Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 510
Поиск по словарям
КРУЖКА
өҫтөндә әйләнә; листья кружатся в воздухе япраҡтар һауала өйрөлөп оса 4. разг. см. кружить 3, 4; 5. см. кружИть 5
КРУЖКА ж көрөшкә; алюмИниевая кружка алюмин көрөшкә; кружка пива бер көрөшкә һыра
КРУЖКОВЕЦ м; разг. түңәрәк ағзаһы
КРУЖКОВОЙ, -ая, -ое түңәрәк ...ы; кружковая работа түңәрәк эше
КрУжКОвЩИНА ж; неодобр. түңәрәксе-лек, төркөмсөлөк (коллектив эсендәге тарҡаулыҡ , төркөмдәргә бцленец)
КРУЖНОЙ и КРУЖНЫЙ, -ая, -ое разг. урау, урап-урап; кружным путём урау юл менән кружОк м 1. уменьш. от круг 1, 2; начертить кружОк түңәрәк һыҙыу 2. түңәрәк; литературный кружОк әҙәби түңәрәк; организовать кружОк түңәрәк ойоштороу 3. ҡор; дружеский кружок дуҫ-иштәр ҡоро ♦ в кружок (постричь, стричься и т.п.) сәсте түңәрәк итеп алдырыу
КРУИЗ м круиз, диңгеҙ сәйәхәте; круиз по Европе Европа буйлап круиз
КРУП I м (у лошади) оса, арт яҡ
КРУП II м; мед. круп, тын юлы шешеүе
КРУПА ж 1. ярма; гречневая крупа ҡарабойҙай ярмаһы 2. (о снеге) боҙлауыҡ, борға-наҡ ҡар
КРУПИНКА ж бөртөк, бөртөксә; крупинка риса дөгө бөртөгө; крупинка золота алтын бөртөгө
КРУПИТЧАТЫЙ, -ая, -ое разг. ярмалы, бөртөклө; крупитчатая мука эре тарттырылған он, ярмалы он; крупитчатый песок бөртөклө ҡом крупнЕть несов.; разг. ҙурайыу, эреләнеү;
хозяйство крупнеет хужалыҡ ҙурая
КРУПНОГАБАРИТНЫЙ, -ая, -ое ҙур күләмле, ҙур габаритлы; крупногабаритный ящик ҙур габаритлы йәшник
КРУПНОЗЕРНИСТЫЙ, -ая, -ое эре бөртөклө, эре орлоҡло; крупнозернистый песок эре бөртөклө ҡом
КРУПНОКАЛИБЕРНЫЙ, -ая, -ое ҙур калибрлы; крупнокалиберный пулемёт ҙур калибрлы пулемёт _г_____~ „ ____ -___
КРУПНОМАСШТАБНЫЙ, -ая, -ое ҙур масштаблы; крупномасштабная карта ҙур масштаблы карта; крупномасштабное строительство ҙур масштаблы төҙөлөш
КРУПНОПАНЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое эре панелле; крупнопанельные здания эре панелле йорттар
КРУПНОТОННАЖНЫЙ, -ая, -ое ҙур тоннажлы; крупнотоннажный траулер ҙур тоннажлы траулер
крупный, -ая, -ое 1. эре; крупная соль эре тоҙ; крупное яблоко эре алма; крупные черты лица йөҙҙөң эре һыҙаттары; крупные шаги эре аҙымдар; крупное хозяйство эре хужалыҡ 2. эре
510
һөйәкле (кәүҙәле); крупный ребёнок эре һөйәкле бала 3. ҙур, оло; крупный талант ҙур талант; крупный писатель оло яҙыусы 4. ҙур, оло, мөһим; крупные успехи ҙур уңыштар; крупное событие оло ваҡиға ♦ крупные деньги эре аҡса; крупная дрожь көслө ҡалтырау; крупный разговор етди һөйләшеү; крупный рогатый скот һыйыр малы, мөгөҙлө эре мал; съёмка крупным планом эре планда төшөрөү
КРУПОЗНЫЙ, -ая, -ое мед. тын юлы шеше ...ы; крупозные явления тын юлының шешеүе ♦ крупозное воспаление лёгких үпкә шешеүе
КРУПОРУШКА ж ярма ярғыс (машина)
КРУПЧАТКА ж крупчатка (иц яҡшы бойҙай оно )
крупчатый, -ая, -ое 1. ярмалы, ярмаланып торған; крупчатый мёд ярмалы бал 2. крупчатканан бешерелгән; крупчатый пирог крупчатканан бешерелгән бәлеш
крупьЕ м нескл. крупье (ҡомарлы уйын өйөнөц хужаһы йәки шул уйынды алып барыусы )
КРУПЯНОЙ, -ая, -ое ярма ...ы; крупяные культуры ярма культуралары; крупяной суп өйрә
КРУТИЗНА ж 1. текәлек; крутизна подъёма ҡалҡыулыҡтың текәлеге; крутизна берега ярҙың текәлеге 2. (крутой спуск) текә ер (урын); спуститься с крутизны текә ерҙән төшөү
КРУТИЛЬНЫЙ, -ая, -ое сиратыу ...ы; крутильный станок сиратыу станогы
КРУТИТЬ несов. 1. что әйләндереү,
өйрөлтөү; крутить сепаратор сепаратор әйләндереү; крутить колесо тәгәрмәс өйрөлтөү 2. чем борғолау; крутить головой башты борғолау; крутить хвостом ҡойроҡ болғау 3. что сиратыу; крутить пряжу иләнгән еп сиратыу 4. что урау, төрөү; крутить папиросу тәмәке төрөү 5. что бороу; крутить усы мыйыҡ бороу 6. что уралтыу, өйрөлтөү; ветер крутит пыль ел туҙан туҙҙыра 7. разг. борғоланыу, борғанлау; говори правду, не крути борғоланма, дөрөҫөн әйт ♦ крутить баранку прост. машина йөрөтөү; крутить голову кому башын әйләндереү; крутить любовь (роман) ғишыҡ тотоу; крутить руки кому ҡулын ҡайырыу; как ни крути прост. теләһәң-теләмәһәң дә
КРУТИТЬСЯ несов. 1. әйләнеү, өйрөлөү; колесо крутится тәгәрмәс әйләнә; в воздухе крутится снег һауала ҡар өйрөлә 2. перен., разг. уралыу, сыуалыу; крутиться перед зеркалом көҙгө алдында уралыу; крутиться у накрытого стола табын тирәһендә сыуалыу 3. прост. борғоланыу, борғанлау; давай сознавайся, нечего крутиться йәшермәйенсә әйтеп бир, борғаңла-уың етер 4. страд. от крутить 1—5 ♦ крутиться как белка в колесе см. белка
КРУТОГОР м текә тау
өҫтөндә әйләнә; листья кружатся в воздухе япраҡтар һауала өйрөлөп оса 4. разг. см. кружить 3, 4; 5. см. кружИть 5
КРУЖКА ж көрөшкә; алюмИниевая кружка алюмин көрөшкә; кружка пива бер көрөшкә һыра
КРУЖКОВЕЦ м; разг. түңәрәк ағзаһы
КРУЖКОВОЙ, -ая, -ое түңәрәк ...ы; кружковая работа түңәрәк эше
КрУжКОвЩИНА ж; неодобр. түңәрәксе-лек, төркөмсөлөк (коллектив эсендәге тарҡаулыҡ , төркөмдәргә бцленец)
КРУЖНОЙ и КРУЖНЫЙ, -ая, -ое разг. урау, урап-урап; кружным путём урау юл менән кружОк м 1. уменьш. от круг 1, 2; начертить кружОк түңәрәк һыҙыу 2. түңәрәк; литературный кружОк әҙәби түңәрәк; организовать кружОк түңәрәк ойоштороу 3. ҡор; дружеский кружок дуҫ-иштәр ҡоро ♦ в кружок (постричь, стричься и т.п.) сәсте түңәрәк итеп алдырыу
КРУИЗ м круиз, диңгеҙ сәйәхәте; круиз по Европе Европа буйлап круиз
КРУП I м (у лошади) оса, арт яҡ
КРУП II м; мед. круп, тын юлы шешеүе
КРУПА ж 1. ярма; гречневая крупа ҡарабойҙай ярмаһы 2. (о снеге) боҙлауыҡ, борға-наҡ ҡар
КРУПИНКА ж бөртөк, бөртөксә; крупинка риса дөгө бөртөгө; крупинка золота алтын бөртөгө
КРУПИТЧАТЫЙ, -ая, -ое разг. ярмалы, бөртөклө; крупитчатая мука эре тарттырылған он, ярмалы он; крупитчатый песок бөртөклө ҡом крупнЕть несов.; разг. ҙурайыу, эреләнеү;
хозяйство крупнеет хужалыҡ ҙурая
КРУПНОГАБАРИТНЫЙ, -ая, -ое ҙур күләмле, ҙур габаритлы; крупногабаритный ящик ҙур габаритлы йәшник
КРУПНОЗЕРНИСТЫЙ, -ая, -ое эре бөртөклө, эре орлоҡло; крупнозернистый песок эре бөртөклө ҡом
КРУПНОКАЛИБЕРНЫЙ, -ая, -ое ҙур калибрлы; крупнокалиберный пулемёт ҙур калибрлы пулемёт _г_____~ „ ____ -___
КРУПНОМАСШТАБНЫЙ, -ая, -ое ҙур масштаблы; крупномасштабная карта ҙур масштаблы карта; крупномасштабное строительство ҙур масштаблы төҙөлөш
КРУПНОПАНЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое эре панелле; крупнопанельные здания эре панелле йорттар
КРУПНОТОННАЖНЫЙ, -ая, -ое ҙур тоннажлы; крупнотоннажный траулер ҙур тоннажлы траулер
крупный, -ая, -ое 1. эре; крупная соль эре тоҙ; крупное яблоко эре алма; крупные черты лица йөҙҙөң эре һыҙаттары; крупные шаги эре аҙымдар; крупное хозяйство эре хужалыҡ 2. эре
510
һөйәкле (кәүҙәле); крупный ребёнок эре һөйәкле бала 3. ҙур, оло; крупный талант ҙур талант; крупный писатель оло яҙыусы 4. ҙур, оло, мөһим; крупные успехи ҙур уңыштар; крупное событие оло ваҡиға ♦ крупные деньги эре аҡса; крупная дрожь көслө ҡалтырау; крупный разговор етди һөйләшеү; крупный рогатый скот һыйыр малы, мөгөҙлө эре мал; съёмка крупным планом эре планда төшөрөү
КРУПОЗНЫЙ, -ая, -ое мед. тын юлы шеше ...ы; крупозные явления тын юлының шешеүе ♦ крупозное воспаление лёгких үпкә шешеүе
КРУПОРУШКА ж ярма ярғыс (машина)
КРУПЧАТКА ж крупчатка (иц яҡшы бойҙай оно )
крупчатый, -ая, -ое 1. ярмалы, ярмаланып торған; крупчатый мёд ярмалы бал 2. крупчатканан бешерелгән; крупчатый пирог крупчатканан бешерелгән бәлеш
крупьЕ м нескл. крупье (ҡомарлы уйын өйөнөц хужаһы йәки шул уйынды алып барыусы )
КРУПЯНОЙ, -ая, -ое ярма ...ы; крупяные культуры ярма культуралары; крупяной суп өйрә
КРУТИЗНА ж 1. текәлек; крутизна подъёма ҡалҡыулыҡтың текәлеге; крутизна берега ярҙың текәлеге 2. (крутой спуск) текә ер (урын); спуститься с крутизны текә ерҙән төшөү
КРУТИЛЬНЫЙ, -ая, -ое сиратыу ...ы; крутильный станок сиратыу станогы
КРУТИТЬ несов. 1. что әйләндереү,
өйрөлтөү; крутить сепаратор сепаратор әйләндереү; крутить колесо тәгәрмәс өйрөлтөү 2. чем борғолау; крутить головой башты борғолау; крутить хвостом ҡойроҡ болғау 3. что сиратыу; крутить пряжу иләнгән еп сиратыу 4. что урау, төрөү; крутить папиросу тәмәке төрөү 5. что бороу; крутить усы мыйыҡ бороу 6. что уралтыу, өйрөлтөү; ветер крутит пыль ел туҙан туҙҙыра 7. разг. борғоланыу, борғанлау; говори правду, не крути борғоланма, дөрөҫөн әйт ♦ крутить баранку прост. машина йөрөтөү; крутить голову кому башын әйләндереү; крутить любовь (роман) ғишыҡ тотоу; крутить руки кому ҡулын ҡайырыу; как ни крути прост. теләһәң-теләмәһәң дә
КРУТИТЬСЯ несов. 1. әйләнеү, өйрөлөү; колесо крутится тәгәрмәс әйләнә; в воздухе крутится снег һауала ҡар өйрөлә 2. перен., разг. уралыу, сыуалыу; крутиться перед зеркалом көҙгө алдында уралыу; крутиться у накрытого стола табын тирәһендә сыуалыу 3. прост. борғоланыу, борғанлау; давай сознавайся, нечего крутиться йәшермәйенсә әйтеп бир, борғаңла-уың етер 4. страд. от крутить 1—5 ♦ крутиться как белка в колесе см. белка
КРУТОГОР м текә тау