Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 244
Поиск по словарям
ГОРНЯЦКИЙ
ГОРНЯЦКИЙ, -ая, -ое горняктар ...ы, таусылар ...ы; горняцкий посёлок таусылар ҡасабаһы
гОрод м 1. ҡала; областной город әлкә ҡалаһы; жить за городом ҡала ситендә йәшәү 2. ист. ҡәлғә ♦ ни к селу ни к городу урынһыҙға, тейешһеҙгә
гОрод-герОй м герой ҡала
городить несов. что; разг. һәйләү; глупости городить ахмаҡ һүҙ һәйләү; городить чепуху юҡ-барҙы һәйләү ♦ огород городить юҡҡа маташыу, файҙаһыҙ эш менән булыу
городище с; археол. ҡаласыҡ; раскапывать городище ҡаласыҡты ҡаҙыу
городки мн. (ед. городок м) бура; играть в городки бура һуғыу
городничий м; ист. ҡала башлығы
городовОй м; ист. городовой (революцияға тиклем Рәсәйҙә ҡала полицияһындағы тцбән дәрәжә)
городОк м 1. уменьш. от город 1; 2. ҡаласыҡ; военный городок хәрби ҡаласыҡ; студенческий городок студент ҡаласығы
городОшник м бура һуғыусы (уйынсы)
ГОРОДОШНЫЙ, -ая, -ое бура һуғыу ...ы; городошный спорт бура һуғыу спорты; городошная площадка бура һуғыу майҙансығы
ГОРОДСКОЙ, -ая, -ое ҡала ...ы; городская улица ҡала урамы; городской транспорт ҡала транспорты
ГОРОЖАНИН м и горожанка ж ҡала кешеһе, ҡалала йәшәүсе
гороскоп м гороскоп, йондоҙнамә (берәйһенең яҙмышы йәки ниндәйҙер ваҡиғаның ни менән бөтөцен алдан әйтец өсөн астрологтар тарафынан йондоҙҙарҙың урынлашыу тәртибенән сығып төҙөлгән таблица)
ГОРОХ м борсаҡ ♦ как об стену (стенку) горох ҡолағына ла элмәй, уға әйттең ни ҙә әйтмәнең ни; при царе Горохе шутл. хан заманында, бик күптән
ГОРОХОВЫЙ, -ая, -ое 1. борсаҡ ...ы; гороховый стручок борсаҡ ҡуҙағы; гороховый суп борсаҡ ашы 2. (о цвете) борсаҡ тәҫлә, һорғолт һары; гороховый пиджак һорғолт һары пинжәк ♦ чучело гороховое; шут гороховый әҙәм кәлкәһә (мәсхәрәһе)
горОшек м 1. уменьш. от горох 2. (крапинка на материи) бәрсәк; ткань в горошек бәрсәклә туҡыма ♦ зелёный горошек йәшел борсаҡ
горОшина ж 1. (бер) борсаҡ, борсаҡ бәр-тәгә 2. см. горошек 2
горОшинка ж; уменьш. от горошина
гОрский, -ая, -ое таулы ...ы; горская деревня таулылар ауылы; горские племена таулылар ҡәбиләләре
горсовет м ҡала советы
гОрстка ж; разг. см. горсть гОрсточка ж; уменьш. от горсть горсть ж 1. ус; зачерпнуть горстью воды усҡа һыу алып һирпеү 2. чего бер ус; горсть соли бер ус тоҙ 3. бер тәркәм; горсть храбрецов бер тәркәм батырҙар
ГОРТАННЫЙ, -ая, -ое 1. тамаҡ ...ы; гортанные мышцы тамаҡ мускулдары; гортанные согласные лингв. тамаҡ тәбә тартынҡылары 2. тамаҡ тәбә менән; слышался гортанный говор тамаҡ тәбә менән һәйләшеү ишетелә ине гортань ж; анат. тамаҡ горчить несов. әсе тәм килеү, күкһегән тәм килеү; масло горчит майҙан күкһегән тәм килә
ГОРЧИЦА ж гәрсис (цҫемлек һәм шул цҫем-лектән әҙерләнә торған аш тәмләткес)
горчичник м горчичник; поставить горчичник горчичник ҡуйыу
ГОРЧИЧНИЦА ж гәрсис һауыты
ГОРЧИЧНЫЙ, -ая, -ое гәрсис ...ы; горчичное масло гәрсис майы
ГОРШЕЧНИК м кәршәксе, кәршәк яһаусы ( оҫта )
горшОк м кәршәк, сүлмәк; цветочный горшок сәскә кәршәге ♦ от горшка два вершка ҡарыш буйы (бала йәки буйға бик бәләкәй кеше )
ГОРЬКИЙ, -ая, -ое 1. әсе, асы; горький вкус әсе тәм; горькое лекарство әсе дарыу 2. әсе, асы, аяныслы; горькая правда әсе хәҡиҡәт; горькая доля аяныслы яҙмыш; горькая усмешка әсе йылмайыу; горькие слёзы әсе күҙ йәше 3. разг. (несчастный) ҡыҙғаныс, бәхетһеҙ; горькая сирота ҡыҙғаныс йәтим (етем) ♦ горькие воды әсе һыуҙар, минераль һыуҙар; горький (горькая) пьяница эскесе, сәрхүш, иҫерек баш, мәйхур; пить горькую туҡтауһыҙ эсеү
гОрько 1. нареч. см. горький 1, 2; горько плакать әсе күҙ йәше менән илау, зар илау; горько пахнет полынью әсе әрем еҫе аңҡый 2. в знач. сказ., безл. әсе, әсе тәм; во рту горько от соли ауыҙҙа тоҙҙан әсе тәм 3. кому в знач. сказ., безл. ауыр, аяныс; мне горько, что он не понимает этого уның был хәлде аңламауынан миңә ауыр ♦ горько! әсе! (туй табынында ҡунаҡтарҙың яңы өйләнешкәндәрҙе цбешергә саҡырыу ауазы )
ГОРЮЧИЙ I, -ая, -ее 1. яныусан, яна торған; горючий газ яна торған газ; горючая жидкость яна торған шыйыҡлыҡ 2. в знач. сущ. горючее с яғыулыҡ
ГОРЮЧИЙ II: горючие слёзы трад.-поэт., разг. әсе күҙ йәше
ГОРЯЧИЙ, -ая, -ее 1. ҡайнар, эҫе, ҡыҙыу; горячая вода ҡайнар һыу; горячий чайник эҫе
244
ГОРНЯЦКИЙ, -ая, -ое горняктар ...ы, таусылар ...ы; горняцкий посёлок таусылар ҡасабаһы
гОрод м 1. ҡала; областной город әлкә ҡалаһы; жить за городом ҡала ситендә йәшәү 2. ист. ҡәлғә ♦ ни к селу ни к городу урынһыҙға, тейешһеҙгә
гОрод-герОй м герой ҡала
городить несов. что; разг. һәйләү; глупости городить ахмаҡ һүҙ һәйләү; городить чепуху юҡ-барҙы һәйләү ♦ огород городить юҡҡа маташыу, файҙаһыҙ эш менән булыу
городище с; археол. ҡаласыҡ; раскапывать городище ҡаласыҡты ҡаҙыу
городки мн. (ед. городок м) бура; играть в городки бура һуғыу
городничий м; ист. ҡала башлығы
городовОй м; ист. городовой (революцияға тиклем Рәсәйҙә ҡала полицияһындағы тцбән дәрәжә)
городОк м 1. уменьш. от город 1; 2. ҡаласыҡ; военный городок хәрби ҡаласыҡ; студенческий городок студент ҡаласығы
городОшник м бура һуғыусы (уйынсы)
ГОРОДОШНЫЙ, -ая, -ое бура һуғыу ...ы; городошный спорт бура һуғыу спорты; городошная площадка бура һуғыу майҙансығы
ГОРОДСКОЙ, -ая, -ое ҡала ...ы; городская улица ҡала урамы; городской транспорт ҡала транспорты
ГОРОЖАНИН м и горожанка ж ҡала кешеһе, ҡалала йәшәүсе
гороскоп м гороскоп, йондоҙнамә (берәйһенең яҙмышы йәки ниндәйҙер ваҡиғаның ни менән бөтөцен алдан әйтец өсөн астрологтар тарафынан йондоҙҙарҙың урынлашыу тәртибенән сығып төҙөлгән таблица)
ГОРОХ м борсаҡ ♦ как об стену (стенку) горох ҡолағына ла элмәй, уға әйттең ни ҙә әйтмәнең ни; при царе Горохе шутл. хан заманында, бик күптән
ГОРОХОВЫЙ, -ая, -ое 1. борсаҡ ...ы; гороховый стручок борсаҡ ҡуҙағы; гороховый суп борсаҡ ашы 2. (о цвете) борсаҡ тәҫлә, һорғолт һары; гороховый пиджак һорғолт һары пинжәк ♦ чучело гороховое; шут гороховый әҙәм кәлкәһә (мәсхәрәһе)
горОшек м 1. уменьш. от горох 2. (крапинка на материи) бәрсәк; ткань в горошек бәрсәклә туҡыма ♦ зелёный горошек йәшел борсаҡ
горОшина ж 1. (бер) борсаҡ, борсаҡ бәр-тәгә 2. см. горошек 2
горОшинка ж; уменьш. от горошина
гОрский, -ая, -ое таулы ...ы; горская деревня таулылар ауылы; горские племена таулылар ҡәбиләләре
горсовет м ҡала советы
гОрстка ж; разг. см. горсть гОрсточка ж; уменьш. от горсть горсть ж 1. ус; зачерпнуть горстью воды усҡа һыу алып һирпеү 2. чего бер ус; горсть соли бер ус тоҙ 3. бер тәркәм; горсть храбрецов бер тәркәм батырҙар
ГОРТАННЫЙ, -ая, -ое 1. тамаҡ ...ы; гортанные мышцы тамаҡ мускулдары; гортанные согласные лингв. тамаҡ тәбә тартынҡылары 2. тамаҡ тәбә менән; слышался гортанный говор тамаҡ тәбә менән һәйләшеү ишетелә ине гортань ж; анат. тамаҡ горчить несов. әсе тәм килеү, күкһегән тәм килеү; масло горчит майҙан күкһегән тәм килә
ГОРЧИЦА ж гәрсис (цҫемлек һәм шул цҫем-лектән әҙерләнә торған аш тәмләткес)
горчичник м горчичник; поставить горчичник горчичник ҡуйыу
ГОРЧИЧНИЦА ж гәрсис һауыты
ГОРЧИЧНЫЙ, -ая, -ое гәрсис ...ы; горчичное масло гәрсис майы
ГОРШЕЧНИК м кәршәксе, кәршәк яһаусы ( оҫта )
горшОк м кәршәк, сүлмәк; цветочный горшок сәскә кәршәге ♦ от горшка два вершка ҡарыш буйы (бала йәки буйға бик бәләкәй кеше )
ГОРЬКИЙ, -ая, -ое 1. әсе, асы; горький вкус әсе тәм; горькое лекарство әсе дарыу 2. әсе, асы, аяныслы; горькая правда әсе хәҡиҡәт; горькая доля аяныслы яҙмыш; горькая усмешка әсе йылмайыу; горькие слёзы әсе күҙ йәше 3. разг. (несчастный) ҡыҙғаныс, бәхетһеҙ; горькая сирота ҡыҙғаныс йәтим (етем) ♦ горькие воды әсе һыуҙар, минераль һыуҙар; горький (горькая) пьяница эскесе, сәрхүш, иҫерек баш, мәйхур; пить горькую туҡтауһыҙ эсеү
гОрько 1. нареч. см. горький 1, 2; горько плакать әсе күҙ йәше менән илау, зар илау; горько пахнет полынью әсе әрем еҫе аңҡый 2. в знач. сказ., безл. әсе, әсе тәм; во рту горько от соли ауыҙҙа тоҙҙан әсе тәм 3. кому в знач. сказ., безл. ауыр, аяныс; мне горько, что он не понимает этого уның был хәлде аңламауынан миңә ауыр ♦ горько! әсе! (туй табынында ҡунаҡтарҙың яңы өйләнешкәндәрҙе цбешергә саҡырыу ауазы )
ГОРЮЧИЙ I, -ая, -ее 1. яныусан, яна торған; горючий газ яна торған газ; горючая жидкость яна торған шыйыҡлыҡ 2. в знач. сущ. горючее с яғыулыҡ
ГОРЮЧИЙ II: горючие слёзы трад.-поэт., разг. әсе күҙ йәше
ГОРЯЧИЙ, -ая, -ее 1. ҡайнар, эҫе, ҡыҙыу; горячая вода ҡайнар һыу; горячий чайник эҫе
244