Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 735
Поиск по словарям
ОБЩЕПРИЗНАННЫЙ
ОБХОЖДЕНИЕ с мөғәмәлә, эш итеш; вежливое обхождение әҙәпле мөғәмәлә
ОБЧЕСТЬСЯ: раз-два и обчёлся разг. бик аҙ, бармаҡ менән генә һанарлыҡ
ОБЧИСТИТЬ сов. 1. кого-что; разг. таҙартыу; обчистить полы шубы тундың сабыуын таҙартыу 2. что; разг. (удалить кожицу) (ҡабығын) әрсеү; обчистить апельсин әфлисундың ҡабығын әрсеү 3. кого-что; перен., прост. (обокрасть ) урлау, урлап сығыу
ОБЧИСТИТЬСЯ сов. таҙарыныу, сүп-сарҙан арыныу; обчиститься после работы эштән һуң таҙарыныу
ОБЧИЩАТЬ несов. см. обчистить
ОБЧИЩАТЬСЯ несов. 1. см. обчиститься 2. страд. от обчищать
ОБШАРИВАТЬ несов. см. обшарить
ОБШАРИТЬ сов. кого-что; разг. ҡапшап (ҡармап, аҡтарып) ҡарау, ҡапшап ҡарап (эҙләп) сығыу, тикшереп (аҡтарып ҡарап) сығыу; обшарить человека кешене ҡапшап ҡарау; обшарить сундук һандыҡты аҡтарып ҡарау; обшарить весь дом бөтә өйҙө тикшереп сығыу
ОБШИВАТЬ несов. см. обшить
ОБШИВКА ж 1. см. обшить 2. ҡайма; кружевная обшивка селтәр ҡайма 3. (обивка) тыш, көп; деревянная обшивка судна судноның ағас көбө; железная обшивка двери ишектең тимер көбө
ОБШИВОЧНЫЙ, -ая, -ое спец. көплөк, тышлыҡ; обшивочный материал тышлыҡ материал
ОБШИРНЫЙ, -ая, -ое прям., перен. бик ҙур, киң; обширный сад бик ҙур баҡса; обширные площади киң майҙандар; обширные планы бик ҙур пландар; обширные познания киң белем
ОБШИТЬ сов. 1. чем ҡаймалау, ҡайма баҫыу (тотоу), (ситләп) тегеү, (ситләп) тегеп сығыу, төрөп (урап) тегеү, тышлау; обшить рукава кружевами ең остарына селтәр тегеү; обшить ворот мехом яғаны тире менән ҡаймалау; обшить посылку материей посылканы туҡымаға төрөп тегеү 2. чем көпләү (таҡта, тимер һ.б.); обшить дом тёсом өйҙө йоҡа таҡта менән көпләү; обшить дверь поролоном ишекте поролон менән көпләү 3. кого-что; разг. (кейем) тегеп биреү; обшить всю семью бөтә ғаиләгә кейем тегеп биреү
ОБШЛАГ м ең ҡайтармаһы
ОБЩАТЬСЯ несов. аралашыу, ҡатнашыу, ҡатышыу; общаться с друзьями дуҫтар менән аралашыу
ОБЩЕ... урыҫ телендәге ҡушма һцҙҙәрҙец “ дөйөм ”, “ гәҙәттәге ”, “ барыһы ( бөтәһе, бөтөнөһө , һәр кем) өсөн дә бер” мәгәнәләрен ац-латҡан беренсе өлөшө, мәҫ., общенациональный дөйөм милли; общереспубликанский дөйөм
735
республика; общеобязательный һәр кемгә лә мәжбүри; общеизвестный бөтәһенә лә билдәле
ОБЩЕВОЙСКОВОЙ, -ая, -ое дөйөм ғәскәри; общевойсковой устав дөйөм ғәскәри устав
ОБЩЕГОРОДСКОЙ, -ая, -ое дөйөм ҡала ...ы; общегородское собрание дөйөм ҡала йыйылышы
ОБЩЕГОСУДАРСТВЕННЫЙ, -ая, -ое дөйөм дәүләт ...ы; общегосударственное значение дөйөм дәүләт әһәмиәтендәге; общегосударственные интересы дөйөм дәүләт мәнфәғәттәре
ОБЩЕДОСТУПНОСТЬ ж 1. һәр кем (һатып) алырлыҡ булыу, һәр кемдең хәле етерлек булыу 2. (понятность) һәр кемгә аңлайышлы булыу, һәр кемгә аңлайышлылыҡ; общедоступность изложения әйткәндең һәр кемгә аңлайышлы булыуы
ОБЩЕДОСТУПНЫЙ, -ая, -ое 1. һәр кем (һатып) алырлыҡ, һәр кемдең хәле етерлек (хәленән килерлек); общедоступные цены һәр кемдең хәле етерлек хаҡтар; общедоступные средства һәр кемдең хәленән килерлек саралар 2. һәр кемгә аңлайышлы, һәр кем аңларлыҡ; общедоступная статья һәр кем аңларлыҡ мәҡәлә
ОБЩЕЖИТЕЙСКИЙ, -ая, -ое көндәлек тормошҡа хас, тормошта йыш осрай торған; общежитейские дела көндәлек тормошҡа хас эштәр
ОБЩЕЖИТИЕ с 1. ятаҡ, ятаҡхана; студенческое общежитие студенттар ятағы 2. (общественный быт) бергә йәшәү (тороу), йәмғиәт тормошо, ижтимағи тормош; правила человеческого общежития кешеләрҙең бергә йәшәү ҡағиҙәләре
ОБЩЕЗАВОДСКОЙ и уст. ОБЩЕЗАВОДСКИЙ, -ая, -ое дөйөм завод ...ы; общезаводское совещание дөйөм завод кәңәшмәһе
ОБЩЕИЗВЕСТНЫЙ, -ая, -ое һәр кемгә билдәле (мәғлүм), һәр кем белгән; общеизвестная истина һәр кемгә билдәле хәҡиҡәт
ОБЩЕНАРОДНЫЙ, -ая, -ое дөйөм (бөтә) халыҡ ...ы; общенародное достояние дөйөм халыҡ милке; общенародный праздник бөтә халыҡ байрамы
ОБЩЕНАЦИОНАЛЬНЫЙ, -ая, -ое дөйөм милли, дөйөм (бөтөн) милләт ...ы; общенациональный язык дөйөм милли тел
ОБЩЕНИЕ с аралашыу, бәйләнеш, ҡатнашыу; тесное общение тығыҙ бәйләнеш (аралашыу); общение с людьми кешеләр менән аралашыу
ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое дөйөм белем ...ы; общеобразовательная школа дөйөм белем биреү мәктәбе
ОБЩЕПИТ м (общественное питание) йәмәғәт туҡланыуы
ОБЩЕПРИЗНАННЫЙ, -ая, -ое һәр кем тарафынан танылған; общепризнанный авторитет һәр кем тарафынан танылған абруй
ОБХОЖДЕНИЕ с мөғәмәлә, эш итеш; вежливое обхождение әҙәпле мөғәмәлә
ОБЧЕСТЬСЯ: раз-два и обчёлся разг. бик аҙ, бармаҡ менән генә һанарлыҡ
ОБЧИСТИТЬ сов. 1. кого-что; разг. таҙартыу; обчистить полы шубы тундың сабыуын таҙартыу 2. что; разг. (удалить кожицу) (ҡабығын) әрсеү; обчистить апельсин әфлисундың ҡабығын әрсеү 3. кого-что; перен., прост. (обокрасть ) урлау, урлап сығыу
ОБЧИСТИТЬСЯ сов. таҙарыныу, сүп-сарҙан арыныу; обчиститься после работы эштән һуң таҙарыныу
ОБЧИЩАТЬ несов. см. обчистить
ОБЧИЩАТЬСЯ несов. 1. см. обчиститься 2. страд. от обчищать
ОБШАРИВАТЬ несов. см. обшарить
ОБШАРИТЬ сов. кого-что; разг. ҡапшап (ҡармап, аҡтарып) ҡарау, ҡапшап ҡарап (эҙләп) сығыу, тикшереп (аҡтарып ҡарап) сығыу; обшарить человека кешене ҡапшап ҡарау; обшарить сундук һандыҡты аҡтарып ҡарау; обшарить весь дом бөтә өйҙө тикшереп сығыу
ОБШИВАТЬ несов. см. обшить
ОБШИВКА ж 1. см. обшить 2. ҡайма; кружевная обшивка селтәр ҡайма 3. (обивка) тыш, көп; деревянная обшивка судна судноның ағас көбө; железная обшивка двери ишектең тимер көбө
ОБШИВОЧНЫЙ, -ая, -ое спец. көплөк, тышлыҡ; обшивочный материал тышлыҡ материал
ОБШИРНЫЙ, -ая, -ое прям., перен. бик ҙур, киң; обширный сад бик ҙур баҡса; обширные площади киң майҙандар; обширные планы бик ҙур пландар; обширные познания киң белем
ОБШИТЬ сов. 1. чем ҡаймалау, ҡайма баҫыу (тотоу), (ситләп) тегеү, (ситләп) тегеп сығыу, төрөп (урап) тегеү, тышлау; обшить рукава кружевами ең остарына селтәр тегеү; обшить ворот мехом яғаны тире менән ҡаймалау; обшить посылку материей посылканы туҡымаға төрөп тегеү 2. чем көпләү (таҡта, тимер һ.б.); обшить дом тёсом өйҙө йоҡа таҡта менән көпләү; обшить дверь поролоном ишекте поролон менән көпләү 3. кого-что; разг. (кейем) тегеп биреү; обшить всю семью бөтә ғаиләгә кейем тегеп биреү
ОБШЛАГ м ең ҡайтармаһы
ОБЩАТЬСЯ несов. аралашыу, ҡатнашыу, ҡатышыу; общаться с друзьями дуҫтар менән аралашыу
ОБЩЕ... урыҫ телендәге ҡушма һцҙҙәрҙец “ дөйөм ”, “ гәҙәттәге ”, “ барыһы ( бөтәһе, бөтөнөһө , һәр кем) өсөн дә бер” мәгәнәләрен ац-латҡан беренсе өлөшө, мәҫ., общенациональный дөйөм милли; общереспубликанский дөйөм
735
республика; общеобязательный һәр кемгә лә мәжбүри; общеизвестный бөтәһенә лә билдәле
ОБЩЕВОЙСКОВОЙ, -ая, -ое дөйөм ғәскәри; общевойсковой устав дөйөм ғәскәри устав
ОБЩЕГОРОДСКОЙ, -ая, -ое дөйөм ҡала ...ы; общегородское собрание дөйөм ҡала йыйылышы
ОБЩЕГОСУДАРСТВЕННЫЙ, -ая, -ое дөйөм дәүләт ...ы; общегосударственное значение дөйөм дәүләт әһәмиәтендәге; общегосударственные интересы дөйөм дәүләт мәнфәғәттәре
ОБЩЕДОСТУПНОСТЬ ж 1. һәр кем (һатып) алырлыҡ булыу, һәр кемдең хәле етерлек булыу 2. (понятность) һәр кемгә аңлайышлы булыу, һәр кемгә аңлайышлылыҡ; общедоступность изложения әйткәндең һәр кемгә аңлайышлы булыуы
ОБЩЕДОСТУПНЫЙ, -ая, -ое 1. һәр кем (һатып) алырлыҡ, һәр кемдең хәле етерлек (хәленән килерлек); общедоступные цены һәр кемдең хәле етерлек хаҡтар; общедоступные средства һәр кемдең хәленән килерлек саралар 2. һәр кемгә аңлайышлы, һәр кем аңларлыҡ; общедоступная статья һәр кем аңларлыҡ мәҡәлә
ОБЩЕЖИТЕЙСКИЙ, -ая, -ое көндәлек тормошҡа хас, тормошта йыш осрай торған; общежитейские дела көндәлек тормошҡа хас эштәр
ОБЩЕЖИТИЕ с 1. ятаҡ, ятаҡхана; студенческое общежитие студенттар ятағы 2. (общественный быт) бергә йәшәү (тороу), йәмғиәт тормошо, ижтимағи тормош; правила человеческого общежития кешеләрҙең бергә йәшәү ҡағиҙәләре
ОБЩЕЗАВОДСКОЙ и уст. ОБЩЕЗАВОДСКИЙ, -ая, -ое дөйөм завод ...ы; общезаводское совещание дөйөм завод кәңәшмәһе
ОБЩЕИЗВЕСТНЫЙ, -ая, -ое һәр кемгә билдәле (мәғлүм), һәр кем белгән; общеизвестная истина һәр кемгә билдәле хәҡиҡәт
ОБЩЕНАРОДНЫЙ, -ая, -ое дөйөм (бөтә) халыҡ ...ы; общенародное достояние дөйөм халыҡ милке; общенародный праздник бөтә халыҡ байрамы
ОБЩЕНАЦИОНАЛЬНЫЙ, -ая, -ое дөйөм милли, дөйөм (бөтөн) милләт ...ы; общенациональный язык дөйөм милли тел
ОБЩЕНИЕ с аралашыу, бәйләнеш, ҡатнашыу; тесное общение тығыҙ бәйләнеш (аралашыу); общение с людьми кешеләр менән аралашыу
ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое дөйөм белем ...ы; общеобразовательная школа дөйөм белем биреү мәктәбе
ОБЩЕПИТ м (общественное питание) йәмәғәт туҡланыуы
ОБЩЕПРИЗНАННЫЙ, -ая, -ое һәр кем тарафынан танылған; общепризнанный авторитет һәр кем тарафынан танылған абруй