Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 498
Поиск по словарям
КОТТЕДЖ
коттЕдж м коттедж (1. ҡала ситендәге ике ҡатлы бер гаиләлек йорт 2. туристар өсөн тәгәйенләнгән йәйге йорт)
КОФЕ м нескл. ҡәһүә, кофе; молотый кофе тартылған ҡәһүә; пить кофе ҡәһүә эсеү
КОФЕВАРКА ж ҡәһүә (кофе) ҡайнатҡыс; варить в кофеварке ҡәһүә ҡайнатҡыста ҡайнатыу
КОФЕИН м кофеин (ҡәһцә орлоҡтарынан, сәй япраҡтарынан һ. б. ҡайһы бер цҫемлектәр-ҙән алына торган наркотик матдә)
кофейник м кофейник, ҡәһүә сәйнүге; налить кофе из кофейника кофейниктан ҡәһүә ҡойоу
КОФЕЙНИЦА ж 1. ҡәһүә тирмәне; молоть зёрна кофейницей ҡәһүә тирмәнендә ҡәһүә тарттырыу 2. ҡәһүә һауыты
кофейный, -ая, -ое 1. ҡәһүә ...ы; кофейные плантации ҡәһүә плантациялары; кофейные зёрна ҡәһүә орлоҡтары 2. ҡәһүәле; кофейный торт ҡәһүәле торт; кофейный крем ҡәһүәле крем 3. (о цвете) ҡәһүә төҫлө (төҫөндәге); туфли кофейного цвета ҡәһүә төҫөндәге туфли
КОФЕЙНЯ ж кофейня, ҡәһүәхана
КОФЕМОЛКА ж ҡәһүә тартҡыс
кОфта ж кофта; шерстяная кофта йөн кофта; кофта с короткими рукавами ҡыҫҡа еңле кофта
кОфточка ж; уменьш. от кофта
КОЧАН м күсән; кочан капусты кәбеҫтә күсәне
кочАнный, -ая, -ое күсәнле; кочанная капуста күсәнле кәбеҫтә
КОЧЕВАТЬ несов. 1. (вести кочевой образ жизни) күсмә тормошта йәшәү 2. разг. (часто менять местожительство) күсеү, күсеп йөрөү
КОЧЁВКА ж 1. см. кочевать 2. см. кочевье 2, 3
кочЕвники мн. (ед. кочевник м) күсмә халыҡ, күскенселәр; группа кочевников күскенселәр төркөмө
КОЧЕВОЙ, -ая, -ое 1. күсмә; кочевые народы күсмә халыҡтар; кочевой образ жизни күсмә тормош 2. күскенселәр ...ы, күсмә халыҡ ...ы; кочевая юрта күскенселәр тирмәһе
кочЕвье с 1. см. кочевать I; 2. (стоянка) ҡуналҡа 3. (местность) күсеп йөрөү урыны; летнее кочевье йәйләү; зимнее кочевье ҡышлау
КОЧЕГАР м кочегар; кочегар паровозной топки паровоз кочегары
КОЧЕГАРКА ж кочегарка (пар ҡаҙаны урынлашҡан һәм уга яга торган бцлмә); работать в кочегарке кочегаркала эшләү
коченЕть несов. туңыу, ҡатыу, ныҡ өшөү; от холода коченеют ноги һыуыҡтан аяҡ(тар) туңа
КОЧЕРГА ж тәртешкә, болғауыс; разгребать угли кочергой күмерҙе тәртешкә менән болғатыу
КОЧЕРЫЖКА ж күсән үҙәге; грызть кочерыжку күсән үҙәген кимереү
КОЧКА ж түңгәк; наступить на кочку түңгәккә баҫыу
кочковАтый, -ая, -ое түңгәкле; кочковатый луг түңгәкле болон
КОШ м 1. тирмә; башкирские коши башҡорт тирмәләре 2. кош, тораҡ (XIXVI бб. Рәсәйҙә хәрби лагерь, ылау)
КОШАРА ж аран; загнать овец в кошару һарыҡтарҙы аранға индереү
КОШАЧИЙ и КОШЕЧИЙ, -ья, -ье 1. бесәй ...ы; кошачья лапа бесәй табаны; кошачий мех бесәй тиреһе; кошачьи глаза бесәй күҙҙәре 2. разг. бесәй (тиреһенән эшләнгән); кошачий воротник бесәй яға 3. в знач. сущ. кошачьи мн.; зоол. бесәйҙәр, бесәй һымаҡтар ♦ кошачий концерт бесәйҙәр мыяулауы
КОШЕЛЁК м аҡса янсығы, янсыҡ; положить деньги в кошелёк янсыҡҡа аҡса һалыу
КОШЁЛКА ж; разг. кәшүл (цреп эшләнгән сумка, кәрзин)
КОШЕНИЛЬ ж кошениль (1. ҡыҙыл буяу бирә торган бөжәк 2. шул бөжәктән алынган буяу )
КОШЕНИЛЬНЫЙ, -ая, -ое кошениль ...ы; кошенильный червец кошениль ҡорто; кошенильная краска кошениль буяуы
КОШЕНЫЙ, -ая, -ое сабылған; кошеный луг сабылған болон; кошеный овёс сабылған һоло; кошеное сено сабылған бесән
кОшка ж 1. бесәй; серая кошка һоро бесәй 2. обычно мн. кошки; спец. тырнаҡтар (баганага менец өсөн); надеть кошки тырнаҡтар кейеү ♦ как кошка с собакой эт менән бесәй кеүек; кошки скребут на душе йөрәкте өйкәп тороу, эс бошоу; кошка пробежала между кем араларынан ҡара бесәй үткән
КОШМА ж кейеҙ; покрытый кошмой пол кейеҙ түшәлгән иҙән
КОШМАР м 1. ҡурҡыныс төш, баҫлығыу; его мучают кошмары уны ҡурҡыныс төштәр яфалай (ыҙалата) 2. перен., разг. дәһшәт, алама (бик насар, әшәке) нәмә; кошмар фашизма фашизм дәһшәте 3. в знач. сказ.; разг. ҡот осҡос, бик яман; там такое творится — кошмар! унда шундай хәл булып ята — ҡот осҡос!
кошмарный, -ая, -ое 1. ҡурҡыныс, ҡот осҡос, бик яман; кошмарный сон бик яман төш 2. перен., разг. бик насар (алама); кошмарные условия бик насар шарттар; сегодня кошмарная погода бөгөн көн бик алама (насар)
кощЕй м 1. фольк. Кощей (урыҫ халыҡ әкиәттәрендә мифик зат) 2. разг. (о тощем и высоком человеке) ҡаҡ һөйәк, ябыҡ оҙон кеше
КОЩУНСТВЕННЫЙ, -ая, -ое мыҫҡыллы, мәсхәрәле; кощунственные речи мәсхәрәле телмәрҙәр
498
коттЕдж м коттедж (1. ҡала ситендәге ике ҡатлы бер гаиләлек йорт 2. туристар өсөн тәгәйенләнгән йәйге йорт)
КОФЕ м нескл. ҡәһүә, кофе; молотый кофе тартылған ҡәһүә; пить кофе ҡәһүә эсеү
КОФЕВАРКА ж ҡәһүә (кофе) ҡайнатҡыс; варить в кофеварке ҡәһүә ҡайнатҡыста ҡайнатыу
КОФЕИН м кофеин (ҡәһцә орлоҡтарынан, сәй япраҡтарынан һ. б. ҡайһы бер цҫемлектәр-ҙән алына торган наркотик матдә)
кофейник м кофейник, ҡәһүә сәйнүге; налить кофе из кофейника кофейниктан ҡәһүә ҡойоу
КОФЕЙНИЦА ж 1. ҡәһүә тирмәне; молоть зёрна кофейницей ҡәһүә тирмәнендә ҡәһүә тарттырыу 2. ҡәһүә һауыты
кофейный, -ая, -ое 1. ҡәһүә ...ы; кофейные плантации ҡәһүә плантациялары; кофейные зёрна ҡәһүә орлоҡтары 2. ҡәһүәле; кофейный торт ҡәһүәле торт; кофейный крем ҡәһүәле крем 3. (о цвете) ҡәһүә төҫлө (төҫөндәге); туфли кофейного цвета ҡәһүә төҫөндәге туфли
КОФЕЙНЯ ж кофейня, ҡәһүәхана
КОФЕМОЛКА ж ҡәһүә тартҡыс
кОфта ж кофта; шерстяная кофта йөн кофта; кофта с короткими рукавами ҡыҫҡа еңле кофта
кОфточка ж; уменьш. от кофта
КОЧАН м күсән; кочан капусты кәбеҫтә күсәне
кочАнный, -ая, -ое күсәнле; кочанная капуста күсәнле кәбеҫтә
КОЧЕВАТЬ несов. 1. (вести кочевой образ жизни) күсмә тормошта йәшәү 2. разг. (часто менять местожительство) күсеү, күсеп йөрөү
КОЧЁВКА ж 1. см. кочевать 2. см. кочевье 2, 3
кочЕвники мн. (ед. кочевник м) күсмә халыҡ, күскенселәр; группа кочевников күскенселәр төркөмө
КОЧЕВОЙ, -ая, -ое 1. күсмә; кочевые народы күсмә халыҡтар; кочевой образ жизни күсмә тормош 2. күскенселәр ...ы, күсмә халыҡ ...ы; кочевая юрта күскенселәр тирмәһе
кочЕвье с 1. см. кочевать I; 2. (стоянка) ҡуналҡа 3. (местность) күсеп йөрөү урыны; летнее кочевье йәйләү; зимнее кочевье ҡышлау
КОЧЕГАР м кочегар; кочегар паровозной топки паровоз кочегары
КОЧЕГАРКА ж кочегарка (пар ҡаҙаны урынлашҡан һәм уга яга торган бцлмә); работать в кочегарке кочегаркала эшләү
коченЕть несов. туңыу, ҡатыу, ныҡ өшөү; от холода коченеют ноги һыуыҡтан аяҡ(тар) туңа
КОЧЕРГА ж тәртешкә, болғауыс; разгребать угли кочергой күмерҙе тәртешкә менән болғатыу
КОЧЕРЫЖКА ж күсән үҙәге; грызть кочерыжку күсән үҙәген кимереү
КОЧКА ж түңгәк; наступить на кочку түңгәккә баҫыу
кочковАтый, -ая, -ое түңгәкле; кочковатый луг түңгәкле болон
КОШ м 1. тирмә; башкирские коши башҡорт тирмәләре 2. кош, тораҡ (XIXVI бб. Рәсәйҙә хәрби лагерь, ылау)
КОШАРА ж аран; загнать овец в кошару һарыҡтарҙы аранға индереү
КОШАЧИЙ и КОШЕЧИЙ, -ья, -ье 1. бесәй ...ы; кошачья лапа бесәй табаны; кошачий мех бесәй тиреһе; кошачьи глаза бесәй күҙҙәре 2. разг. бесәй (тиреһенән эшләнгән); кошачий воротник бесәй яға 3. в знач. сущ. кошачьи мн.; зоол. бесәйҙәр, бесәй һымаҡтар ♦ кошачий концерт бесәйҙәр мыяулауы
КОШЕЛЁК м аҡса янсығы, янсыҡ; положить деньги в кошелёк янсыҡҡа аҡса һалыу
КОШЁЛКА ж; разг. кәшүл (цреп эшләнгән сумка, кәрзин)
КОШЕНИЛЬ ж кошениль (1. ҡыҙыл буяу бирә торган бөжәк 2. шул бөжәктән алынган буяу )
КОШЕНИЛЬНЫЙ, -ая, -ое кошениль ...ы; кошенильный червец кошениль ҡорто; кошенильная краска кошениль буяуы
КОШЕНЫЙ, -ая, -ое сабылған; кошеный луг сабылған болон; кошеный овёс сабылған һоло; кошеное сено сабылған бесән
кОшка ж 1. бесәй; серая кошка һоро бесәй 2. обычно мн. кошки; спец. тырнаҡтар (баганага менец өсөн); надеть кошки тырнаҡтар кейеү ♦ как кошка с собакой эт менән бесәй кеүек; кошки скребут на душе йөрәкте өйкәп тороу, эс бошоу; кошка пробежала между кем араларынан ҡара бесәй үткән
КОШМА ж кейеҙ; покрытый кошмой пол кейеҙ түшәлгән иҙән
КОШМАР м 1. ҡурҡыныс төш, баҫлығыу; его мучают кошмары уны ҡурҡыныс төштәр яфалай (ыҙалата) 2. перен., разг. дәһшәт, алама (бик насар, әшәке) нәмә; кошмар фашизма фашизм дәһшәте 3. в знач. сказ.; разг. ҡот осҡос, бик яман; там такое творится — кошмар! унда шундай хәл булып ята — ҡот осҡос!
кошмарный, -ая, -ое 1. ҡурҡыныс, ҡот осҡос, бик яман; кошмарный сон бик яман төш 2. перен., разг. бик насар (алама); кошмарные условия бик насар шарттар; сегодня кошмарная погода бөгөн көн бик алама (насар)
кощЕй м 1. фольк. Кощей (урыҫ халыҡ әкиәттәрендә мифик зат) 2. разг. (о тощем и высоком человеке) ҡаҡ һөйәк, ябыҡ оҙон кеше
КОЩУНСТВЕННЫЙ, -ая, -ое мыҫҡыллы, мәсхәрәле; кощунственные речи мәсхәрәле телмәрҙәр
498