Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 601
Поиск по словарям
НАГНОЕНИЕ
НАВЯЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. навязаться 2. страд. от навязывать
НАВЯЛИВАТЬ несов. см. навялить
НАВЯЛИВАТЬСЯ несов. страд. от навяливать
НАВЯЛИТЬ сов. что, чего ҡаҡлау; навялить рыбы балыҡ ҡаҡлау
НАГАДИТЬ сов.; разг. 1. (о животных) бысратып бөтөрөү 2. кому; перен., прост. (навредить ) (йәшерен) зарар килтереү, әшәкелектәр эшләү; нагадить недругу дошманға йәшерен зарар килтереү
НАГАЙКА ж ҡамсы; рукоятка нагайки ҡамсы һабы
НАГАН м наган; стрелять из нагана нагандан атыу
НАГАР м көйөк, яныҡ; свечной нагар шәм янығы
НАГИБАТЬ несов. см. нагнуть
НАГИБАТЬСЯ несов. 1. см. нагнуться 2. страд. от нагибать
НАГИШОМ нареч.; разг. яланғас, шыр яланғас, шәп-шәрә; ходить нагишом шәп-шәрә йөрөү
НАГЛАДИТЬ сов.; разг. 1. что яҡшылап (һәйбәт итеп) үтекләү; нагладить рубашку күлдәкте яҡшылап үтекләү 2. что, чего үтекләү, үтекләп алыу (ҡуйыу); нагладить много белья күп итеп кер үтекләү
НАГЛАЖИВАТЬ несов. см. нагладить
НАГЛАЖИВАТЬСЯ несов. страд. от наглаживать
НАГЛАЗНИК м 1. күҙлек, күҙелдерек (кцҙҙе зарарланыуҙан һаҡлау өсөн) 2. ҡолаҡһа (өркәк ат ян - яҡҡа ҡарап бармаһын өсөн, йцгәнгә тегелгән кцн); кожаные наглазники күн ҡолаҡһалар
наглАзный, -ая, -ое күҙ ...ы, күҙгә бәйләй торған; наглазная повязка күҙ бәйләүесе
НАГЛЕТЬ несов. (саманан тыш) оятһыҙланыу, һөмһөҙләнеү, битһеҙләнеү, оятһыҙлана барыу
наглЕц м оятһыҙ (битһеҙ) кеше, һөмһөҙ; проучить наглеца һөмһөҙҙөң арт һабағын уҡытыу
НАГЛЕЦА: с наглецой разг. оятһыҙыраҡ
НАГЛО нареч. оятһыҙ рәүештә; нагло обманывать оятһыҙ рәүештә алдау
НАГЛОСТЬ ж оятһыҙлыҡ, битһеҙлек, һөмһөҙлөк; набраться наглости оятһыҙлыҡ күрһәтеү
НАГЛОТАТЬСЯ сов. чего (бик) күп йотоу (йотоп йөрөү); наглотаться лекарств бик күп дарыу йотоу; наглотаться пыли күп туҙан йотоу
НАГЛУПИТЬ сов.; разг. йүләрлек (ахмаҡлыҡ, иҫәрлек) эшләп ташлау; наглупить в деле каком -л. ниндәй ҙә булһа эштә ахмаҡлыҡ эшләп ташлау
НАГЛУХО нареч. 1. бөтөнләй томалап, ҡуҙғалмаҫлыҡ итеп; сундук наглухо прибит к
полу һандыҡ иҙәнгә ҡуҙғалмаҫлыҡ итеп ҡаҙаҡланған; заколотить окна наглухо тәҙрәләрҙе бөтөнләй томалап ҡаҙаҡлау 2. ныҡ (ысҡын-маҫлыҡ) итеп; наглухо застегнуть одежду кейемдең бөтә төймәләрен ныҡ итеп ҡаптырыу
НАГЛУШИТЬ сов. что, кого - чего; разг. миңрәтеү, шаңҡытыу, иҫһеҙләндереү; наглушить рыбы балыҡ шаңҡытыу
нАглый, -ая, -ое оятһыҙ, битһеҙ, һөмһөҙ, әҙәпһеҙ, тупаҫ; наглый человек һөмһөҙ кеше; наглый ответ тупаҫ яуап; наглый поступок әҙәпһеҙ ҡыланыш
НАГЛЯДЕТЬСЯ сов. 1. на кого - что ҡарап (күреп) туйыу, туйғансы ҡарау; не могу на неё наглядеться уға ҡарап туя алмайым 2. чего (многое повидать) күпте күреү, баштан кисереү
НАГЛЯДНО нареч. асыҡ, асыҡ рәүештә, асыҡ итеп; наглядно показать асыҡ итеп күрһәтеү
НАГЛЯДНОСТЬ ж 1. асыҡлыҡ; наглядность примера миҫалдың асыҡлығы 2. күргәҙмәлелек; наглядность обучения уҡытыуҙың күргәҙмә-лелеге
НАГЛЯДНЫЙ, -ая, -ое 1. асыҡ, күренеп торған, күрһәтмәле; наглядное доказательство асыҡ дәлил 2. күргәҙмә(ле), күрһәтмә; наглядное обучение күргәҙмәле уҡытыу; наглядные пособия күргәҙмә әсбаптар
НАГНАИВАТЬ несов. см. нагноить НАГНАИВАТЬСЯ несов. см. нагноиться
НАГНАТЬ сов. 1. кого - что; прям. и перен. ҡыуып етеү; теплоход нагнал баржу теплоход баржаны ҡыуып етте; нагнать других в учёбе уҡыуҙа башҡаларҙы ҡыуып етеү 2. что, кого - чего ҡыуып килтереү, ҡыуып килтереп туплау (йыйыу, тултырыу); ветер нагнал тучи ел болоттарҙы ҡыуып килтерҙе 3. что, чего (наготовить перегонкой) ҡыуыу, ҡыуып алыу (сығарыу); нагнать спирту спирт ҡыуып алыу 4. что, чего; перен ., разг. (внушить какое - л. чувство) килтереү, төшөрөү, һалыу, ҡалдырыу; нагнать страху ҡурҡыу һалыу; нагнать сон йоҡо килтереү; нагнать тоску һағышҡа һалыу ♦ нагнать цену хаҡын үтә арттырыу (күтәреү)
НАГНЕСТИ сов. что тултырыу, ҡыҫып (баҫым менән) тултырыу; нагнести воздух һауаны баҫым менән тултырыу ♦ нагнести давление тех. баҫымды арттырыу
НАГНЕТАТЕЛЬ м; тех. нагнетатель (һауа ҡысыу приборы)
НАГНЕТАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡыҫып тултыра торған, ҡыҫыу ...ы; нагнетательный насос ҡыҫыу насосы
НАГНЕТАТЬ несов. см. нагнести
НАГНЕТАТЬСЯ несов. страд. от нагнетать
НАГНОЕНИЕ с 1 . см. нагноиться; нагноение глаз күҙҙең эренләүе 2. эренле шеш; местное нагноение тәндәге эренле шеш
601
НАВЯЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. навязаться 2. страд. от навязывать
НАВЯЛИВАТЬ несов. см. навялить
НАВЯЛИВАТЬСЯ несов. страд. от навяливать
НАВЯЛИТЬ сов. что, чего ҡаҡлау; навялить рыбы балыҡ ҡаҡлау
НАГАДИТЬ сов.; разг. 1. (о животных) бысратып бөтөрөү 2. кому; перен., прост. (навредить ) (йәшерен) зарар килтереү, әшәкелектәр эшләү; нагадить недругу дошманға йәшерен зарар килтереү
НАГАЙКА ж ҡамсы; рукоятка нагайки ҡамсы һабы
НАГАН м наган; стрелять из нагана нагандан атыу
НАГАР м көйөк, яныҡ; свечной нагар шәм янығы
НАГИБАТЬ несов. см. нагнуть
НАГИБАТЬСЯ несов. 1. см. нагнуться 2. страд. от нагибать
НАГИШОМ нареч.; разг. яланғас, шыр яланғас, шәп-шәрә; ходить нагишом шәп-шәрә йөрөү
НАГЛАДИТЬ сов.; разг. 1. что яҡшылап (һәйбәт итеп) үтекләү; нагладить рубашку күлдәкте яҡшылап үтекләү 2. что, чего үтекләү, үтекләп алыу (ҡуйыу); нагладить много белья күп итеп кер үтекләү
НАГЛАЖИВАТЬ несов. см. нагладить
НАГЛАЖИВАТЬСЯ несов. страд. от наглаживать
НАГЛАЗНИК м 1. күҙлек, күҙелдерек (кцҙҙе зарарланыуҙан һаҡлау өсөн) 2. ҡолаҡһа (өркәк ат ян - яҡҡа ҡарап бармаһын өсөн, йцгәнгә тегелгән кцн); кожаные наглазники күн ҡолаҡһалар
наглАзный, -ая, -ое күҙ ...ы, күҙгә бәйләй торған; наглазная повязка күҙ бәйләүесе
НАГЛЕТЬ несов. (саманан тыш) оятһыҙланыу, һөмһөҙләнеү, битһеҙләнеү, оятһыҙлана барыу
наглЕц м оятһыҙ (битһеҙ) кеше, һөмһөҙ; проучить наглеца һөмһөҙҙөң арт һабағын уҡытыу
НАГЛЕЦА: с наглецой разг. оятһыҙыраҡ
НАГЛО нареч. оятһыҙ рәүештә; нагло обманывать оятһыҙ рәүештә алдау
НАГЛОСТЬ ж оятһыҙлыҡ, битһеҙлек, һөмһөҙлөк; набраться наглости оятһыҙлыҡ күрһәтеү
НАГЛОТАТЬСЯ сов. чего (бик) күп йотоу (йотоп йөрөү); наглотаться лекарств бик күп дарыу йотоу; наглотаться пыли күп туҙан йотоу
НАГЛУПИТЬ сов.; разг. йүләрлек (ахмаҡлыҡ, иҫәрлек) эшләп ташлау; наглупить в деле каком -л. ниндәй ҙә булһа эштә ахмаҡлыҡ эшләп ташлау
НАГЛУХО нареч. 1. бөтөнләй томалап, ҡуҙғалмаҫлыҡ итеп; сундук наглухо прибит к
полу һандыҡ иҙәнгә ҡуҙғалмаҫлыҡ итеп ҡаҙаҡланған; заколотить окна наглухо тәҙрәләрҙе бөтөнләй томалап ҡаҙаҡлау 2. ныҡ (ысҡын-маҫлыҡ) итеп; наглухо застегнуть одежду кейемдең бөтә төймәләрен ныҡ итеп ҡаптырыу
НАГЛУШИТЬ сов. что, кого - чего; разг. миңрәтеү, шаңҡытыу, иҫһеҙләндереү; наглушить рыбы балыҡ шаңҡытыу
нАглый, -ая, -ое оятһыҙ, битһеҙ, һөмһөҙ, әҙәпһеҙ, тупаҫ; наглый человек һөмһөҙ кеше; наглый ответ тупаҫ яуап; наглый поступок әҙәпһеҙ ҡыланыш
НАГЛЯДЕТЬСЯ сов. 1. на кого - что ҡарап (күреп) туйыу, туйғансы ҡарау; не могу на неё наглядеться уға ҡарап туя алмайым 2. чего (многое повидать) күпте күреү, баштан кисереү
НАГЛЯДНО нареч. асыҡ, асыҡ рәүештә, асыҡ итеп; наглядно показать асыҡ итеп күрһәтеү
НАГЛЯДНОСТЬ ж 1. асыҡлыҡ; наглядность примера миҫалдың асыҡлығы 2. күргәҙмәлелек; наглядность обучения уҡытыуҙың күргәҙмә-лелеге
НАГЛЯДНЫЙ, -ая, -ое 1. асыҡ, күренеп торған, күрһәтмәле; наглядное доказательство асыҡ дәлил 2. күргәҙмә(ле), күрһәтмә; наглядное обучение күргәҙмәле уҡытыу; наглядные пособия күргәҙмә әсбаптар
НАГНАИВАТЬ несов. см. нагноить НАГНАИВАТЬСЯ несов. см. нагноиться
НАГНАТЬ сов. 1. кого - что; прям. и перен. ҡыуып етеү; теплоход нагнал баржу теплоход баржаны ҡыуып етте; нагнать других в учёбе уҡыуҙа башҡаларҙы ҡыуып етеү 2. что, кого - чего ҡыуып килтереү, ҡыуып килтереп туплау (йыйыу, тултырыу); ветер нагнал тучи ел болоттарҙы ҡыуып килтерҙе 3. что, чего (наготовить перегонкой) ҡыуыу, ҡыуып алыу (сығарыу); нагнать спирту спирт ҡыуып алыу 4. что, чего; перен ., разг. (внушить какое - л. чувство) килтереү, төшөрөү, һалыу, ҡалдырыу; нагнать страху ҡурҡыу һалыу; нагнать сон йоҡо килтереү; нагнать тоску һағышҡа һалыу ♦ нагнать цену хаҡын үтә арттырыу (күтәреү)
НАГНЕСТИ сов. что тултырыу, ҡыҫып (баҫым менән) тултырыу; нагнести воздух һауаны баҫым менән тултырыу ♦ нагнести давление тех. баҫымды арттырыу
НАГНЕТАТЕЛЬ м; тех. нагнетатель (һауа ҡысыу приборы)
НАГНЕТАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое ҡыҫып тултыра торған, ҡыҫыу ...ы; нагнетательный насос ҡыҫыу насосы
НАГНЕТАТЬ несов. см. нагнести
НАГНЕТАТЬСЯ несов. страд. от нагнетать
НАГНОЕНИЕ с 1 . см. нагноиться; нагноение глаз күҙҙең эренләүе 2. эренле шеш; местное нагноение тәндәге эренле шеш
601