Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 251
Поиск по словарям
ГРОТЕСК
грифельная плита грифель плита ♦ грифельный сланец грифель һәүерташы
ГРОБ м 1. табут 2. в знач. сказ.; прост. һәләкәт, бөттө ♦ в гроб вогнать ҡәбергә тығыу; до гроба үлгәнсе; смотреть (глядеть) в гроб үлем алдында тороу; стоять одной ногой в гробу бер аяҡ ерҙә, икенсеһе гүрҙә булыу; хоть в гроб ложИсь ятып үлергә генә ҡалды (шул тиклем ауыр хәл)
ГРОБНИЦА ж төрбә, кәшәнә; возводить гробнИцу төрбә ҡуйыу
ГРОБОВОЙ, -ая, -ое табут ...ы; гробовая крышка табут ҡапҡасы; гробовое молчание; гробовая тишина ҡәбер тынлығы ♦ гробовой голос йәмһеҙ ҡалын тауыш
ГРОБОВЩИК м табут яһаусы
ГРОГ м грог (араҡым йәки ромга шәкәрле һыу ҡатнаштырып әҙерләнгән ҡаты эсемлек)
ГРОЗА ж 1. йәшен; дождь с грозой йәшенле ямғыр 2. кого-чего; перен. дәһшәт (ҡурҡыныс) һалыусы
ГРОЗДЬ ж тәлгәш; гроздь ягод еләк тәлгәше
ГРОЗИТЬ несов. 1. кому и без доп. (угрожать ) янау, ҡурҡытыу 2. кому-чему (делать угрожающий жест) янау; грозить пальцем бармаҡ янау 3. (заключать в себе угрозу) -рға/-ргә тороу, ҡурҡыныс тыуҙырыу; скала грозит обвалом ҡая емерелергә тора; циклон грозит наводнением циклон һыу ташыу ҡурҡынысы тыуҙыра 4. кому-чему (предстоять — о несчастье ) ҡурҡыныс алдында тороу, янау; ему грозит опасность уға ҡурҡыныс янай
ГРОЗИТЬСЯ несов.; разг. см. грозить 1, 2
грозный, -ая, -ое 1. дәһшәтле, ҡурҡыныс; грозный враг дәһшәтле дошман; грозное оружие дәһшәтле ҡорал; грозная сила дәһшәтле көс 2. (содержащий в себе угрозу) ҡаты, уҫал; грозный вид уҫал ҡиәфәт; грозный окрик ҡаты екереү 3. разг. (суровый) уҫал, рәхимһеҙ; грозный муж уҫал ир
ГРОЗОВОЙ, -ая, -ое 1. йәшен(ле) ...ы; грозовой дождь йәшенле ямғыр; грозовые облака йәшен болоттары 2. йәшенле, йәшенле-ямғырлы; грозовое лето йәшенле-ямғырлы йәй
ГРОМ м 1. күкрәү, күк күкрәү; раскаты грома күк күкрәү тауыштары 2. (сильный шум) гөрһөлдәү, ҡаты шартлау, көслө (шау); гром аплодисментов көслө алҡыштар; гром пушек туптар гөрһөлдәүе ♦ (как) гром среди ясного неба аяҙ көндө йәшен һуҡҡан кеүек; как громом поразить йәшен (башҡа) һуҡҡан кеүек итеү; метать громы и молнии ауыҙҙан ут сәсеү (яуҙырыу), ҡаты тиргәү; пока гром не грянет килеп терәлмәйенсә
ГРОМАДА ж ғәйәт (бик) ҙур нәмә (ҡоролма, тауҙар һ. б.); громады гор бик ҙур тауҙар
ГРОМАДИНА ж; разг. бик ҙур нәмә громадный, -ая, -ое бик ҙур, ғәйәт ҙур; громадный город ғәйәт ҙур ҡала; громадный успех бик ҙур уңыш
251
ГРОМИЛА м; разг. 1. талаусы, бур (йоҙаҡ, ишек ватып инецсе) 2. талаусы, ҡыйратыусы, баҫҡынсы; фашистские громилы фашист баҫҡынсылары 3. уҫлаптай әҙәм
ГРОМИТЬ несов. кого-что 1. ватыу, емереү, ҡыйратыу, тар-мар итеү; громить врага дошманды тар-мар итеү 2. перен., разг. (обличать) тетеп ташлау, тетмәһен тетеү; громить критиков тәнҡитселәрҙе тетеп ташлау
ГРОМКИЙ, -ая, -ое 1. көслө, ҡаты, ҡысҡырып, яңғырауыҡлы; громкий голос көслө тауыш; громкий разговор ҡысҡырып һөйләшеү 2. данлыҡлы, шаулы; громкое имя данлыҡлы исем; громкий процесс шаулы процесс 3. перен. (напыщенный) ҡабарынҡы, яңғырауыҡлы; громкие слова яңғырауыҡлы һүҙҙәр
ГРОМКОГОВОРИТЕЛЬ м репродуктор
ГРОМКОГОЛОСЫЙ, -ая, -ое көслө тауышлы; громкоголосый человек көслө тауышлы кеше
ГРОМОВОЙ и ГРОМОВЫЙ, -ая, -ое 1. күк күкрәү ...ы; громовые раскаты күк күкрәү тауыштары 2. перен. бик ҡаты, ҡолаҡ тондорғос; громовой голос ҡолаҡ тондорғос тауыш 3. перен. (сокрушительный) емергес; громовой ответ емергес яуап
ГРОМОГЛАСНЫЙ, -ая, -ое 1. бөтә кеше ишетерлек, бик көслө (тауышҡа, йырлауга һ. б. ҡарата); громогласное заявление бөтә кеше ишетерлек белдереү 2. көслө тауышлы; громогласный человек көслө тауышлы кеше
ГРОМОЗДИТЬ несов. что 1. (өҫтө-өҫтөнә) өйөү; громоздить ящики йәшниктәрҙе өҫтө-өҫтөнә өйөү 2. перен., разг. тултырыу, туплау, өйөү; громоздить одну цитату на другую цитата өҫтөнә цитата өйөү
ГРОМОЗДИТЬСЯ несов. өҫтө-өҫтөнән күренеү (өйөлөү), өйөлөшөү; вдали громоздились скалы алыҫта ҡаялар өҫтө-өҫтөнән күренеп тора
ГРОМОЗДКИЙ, -ая, -ое ҙур күләмле, ауыр; громоздкие вещи ҙур һәм ауыр әйберҙәр
ГРОМООТВОД м йәшен ҡайтарғыс
ГРОМОПОДОБНЫЙ, -ая, -ое күк күкрәгәндәй, күк күкрәгән кеүек; громоподобный голос күк күкрәгән кеүек тауыш
ГРОМЫХАНЬЕ с см. громыхать
ГРОМЫХАТЬ несов.; разг. дөбөрләү, дыңғырлау, дөбөр-шатыр килеү, дөбөр-дөбөр килеү; (о громе) гөрһөлдәү, күкрәү
ГРОМЫХНУТЬ сов. дөбөрләп, гөрһөлдәп ҡуйыу
ГРОССМЕЙСТЕР м гроссмейстер; турнир гроссмейстеров гроссмейстерҙар турниры
ГРОССМЕЙСТЕРСКИЙ, -ая, -ое гроссмейстер ...ы; гроссмейстерское звание гроссмейстер исеме
ГРОТ м тау ҡыуышы, мәғәрә
ГРОТЕСК м гротеск, арттырып ебәреү (1. әҙәбиәттә, сәнгәттә тормош кцренешен гә-
грифельная плита грифель плита ♦ грифельный сланец грифель һәүерташы
ГРОБ м 1. табут 2. в знач. сказ.; прост. һәләкәт, бөттө ♦ в гроб вогнать ҡәбергә тығыу; до гроба үлгәнсе; смотреть (глядеть) в гроб үлем алдында тороу; стоять одной ногой в гробу бер аяҡ ерҙә, икенсеһе гүрҙә булыу; хоть в гроб ложИсь ятып үлергә генә ҡалды (шул тиклем ауыр хәл)
ГРОБНИЦА ж төрбә, кәшәнә; возводить гробнИцу төрбә ҡуйыу
ГРОБОВОЙ, -ая, -ое табут ...ы; гробовая крышка табут ҡапҡасы; гробовое молчание; гробовая тишина ҡәбер тынлығы ♦ гробовой голос йәмһеҙ ҡалын тауыш
ГРОБОВЩИК м табут яһаусы
ГРОГ м грог (араҡым йәки ромга шәкәрле һыу ҡатнаштырып әҙерләнгән ҡаты эсемлек)
ГРОЗА ж 1. йәшен; дождь с грозой йәшенле ямғыр 2. кого-чего; перен. дәһшәт (ҡурҡыныс) һалыусы
ГРОЗДЬ ж тәлгәш; гроздь ягод еләк тәлгәше
ГРОЗИТЬ несов. 1. кому и без доп. (угрожать ) янау, ҡурҡытыу 2. кому-чему (делать угрожающий жест) янау; грозить пальцем бармаҡ янау 3. (заключать в себе угрозу) -рға/-ргә тороу, ҡурҡыныс тыуҙырыу; скала грозит обвалом ҡая емерелергә тора; циклон грозит наводнением циклон һыу ташыу ҡурҡынысы тыуҙыра 4. кому-чему (предстоять — о несчастье ) ҡурҡыныс алдында тороу, янау; ему грозит опасность уға ҡурҡыныс янай
ГРОЗИТЬСЯ несов.; разг. см. грозить 1, 2
грозный, -ая, -ое 1. дәһшәтле, ҡурҡыныс; грозный враг дәһшәтле дошман; грозное оружие дәһшәтле ҡорал; грозная сила дәһшәтле көс 2. (содержащий в себе угрозу) ҡаты, уҫал; грозный вид уҫал ҡиәфәт; грозный окрик ҡаты екереү 3. разг. (суровый) уҫал, рәхимһеҙ; грозный муж уҫал ир
ГРОЗОВОЙ, -ая, -ое 1. йәшен(ле) ...ы; грозовой дождь йәшенле ямғыр; грозовые облака йәшен болоттары 2. йәшенле, йәшенле-ямғырлы; грозовое лето йәшенле-ямғырлы йәй
ГРОМ м 1. күкрәү, күк күкрәү; раскаты грома күк күкрәү тауыштары 2. (сильный шум) гөрһөлдәү, ҡаты шартлау, көслө (шау); гром аплодисментов көслө алҡыштар; гром пушек туптар гөрһөлдәүе ♦ (как) гром среди ясного неба аяҙ көндө йәшен һуҡҡан кеүек; как громом поразить йәшен (башҡа) һуҡҡан кеүек итеү; метать громы и молнии ауыҙҙан ут сәсеү (яуҙырыу), ҡаты тиргәү; пока гром не грянет килеп терәлмәйенсә
ГРОМАДА ж ғәйәт (бик) ҙур нәмә (ҡоролма, тауҙар һ. б.); громады гор бик ҙур тауҙар
ГРОМАДИНА ж; разг. бик ҙур нәмә громадный, -ая, -ое бик ҙур, ғәйәт ҙур; громадный город ғәйәт ҙур ҡала; громадный успех бик ҙур уңыш
251
ГРОМИЛА м; разг. 1. талаусы, бур (йоҙаҡ, ишек ватып инецсе) 2. талаусы, ҡыйратыусы, баҫҡынсы; фашистские громилы фашист баҫҡынсылары 3. уҫлаптай әҙәм
ГРОМИТЬ несов. кого-что 1. ватыу, емереү, ҡыйратыу, тар-мар итеү; громить врага дошманды тар-мар итеү 2. перен., разг. (обличать) тетеп ташлау, тетмәһен тетеү; громить критиков тәнҡитселәрҙе тетеп ташлау
ГРОМКИЙ, -ая, -ое 1. көслө, ҡаты, ҡысҡырып, яңғырауыҡлы; громкий голос көслө тауыш; громкий разговор ҡысҡырып һөйләшеү 2. данлыҡлы, шаулы; громкое имя данлыҡлы исем; громкий процесс шаулы процесс 3. перен. (напыщенный) ҡабарынҡы, яңғырауыҡлы; громкие слова яңғырауыҡлы һүҙҙәр
ГРОМКОГОВОРИТЕЛЬ м репродуктор
ГРОМКОГОЛОСЫЙ, -ая, -ое көслө тауышлы; громкоголосый человек көслө тауышлы кеше
ГРОМОВОЙ и ГРОМОВЫЙ, -ая, -ое 1. күк күкрәү ...ы; громовые раскаты күк күкрәү тауыштары 2. перен. бик ҡаты, ҡолаҡ тондорғос; громовой голос ҡолаҡ тондорғос тауыш 3. перен. (сокрушительный) емергес; громовой ответ емергес яуап
ГРОМОГЛАСНЫЙ, -ая, -ое 1. бөтә кеше ишетерлек, бик көслө (тауышҡа, йырлауга һ. б. ҡарата); громогласное заявление бөтә кеше ишетерлек белдереү 2. көслө тауышлы; громогласный человек көслө тауышлы кеше
ГРОМОЗДИТЬ несов. что 1. (өҫтө-өҫтөнә) өйөү; громоздить ящики йәшниктәрҙе өҫтө-өҫтөнә өйөү 2. перен., разг. тултырыу, туплау, өйөү; громоздить одну цитату на другую цитата өҫтөнә цитата өйөү
ГРОМОЗДИТЬСЯ несов. өҫтө-өҫтөнән күренеү (өйөлөү), өйөлөшөү; вдали громоздились скалы алыҫта ҡаялар өҫтө-өҫтөнән күренеп тора
ГРОМОЗДКИЙ, -ая, -ое ҙур күләмле, ауыр; громоздкие вещи ҙур һәм ауыр әйберҙәр
ГРОМООТВОД м йәшен ҡайтарғыс
ГРОМОПОДОБНЫЙ, -ая, -ое күк күкрәгәндәй, күк күкрәгән кеүек; громоподобный голос күк күкрәгән кеүек тауыш
ГРОМЫХАНЬЕ с см. громыхать
ГРОМЫХАТЬ несов.; разг. дөбөрләү, дыңғырлау, дөбөр-шатыр килеү, дөбөр-дөбөр килеү; (о громе) гөрһөлдәү, күкрәү
ГРОМЫХНУТЬ сов. дөбөрләп, гөрһөлдәп ҡуйыу
ГРОССМЕЙСТЕР м гроссмейстер; турнир гроссмейстеров гроссмейстерҙар турниры
ГРОССМЕЙСТЕРСКИЙ, -ая, -ое гроссмейстер ...ы; гроссмейстерское звание гроссмейстер исеме
ГРОТ м тау ҡыуышы, мәғәрә
ГРОТЕСК м гротеск, арттырып ебәреү (1. әҙәбиәттә, сәнгәттә тормош кцренешен гә-