Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 471
Поиск по словарям
КОЛЕР
КОКОСОВЫЙ, -ая, -ое кокос ...ы; кокосовая скорлупа кокос ҡабығы; кокосовый орех кокос сәтләүеге; кокосовое масло кокос майы
КОКОШНИК м кокошник (1. мәрйәләрҙец бороню баш кейеме 2. архит. биналарҙың фасадында ярым тццәрәк кецек биҙәк)
КОКС м кокс (цртәп әҙерләнгән таш кцмер йәки торф)
КОКСО... ҡушма һцҙҙәрҙец “кокс" мәғәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., коксоком-бинат кокс комбинаты
КОКСОВАНИЕ с; тех. см. коксовать
КОКСОВАТЬ несов. что; тех. кокслау; коксовать уголь таш күмерҙе кокслау
КОКСОВЫЙ, -ая, -ое кокс ...ы; коксовый газ кокс газы
КОКСОХИМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое кокс химияһы ...ы; коксохимическое производство кокс химияһы сәнәғәте
КОКСОХИМИЯ ж кокс химияһы
КОКСУЮЩИЙСЯ, -аяся, -ееся тех. кокслана торған, коксланыусан; коксующийся уголь коксланыусан (кокслана торған) күмер
КОКТЕЙЛЬ м коктейль; молочный коктейль һөт коктейле
КОЛ м 1. (мн. колья) ҡаҙыҡ; вбить кол ҡаҙыҡ ҡағыу 2. (мн. колы) разг. берле, берле билдәһе; поставить ученику кол в дневник уҡыусының көндәлегенә берле ҡуйыу ♦ ни кола ни двора у кого бер нәмәһеҙ; ауыҙын асһа, үпкәһе күренә; һыйыр мөгөҙөнә элерлек тә нәмәһе юҡ; колом стоять ҡаҡҡан ҡаҙыҡтай тороу; колом стоять в горле тамаҡҡа тороу, тамаҡтан үтмәү; хоть кол на голове теши кому; прост. мейеһенә ярып һалһаң да булмай
кОлба ж колба
КОЛБАСА ж колбаса, тултырма; варёная колбаса бешерелгән тултырма; копчёная колбаса ыҫланған (ҡаҡланған) тултырма ♦ катись колбасой ысҡын, үксәңде күтәр
КОЛБАСНЫЙ, -ая, -ое колбаса ...ы, тултырма ...ы; колбасные изделия тултырма ашамлыҡтары
КОЛГОТКИ только мн. колготка
КОЛДОВАТЬ несов. 1. сихырсылыҡ итеү, сихырлау 2. над кем-чем и без доп.; перен., шутл. маташыу, булышыу
КОЛДОВСКОЙ, -ая, -ое 1. сихыр ...ы, сихырсылыҡ ...ы; колдовское искусство сихырсылыҡ оҫталығы; колдовское заклинание сихыр әпсене; колдовской цветок сихырлы сәскә 2. перен . серле, сихырлы; колдовская тишина серле тынлыҡ; колдовской взгляд сихырлы ҡараш
КОЛДОВСТВО с сихыр, сихырсылыҡ; заниматься колдовством сихыр менән шөғөлләнеү
КОЛДУН м и КОЛДУНЬЯ ж сихырсы
КОЛЕБАНИЕ с 1. см. колебаться 1; колебание маятника маятник тирбәлеүе; звуковые
колебания тауыш тирбәлеүе 2. үҙгәреп тороу; колебание цен хаҡтарҙың үҙгәреп тороуы; колебание температуры температураның үҙгәреп тороуы 3. икеләнеү; после долгих колебаний он согласился оҙаҡ икеләнеүҙән һуң ул ризалашты
КОЛЕБАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое тирбәлдергес, тирбәлдереп (бәүелдереп) тороусы; колебательные движения тирбәлдергес хәрәкәттәр
КОЛЕБАТЬ несов. что 1. (раскачивать) һелкетеү, бәүелдереү, тирбәлдереү, сайҡалдырыу; ветер колеблет ветки ел ботаҡтарҙы тирбәлдерә 2. (расшатывать) ҡаҡшатыу; колебать устои жизни тормош нигеҙен ҡаҡшатыу; колебать авторитет абруйҙы ҡаҡшатыу 3. (вызывать сомнение) икеләндереү, икеләнеү тыуҙырыу; колебать убеждения чьи-л. берәйһенең ҡарашында икеләнеү тыуҙырыу
КОЛЕБАТЬСЯ несов. 1. һелкенеү, бәүелеү, тирбәлеү, сайҡалыу; листья колеблются япраҡтар тирбәлә; пламя колебалось ялҡын тирбәлде 2. ҡаҡшау; в последнее время его авторитет начал колебаться һуңғы ваҡытта уның абруйы ҡаҡшай төштө 3. үҙгәреп тороу; глубина реки колеблется һыу тәрәнлеге үҙгәреп тора 4. икеләнеү; колебаться в выборе чего - л. нимәне лер һайлауҙа икеләнеү 5. страд. от колебать 1
КОЛЕНКА ж; разг. см. колено
КОЛЕНКОР м коленкор (туҡыма) ♦ другой (иной, не тот) коленкор прост. эш (һүҙ) бөтөнләй башҡа (эш-ҡылыҡты, һцҙҙе хуплаган-да әйтелә)
КОЛЕНКОРОВЫЙ, -ая, -ое 1. коленкор ...ы; коленкоровое производство коленкор етештереү 2. коленкорлы; коленкоровый переплёт книги коленкорлы китап тышы, коленкор тышлы китап
колЕнный, -ая, -ое тубыҡ ...ы; коленная чашечка тубыҡ ҡапҡасы; коленный сустав тубыҡ быуыны
КОЛЕНО с 1. (мн. колени) тубыҡ; разбить колено тубыҡ яралау (ярыу); стоять на коленях тубыҡланып тороу; панталоны с протёртыми коленями тубыҡтары ышҡылған панталон; посадить на колени тубыҡҡа ултыртыу 2. (мн. колена, коленья) (изгиб) бөгөл, бөгөм; колено кривошипа тех. кривошип бөгөмө; коленья бамбука бамбук быуыны 3. (мн. колена) быуын, бөгөлөш; до седьмого колена ете быуынға тиклем; в пении соловья насчитывается десяток колен һандуғас һайрауында унлаған төрлө тауыш бөгөлөшө була ♦ море по колено (по колена) кому диңгеҙ тубыҡтан; поставить на колени кого тубыҡландырыу, теҙ сүктереү
КОЛЕНЧАТЫЙ, -ая, -ое 1. бөгөллө, бөгөмлө; коленчатый вал бөгөмлө вал 2. быуынлы; коленчатый стебель быуынлы һабаҡ
КОЛЕР м төҫ, буяу төҫө; ярко-синий колер асыҡ зәңгәр төҫ
471
КОКОСОВЫЙ, -ая, -ое кокос ...ы; кокосовая скорлупа кокос ҡабығы; кокосовый орех кокос сәтләүеге; кокосовое масло кокос майы
КОКОШНИК м кокошник (1. мәрйәләрҙец бороню баш кейеме 2. архит. биналарҙың фасадында ярым тццәрәк кецек биҙәк)
КОКС м кокс (цртәп әҙерләнгән таш кцмер йәки торф)
КОКСО... ҡушма һцҙҙәрҙец “кокс" мәғәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., коксоком-бинат кокс комбинаты
КОКСОВАНИЕ с; тех. см. коксовать
КОКСОВАТЬ несов. что; тех. кокслау; коксовать уголь таш күмерҙе кокслау
КОКСОВЫЙ, -ая, -ое кокс ...ы; коксовый газ кокс газы
КОКСОХИМИЧЕСКИЙ, -ая, -ое кокс химияһы ...ы; коксохимическое производство кокс химияһы сәнәғәте
КОКСОХИМИЯ ж кокс химияһы
КОКСУЮЩИЙСЯ, -аяся, -ееся тех. кокслана торған, коксланыусан; коксующийся уголь коксланыусан (кокслана торған) күмер
КОКТЕЙЛЬ м коктейль; молочный коктейль һөт коктейле
КОЛ м 1. (мн. колья) ҡаҙыҡ; вбить кол ҡаҙыҡ ҡағыу 2. (мн. колы) разг. берле, берле билдәһе; поставить ученику кол в дневник уҡыусының көндәлегенә берле ҡуйыу ♦ ни кола ни двора у кого бер нәмәһеҙ; ауыҙын асһа, үпкәһе күренә; һыйыр мөгөҙөнә элерлек тә нәмәһе юҡ; колом стоять ҡаҡҡан ҡаҙыҡтай тороу; колом стоять в горле тамаҡҡа тороу, тамаҡтан үтмәү; хоть кол на голове теши кому; прост. мейеһенә ярып һалһаң да булмай
кОлба ж колба
КОЛБАСА ж колбаса, тултырма; варёная колбаса бешерелгән тултырма; копчёная колбаса ыҫланған (ҡаҡланған) тултырма ♦ катись колбасой ысҡын, үксәңде күтәр
КОЛБАСНЫЙ, -ая, -ое колбаса ...ы, тултырма ...ы; колбасные изделия тултырма ашамлыҡтары
КОЛГОТКИ только мн. колготка
КОЛДОВАТЬ несов. 1. сихырсылыҡ итеү, сихырлау 2. над кем-чем и без доп.; перен., шутл. маташыу, булышыу
КОЛДОВСКОЙ, -ая, -ое 1. сихыр ...ы, сихырсылыҡ ...ы; колдовское искусство сихырсылыҡ оҫталығы; колдовское заклинание сихыр әпсене; колдовской цветок сихырлы сәскә 2. перен . серле, сихырлы; колдовская тишина серле тынлыҡ; колдовской взгляд сихырлы ҡараш
КОЛДОВСТВО с сихыр, сихырсылыҡ; заниматься колдовством сихыр менән шөғөлләнеү
КОЛДУН м и КОЛДУНЬЯ ж сихырсы
КОЛЕБАНИЕ с 1. см. колебаться 1; колебание маятника маятник тирбәлеүе; звуковые
колебания тауыш тирбәлеүе 2. үҙгәреп тороу; колебание цен хаҡтарҙың үҙгәреп тороуы; колебание температуры температураның үҙгәреп тороуы 3. икеләнеү; после долгих колебаний он согласился оҙаҡ икеләнеүҙән һуң ул ризалашты
КОЛЕБАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое тирбәлдергес, тирбәлдереп (бәүелдереп) тороусы; колебательные движения тирбәлдергес хәрәкәттәр
КОЛЕБАТЬ несов. что 1. (раскачивать) һелкетеү, бәүелдереү, тирбәлдереү, сайҡалдырыу; ветер колеблет ветки ел ботаҡтарҙы тирбәлдерә 2. (расшатывать) ҡаҡшатыу; колебать устои жизни тормош нигеҙен ҡаҡшатыу; колебать авторитет абруйҙы ҡаҡшатыу 3. (вызывать сомнение) икеләндереү, икеләнеү тыуҙырыу; колебать убеждения чьи-л. берәйһенең ҡарашында икеләнеү тыуҙырыу
КОЛЕБАТЬСЯ несов. 1. һелкенеү, бәүелеү, тирбәлеү, сайҡалыу; листья колеблются япраҡтар тирбәлә; пламя колебалось ялҡын тирбәлде 2. ҡаҡшау; в последнее время его авторитет начал колебаться һуңғы ваҡытта уның абруйы ҡаҡшай төштө 3. үҙгәреп тороу; глубина реки колеблется һыу тәрәнлеге үҙгәреп тора 4. икеләнеү; колебаться в выборе чего - л. нимәне лер һайлауҙа икеләнеү 5. страд. от колебать 1
КОЛЕНКА ж; разг. см. колено
КОЛЕНКОР м коленкор (туҡыма) ♦ другой (иной, не тот) коленкор прост. эш (һүҙ) бөтөнләй башҡа (эш-ҡылыҡты, һцҙҙе хуплаган-да әйтелә)
КОЛЕНКОРОВЫЙ, -ая, -ое 1. коленкор ...ы; коленкоровое производство коленкор етештереү 2. коленкорлы; коленкоровый переплёт книги коленкорлы китап тышы, коленкор тышлы китап
колЕнный, -ая, -ое тубыҡ ...ы; коленная чашечка тубыҡ ҡапҡасы; коленный сустав тубыҡ быуыны
КОЛЕНО с 1. (мн. колени) тубыҡ; разбить колено тубыҡ яралау (ярыу); стоять на коленях тубыҡланып тороу; панталоны с протёртыми коленями тубыҡтары ышҡылған панталон; посадить на колени тубыҡҡа ултыртыу 2. (мн. колена, коленья) (изгиб) бөгөл, бөгөм; колено кривошипа тех. кривошип бөгөмө; коленья бамбука бамбук быуыны 3. (мн. колена) быуын, бөгөлөш; до седьмого колена ете быуынға тиклем; в пении соловья насчитывается десяток колен һандуғас һайрауында унлаған төрлө тауыш бөгөлөшө була ♦ море по колено (по колена) кому диңгеҙ тубыҡтан; поставить на колени кого тубыҡландырыу, теҙ сүктереү
КОЛЕНЧАТЫЙ, -ая, -ое 1. бөгөллө, бөгөмлө; коленчатый вал бөгөмлө вал 2. быуынлы; коленчатый стебель быуынлы һабаҡ
КОЛЕР м төҫ, буяу төҫө; ярко-синий колер асыҡ зәңгәр төҫ
471