Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 500
Поиск по словарям
КРАПИВА
КРАПИВА ж кесерткән ♦ глухая крапива һуҡыр кесерткән (киртләс япраҡлы, йөнтәҫ һабаҡлы, ваҡ ҡына алһыу сәскәле саҡмай торган дарыу цләне)
КРАПИВНИК м 1. бот. кесерткәнлек 2. зоол. кесерткән турғайы
КРАПИВНИЦА ж 1. мед. ыуа, кесерткән биҙгәге 2. зоол. кесерткән күбәләге
КРАПИВНЫЙ, -ая, -ое кесерткән ...ы; крапивные заросли кесерткән араһы; крапивные щи кесерткән ашы ♦ крапивная лихорадка мед. кесерткән биҙгәге (тәнде сабырттыра, ныҡ ҡысындыра торган ауырыу)
КРАПИНА и КРАПИНКА ж төрткө; галстук в крапинку төрткөлө галстук
КРАПЛЁНЫЙ, -ая, -ое (о картах) тамғалы, билдә ҡуйылған; краплёные карты билдә ҡуйылған кәрттәр
крАпчатый, -ая, -ое бөрсөк төшкән, төрткөлө, сыбар; крапчатая косынка бөрсөк төшкән яулыҡ; крапчатая курица сыбар тауыҡ
КРАСА ж 1. трад. -поэт. (красота) матурлыҡ, йәмлелек, күркәмлек, гүзәллек; краса небес күктең матурлығы; женская краса ҡатын-ҡыҙ күркәмлеге 2. чего; высок. (украшение) күрк, йәм; краса и гордость науки фәндең күрке һәм ғорурлығы 3. трад.-поэт. һылыу ҡыҙ ♦ во всей (своей) красе ирон. үҙенең бөтә кире яҡтары менән; для красы матурлыҡ өсөн
КРАСАВЕЦ м 1. матур егет 2. матур, күркәм, гүзәл; красавец-город матур ҡала
КРАСАВИЦА ж 1. (о женщине) матур (һылыу, сибәр, күркәм) ҡатын-ҡыҙ; она — удивительная красавица ул — ғәжәп матур ҡатын (ҡыҙ) 2. (в обращении) һылыуҡай 3. матур; красавица-зорька матур таң
КРАСАВКА ж эт сейәһе, бүре еләге
КРАСАВЧИК м; разг., ласк. от красавец 1
КРАСИВЫЙ, -ая, -ое 1. матур, һылыу, сибәр; красивый цветок матур сәскә; красивая девушка сибәр (һылыу) ҡыҙ; красивое лето матур йәй; красивый голос матур тауыш 2. (о внутреннем содержании) күркәм, гүзәл, матур; красивый поступок күркәм эш; красивая жизнь матур тормош 3. ялтырауыҡлы, матур; красивые слова ялтырауыҡлы һүҙҙәр
КРАСИЛЬНЫЙ, -ая, -ое буяу ...ы; красильный цех буяу цехы; красильные вещества буяу матдәләре; красильные растения буяу үләндәре (үҫемлектәре)
КРАСИЛЬНЯ ж буяу оҫтаханаһы
КРАСИЛЬЩИК м и КРАСИЛЬЩИЦА ж буяусы
КРАСИТЕЛЬ м буяу, буяғыс; натуральный краситель тәбиғи буяу; синтетический краситель яһалма (синтетик) буяу
КРАСИТЬ сов. 1. что буяу; красить пол иҙән буяу; красить губы ирен буяу 2. кого-что биҙәү,
500
матурлау; улыбка красит его йылмайыу уны матурлай
КРАСИТЬСЯ несов. 1. буялыу, буяу һеңеү (инеү); белое легче всего красится аҡ нәмә яҡшы буяла; этот материал хорошо красится был туҡымаға буяу яҡшы инә 2. разг. (пачкать) буяу йоғоу, буялыу; дверь ещё красится ишектең буяуы һаман йоға 3. (подкрашивать лицо, губы и т.д.) буяныу, биҙәнеү; девушка красится ҡыҙ биҙәнә 4. страд. от красить 1
КРАСКА ж 1. буяу, шал (буяҡ); зелёная краска йәшел буяу; масляная краска майлы буяу; акварельная краска акварель буяу 2. обычно мн. краски буяуҙар, төҫтәр, биҙәктәр; яркие краски пейзажа тәбиғәт күренешенең асыҡ буяуҙары 3. обычно мн. краски; перен. тасуирлау, һүрәтләү; описать в ярких красках асыҡ тасуирлап һөйләп биреү 4. (румянец) ҡыҙыллыҡ, алһыулыҡ; краска бросилась ему в лицо битенә ҡыҙыллыҡ йүгерҙе
КРАСНЕТЬ несов. 1. ҡыҙарыу; вишни начали краснеть сәйәләр ҡыҙара башланы 2. (от прилива крови к коже) ҡыҙарыу, ҡыҙарыныу; уши краснеют ҡолаҡтар ҡыҙара; краснеть от волнения тулҡынланыуҙан ҡыҙарыныу 3. перен. оялып ҡыҙарыу; краснеть перед людьми кешеләр алдында оялып ҡыҙарыу 4. ҡыҙарып күренеү; на его лице краснел рубец уның битендә бирсә ҡыҙарып күренә ине ♦ краснеть до корней волос оялыуҙан сәс төптәренә тиклем ҡыҙарыу
КРАСНЕТЬСЯ несов. от краснеть 4
КРАСНО... урыҫ телендәге ҡушма һцҙ-ҙәрҙең “ҡыҙыл” мәгәнәһендәге беренсе өлөшө, мәҫ., красногрудый ҡыҙыл түшле
КРАСНОАРМЕЕЦ м ҡыҙылармеец, Ҡыҙыл Армия һалдаты
КРАСНОБАЙ м; пренебр. таҫма тел
КРАСНОБАЙСТВО с; пренебр. таҫма теллелек, күп һүҙлелек
КРАСНОГВАРДЕЕЦ м ҡыҙылгвардеец, ҡы-ҙылгвардиясы
КРАСНОДЕРЕВЕЦ и КРАСНОДЕРЕВЩИК м ағас оҫтаһы (ҡиммәтле йыһаз эшләцсе)
КРАСНОЗВЁЗДНЫЙ, -ая, -ое ҡыҙыл йондоҙло; краснозвёздный самолёт ҡыҙыл йондоҙло самолёт
КРАСНОЗЁМ м ҡыҙыл тупраҡ
КРАСНОЗЁМНЫЙ, -ая, -ое ҡыҙыл тупраҡлы; краснозёмная почва ҡыҙыл тупраҡлы ер
КРАСНОЗНАМЁННЫЙ, -ая, -ое Ҡыҙыл Байраҡ орденлы; краснознамённый полк Ҡыҙыл Байраҡ орденлы полк
КРАСНОКОЖИЙ, -ая, -ее 1. ҡыҙыл тәнле 2. в знач. сущ. краснокожие мн. (об индейцах Америки) индеецтар
КРАСНОКРЫЛЫЙ, -ая, -ое ҡыҙыл ҡанатлы
КРАСНОЛЕСЬЕ с ылыҫлы урман
КРАПИВА ж кесерткән ♦ глухая крапива һуҡыр кесерткән (киртләс япраҡлы, йөнтәҫ һабаҡлы, ваҡ ҡына алһыу сәскәле саҡмай торган дарыу цләне)
КРАПИВНИК м 1. бот. кесерткәнлек 2. зоол. кесерткән турғайы
КРАПИВНИЦА ж 1. мед. ыуа, кесерткән биҙгәге 2. зоол. кесерткән күбәләге
КРАПИВНЫЙ, -ая, -ое кесерткән ...ы; крапивные заросли кесерткән араһы; крапивные щи кесерткән ашы ♦ крапивная лихорадка мед. кесерткән биҙгәге (тәнде сабырттыра, ныҡ ҡысындыра торган ауырыу)
КРАПИНА и КРАПИНКА ж төрткө; галстук в крапинку төрткөлө галстук
КРАПЛЁНЫЙ, -ая, -ое (о картах) тамғалы, билдә ҡуйылған; краплёные карты билдә ҡуйылған кәрттәр
крАпчатый, -ая, -ое бөрсөк төшкән, төрткөлө, сыбар; крапчатая косынка бөрсөк төшкән яулыҡ; крапчатая курица сыбар тауыҡ
КРАСА ж 1. трад. -поэт. (красота) матурлыҡ, йәмлелек, күркәмлек, гүзәллек; краса небес күктең матурлығы; женская краса ҡатын-ҡыҙ күркәмлеге 2. чего; высок. (украшение) күрк, йәм; краса и гордость науки фәндең күрке һәм ғорурлығы 3. трад.-поэт. һылыу ҡыҙ ♦ во всей (своей) красе ирон. үҙенең бөтә кире яҡтары менән; для красы матурлыҡ өсөн
КРАСАВЕЦ м 1. матур егет 2. матур, күркәм, гүзәл; красавец-город матур ҡала
КРАСАВИЦА ж 1. (о женщине) матур (һылыу, сибәр, күркәм) ҡатын-ҡыҙ; она — удивительная красавица ул — ғәжәп матур ҡатын (ҡыҙ) 2. (в обращении) һылыуҡай 3. матур; красавица-зорька матур таң
КРАСАВКА ж эт сейәһе, бүре еләге
КРАСАВЧИК м; разг., ласк. от красавец 1
КРАСИВЫЙ, -ая, -ое 1. матур, һылыу, сибәр; красивый цветок матур сәскә; красивая девушка сибәр (һылыу) ҡыҙ; красивое лето матур йәй; красивый голос матур тауыш 2. (о внутреннем содержании) күркәм, гүзәл, матур; красивый поступок күркәм эш; красивая жизнь матур тормош 3. ялтырауыҡлы, матур; красивые слова ялтырауыҡлы һүҙҙәр
КРАСИЛЬНЫЙ, -ая, -ое буяу ...ы; красильный цех буяу цехы; красильные вещества буяу матдәләре; красильные растения буяу үләндәре (үҫемлектәре)
КРАСИЛЬНЯ ж буяу оҫтаханаһы
КРАСИЛЬЩИК м и КРАСИЛЬЩИЦА ж буяусы
КРАСИТЕЛЬ м буяу, буяғыс; натуральный краситель тәбиғи буяу; синтетический краситель яһалма (синтетик) буяу
КРАСИТЬ сов. 1. что буяу; красить пол иҙән буяу; красить губы ирен буяу 2. кого-что биҙәү,
500
матурлау; улыбка красит его йылмайыу уны матурлай
КРАСИТЬСЯ несов. 1. буялыу, буяу һеңеү (инеү); белое легче всего красится аҡ нәмә яҡшы буяла; этот материал хорошо красится был туҡымаға буяу яҡшы инә 2. разг. (пачкать) буяу йоғоу, буялыу; дверь ещё красится ишектең буяуы һаман йоға 3. (подкрашивать лицо, губы и т.д.) буяныу, биҙәнеү; девушка красится ҡыҙ биҙәнә 4. страд. от красить 1
КРАСКА ж 1. буяу, шал (буяҡ); зелёная краска йәшел буяу; масляная краска майлы буяу; акварельная краска акварель буяу 2. обычно мн. краски буяуҙар, төҫтәр, биҙәктәр; яркие краски пейзажа тәбиғәт күренешенең асыҡ буяуҙары 3. обычно мн. краски; перен. тасуирлау, һүрәтләү; описать в ярких красках асыҡ тасуирлап һөйләп биреү 4. (румянец) ҡыҙыллыҡ, алһыулыҡ; краска бросилась ему в лицо битенә ҡыҙыллыҡ йүгерҙе
КРАСНЕТЬ несов. 1. ҡыҙарыу; вишни начали краснеть сәйәләр ҡыҙара башланы 2. (от прилива крови к коже) ҡыҙарыу, ҡыҙарыныу; уши краснеют ҡолаҡтар ҡыҙара; краснеть от волнения тулҡынланыуҙан ҡыҙарыныу 3. перен. оялып ҡыҙарыу; краснеть перед людьми кешеләр алдында оялып ҡыҙарыу 4. ҡыҙарып күренеү; на его лице краснел рубец уның битендә бирсә ҡыҙарып күренә ине ♦ краснеть до корней волос оялыуҙан сәс төптәренә тиклем ҡыҙарыу
КРАСНЕТЬСЯ несов. от краснеть 4
КРАСНО... урыҫ телендәге ҡушма һцҙ-ҙәрҙең “ҡыҙыл” мәгәнәһендәге беренсе өлөшө, мәҫ., красногрудый ҡыҙыл түшле
КРАСНОАРМЕЕЦ м ҡыҙылармеец, Ҡыҙыл Армия һалдаты
КРАСНОБАЙ м; пренебр. таҫма тел
КРАСНОБАЙСТВО с; пренебр. таҫма теллелек, күп һүҙлелек
КРАСНОГВАРДЕЕЦ м ҡыҙылгвардеец, ҡы-ҙылгвардиясы
КРАСНОДЕРЕВЕЦ и КРАСНОДЕРЕВЩИК м ағас оҫтаһы (ҡиммәтле йыһаз эшләцсе)
КРАСНОЗВЁЗДНЫЙ, -ая, -ое ҡыҙыл йондоҙло; краснозвёздный самолёт ҡыҙыл йондоҙло самолёт
КРАСНОЗЁМ м ҡыҙыл тупраҡ
КРАСНОЗЁМНЫЙ, -ая, -ое ҡыҙыл тупраҡлы; краснозёмная почва ҡыҙыл тупраҡлы ер
КРАСНОЗНАМЁННЫЙ, -ая, -ое Ҡыҙыл Байраҡ орденлы; краснознамённый полк Ҡыҙыл Байраҡ орденлы полк
КРАСНОКОЖИЙ, -ая, -ее 1. ҡыҙыл тәнле 2. в знач. сущ. краснокожие мн. (об индейцах Америки) индеецтар
КРАСНОКРЫЛЫЙ, -ая, -ое ҡыҙыл ҡанатлы
КРАСНОЛЕСЬЕ с ылыҫлы урман