрыть гнойник эрен үҙәген ярыу
гнОйный, ’ -ая, -ое 1. эрен ...ы; эренләү ...ы; гнойное выделение эрен сығыуы (бүле-неүе); гнойный процесс эренләү процесы 2. эренле; гнойная опухоль эренле шеш
ГНОМ м гном (Көнбайыш Европа мифологияһында : ер аҫты хазинаһын һаҡлап торган кәрлә )
ГНОСЕОЛОГИЧЕСКИЙ, -ая, -ое филос. гносеологик; гносеологические взгляды гносеологик ҡараштар; гносеологические выводы гносеологик һығымталар
236