Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 436
Поиск по словарям
ИСХОДАТАЙСТВОВАТЬ
бөтөп бара; быть на исходе бөтөп барыу; еда была на исходе аҙыҡ бөтөп бара ине
ИСХОДАТАЙСТВОВАТЬ сов. что; книжн. юллап алыу; исходатайствовать пенсию пенсия юллап алыу
ИСХОДИТЬ I сов. что; разг. (йәйәү) йөрөп сығыу, ҡыҙырып сығыу; исходить весь город бөтә ҡаланы йөрөп сығыу
ИСХОДИТЬ II несов. 1. от кого, из чего; уст., книжн. сығыу, алыныу; две прямые исходят из одной и той же точки ике тура һыҙыҡ (та) бер үк нөктәнән сыға; эти сведения исходят из достоверных источников был мәғлүмәттәр ышаныслы сығанаҡтан алынған 2. из чего -дан/-дән сығыу (сығып эш итеү); исходить из решения собрания йыйылыш ҡарарынан сығып эш итеү
ИСХОДИТЬ III несов. см. изойти
ИСХОДНЫЙ, -ая, -ое баштағы, тәүге; исходный пункт тәүге пункт; исходные точки зрения баштағы ҡараш
ИСХОДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от исходить II; 2. прил. ебәрелә (сыға) торған (учреждениенан һ.б.); исходящая почта ебәрелә торған почта; исходящая книга спец. сығым кенәгәһе
исхудалый, -ая, -ое ныҡ арыҡ (ябыҡ), элмәйгән; исхудалые руки ныҡ ябыҡ ҡулдар
ИСХУДАТЬ сов. ныҡ ябығыу, арыҡланыу, элмәйеп ҡалыу; он исхудал за время болезни ауырыған саҡта ул ныҡ ябыҡты
ИСЦАРАПАТЬ сов. кого-что тырнап (сыйып) бөтөрөү; все руки были исцарапаны ҡулдары тырналып бөткәйне
ИСЦАРАПАТЬСЯ сов. тырналып (сыйылып) бөтөү
ИСЦАРАПЫВАТЬ несов. см. исцарапать
ИСЦЕЛЕНИЕ с см. исцелить — исцелять; исцелиться — исцеляться
ИСЦЕЛИТЕЛЬ м; книжн. һауыҡтырыусы, сәләмәтләндереүсе
ИСЦЕЛИТЬ сов. кого-что; книжн. һауыҡтырыу, сәләмәтләндереү; исцелить больного ауырыуҙы һауыҡтырыу
ИСЦЕЛИТЬСЯ сов.; книжн. һауығыу, сәләмәтләнеү; больной исцелится ауырыу һауығасаҡ
ИСЦЕЛЯТЬ несов. см. исцелить
ИСЦЕЛЯТЬСЯ несов. 1. см. исцелиться 2. страд. от исцелять
ИСЧАДИЕ: исчадие ада книжн. тамуҡ киҫәүе; исчадие сатаны книжн. иблис тоҡомо
ИСЧЕЗАТЬ несов. см. исчезнуть
ИСЧЕЗНОВЕНИЕ с см. исчезнуть
ИСЧЕЗНУТЬ сов. юғалыу, юҡ булыу, юҡҡа сығыу, юйылыу; к утру туман исчез иртән томан юҡ булды; исчезнуть из памяти хәтерҙән юйылыу; исчезнуть на глазах күҙ менән ҡаш араһында (күҙ алдында) юҡ булыу; исчезнуть в
темноте ҡараңғыға инеп юғалыу; карандаш исчез ҡәләм юғалды; исчезнуть бесследно эҙһеҙ юғалыу
ИСЧЕРКАТЬ и ИСЧЁРКАТЬ сов. что; разг. һыҙғылау, һыҙғылап бөтөү; исчеркать бумагу ҡағыҙҙы һыҙғылап бөтөү
ИСЧЕРПАТЬ сов. что 1. тотоп бөтөрөү, файҙаланып (сарыф итеп) бөтөү; исчерпать все возможности бөтә мөмкинлекте файҙаланып бөтөү 2. ҡарап бөтөрөү, тамамлау; исчерпать повестку дня заседания ултырыштың көн тәртибен ҡарап бөтөрөү; исчерпать программу программаны тамамлау
ИСЧЕРПЫВАТЬ несов. см. исчерпать
ИСЧЕРПЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от исчерпывать 2. прил. тулы; исчерпывающий ответ тулы яуап; исчерпывающая оценка тулы баһа
ИСЧЕРТИТЬ сов. что 1. һыҙғылау, сыйғыслау, һыҙғылап (сыйғыслап) бөтөрөү (ҡагыҙҙы) 2. разг. һыҙып (тотоноп) бөтөрөү (ҡәләмде, аҡбурҙы); исчертить весь мел һыҙа-һыҙа аҡбурҙы бөтөрөү
ИСЧЕРЧИВАТЬ несов. см. исчертить
ИСЧИРКАТЬ сов. что; разг. сыйып (һыҙып) бөтөрөү (шырпыны); исчиркать коробок спичек бер ҡап шырпыны сыйып бөтөрөү
ИСЧИСЛЕНИЕ с 1. см. исчислить — исчислять 2. мат. иҫәпләмә (югары математикала); дифференциальное исчисление дифференциаль иҫәпләмә; интегральное исчисление интеграль иҫәпләмә
ИСЧИСЛИТЬ сов. что иҫәпләү, иҫәпләп сығарыу; исчислить расходы сығымды иҫәпләү; исчислить в гектарах гектар менән иҫәпләү; исчислить в метрах метр менән иҫәпләү
ИСЧИСЛЯТЬ несов. см. исчислить
ИСЧИСЛЯТЬСЯ несов. 1. иҫәпләнеү, һаналыу; доходы исчисляются тысячами рублей килем меңәр һум менән иҫәпләнә 2. страд. от исчислять
ИТАК союз (употребляется в начале предложения , содержащего вывод из предыдущего) тимәк, шулай итеп; итак, вопрос решён шулай итеп, мәсьәлә хәл ителде; итак, теперь всё ясно шулай итеп, хәҙер бөтәһе лә аңлашылды
ИТАЛЬЯНСКИЙ, -ая, -ое итальян ...ы, Италия ...ы; итальянский народ Италия халҡы; итальянская песня итальян йыры; итальянский язык итальян теле ♦ итальянское окно өс-дүрт ҡапҡаслы киң тәҙрә
ИТАЛЬЯНЦЫ мн. итальяндар, итальян халҡы // ед. итальянец м итальян ир-аты; итальянка ж итальян ҡатын-ҡыҙы
ИТЕЛЬМЕНСКИЙ, -ая, -ое ителмән ...ы; ительменская культура ителмән мәҙәниәте; ительменский язык ителмән теле
436
бөтөп бара; быть на исходе бөтөп барыу; еда была на исходе аҙыҡ бөтөп бара ине
ИСХОДАТАЙСТВОВАТЬ сов. что; книжн. юллап алыу; исходатайствовать пенсию пенсия юллап алыу
ИСХОДИТЬ I сов. что; разг. (йәйәү) йөрөп сығыу, ҡыҙырып сығыу; исходить весь город бөтә ҡаланы йөрөп сығыу
ИСХОДИТЬ II несов. 1. от кого, из чего; уст., книжн. сығыу, алыныу; две прямые исходят из одной и той же точки ике тура һыҙыҡ (та) бер үк нөктәнән сыға; эти сведения исходят из достоверных источников был мәғлүмәттәр ышаныслы сығанаҡтан алынған 2. из чего -дан/-дән сығыу (сығып эш итеү); исходить из решения собрания йыйылыш ҡарарынан сығып эш итеү
ИСХОДИТЬ III несов. см. изойти
ИСХОДНЫЙ, -ая, -ое баштағы, тәүге; исходный пункт тәүге пункт; исходные точки зрения баштағы ҡараш
ИСХОДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от исходить II; 2. прил. ебәрелә (сыға) торған (учреждениенан һ.б.); исходящая почта ебәрелә торған почта; исходящая книга спец. сығым кенәгәһе
исхудалый, -ая, -ое ныҡ арыҡ (ябыҡ), элмәйгән; исхудалые руки ныҡ ябыҡ ҡулдар
ИСХУДАТЬ сов. ныҡ ябығыу, арыҡланыу, элмәйеп ҡалыу; он исхудал за время болезни ауырыған саҡта ул ныҡ ябыҡты
ИСЦАРАПАТЬ сов. кого-что тырнап (сыйып) бөтөрөү; все руки были исцарапаны ҡулдары тырналып бөткәйне
ИСЦАРАПАТЬСЯ сов. тырналып (сыйылып) бөтөү
ИСЦАРАПЫВАТЬ несов. см. исцарапать
ИСЦЕЛЕНИЕ с см. исцелить — исцелять; исцелиться — исцеляться
ИСЦЕЛИТЕЛЬ м; книжн. һауыҡтырыусы, сәләмәтләндереүсе
ИСЦЕЛИТЬ сов. кого-что; книжн. һауыҡтырыу, сәләмәтләндереү; исцелить больного ауырыуҙы һауыҡтырыу
ИСЦЕЛИТЬСЯ сов.; книжн. һауығыу, сәләмәтләнеү; больной исцелится ауырыу һауығасаҡ
ИСЦЕЛЯТЬ несов. см. исцелить
ИСЦЕЛЯТЬСЯ несов. 1. см. исцелиться 2. страд. от исцелять
ИСЧАДИЕ: исчадие ада книжн. тамуҡ киҫәүе; исчадие сатаны книжн. иблис тоҡомо
ИСЧЕЗАТЬ несов. см. исчезнуть
ИСЧЕЗНОВЕНИЕ с см. исчезнуть
ИСЧЕЗНУТЬ сов. юғалыу, юҡ булыу, юҡҡа сығыу, юйылыу; к утру туман исчез иртән томан юҡ булды; исчезнуть из памяти хәтерҙән юйылыу; исчезнуть на глазах күҙ менән ҡаш араһында (күҙ алдында) юҡ булыу; исчезнуть в
темноте ҡараңғыға инеп юғалыу; карандаш исчез ҡәләм юғалды; исчезнуть бесследно эҙһеҙ юғалыу
ИСЧЕРКАТЬ и ИСЧЁРКАТЬ сов. что; разг. һыҙғылау, һыҙғылап бөтөү; исчеркать бумагу ҡағыҙҙы һыҙғылап бөтөү
ИСЧЕРПАТЬ сов. что 1. тотоп бөтөрөү, файҙаланып (сарыф итеп) бөтөү; исчерпать все возможности бөтә мөмкинлекте файҙаланып бөтөү 2. ҡарап бөтөрөү, тамамлау; исчерпать повестку дня заседания ултырыштың көн тәртибен ҡарап бөтөрөү; исчерпать программу программаны тамамлау
ИСЧЕРПЫВАТЬ несов. см. исчерпать
ИСЧЕРПЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от исчерпывать 2. прил. тулы; исчерпывающий ответ тулы яуап; исчерпывающая оценка тулы баһа
ИСЧЕРТИТЬ сов. что 1. һыҙғылау, сыйғыслау, һыҙғылап (сыйғыслап) бөтөрөү (ҡагыҙҙы) 2. разг. һыҙып (тотоноп) бөтөрөү (ҡәләмде, аҡбурҙы); исчертить весь мел һыҙа-һыҙа аҡбурҙы бөтөрөү
ИСЧЕРЧИВАТЬ несов. см. исчертить
ИСЧИРКАТЬ сов. что; разг. сыйып (һыҙып) бөтөрөү (шырпыны); исчиркать коробок спичек бер ҡап шырпыны сыйып бөтөрөү
ИСЧИСЛЕНИЕ с 1. см. исчислить — исчислять 2. мат. иҫәпләмә (югары математикала); дифференциальное исчисление дифференциаль иҫәпләмә; интегральное исчисление интеграль иҫәпләмә
ИСЧИСЛИТЬ сов. что иҫәпләү, иҫәпләп сығарыу; исчислить расходы сығымды иҫәпләү; исчислить в гектарах гектар менән иҫәпләү; исчислить в метрах метр менән иҫәпләү
ИСЧИСЛЯТЬ несов. см. исчислить
ИСЧИСЛЯТЬСЯ несов. 1. иҫәпләнеү, һаналыу; доходы исчисляются тысячами рублей килем меңәр һум менән иҫәпләнә 2. страд. от исчислять
ИТАК союз (употребляется в начале предложения , содержащего вывод из предыдущего) тимәк, шулай итеп; итак, вопрос решён шулай итеп, мәсьәлә хәл ителде; итак, теперь всё ясно шулай итеп, хәҙер бөтәһе лә аңлашылды
ИТАЛЬЯНСКИЙ, -ая, -ое итальян ...ы, Италия ...ы; итальянский народ Италия халҡы; итальянская песня итальян йыры; итальянский язык итальян теле ♦ итальянское окно өс-дүрт ҡапҡаслы киң тәҙрә
ИТАЛЬЯНЦЫ мн. итальяндар, итальян халҡы // ед. итальянец м итальян ир-аты; итальянка ж итальян ҡатын-ҡыҙы
ИТЕЛЬМЕНСКИЙ, -ая, -ое ителмән ...ы; ительменская культура ителмән мәҙәниәте; ительменский язык ителмән теле
436