Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 467
Поиск по словарям
КОВБОЙ
КНИГОХРАНИЛИЩЕ с 1. китап һаҡлау бинаһы 2. ҙур китапхана
КНИЖКА ж 1. уменьш. от книга 2. кенәгә; зачётная книжка һынау (имтихан) кенәгәһе; трудовая книжка хеҙмәт кенәгәһе 3. анат. (часть желудка у жвачных животных) ҡатлансыҡ ♦ сберегательная книжка һаҡлыҡ кенәгәһе
КНИЖНИК м; разг. 1. (любитель) китап һәүәҫкәре; прослыть книжником китап һәүәҫкәре булып танылыу 2. (работник) китап сауҙаһы хеҙмәткәре
КНИЖНЫЙ, -ая, -ое 1. китап ...ы; книжный переплёт китап тышы; книжный шкаф китап (кәштәһе) шкафы; книжный магазин китап магазины 2. китаптан алынған, китапса, практиканан айырылған, тик китапса ғына йәшәгән; книжные знания китаптан алынған белем; книжный человек практиканан айырылған (тик китапса ғына йәшәгән) кеше 3. китапса, китапҡа хас; книжные обороты китапҡа хас әйтелеш
КНИЗУ нареч. аҫҡа, түбәнгә, аҫҡа (түбәнгә) табан; опустить голову книзу башты түбән эйеү; книзу ручей становится многоводнее түбәнгә табан шишмә ҙурая
КНОПКА ж 1. ҡаҙауыс; коробка кнопок бер ҡап ҡаҙауыс; приколоть кнопкой ҡаҙауыс менән ҡаҙап ҡуйыу 2. (для одежды) сыртлаҡ; кнопки на перчатках бирсәткә сыртлаҡтары; расстегнуть кнопки кофточки кофтаның сыртлаҡтарын ысҡындырыу 3. төймә; кнопка электрического звонка электр ҡыңғырауының төймәһе ♦ нажать (на все) кнопки бөтә көстө һалыу
КНУТ м сыбыртҡы; кнут из ремня ҡайыш сыбыртҡы; погонять кнутом сыбыртҡылап ҡыуыу
КНУТОВИЩЕ с сыбыртҡы (ҡамсы) һабы; кнут с длинным кнутовищем оҙон һаплы сыбыртҡы; стучать кнутовищем ҡамсы һабы менән шаҡылдау
КНЯГИНЯ ж кенәз ҡатыны
КНЯЖЕНИКА ж 1. бикә үләне 2. собир. бикә үләне емеше
КНЯЖЕСКИЙ, -ая, -ое кенәз ...ы, кенәзлек ...ы; княжеский дом кенәз йорто; княжеский род кенәз нәҫеле; княжеский титул кенәзлек титулы
КНЯЖЕСТВО с кенәзлек; удельное княжество удел кенәзлеге
КНЯЖИТЬ несов. кенәзлек итеү
КНЯЖНА ж кенәз ҡыҙы
КНЯЗЬ м кенәз
КО предлог см. к; ко всем барыһына ла
КОАЛИЦИОННЫЙ, -ая, -ое коалиция ...ы, коалицион; коалиционный договор коалиция килешеүе; коалиционное правительство коалиция хөкүмәте
КОАЛИЦИЯ ж коалиция (уртаҡ маҡсатҡа ирешец өсөн дәцләттәрҙең, сәйәси фирҡәләрҙең цҙ-ара килешеце)
КОБАЛЬТ м кобальт (1. химик элемент, көмөш төҫөндәге металл 2. ҡуйы кцк буяу)
КОБАЛЬТОВЫЙ, -ая, -ое 1. кобальт ...ы; кобальтовый цвет кобальт төҫө 2. кобальтлы; кобальтовая руда кобальтлы мәғдән; кобальтовая краска кобальтлы буяу
КОБЕЛЬ м арлан эт
КОБЗА и КОБЗА ж; муз. кобза (украин думбыраһы)
КОБЗАРЬ м кобзарсы (кобзала уйнап, йыр 'башгкарыусы.)
кОбра ж кобра, күҙлекле йылан
КОБУРА ж кобура (пистолет йәки револьвер ҡабы )
кОбчик м мүктәрге (бөркөттәр ғаиләһенә ҡараған йыртҡыс ҡош)
КОБЫЗ, КОБЫЗ и обл. КУБЫЗ м; муз. ҡумыҙ; деревянный кобыз ағас ҡумыҙ; язычок кобыза ҡумыҙ теле; играть на кобызе ҡумыҙ уйнау
КОБЫЛА ж 1. бейә; (двух-, трёхлетнего возраста) ҡонажын; (трёх-, четырёхлетнего возраста) дүнәжен; (со времени половой зрелости до первой жерёбости) байтал 2. груб., прост. (о рослой женщине) һыйыр
КОБЫЛИЙ, -ья, -ье бейә ...ы; кобылье молоко бейә һөтө
КОБЫЛИЦА ж см. кобыла 1
КОБЫЛКА ж 1. уменьш. -ласк. от кобыла 1; 2. муз. тейәк (музыка ҡоралдарында ҡыл аҫтыҡ на ҡуйылған таҡта киҫәге) 3. зоол. сиңерткә
КОВАНЫЙ, -ая, -ое 1. сүкелгән, сүкеп яһалған; кованый гвоздь сүкеп яһалған сөй; кованый меч сүкеп яһалған ҡылыс 2. ҡалай менән көпләнгән; кованый сундук ҡалай менән көп-ләнгән һандыҡ; кованая дверь ҡалай менән көпләнгән ишек 3. дағаланған; кованая лошадь дағаланған ат 4. перен. сарланған, ҡойоп ҡуйылған; кованый стих ҡойоп ҡуйылған шиғыр коварный, -ая, -ое мәкерле, яуыз уйлы, аҫтыртын уҫал; коварный враг мәкерле дошман; коварная улыбка мәкерле йылмайыу; коварная болезнь мәкерле ауырыу; коварный поступок аҫтыртын уҫал эш-ҡылыҡ
КОВАРСТВО с мәкер (яуыз) уй, аҫтыртын этлек; человек, полный коварства эсе мәкер уй менән тулған кеше; он не ожидал такого коварства ул бындай мәкерҙе (яуызлыҡты) көтмәгәйне
КОВАТЬ несов. 1. что сүкеү, сүкеп яһау; ковать железо тимер сүкеү; ковать оружие ҡорал сүкеп яһау 2. кого-что дағалау; ковать коня ат дағалау 3. что; перен. барлыҡҡа килтереү, тыуҙырыу, хәл итеү, яулау; ковать победу еңеүҙе яулау; ковать свою судьбу үҙ яҙмышыңды үҙең хәл итеү ♦ куй железо, пока горячо тимерҙе ҡыҙыуында һуҡ
КОВБОЙ м ковбой (Төньяҡ Америкала һы1бай көтөцсе)
467
КНИГОХРАНИЛИЩЕ с 1. китап һаҡлау бинаһы 2. ҙур китапхана
КНИЖКА ж 1. уменьш. от книга 2. кенәгә; зачётная книжка һынау (имтихан) кенәгәһе; трудовая книжка хеҙмәт кенәгәһе 3. анат. (часть желудка у жвачных животных) ҡатлансыҡ ♦ сберегательная книжка һаҡлыҡ кенәгәһе
КНИЖНИК м; разг. 1. (любитель) китап һәүәҫкәре; прослыть книжником китап һәүәҫкәре булып танылыу 2. (работник) китап сауҙаһы хеҙмәткәре
КНИЖНЫЙ, -ая, -ое 1. китап ...ы; книжный переплёт китап тышы; книжный шкаф китап (кәштәһе) шкафы; книжный магазин китап магазины 2. китаптан алынған, китапса, практиканан айырылған, тик китапса ғына йәшәгән; книжные знания китаптан алынған белем; книжный человек практиканан айырылған (тик китапса ғына йәшәгән) кеше 3. китапса, китапҡа хас; книжные обороты китапҡа хас әйтелеш
КНИЗУ нареч. аҫҡа, түбәнгә, аҫҡа (түбәнгә) табан; опустить голову книзу башты түбән эйеү; книзу ручей становится многоводнее түбәнгә табан шишмә ҙурая
КНОПКА ж 1. ҡаҙауыс; коробка кнопок бер ҡап ҡаҙауыс; приколоть кнопкой ҡаҙауыс менән ҡаҙап ҡуйыу 2. (для одежды) сыртлаҡ; кнопки на перчатках бирсәткә сыртлаҡтары; расстегнуть кнопки кофточки кофтаның сыртлаҡтарын ысҡындырыу 3. төймә; кнопка электрического звонка электр ҡыңғырауының төймәһе ♦ нажать (на все) кнопки бөтә көстө һалыу
КНУТ м сыбыртҡы; кнут из ремня ҡайыш сыбыртҡы; погонять кнутом сыбыртҡылап ҡыуыу
КНУТОВИЩЕ с сыбыртҡы (ҡамсы) һабы; кнут с длинным кнутовищем оҙон һаплы сыбыртҡы; стучать кнутовищем ҡамсы һабы менән шаҡылдау
КНЯГИНЯ ж кенәз ҡатыны
КНЯЖЕНИКА ж 1. бикә үләне 2. собир. бикә үләне емеше
КНЯЖЕСКИЙ, -ая, -ое кенәз ...ы, кенәзлек ...ы; княжеский дом кенәз йорто; княжеский род кенәз нәҫеле; княжеский титул кенәзлек титулы
КНЯЖЕСТВО с кенәзлек; удельное княжество удел кенәзлеге
КНЯЖИТЬ несов. кенәзлек итеү
КНЯЖНА ж кенәз ҡыҙы
КНЯЗЬ м кенәз
КО предлог см. к; ко всем барыһына ла
КОАЛИЦИОННЫЙ, -ая, -ое коалиция ...ы, коалицион; коалиционный договор коалиция килешеүе; коалиционное правительство коалиция хөкүмәте
КОАЛИЦИЯ ж коалиция (уртаҡ маҡсатҡа ирешец өсөн дәцләттәрҙең, сәйәси фирҡәләрҙең цҙ-ара килешеце)
КОБАЛЬТ м кобальт (1. химик элемент, көмөш төҫөндәге металл 2. ҡуйы кцк буяу)
КОБАЛЬТОВЫЙ, -ая, -ое 1. кобальт ...ы; кобальтовый цвет кобальт төҫө 2. кобальтлы; кобальтовая руда кобальтлы мәғдән; кобальтовая краска кобальтлы буяу
КОБЕЛЬ м арлан эт
КОБЗА и КОБЗА ж; муз. кобза (украин думбыраһы)
КОБЗАРЬ м кобзарсы (кобзала уйнап, йыр 'башгкарыусы.)
кОбра ж кобра, күҙлекле йылан
КОБУРА ж кобура (пистолет йәки револьвер ҡабы )
кОбчик м мүктәрге (бөркөттәр ғаиләһенә ҡараған йыртҡыс ҡош)
КОБЫЗ, КОБЫЗ и обл. КУБЫЗ м; муз. ҡумыҙ; деревянный кобыз ағас ҡумыҙ; язычок кобыза ҡумыҙ теле; играть на кобызе ҡумыҙ уйнау
КОБЫЛА ж 1. бейә; (двух-, трёхлетнего возраста) ҡонажын; (трёх-, четырёхлетнего возраста) дүнәжен; (со времени половой зрелости до первой жерёбости) байтал 2. груб., прост. (о рослой женщине) һыйыр
КОБЫЛИЙ, -ья, -ье бейә ...ы; кобылье молоко бейә һөтө
КОБЫЛИЦА ж см. кобыла 1
КОБЫЛКА ж 1. уменьш. -ласк. от кобыла 1; 2. муз. тейәк (музыка ҡоралдарында ҡыл аҫтыҡ на ҡуйылған таҡта киҫәге) 3. зоол. сиңерткә
КОВАНЫЙ, -ая, -ое 1. сүкелгән, сүкеп яһалған; кованый гвоздь сүкеп яһалған сөй; кованый меч сүкеп яһалған ҡылыс 2. ҡалай менән көпләнгән; кованый сундук ҡалай менән көп-ләнгән һандыҡ; кованая дверь ҡалай менән көпләнгән ишек 3. дағаланған; кованая лошадь дағаланған ат 4. перен. сарланған, ҡойоп ҡуйылған; кованый стих ҡойоп ҡуйылған шиғыр коварный, -ая, -ое мәкерле, яуыз уйлы, аҫтыртын уҫал; коварный враг мәкерле дошман; коварная улыбка мәкерле йылмайыу; коварная болезнь мәкерле ауырыу; коварный поступок аҫтыртын уҫал эш-ҡылыҡ
КОВАРСТВО с мәкер (яуыз) уй, аҫтыртын этлек; человек, полный коварства эсе мәкер уй менән тулған кеше; он не ожидал такого коварства ул бындай мәкерҙе (яуызлыҡты) көтмәгәйне
КОВАТЬ несов. 1. что сүкеү, сүкеп яһау; ковать железо тимер сүкеү; ковать оружие ҡорал сүкеп яһау 2. кого-что дағалау; ковать коня ат дағалау 3. что; перен. барлыҡҡа килтереү, тыуҙырыу, хәл итеү, яулау; ковать победу еңеүҙе яулау; ковать свою судьбу үҙ яҙмышыңды үҙең хәл итеү ♦ куй железо, пока горячо тимерҙе ҡыҙыуында һуҡ
КОВБОЙ м ковбой (Төньяҡ Америкала һы1бай көтөцсе)
467