Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 252
Поиск по словарям
ГРОТЕСКНЫЙ
ҙәттән тыш арттырып кцрһәтецгә ҡоролман алым һәм ошо алым менән ижад ителгән әҫәр 2. типогр. бер тигеҙ ҡалынлыҡтамы шрифтыц атамаһы)
гротескный, -ая, -ое гротеск ...ы, самаһыҙ ҡабартып (арттырып) күрһәтелгән; гротескный стиль гротеск стиле
гротЕсковый, -ая, -ое гротесклы, ҡабарынҡы, арттырылған; гротесковая трактовка образа образды самаһыҙ ҡабарынҡы трактовкалау
ГРОХАТЬ несов. см. грохнуть
ГРОХАТЬСЯ несов. см. грохнуться
ГРОХНУТЬ сов. 1. разг. (издать грохот) гөрҫ (тарҫ, дөп) итеү 2. что; разг. шап (дөп, гөрҫ) иттереү; грохнуть вязанку дров на пол утын бәйләмен иҙәнгә дөп иттереү
ГРОХНУТЬСЯ сов.; разг. гөрҫ (дөп) итеп йығылыу; грохнуться на пол иҙәнгә гөрҫ итеп йығылыу
ГРОХОТ I м гөрһөлдәү, дөбөрләү; грохот пушек туптар гөрһөлдәүе
ГРОХОТ II м; тех. эре иләк (орлоҡ, ҡом, ваҡ таш, иләцҙә ҡулланыла)
ГРОХОТАНЬЕ с см. грохотать
ГРОХОТАТЬ несов. дабырлау, тарһылдау, дөбөрләү, гөрһөлдәү; грохочут пушки туптар гөрһөлдәй
ГРОШ м 1. уст. ярты тин (аҡса) 2. только мн. гроши; разг. бик аҙ аҡса (хаҡ) 3. грош (Польшала һәм Австрияла бер тинлек аҡса) ♦ грош цена хаҡы бер тин; гроша медного (ломаного) не стоит һуҡыр бер тин дә тормай; ни гроша нет бер тин дә юҡ; ни в грош не ставить кого-что һанға һуҡмау, бар тип тә белмәү
ГРОШОВЫЙ, -ая, -ое разг. 1. бик арзанлы; грошовая цена бик арзан хаҡ 2. перен. ваҡ-төйәк, юҡ хөкөмөндәге; грошовые расчёты ваҡ-төйәк иҫәп-хисап
грубеть несов. 1. ҡытыршыланыу; кожа грубеет тире ҡытыршылана 2. (о голосе) ҡалынайыу 3. (становиться неделикатным) тупаҫланыу
ГРУБИТЬ несов. кому тупаҫ һүҙ әйтеү
ГРУБИЯН м; разг. тупаҫ (төрпө) ир-ат; грубиянка ж; разг. тупаҫ (төрпө) ҡатын-ҡыҙ
ГРУБИЯНИТЬ несов.; разг. тупаҫлыҡ эшләү
ГРУБОСТЬ ж 1. тупаҫлыҡ; грубость обращения мөғәмәләләге тупаҫлыҡ 2. тупаҫ һүҙ, тупаҫлыҡ; говорить грубости тупаҫ һүҙҙәр әйтеү; допустить грубость в игре уйында тупаҫлыҡтар ебәреү
ГРУБОШЁРСТНЫЙ, -ая, -ое 1. шырт (ҡаты) йөнлө; грубошёрстные породы овец шырт йөнлө һарыҡтар тоҡомо 2. шырт (ҡаты) йөндән эшләнгән (һуғылған); грубошёрстная ткань шырт йөндән һуғылған туҡыма
грУбый, -ая, -ое 1. в разн. знач. тупаҫ; грубая обувь тупаҫ аяҡ кейеме; грубый голос тупаҫ тауыш; грубый человек тупаҫ кеше; грубое обращение тупаҫ мөғәмәлә; грубый ответ тупаҫ яуап; грубая ошибка тупаҫ хата; грубое нарушение дисциплины тәртипте тупаҫ боҙоу 2. (жёсткий) ҡаты, шырт, тупаҫ; грубая кожа тупаҫ күн; грубая шерсть шырт йөн 3. перен. тупаҫ; грубый обман тупаҫ алдау; грубая работа тупаҫ эш ♦ грубые корма с. -х. тупаҫ (ҡоро) аҙыҡтар (һалам, бесән, кәбәк һ. б.); грубая пища тупаҫ ашамлыҡ (составы клетчаткама бай аҙыҡ )
ГРУДА ж (ҙур) өйөм, күс; груда камней таш өйөмө; груда развалин емереклектәр өйөмө
грудАстый, -ая, -ое прост. 1. киң күкрәкле 2. ҡалҡыу күкрәкле
ГРУДИНА ж 1. анат. күкрәк һөйәге 2. см. грудинка
ГРУДИНКА ж түш ите
ГРУДИТЬСЯ и ГРУДИТЬСЯ несов.; разг. 1. тупланыу, йыйылышыу; грачи начали грудиться ҡара ҡарғалар туплана башланы 2. (толпиться — о людях) өймәкләшеү, өйөлөшөү
ГРУДНИЦА ж; разг. имсәк биҙе шешеү
груднОй, -ая, -ое 1. күкрәк ...ы, түш ...ы; грудная клетка күкрәк ситлеге; грудная полость күкрәк ҡыуышлығы 2. имсәк; грудной ребёнок имсәк бала; в грудном возрасте имсәк йәшендә ♦ грудной голос күкрәктән сыҡҡан тауыш
ГРУДОБРЮШНЫЙ: грудобрюшная преграда анат. күкрәк шаршауы, диафрагма
ГРУДЬ ж 1. күкрәк, түш; широкая грудь киң күкрәк; выпятить грудь түш киреү; дышать полной грудью күкрәк тултырып тын алыу 2. анат. (женская) имсәк; кормить грудью имсәк имеҙеү; отнять от груди имсәктән айырыу 3. (у рубашки, платья) түш; застегнуть грудь рубашки күлдәктең түшен эләктереү ♦ стоять (стать, встать) грудью күкрәк киреп, ҡаршы тороу (яҡлау)
ГРУЖЕНИЕ с см. грузить
ГРУЖЕННЫЙ и ГРУЖЁННЫЙ, -ая, -ое прич. от грузить
ГРУЖЁНЫЙ, -ая, -ое йөк тейәлгән, йөклө; гружёные вагоны йөк тейәлгән вагондар
ГРУЗ м 1. ауырлыҡ, ауыр нәмә 2. йөк; вагоны с грузом йөк тейәлгән вагондар
ГРУЗДЬ м гөрөздә; собирать грузди гөрөздә йыйыу; солить грузди гөрөздә тоҙлау
ГРУЗИЛО с; рыб. батырғыс
ГРУЗИНСКИЙ, -ая, -ое грузин...ы, Грузия ...ы; грузинский язык грузин теле; грузинское искусство Грузия сәнғәте ♦ грузинский чай грузин сәйе
ГРУЗИНЫ мн. грузиндар, грузин халҡы // ед. грузин м грузин ир-аты; грузинка ж грузин ҡатын-ҡыҙы
252
ҙәттән тыш арттырып кцрһәтецгә ҡоролман алым һәм ошо алым менән ижад ителгән әҫәр 2. типогр. бер тигеҙ ҡалынлыҡтамы шрифтыц атамаһы)
гротескный, -ая, -ое гротеск ...ы, самаһыҙ ҡабартып (арттырып) күрһәтелгән; гротескный стиль гротеск стиле
гротЕсковый, -ая, -ое гротесклы, ҡабарынҡы, арттырылған; гротесковая трактовка образа образды самаһыҙ ҡабарынҡы трактовкалау
ГРОХАТЬ несов. см. грохнуть
ГРОХАТЬСЯ несов. см. грохнуться
ГРОХНУТЬ сов. 1. разг. (издать грохот) гөрҫ (тарҫ, дөп) итеү 2. что; разг. шап (дөп, гөрҫ) иттереү; грохнуть вязанку дров на пол утын бәйләмен иҙәнгә дөп иттереү
ГРОХНУТЬСЯ сов.; разг. гөрҫ (дөп) итеп йығылыу; грохнуться на пол иҙәнгә гөрҫ итеп йығылыу
ГРОХОТ I м гөрһөлдәү, дөбөрләү; грохот пушек туптар гөрһөлдәүе
ГРОХОТ II м; тех. эре иләк (орлоҡ, ҡом, ваҡ таш, иләцҙә ҡулланыла)
ГРОХОТАНЬЕ с см. грохотать
ГРОХОТАТЬ несов. дабырлау, тарһылдау, дөбөрләү, гөрһөлдәү; грохочут пушки туптар гөрһөлдәй
ГРОШ м 1. уст. ярты тин (аҡса) 2. только мн. гроши; разг. бик аҙ аҡса (хаҡ) 3. грош (Польшала һәм Австрияла бер тинлек аҡса) ♦ грош цена хаҡы бер тин; гроша медного (ломаного) не стоит һуҡыр бер тин дә тормай; ни гроша нет бер тин дә юҡ; ни в грош не ставить кого-что һанға һуҡмау, бар тип тә белмәү
ГРОШОВЫЙ, -ая, -ое разг. 1. бик арзанлы; грошовая цена бик арзан хаҡ 2. перен. ваҡ-төйәк, юҡ хөкөмөндәге; грошовые расчёты ваҡ-төйәк иҫәп-хисап
грубеть несов. 1. ҡытыршыланыу; кожа грубеет тире ҡытыршылана 2. (о голосе) ҡалынайыу 3. (становиться неделикатным) тупаҫланыу
ГРУБИТЬ несов. кому тупаҫ һүҙ әйтеү
ГРУБИЯН м; разг. тупаҫ (төрпө) ир-ат; грубиянка ж; разг. тупаҫ (төрпө) ҡатын-ҡыҙ
ГРУБИЯНИТЬ несов.; разг. тупаҫлыҡ эшләү
ГРУБОСТЬ ж 1. тупаҫлыҡ; грубость обращения мөғәмәләләге тупаҫлыҡ 2. тупаҫ һүҙ, тупаҫлыҡ; говорить грубости тупаҫ һүҙҙәр әйтеү; допустить грубость в игре уйында тупаҫлыҡтар ебәреү
ГРУБОШЁРСТНЫЙ, -ая, -ое 1. шырт (ҡаты) йөнлө; грубошёрстные породы овец шырт йөнлө һарыҡтар тоҡомо 2. шырт (ҡаты) йөндән эшләнгән (һуғылған); грубошёрстная ткань шырт йөндән һуғылған туҡыма
грУбый, -ая, -ое 1. в разн. знач. тупаҫ; грубая обувь тупаҫ аяҡ кейеме; грубый голос тупаҫ тауыш; грубый человек тупаҫ кеше; грубое обращение тупаҫ мөғәмәлә; грубый ответ тупаҫ яуап; грубая ошибка тупаҫ хата; грубое нарушение дисциплины тәртипте тупаҫ боҙоу 2. (жёсткий) ҡаты, шырт, тупаҫ; грубая кожа тупаҫ күн; грубая шерсть шырт йөн 3. перен. тупаҫ; грубый обман тупаҫ алдау; грубая работа тупаҫ эш ♦ грубые корма с. -х. тупаҫ (ҡоро) аҙыҡтар (һалам, бесән, кәбәк һ. б.); грубая пища тупаҫ ашамлыҡ (составы клетчаткама бай аҙыҡ )
ГРУДА ж (ҙур) өйөм, күс; груда камней таш өйөмө; груда развалин емереклектәр өйөмө
грудАстый, -ая, -ое прост. 1. киң күкрәкле 2. ҡалҡыу күкрәкле
ГРУДИНА ж 1. анат. күкрәк һөйәге 2. см. грудинка
ГРУДИНКА ж түш ите
ГРУДИТЬСЯ и ГРУДИТЬСЯ несов.; разг. 1. тупланыу, йыйылышыу; грачи начали грудиться ҡара ҡарғалар туплана башланы 2. (толпиться — о людях) өймәкләшеү, өйөлөшөү
ГРУДНИЦА ж; разг. имсәк биҙе шешеү
груднОй, -ая, -ое 1. күкрәк ...ы, түш ...ы; грудная клетка күкрәк ситлеге; грудная полость күкрәк ҡыуышлығы 2. имсәк; грудной ребёнок имсәк бала; в грудном возрасте имсәк йәшендә ♦ грудной голос күкрәктән сыҡҡан тауыш
ГРУДОБРЮШНЫЙ: грудобрюшная преграда анат. күкрәк шаршауы, диафрагма
ГРУДЬ ж 1. күкрәк, түш; широкая грудь киң күкрәк; выпятить грудь түш киреү; дышать полной грудью күкрәк тултырып тын алыу 2. анат. (женская) имсәк; кормить грудью имсәк имеҙеү; отнять от груди имсәктән айырыу 3. (у рубашки, платья) түш; застегнуть грудь рубашки күлдәктең түшен эләктереү ♦ стоять (стать, встать) грудью күкрәк киреп, ҡаршы тороу (яҡлау)
ГРУЖЕНИЕ с см. грузить
ГРУЖЕННЫЙ и ГРУЖЁННЫЙ, -ая, -ое прич. от грузить
ГРУЖЁНЫЙ, -ая, -ое йөк тейәлгән, йөклө; гружёные вагоны йөк тейәлгән вагондар
ГРУЗ м 1. ауырлыҡ, ауыр нәмә 2. йөк; вагоны с грузом йөк тейәлгән вагондар
ГРУЗДЬ м гөрөздә; собирать грузди гөрөздә йыйыу; солить грузди гөрөздә тоҙлау
ГРУЗИЛО с; рыб. батырғыс
ГРУЗИНСКИЙ, -ая, -ое грузин...ы, Грузия ...ы; грузинский язык грузин теле; грузинское искусство Грузия сәнғәте ♦ грузинский чай грузин сәйе
ГРУЗИНЫ мн. грузиндар, грузин халҡы // ед. грузин м грузин ир-аты; грузинка ж грузин ҡатын-ҡыҙы
252