Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 428
Поиск по словарям
ИСКАТЕЛЬНЫЙ
эҙләгесе ♦ искатель приключений: 1) мажаралар эҙләүсе; 2) сәйәхәтсе, донъя ҡыҙырыусы
ИСКАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ялағайланыулы, ялағай, ярарға тырышыусан; искательный взгляд ялағай ҡараш
ИСКАТЬ несов. кого-что, чего эҙләнеү, эҙләү; искать брод кисеү эҙләү; искать золото алтын эҙләү; искать защиты яҡлау эҙләү; искать справедливость ғәҙеллек эҙләү ♦ искать вчерашний день бушҡа ваҡыт уҙғарыу, юҡты эҙләү; искать глазами кого-что күҙ менән эҙләү, күрергә тырышыу; ищи ветра в поле см. ветер
ИС... приставка см. из...
ИСКЛЕВАТЬ сов. кого-что 1. суҡып бөтөрөү, талау 2. сүпләү, сүпләп бөтөрөү; исклевать всё зерно бөтә ашлыҡты сүпләп бөтөрөү
ИСКЛЮЧАТЬ несов. 1. см. исключить 2. что (устранять, не допускать возможности чего-л.) юҡҡа сығарыу
ИСКЛЮЧАЯ 1. деепр. от исключать 2. предлог с род. п. (кроме, за исключением) башҡа; исключая меня минән башҡа
ИСКЛЮЧЕНИЕ с 1. см. исключить — исключать; исключение из школы мәктәптән сығарыу 2. айырма, ситләшеү, айырымлыҡ, ташлама, үҙенә башҡа булыу; в виде исключения ташлама яһап, ҡағиҙәнән ситләшеп; делать исключение ташлама яһау; все без исключения береһе лә ҡалмай, бөтәһе лә ♦ за исключением кого-чего иҫәпкә алмағанда
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНО 1. нареч. иҫ киткес, ғәжәп, айырыуса, бигерәк; исключительно вкусное блюдо иҫ киткес тәмле аш 2. в знач. частицы (только, лишь) фәҡәт, бары, тик, ғына; премию получили исключительно передовики бүләкте алдынғылар ғына алды
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНОСТЬ ж 1. үҙенсәлекле булыу, айырымлыҡ; исключительность явления күренештең үҙенсәлекле булыуы 2. (обособленность , замкнутость) үҙенә бер төрлөрәк, үҙенә генә хас
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. үҙенә бер айырым, башҡа булған; исключительные законы үҙенә бер айырым ҡанундар 2. ғәҙәттән тыш, үҙенә бер башҡа, айырата; исключительный случай ғәҙәттән тыш ваҡиға; с исключительной сноровкой айырата бер таҫыллыҡ менән 3. бик яҡшы, бик шәп, иҫ киткес; товар исключительного качества бик шәп сифатлы тауар
ИСКЛЮЧИТЬ сов. кого-что сығарыу, төшөрөү; исключить из списков исемлектәрҙән төшөрөү; исключить из школы мәктәптән сығарыу
ИСКОВЕРКАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от исковеркать 2. прил. ватылған, боҙолған, эштән сыҡҡан; исковерканные машины эштән сыҡҡан машиналар
ИСКОВЕРКАТЬ сов. 1. что (сломать, испортить ) эштән сығарыу, ватыу; исковеркать машину машинаны ватыу 2. кого-что; перен. боҙоу, боҙоп бөтөрөү; исковеркать мысль фекерҙе боҙоу
ИСКОВОЙ, -ая, -ое дәғүә ...ы; исковое заявление дәғүә ғаризаһы
ИСКОЛЕСИТЬ сов. что; разг. йөрөп сығыу (бөтөрөү); исколесить всю область бөтә өлкәне йөрөп сығыу
ИСКОЛОТИТЬ сов.; разг. 1. кого туҡмау, туҡмап ташлау 2. что ватып (емереп, боҙоп) бөтөрөү; исколотить стены гвоздями ҡаҙаҡ ҡағып стенаны боҙоп бөтөрөү
ИСКОЛОТЬ сов. кого-что сәнскеләп (тишкеләп) бөтөрөү; исколоть пальцы иголкой бармаҡтарҙы энә менән сәнскеләп бөтөрөү
ИСКОЛОТЬСЯ сов. сәнселеү, сәнселеп яраланыу, сәнселеп (тишкеләнеп) бөтөү
ИСКОМЫЙ, -ая, -ое 1. (требуемый, нужный ) эҙләнә (асыҡлана) торған, асыҡланырға тейеш булған 2. мат. эҙләнә торған, эҙләнгән; искомая величина эҙләнә торған дәүмәл
ИСКОНИ нареч. борон-борондан, бик күптән, элек-электән; этот порядок существовал искони был тәртип борон-борондан йәшәп килгән
ИСКОННЫЙ, -ая, -ое боронғо, күптәнге, күптәнән, борондан; исконный житель борондан йәшәгән кеше
ИСКОПАЕМЫЙ, -ая, -ое 1. ҡаҙылма; ископаемое богатство ҡаҙылма байлыҡ; ископаемый минерал ҡаҙылма минерал 2. геол. ҡаҙылдыҡ, ҡаҙылмаларҙа табыла торған; ископаемые животные ҡаҙылдыҡ хайуандар; ископаемые растения ҡаҙылдыҡ үҫемлектәр 3. в знач. сущ. ископаемое с ҡаҙылма, ҡаҙылдыҡ ♦ полезные ископаемые файҙалы ҡаҙылмалар
ИСКОПАТЬ сов. что ҡаҙып бөтөрөү (ташлау); он ископал весь двор ул ишек алдын ҡаҙып бөтөргән
ИСКОРЕНЕНИЕ с см. искоренить — искоренять
ИСКОРЕНИТЬ сов. что бөтөрөү, юҡҡа сығарыу, тамырын ҡоротоу; искоренить недостатки етешһеҙлектәрҙең тамырын ҡоротоу
ИСКОРЕНИТЬСЯ сов. бөтөү, юҡҡа сығыу, тамыры ҡороу
ИСКОРЕНЯТЬ несов. см. искоренить
ИСКОРЕНЯТЬСЯ несов. 1. см. искорениться 2. страд. от искоренять
ИСКОСА нареч. ҡырын-ҡырын ғына, аҫтан, ҡырын, күҙ сите (ҡырыйы) менән генә; искоса поглядывать күҙ сите менән генә ҡарап ҡуйыу
ИСКРА ж 1. осҡон, сатҡы; электрическая искра электр сатҡыһы 2. ынйылай бөртөк; искры снега ынйылай ҡар бөртөктәре 3. ялтырауыҡ, төрткө; материя с искрой ялтырауыҡлы
428
эҙләгесе ♦ искатель приключений: 1) мажаралар эҙләүсе; 2) сәйәхәтсе, донъя ҡыҙырыусы
ИСКАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ялағайланыулы, ялағай, ярарға тырышыусан; искательный взгляд ялағай ҡараш
ИСКАТЬ несов. кого-что, чего эҙләнеү, эҙләү; искать брод кисеү эҙләү; искать золото алтын эҙләү; искать защиты яҡлау эҙләү; искать справедливость ғәҙеллек эҙләү ♦ искать вчерашний день бушҡа ваҡыт уҙғарыу, юҡты эҙләү; искать глазами кого-что күҙ менән эҙләү, күрергә тырышыу; ищи ветра в поле см. ветер
ИС... приставка см. из...
ИСКЛЕВАТЬ сов. кого-что 1. суҡып бөтөрөү, талау 2. сүпләү, сүпләп бөтөрөү; исклевать всё зерно бөтә ашлыҡты сүпләп бөтөрөү
ИСКЛЮЧАТЬ несов. 1. см. исключить 2. что (устранять, не допускать возможности чего-л.) юҡҡа сығарыу
ИСКЛЮЧАЯ 1. деепр. от исключать 2. предлог с род. п. (кроме, за исключением) башҡа; исключая меня минән башҡа
ИСКЛЮЧЕНИЕ с 1. см. исключить — исключать; исключение из школы мәктәптән сығарыу 2. айырма, ситләшеү, айырымлыҡ, ташлама, үҙенә башҡа булыу; в виде исключения ташлама яһап, ҡағиҙәнән ситләшеп; делать исключение ташлама яһау; все без исключения береһе лә ҡалмай, бөтәһе лә ♦ за исключением кого-чего иҫәпкә алмағанда
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНО 1. нареч. иҫ киткес, ғәжәп, айырыуса, бигерәк; исключительно вкусное блюдо иҫ киткес тәмле аш 2. в знач. частицы (только, лишь) фәҡәт, бары, тик, ғына; премию получили исключительно передовики бүләкте алдынғылар ғына алды
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНОСТЬ ж 1. үҙенсәлекле булыу, айырымлыҡ; исключительность явления күренештең үҙенсәлекле булыуы 2. (обособленность , замкнутость) үҙенә бер төрлөрәк, үҙенә генә хас
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. үҙенә бер айырым, башҡа булған; исключительные законы үҙенә бер айырым ҡанундар 2. ғәҙәттән тыш, үҙенә бер башҡа, айырата; исключительный случай ғәҙәттән тыш ваҡиға; с исключительной сноровкой айырата бер таҫыллыҡ менән 3. бик яҡшы, бик шәп, иҫ киткес; товар исключительного качества бик шәп сифатлы тауар
ИСКЛЮЧИТЬ сов. кого-что сығарыу, төшөрөү; исключить из списков исемлектәрҙән төшөрөү; исключить из школы мәктәптән сығарыу
ИСКОВЕРКАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от исковеркать 2. прил. ватылған, боҙолған, эштән сыҡҡан; исковерканные машины эштән сыҡҡан машиналар
ИСКОВЕРКАТЬ сов. 1. что (сломать, испортить ) эштән сығарыу, ватыу; исковеркать машину машинаны ватыу 2. кого-что; перен. боҙоу, боҙоп бөтөрөү; исковеркать мысль фекерҙе боҙоу
ИСКОВОЙ, -ая, -ое дәғүә ...ы; исковое заявление дәғүә ғаризаһы
ИСКОЛЕСИТЬ сов. что; разг. йөрөп сығыу (бөтөрөү); исколесить всю область бөтә өлкәне йөрөп сығыу
ИСКОЛОТИТЬ сов.; разг. 1. кого туҡмау, туҡмап ташлау 2. что ватып (емереп, боҙоп) бөтөрөү; исколотить стены гвоздями ҡаҙаҡ ҡағып стенаны боҙоп бөтөрөү
ИСКОЛОТЬ сов. кого-что сәнскеләп (тишкеләп) бөтөрөү; исколоть пальцы иголкой бармаҡтарҙы энә менән сәнскеләп бөтөрөү
ИСКОЛОТЬСЯ сов. сәнселеү, сәнселеп яраланыу, сәнселеп (тишкеләнеп) бөтөү
ИСКОМЫЙ, -ая, -ое 1. (требуемый, нужный ) эҙләнә (асыҡлана) торған, асыҡланырға тейеш булған 2. мат. эҙләнә торған, эҙләнгән; искомая величина эҙләнә торған дәүмәл
ИСКОНИ нареч. борон-борондан, бик күптән, элек-электән; этот порядок существовал искони был тәртип борон-борондан йәшәп килгән
ИСКОННЫЙ, -ая, -ое боронғо, күптәнге, күптәнән, борондан; исконный житель борондан йәшәгән кеше
ИСКОПАЕМЫЙ, -ая, -ое 1. ҡаҙылма; ископаемое богатство ҡаҙылма байлыҡ; ископаемый минерал ҡаҙылма минерал 2. геол. ҡаҙылдыҡ, ҡаҙылмаларҙа табыла торған; ископаемые животные ҡаҙылдыҡ хайуандар; ископаемые растения ҡаҙылдыҡ үҫемлектәр 3. в знач. сущ. ископаемое с ҡаҙылма, ҡаҙылдыҡ ♦ полезные ископаемые файҙалы ҡаҙылмалар
ИСКОПАТЬ сов. что ҡаҙып бөтөрөү (ташлау); он ископал весь двор ул ишек алдын ҡаҙып бөтөргән
ИСКОРЕНЕНИЕ с см. искоренить — искоренять
ИСКОРЕНИТЬ сов. что бөтөрөү, юҡҡа сығарыу, тамырын ҡоротоу; искоренить недостатки етешһеҙлектәрҙең тамырын ҡоротоу
ИСКОРЕНИТЬСЯ сов. бөтөү, юҡҡа сығыу, тамыры ҡороу
ИСКОРЕНЯТЬ несов. см. искоренить
ИСКОРЕНЯТЬСЯ несов. 1. см. искорениться 2. страд. от искоренять
ИСКОСА нареч. ҡырын-ҡырын ғына, аҫтан, ҡырын, күҙ сите (ҡырыйы) менән генә; искоса поглядывать күҙ сите менән генә ҡарап ҡуйыу
ИСКРА ж 1. осҡон, сатҡы; электрическая искра электр сатҡыһы 2. ынйылай бөртөк; искры снега ынйылай ҡар бөртөктәре 3. ялтырауыҡ, төрткө; материя с искрой ялтырауыҡлы
428