Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 469
Поиск по словарям
КОЗЁЛ
КОД м код (шартлы билдәләр системаһы); телеграфный код телеграф коды; международный морской код халыҡ-ара диңгеҙ коды; сигнальный код сигнал коды
КОДЕИН м; фарм. кодеин (йцтәлдән ҡулланылган дарыу)
КОДЕКС м; в разн. знач. кодекс; гражданский кодекс гражданлыҡ кодексы; уголовный кодекс енәйәт кодексы; кодекс законов о труде хеҙмәт тураһында закондар кодексы; пергаментный кодекс пергамент кодексы; моральный кодекс әхлаҡ кодексы
КОДИРОВАТЬ сов., несов. что; спец. кодлау, кодҡа һалыу; кодировать информацию информацияны (мәғлүмәтте) кодлау
КОДИРОВКА ж кодлау, кодҡа һалыу; кодировка информации информацияны кодлау
КОДИФИКАЦИЯ ж; юр. кодификация (билдәле бер хоҡуҡ әлкәһе закондарын яцынан ҡарап, бер тәртипкә һалыу)
КОДИФИЦИРОВАТЬ сов., несов. что; юр. кодификациялау, кодексҡа туплау
КОДОВЫЙ, -ая, -ое код ...ы; кодовые знаки код билдәләре
КОЕ-ГДЕ и разг. КОЙ-ГДЕ нареч. ҡайһы бер ерҙә (урында), ара-тирә, урыны-урыны менән; кое-где начинает пробиваться молодая трава ҡайһы бер ерҙә йәш үлән сыға башланы; ягода кое-где созревает еләк ара-тирә бешә башланы
КОЕ-КАК и разг. КОЙ-КАК нареч. 1. (с большим трудом, еле-еле) саҡ-саҡ, көскә-көскә, көс-хәл менән; кое-как добраться до дому көскә-көскә өйгә ҡайтып етеү 2. (плохо, небрежно ) арлы-бирле, өҫтән-мөҫтән, илке-һалҡы; делать кое-как арлы-бирле эшләү; работать кое-как илке-һалҡы (өҫтән-мөҫтән) эшләү
КОЕ-КАКОЙ и разг. КОЙ-КАКОЙ мест. 1. (некоторый) ҡайһы бер; привести кое-какие примеры в выступлении сығышта ҡайһы бер миҫалдар килтереү 2. (неважный, незначительный ) әҙ-мәҙ, ваҡ-төйәк, бер аҙ, бер ни ҡәҙәр; завелись кое-какие деньжонки ҡулға бер ни ҡәҙәр аҡса инде
КОЕ-КОГДА и разг. КОЙ-КОГДА нареч. ҡайһы саҡта, ара-тирә; кое-когда он заходит ҡайһы саҡта ул ингеләй
КОЕ-КТО и разг. КОЙ-КТО мест. (некоторые люди) ҡайһы (бәғзе) берәүҙәр; кое-кто уже закончил работу ҡайһы берәүҙәр эшен бөтөргән; я кое-кого из вас знаю мин бәғзе берәүегеҙҙе беләм; еду кое с кем повидаться бер кеше менән осрашырға китеп барам
КОЕ-КУДА и разг. КОЙ-КУДА нареч. (ҡайһы) бер урынға, (ҡайһы) бер ергә; мне надо ещё кое-куда зайти миңә бер ергә кереп сығырға кәрәк
КОЕЧНЫЙ, -ая, -ое 1. койка ...ы; коечная сетка койка селтәре 2. разг. ятып дауаланыу 469
...ы; коечный режим ятып дауаланыу режимы; коечный больной ятып дауаланыусы
КОЕ-ЧТО и разг. КОЙ-ЧТО мест. ( нечто, немногое) ҡайһы бер нәмә, нимәлер; поговорить кое о чём ҡайһы бер нәмә тураһында һөйләшеп алыу; сказать кое-что нимәлер әйтеү
кОжа ж 1. (человека, животного) тире; (змеи) ҡау; ссадины на коже тиренең сыйылған урындары; кожа змеи йылан ҡауы 2. (выделанная шкура) күн; чемодан из искусственной кожи яһалма күндән эшләнгән сумаҙан 3. (кожура ) ҡабыҡ, тыш; апельсин с толстой кожей ҡалын ҡабыҡлы әфлисун ♦ гусиная кожа ҡаҙ тән, бала йөн ҡабарыу (әшәгән саҡта); кожа да кости ҡоро һөйәк; из кожи (вон) лезть тиреһенән сығырҙай булып тырышыу, ярылырҙай булып тырышыу; мороз по коже подирает тән сымырлап китеү, баштан һыуыҡ һыу ҡойғандай булыу
КОЖАНКА ж; разг. кәжән, күн пальто (куртка); одет в кожанку кәжән кейгән
КОЖАНЫЙ, -ая, -ое күн; кожаная обувь күн аяҡ кейеме; кожаный диван күн диван
КОЖЕВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. күн ...ы; кожевенный завод күн заводы 2. күн, күндән булған; кожевенный товар күн тауар
КОЖЕВНИК м тире иләүсе
КОЖИМИТ м кожимит (яһалма кцн)
КОЖИМИТОВЫЙ, -ая, -ое кожимит (яһалма кцндән эшләнгән); кожимитовые подмётки кожимит олтан
КОЖИСТЫЙ, -ая, -ое ҡалын (тығыҙ) тиреле (фил тураһында); ҡалын (тығыҙ) ҡабыҡлы (картуф, ҡарбуз тураһында)
КОЖИЦА ж 1. разг. йоҡа тире; кожица лица биттең йоҡа тиреһе 2. ҡабыҡ, яры, тиресә; очищать кожицу ҡабығынан таҙартыу; кожица листа япраҡ тиресәһе
кОжник м; разг. тире ауырыуҙары табибы (врачы)
кОжный, -ая, -ое тире ...ы; кожные болезни тире ауырыуҙары
КОЖУРА ж ҡабыҡ; кожура мандарина мандарин ҡабығы
КОЖУХ м 1. (тулуп) толоп, тиртун; овчинный кожух һарыҡ тиреһенән тегелгән толоп 2. тех. ҡаплама; железный кожух мотора моторҙың тимер ҡапламаһы
КОЗА ж кәзә; домашняя коза йорт кәзәһе; дикая коза ҡыр кәзәһе ♦ драть (лупить) как сидорову козу бер ҡат тиреһен тунау, һырт ҡайышын алыу, ҡабырғаһын һанау; на козе не объедешь кого тишек шүмәнгә ултырта алмаҫһың; на козе не подъедешь килешә (һөйләшә) алмаҫһың (кире әҙәмгә ҡарата)
КОЗЁЛ м 1. кәзә тәкәһе; старый козёл ҡарт кәзә тәкәһе; племенной козёл нәҫел тәкәһе 2. спорт. кәзә (гимнастик кцнекмәләр әсән
КОД м код (шартлы билдәләр системаһы); телеграфный код телеграф коды; международный морской код халыҡ-ара диңгеҙ коды; сигнальный код сигнал коды
КОДЕИН м; фарм. кодеин (йцтәлдән ҡулланылган дарыу)
КОДЕКС м; в разн. знач. кодекс; гражданский кодекс гражданлыҡ кодексы; уголовный кодекс енәйәт кодексы; кодекс законов о труде хеҙмәт тураһында закондар кодексы; пергаментный кодекс пергамент кодексы; моральный кодекс әхлаҡ кодексы
КОДИРОВАТЬ сов., несов. что; спец. кодлау, кодҡа һалыу; кодировать информацию информацияны (мәғлүмәтте) кодлау
КОДИРОВКА ж кодлау, кодҡа һалыу; кодировка информации информацияны кодлау
КОДИФИКАЦИЯ ж; юр. кодификация (билдәле бер хоҡуҡ әлкәһе закондарын яцынан ҡарап, бер тәртипкә һалыу)
КОДИФИЦИРОВАТЬ сов., несов. что; юр. кодификациялау, кодексҡа туплау
КОДОВЫЙ, -ая, -ое код ...ы; кодовые знаки код билдәләре
КОЕ-ГДЕ и разг. КОЙ-ГДЕ нареч. ҡайһы бер ерҙә (урында), ара-тирә, урыны-урыны менән; кое-где начинает пробиваться молодая трава ҡайһы бер ерҙә йәш үлән сыға башланы; ягода кое-где созревает еләк ара-тирә бешә башланы
КОЕ-КАК и разг. КОЙ-КАК нареч. 1. (с большим трудом, еле-еле) саҡ-саҡ, көскә-көскә, көс-хәл менән; кое-как добраться до дому көскә-көскә өйгә ҡайтып етеү 2. (плохо, небрежно ) арлы-бирле, өҫтән-мөҫтән, илке-һалҡы; делать кое-как арлы-бирле эшләү; работать кое-как илке-һалҡы (өҫтән-мөҫтән) эшләү
КОЕ-КАКОЙ и разг. КОЙ-КАКОЙ мест. 1. (некоторый) ҡайһы бер; привести кое-какие примеры в выступлении сығышта ҡайһы бер миҫалдар килтереү 2. (неважный, незначительный ) әҙ-мәҙ, ваҡ-төйәк, бер аҙ, бер ни ҡәҙәр; завелись кое-какие деньжонки ҡулға бер ни ҡәҙәр аҡса инде
КОЕ-КОГДА и разг. КОЙ-КОГДА нареч. ҡайһы саҡта, ара-тирә; кое-когда он заходит ҡайһы саҡта ул ингеләй
КОЕ-КТО и разг. КОЙ-КТО мест. (некоторые люди) ҡайһы (бәғзе) берәүҙәр; кое-кто уже закончил работу ҡайһы берәүҙәр эшен бөтөргән; я кое-кого из вас знаю мин бәғзе берәүегеҙҙе беләм; еду кое с кем повидаться бер кеше менән осрашырға китеп барам
КОЕ-КУДА и разг. КОЙ-КУДА нареч. (ҡайһы) бер урынға, (ҡайһы) бер ергә; мне надо ещё кое-куда зайти миңә бер ергә кереп сығырға кәрәк
КОЕЧНЫЙ, -ая, -ое 1. койка ...ы; коечная сетка койка селтәре 2. разг. ятып дауаланыу 469
...ы; коечный режим ятып дауаланыу режимы; коечный больной ятып дауаланыусы
КОЕ-ЧТО и разг. КОЙ-ЧТО мест. ( нечто, немногое) ҡайһы бер нәмә, нимәлер; поговорить кое о чём ҡайһы бер нәмә тураһында һөйләшеп алыу; сказать кое-что нимәлер әйтеү
кОжа ж 1. (человека, животного) тире; (змеи) ҡау; ссадины на коже тиренең сыйылған урындары; кожа змеи йылан ҡауы 2. (выделанная шкура) күн; чемодан из искусственной кожи яһалма күндән эшләнгән сумаҙан 3. (кожура ) ҡабыҡ, тыш; апельсин с толстой кожей ҡалын ҡабыҡлы әфлисун ♦ гусиная кожа ҡаҙ тән, бала йөн ҡабарыу (әшәгән саҡта); кожа да кости ҡоро һөйәк; из кожи (вон) лезть тиреһенән сығырҙай булып тырышыу, ярылырҙай булып тырышыу; мороз по коже подирает тән сымырлап китеү, баштан һыуыҡ һыу ҡойғандай булыу
КОЖАНКА ж; разг. кәжән, күн пальто (куртка); одет в кожанку кәжән кейгән
КОЖАНЫЙ, -ая, -ое күн; кожаная обувь күн аяҡ кейеме; кожаный диван күн диван
КОЖЕВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. күн ...ы; кожевенный завод күн заводы 2. күн, күндән булған; кожевенный товар күн тауар
КОЖЕВНИК м тире иләүсе
КОЖИМИТ м кожимит (яһалма кцн)
КОЖИМИТОВЫЙ, -ая, -ое кожимит (яһалма кцндән эшләнгән); кожимитовые подмётки кожимит олтан
КОЖИСТЫЙ, -ая, -ое ҡалын (тығыҙ) тиреле (фил тураһында); ҡалын (тығыҙ) ҡабыҡлы (картуф, ҡарбуз тураһында)
КОЖИЦА ж 1. разг. йоҡа тире; кожица лица биттең йоҡа тиреһе 2. ҡабыҡ, яры, тиресә; очищать кожицу ҡабығынан таҙартыу; кожица листа япраҡ тиресәһе
кОжник м; разг. тире ауырыуҙары табибы (врачы)
кОжный, -ая, -ое тире ...ы; кожные болезни тире ауырыуҙары
КОЖУРА ж ҡабыҡ; кожура мандарина мандарин ҡабығы
КОЖУХ м 1. (тулуп) толоп, тиртун; овчинный кожух һарыҡ тиреһенән тегелгән толоп 2. тех. ҡаплама; железный кожух мотора моторҙың тимер ҡапламаһы
КОЗА ж кәзә; домашняя коза йорт кәзәһе; дикая коза ҡыр кәзәһе ♦ драть (лупить) как сидорову козу бер ҡат тиреһен тунау, һырт ҡайышын алыу, ҡабырғаһын һанау; на козе не объедешь кого тишек шүмәнгә ултырта алмаҫһың; на козе не подъедешь килешә (һөйләшә) алмаҫһың (кире әҙәмгә ҡарата)
КОЗЁЛ м 1. кәзә тәкәһе; старый козёл ҡарт кәзә тәкәһе; племенной козёл нәҫел тәкәһе 2. спорт. кәзә (гимнастик кцнекмәләр әсән