Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 240
Поиск по словарям
ГОЛОСИСТЫЙ
жого голоса петь кеше һүҙен һөйләү, кеше йырын йырлау
ГОЛОСИСТЫЙ, -ая, -ое көслө тауышлы
ГОЛОСИТЬ несов. 1. что и без доп.; прост. аҡырып йырлау (ҡысҡырыу); голосить песню аҡырып йыр йырлау 2. (громко, с причитаниями плакать) һамаҡлап (әйтемләп) илау; голосить по покойнику мәйет өҫтөндә әйтемләп илау
ГОЛОСЛОВНЫЙ, -ая, -ое дәлилһеҙ; голословное обвинение дәлилһеҙ ғәйепләү
ГОЛОСОВАНИЕ с тауыш, тауыш биреү; открытое голосование асыҡ тауыш биреү; тайное голосование йәшерен тауыш биреү; ставить вопрос на голосование мәсьәләне тауышҡа ҡуйыу
ГОЛОСОВАТЬ несов. 1. за кого-что тауыш биреү; каждый избиратель голосует лично һәр һайлаусы үҙе тауыш бирә 2. что тауышҡа ҡуйыу 3. разг. ҡул күтәреү; голосовать на дороге юлда ҡул күтәреү (машина һ. б. туҡтатыу өсөн )
ГОЛОСОВОЙ, -ая, -ое тауыш ...ы; голосовой аппарат тауыш аппараты; голосовые связки тауыш ярылары; голосовая щель тауыш ярыла-рындағы ярыҡ
ГОЛУБЕВОДСТВО с күгәрсен аҫрау (үрсетеү)
ГОЛУБЕТЬ несов. 1. (виднеться — о чём-л. голубом) күгелйемләнеп (зәңгәрләнеп) күренеү 2. (становиться голубым) күгелйемләнеү, зәңгәрләнеү; небо голубело күк зәңгәрләнде
ГОЛУБИЗНА ж зәңгәрлек; небесная голубизна күк йөҙө зәңгәрлеге
ГОЛУБИКА ж күк көртмәле
ГОЛУБИНЫЙ, -ая, -ое күгәрсен ...ы; голубиное яйцо күгәрсен йомортҡаһы; голубиная почта күгәрсен почтаһы
ГОЛУБИТЬ несов. кого-что; поэт. иркәләү
голУбка ж 1. инә күгәрсен 2. разг. күгәрсенкәй (ҡатын-ҡыҙга иркәләп өндәшец һцҙе)
ГОЛУБОГЛАЗЫЙ, -ая, -ое зәңгәр күҙле; голубоглазый мальчик зәңгәр күҙле малай
ГОЛУБОЙ, -ая, -ое зәңгәр, күк; голубые глаза зәңгәр күҙҙәр; голубое небо зәңгәр күк ♦ голубая кровь ғали зат, аҡһөйәк; голубой песец күк төлкө; голубой экран зәңгәр экран
ГОЛУБЦЫ мн. (ед. голубец м) голубцы (кәбеҫтәгә төрөп бешерелгән ит, дөгө ашамлыгы)
ГОЛУБЧИК м; разг. күгәрсенем, иркәм, ҡәҙерлем (ир кешегә ҡарата); голубка ж күгәрсенкәй (ҡатын-ҡыҙга ҡарата)
ГОЛУБЬ м күгәрсен; голубка ж инә күгәрсен; дикий голубь ҡыр күгәрсене ♦ голубь мира тыныслыҡ күгәрсене
ГОЛУБЯТИНА ж күгәрсен ите
ГОЛУБЯТНИК м 1. күгәрсен аҫраусы, күгәрсен тотоусы 2. (ловчая птица) күгәрсен типкес (йыртҡыс ҡош) 3. разг. см. голубятня
ГОЛУБЯТНЯ ж күгәрсен кетәге
гОлый, -ая, -ое 1. яланғас, шәрә; голые ноги яланғас аяҡ 2. (лишённый растительности ) ҡола, яланғас, шәрә, таҡыр; голая степь ҡола дала; голое дерево шәрә ағас; голая голова таҡыр баш 3. (ничем не покрытый) ҡаҡ; спать на голом полу ҡаҡ иҙәндә йоҡлау 4. прям., перен.; разг. ҡоро; голые факты ҡоро факттар; голые цифры ҡоро һандар 5. перен. ап-асыҡ, асыҡтан-асыҡ; голая истина ап-асыҡ хәҡиҡәт; голое любопытство асыҡтан-асыҡ ҡыҙыҡһыныу ♦ голая соль шау тоҙ; голые стены буш стеналар; брать (взять) голыми руками анһат ҡына ҡулға төшөрөү; гол как сокол ауыҙын асһа, үпкәһе күренә
ГОЛЫШ м 1. разг. шәрә бала, шәрә кеше 2. (гладкий камень) шыма йомро таш
ГОЛЫШОМ нареч.; разг. яланғас (шәрә) килеш; бегать голышом шәрә килеш йүгереп йөрөү
ГОЛЬЁ с; спец. 1. (части мясной туши) ба-шы-эсәге (баш-аяҡ, цпкә-бауыр, эсәктәр) 2. (кожа) ейелгән тире
ГОЛЬФ м гольф (АҠШ-та, Англияла һ. б. илдәрҙә таралган сәкән менән туп һугыу уйыны) ♦ брюки гольф гольф салбар (балагы тубыҡтан тцбән эленә торган ҡыҫҡа салбар); носки гольф; чулки гольф гольф ойоҡ (ҡунысы тубыҡҡа ҡәҙәр)
ГОМЕОПАТ м гомеопат (табип)
ГОМЕОПАТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое гомеопатия ...ы; гомеопатическая аптека гомеопатия дарыу-ханаһы; гомеопатические средства гомеопатия саралары
ГОМЕОПАТИЯ ж гомеопатия (ауырыта торган дарыуҙарҙы сирлегә аҙлап биреп, һауыҡтырыу ысулы )
ГОМЕРИЧЕСКИЙ: гомерический смех (хохот) тыйыла алмай көлөү, шарҡылдап көлөү
гОмон м; разг. шау-шыу, сыр-сыу; птичий гомон ҡоштар сыр-сыуы
ГОМОНИТЬ несов.; прост. сыр-сыу килеү
ГОМОСЕКСУАЛИЗМ м гомосексуализм (бер енестәге кешеләрҙең бер-беренә тәбиги булмаган енси ынтылышы)
ГОН м 1. см. гнать, гнаться 1; 2. охот. эҙәрлекләү (ауҙа) 3. спец. (состояние зверей в брачный период) ҡауышыу, ҡарығыу; гон волков бүреләр ҡарығыуы
ГОНГ м гонг (музыка ҡоралы, сигнал бирец өсөн дә ҡулланыла); ударить в гонг гонг һуғыу; прозвучал гонг гонг яңғыраны
ГОНДОЛА ж гондола (1. яҫы төплө, мороно менән ҡойрого бейек итеп эшләнгән, пассажирҙар өсөн, гәҙәттә, каютаһы йәки япмаһы булган бер ишкәкле Венеция кәмәһе 2. һауа шарының кеше ултыра торган кәрзине һәм дирижаблдә йәки аэростатта кеше, төрлө ҡорамал урынлашҡан урын 3. т. юл. йөктө бушатыу өсөн төбө асылмалы, тцбәһеҙ вагон)
240
жого голоса петь кеше һүҙен һөйләү, кеше йырын йырлау
ГОЛОСИСТЫЙ, -ая, -ое көслө тауышлы
ГОЛОСИТЬ несов. 1. что и без доп.; прост. аҡырып йырлау (ҡысҡырыу); голосить песню аҡырып йыр йырлау 2. (громко, с причитаниями плакать) һамаҡлап (әйтемләп) илау; голосить по покойнику мәйет өҫтөндә әйтемләп илау
ГОЛОСЛОВНЫЙ, -ая, -ое дәлилһеҙ; голословное обвинение дәлилһеҙ ғәйепләү
ГОЛОСОВАНИЕ с тауыш, тауыш биреү; открытое голосование асыҡ тауыш биреү; тайное голосование йәшерен тауыш биреү; ставить вопрос на голосование мәсьәләне тауышҡа ҡуйыу
ГОЛОСОВАТЬ несов. 1. за кого-что тауыш биреү; каждый избиратель голосует лично һәр һайлаусы үҙе тауыш бирә 2. что тауышҡа ҡуйыу 3. разг. ҡул күтәреү; голосовать на дороге юлда ҡул күтәреү (машина һ. б. туҡтатыу өсөн )
ГОЛОСОВОЙ, -ая, -ое тауыш ...ы; голосовой аппарат тауыш аппараты; голосовые связки тауыш ярылары; голосовая щель тауыш ярыла-рындағы ярыҡ
ГОЛУБЕВОДСТВО с күгәрсен аҫрау (үрсетеү)
ГОЛУБЕТЬ несов. 1. (виднеться — о чём-л. голубом) күгелйемләнеп (зәңгәрләнеп) күренеү 2. (становиться голубым) күгелйемләнеү, зәңгәрләнеү; небо голубело күк зәңгәрләнде
ГОЛУБИЗНА ж зәңгәрлек; небесная голубизна күк йөҙө зәңгәрлеге
ГОЛУБИКА ж күк көртмәле
ГОЛУБИНЫЙ, -ая, -ое күгәрсен ...ы; голубиное яйцо күгәрсен йомортҡаһы; голубиная почта күгәрсен почтаһы
ГОЛУБИТЬ несов. кого-что; поэт. иркәләү
голУбка ж 1. инә күгәрсен 2. разг. күгәрсенкәй (ҡатын-ҡыҙга иркәләп өндәшец һцҙе)
ГОЛУБОГЛАЗЫЙ, -ая, -ое зәңгәр күҙле; голубоглазый мальчик зәңгәр күҙле малай
ГОЛУБОЙ, -ая, -ое зәңгәр, күк; голубые глаза зәңгәр күҙҙәр; голубое небо зәңгәр күк ♦ голубая кровь ғали зат, аҡһөйәк; голубой песец күк төлкө; голубой экран зәңгәр экран
ГОЛУБЦЫ мн. (ед. голубец м) голубцы (кәбеҫтәгә төрөп бешерелгән ит, дөгө ашамлыгы)
ГОЛУБЧИК м; разг. күгәрсенем, иркәм, ҡәҙерлем (ир кешегә ҡарата); голубка ж күгәрсенкәй (ҡатын-ҡыҙга ҡарата)
ГОЛУБЬ м күгәрсен; голубка ж инә күгәрсен; дикий голубь ҡыр күгәрсене ♦ голубь мира тыныслыҡ күгәрсене
ГОЛУБЯТИНА ж күгәрсен ите
ГОЛУБЯТНИК м 1. күгәрсен аҫраусы, күгәрсен тотоусы 2. (ловчая птица) күгәрсен типкес (йыртҡыс ҡош) 3. разг. см. голубятня
ГОЛУБЯТНЯ ж күгәрсен кетәге
гОлый, -ая, -ое 1. яланғас, шәрә; голые ноги яланғас аяҡ 2. (лишённый растительности ) ҡола, яланғас, шәрә, таҡыр; голая степь ҡола дала; голое дерево шәрә ағас; голая голова таҡыр баш 3. (ничем не покрытый) ҡаҡ; спать на голом полу ҡаҡ иҙәндә йоҡлау 4. прям., перен.; разг. ҡоро; голые факты ҡоро факттар; голые цифры ҡоро һандар 5. перен. ап-асыҡ, асыҡтан-асыҡ; голая истина ап-асыҡ хәҡиҡәт; голое любопытство асыҡтан-асыҡ ҡыҙыҡһыныу ♦ голая соль шау тоҙ; голые стены буш стеналар; брать (взять) голыми руками анһат ҡына ҡулға төшөрөү; гол как сокол ауыҙын асһа, үпкәһе күренә
ГОЛЫШ м 1. разг. шәрә бала, шәрә кеше 2. (гладкий камень) шыма йомро таш
ГОЛЫШОМ нареч.; разг. яланғас (шәрә) килеш; бегать голышом шәрә килеш йүгереп йөрөү
ГОЛЬЁ с; спец. 1. (части мясной туши) ба-шы-эсәге (баш-аяҡ, цпкә-бауыр, эсәктәр) 2. (кожа) ейелгән тире
ГОЛЬФ м гольф (АҠШ-та, Англияла һ. б. илдәрҙә таралган сәкән менән туп һугыу уйыны) ♦ брюки гольф гольф салбар (балагы тубыҡтан тцбән эленә торган ҡыҫҡа салбар); носки гольф; чулки гольф гольф ойоҡ (ҡунысы тубыҡҡа ҡәҙәр)
ГОМЕОПАТ м гомеопат (табип)
ГОМЕОПАТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое гомеопатия ...ы; гомеопатическая аптека гомеопатия дарыу-ханаһы; гомеопатические средства гомеопатия саралары
ГОМЕОПАТИЯ ж гомеопатия (ауырыта торган дарыуҙарҙы сирлегә аҙлап биреп, һауыҡтырыу ысулы )
ГОМЕРИЧЕСКИЙ: гомерический смех (хохот) тыйыла алмай көлөү, шарҡылдап көлөү
гОмон м; разг. шау-шыу, сыр-сыу; птичий гомон ҡоштар сыр-сыуы
ГОМОНИТЬ несов.; прост. сыр-сыу килеү
ГОМОСЕКСУАЛИЗМ м гомосексуализм (бер енестәге кешеләрҙең бер-беренә тәбиги булмаган енси ынтылышы)
ГОН м 1. см. гнать, гнаться 1; 2. охот. эҙәрлекләү (ауҙа) 3. спец. (состояние зверей в брачный период) ҡауышыу, ҡарығыу; гон волков бүреләр ҡарығыуы
ГОНГ м гонг (музыка ҡоралы, сигнал бирец өсөн дә ҡулланыла); ударить в гонг гонг һуғыу; прозвучал гонг гонг яңғыраны
ГОНДОЛА ж гондола (1. яҫы төплө, мороно менән ҡойрого бейек итеп эшләнгән, пассажирҙар өсөн, гәҙәттә, каютаһы йәки япмаһы булган бер ишкәкле Венеция кәмәһе 2. һауа шарының кеше ултыра торган кәрзине һәм дирижаблдә йәки аэростатта кеше, төрлө ҡорамал урынлашҡан урын 3. т. юл. йөктө бушатыу өсөн төбө асылмалы, тцбәһеҙ вагон)
240