Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 738
Поиск по словарям
ОБЪЯВЛЯТЬСЯ
ОБЪЯВЛЯТЬСЯ несов. 1. см. объявиться 2. страд. от объявлять
ОБЪЯСНЕНИЕ с 1. см. объяснить — объяснять 2. (разговор) аңлашыу, һөйләшеү; объяснение с отцом атай менән аңлашыу; длинное объяснение оҙаҡ һөйләшеү 3. обычно мн. (признание в чём-л.) аңлатма, төшөндөрмә; выслушать объяснения аңлатмаларға ҡолаҡ һалыу; принять объяснения аңлатмаларҙы ҡабул итеү; представить объяснения аңлатма яҙып биреү 4. (указание на причину) сәбәп; разумное объяснение аҡыллы, төплө сәбәп ♦ объяснение в любви мөхәббәтеңде белдереү (әйтеү)
ОБЪЯСНИМЫЙ, -ая, -ое аңлайышлы, аңлатып була торған, аңлашыла торған; объяснимое желание аңлашыла торған теләк; его поведение легко объяснимо уның ғәҙәте еңел аңлашыла
ОБЪЯСНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое аңлатмалы, аңлатып (аңлатма) бирә торған; объяснительная записка аңлатмалы яҙма
ОБЪЯСНИТЬ сов. что аңлатыу, аңлатып (төшөндөрөп) биреү, төшөндөрөү; объяснить правило ҡағиҙәне аңлатып биреү; объяснить задачу мәсьәләне төшөндөрөү
ОБЪЯСНИТЬСЯ сов. 1. аңлашыу, һөйләшеү, һөйләшеп алыу; объясниться по делу эш буйынса һөйләшеү 2. (стать понятным) аңлашылыу, асыҡланыу, билдәле булыу; всё скоро объяснилось бөтәһе лә тиҙҙән асыҡланды ♦ объясниться в любви мөхәббәтеңде белдереү
ОБЪЯСНЯТЬ несов. см. объяснить
ОБЪЯСНЯТЬСЯ несов. 1. см. объясниться 2. (вести беседу) аңлашыу, һөйләшеү; объясняться жестами ым менән аңлашыу 3. чем аңлатылыу, бәйләнгән булыу; это объясняется целым рядом трудностей был күп ҡаршылыҡтарға бәйләнгән 4. страд. от объяснять
ОБЪЯТИЕ с ҡолас, ҡосаҡ; раскрыть объятия ҡолас йәйеү; заключить в объятия ҡосаҡҡа алыу; броситься в объятия ҡосаҡҡа ташланыу; в объятиях пламени ялҡын ҡосағында ♦ душить в объятиях см. душить; принять (встретить) с распростёртыми объятиями кого ҡуш ҡуллап ҡаршы алыу, ҡосаҡ йәйеп ҡаршылау
ОБЪЯТЬ сов.; книжн., уст. см. обнять
ОБЫВАТЕЛЬ м обыватель, тар ҡарашлы ир-ат; обывательница ж обыватель, тар ҡарашлы ҡатын-ҡыҙ (цҙ мәнфәғәтен генә кцҙәтецсе)
ОБЫВАТЕЛЬСКИЙ, -ая, -ое обывателдәрсә, обывателдәргә хас; обывательские взгляды обывателдәрсә ҡараштар
ОБЫВАТЕЛЬЩИНА ж обывателлек, тар ҡарашлылыҡ
ОБЫГРАТЬ сов. 1. кого-что отоу, еңеп сығыу; обыграть в шахматы шахмат уйынында еңеп сығыу 2. что; разг. уйнап тауышын яҡшыртыу; обыграть скрипку уйнап скрипканың тауышын яҡшыртыу 3. что; разг. үҙ файҙаңа
738
ҡулланыу, файҙаланыу; обыграть ошибку собеседника әңгәмәсенең хатаһынан файҙаланыу
ОБЫГРЫВАТЬ несов. см. обыграть
ОБЫДЕННОСТЬ ж ғәҙәтилек, ғәҙәттәгесә, ғәҙәти булғанлыҡ (булыу), көндәгесә булыу
ОБЫДЕННЫЙ, -ая, -ое ғәҙәттәге, көндәге, ғәҙәти, һәр ваҡыттағы; обыденное явление ғәҙәти күренеш; обыденные заботы көндәге мәшәҡәттәр
ОБЫДЁНЩИНА ж көн дә ҡабатлана торған нәмә
ОБЫКНОВЕНИЕ с ғәҙәт, ғәҙәттәге тәртип; по обыкновению ғәҙәттәгесә; против обыкновения ғәҙәттәгегә ҡаршы; по своему обыкновению үҙенең ғәҙәте буйынса
ОБЫКНОВЕННО нареч. ғәҙәттә, ғәҙәтсә; обыкновенно он возвращается поздно ғәҙәттә ул һуң ҡайта
ОБЫКНОВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (постоянный , обычный) ғәҙәти, ғәҙәттәге, көндәлек; обыкновенное дело ғәҙәттәге эш; обыкновенная жизнь көндәлек тормош 2. (заурядный) ябай, уртаса, ғәҙәти; обыкновенная история ғәҙәти ваҡиға; обыкновенный человек ябай кеше
Обыск м тентеү; произвести обыск тентеү үткәреү
ОБЫСКАТЬ сов. 1. кого-что тентеү, тентеп сығыу; обыскать дом өйҙө тентеп сығыу 2. что (осмотреть всё) эҙләү, эҙләп (ҡарап, аҡтарып) сығыу; обыскать все карманы бөтә кеҫәләрен ҡарап сығыу; обыскать машину машинаның эсен ҡарап сығыу
ОБЫСКИВАТЬ несов. см. обыскать
ОБЫЧАЙ м йола, ғөрөф-ғәҙәт; старинные обычаи боронғо йолалар; обычаи предков ата-бабалар йолаһы; войти в обычай йолаға әйләнеү ♦ в обычае кого-чего ғәҙәткә ингән (әйләнгән)
ОБЫЧНО нареч. ғәҙәттә; как обычно ғәҙәтәгесә; днём он обычно работает көндөҙ ул ғәҙәттә эшләй
ОБЫЧНЫЙ, -ая, -ое 1. (постоянный, привычный ) ғәҙәти, ғәҙәттәге, ҡәҙимге, һәр ваҡыттағы; обычный случай ғәҙәти хәл; обычный порядок һәр ваҡыттағы тәртип; на обычном месте ғәҙәттәге урында 2. (заурядный) ябай, уртаса, ғәҙәти; дом был обычный өй уртаса ине; самая обычная девочка иң ябай ҡыҙ ♦ обычное право йола буйынса килгән хоҡуҡ, йола хоҡуғы
ОБЮРОКРАТИТЬСЯ сов. бюрократлашыу, бюрократҡа әйләнеү
ОБЯЗАННОСТЬ ж бурыс, вазифа, йөкләмә; права и обязанности хоҡуҡтар һәм вазифалар; служебные обязанности вазифа (вазифа буйынса) бурыстар(ы); исполняющий обязанности директора директор вазифаһын башҡарыусы; мелкие обязанности ябай бурыстар ♦ вменить в обязанность бурыс итеп ҡуйыу, йөкмәтеү
ОБЪЯВЛЯТЬСЯ несов. 1. см. объявиться 2. страд. от объявлять
ОБЪЯСНЕНИЕ с 1. см. объяснить — объяснять 2. (разговор) аңлашыу, һөйләшеү; объяснение с отцом атай менән аңлашыу; длинное объяснение оҙаҡ һөйләшеү 3. обычно мн. (признание в чём-л.) аңлатма, төшөндөрмә; выслушать объяснения аңлатмаларға ҡолаҡ һалыу; принять объяснения аңлатмаларҙы ҡабул итеү; представить объяснения аңлатма яҙып биреү 4. (указание на причину) сәбәп; разумное объяснение аҡыллы, төплө сәбәп ♦ объяснение в любви мөхәббәтеңде белдереү (әйтеү)
ОБЪЯСНИМЫЙ, -ая, -ое аңлайышлы, аңлатып була торған, аңлашыла торған; объяснимое желание аңлашыла торған теләк; его поведение легко объяснимо уның ғәҙәте еңел аңлашыла
ОБЪЯСНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое аңлатмалы, аңлатып (аңлатма) бирә торған; объяснительная записка аңлатмалы яҙма
ОБЪЯСНИТЬ сов. что аңлатыу, аңлатып (төшөндөрөп) биреү, төшөндөрөү; объяснить правило ҡағиҙәне аңлатып биреү; объяснить задачу мәсьәләне төшөндөрөү
ОБЪЯСНИТЬСЯ сов. 1. аңлашыу, һөйләшеү, һөйләшеп алыу; объясниться по делу эш буйынса һөйләшеү 2. (стать понятным) аңлашылыу, асыҡланыу, билдәле булыу; всё скоро объяснилось бөтәһе лә тиҙҙән асыҡланды ♦ объясниться в любви мөхәббәтеңде белдереү
ОБЪЯСНЯТЬ несов. см. объяснить
ОБЪЯСНЯТЬСЯ несов. 1. см. объясниться 2. (вести беседу) аңлашыу, һөйләшеү; объясняться жестами ым менән аңлашыу 3. чем аңлатылыу, бәйләнгән булыу; это объясняется целым рядом трудностей был күп ҡаршылыҡтарға бәйләнгән 4. страд. от объяснять
ОБЪЯТИЕ с ҡолас, ҡосаҡ; раскрыть объятия ҡолас йәйеү; заключить в объятия ҡосаҡҡа алыу; броситься в объятия ҡосаҡҡа ташланыу; в объятиях пламени ялҡын ҡосағында ♦ душить в объятиях см. душить; принять (встретить) с распростёртыми объятиями кого ҡуш ҡуллап ҡаршы алыу, ҡосаҡ йәйеп ҡаршылау
ОБЪЯТЬ сов.; книжн., уст. см. обнять
ОБЫВАТЕЛЬ м обыватель, тар ҡарашлы ир-ат; обывательница ж обыватель, тар ҡарашлы ҡатын-ҡыҙ (цҙ мәнфәғәтен генә кцҙәтецсе)
ОБЫВАТЕЛЬСКИЙ, -ая, -ое обывателдәрсә, обывателдәргә хас; обывательские взгляды обывателдәрсә ҡараштар
ОБЫВАТЕЛЬЩИНА ж обывателлек, тар ҡарашлылыҡ
ОБЫГРАТЬ сов. 1. кого-что отоу, еңеп сығыу; обыграть в шахматы шахмат уйынында еңеп сығыу 2. что; разг. уйнап тауышын яҡшыртыу; обыграть скрипку уйнап скрипканың тауышын яҡшыртыу 3. что; разг. үҙ файҙаңа
738
ҡулланыу, файҙаланыу; обыграть ошибку собеседника әңгәмәсенең хатаһынан файҙаланыу
ОБЫГРЫВАТЬ несов. см. обыграть
ОБЫДЕННОСТЬ ж ғәҙәтилек, ғәҙәттәгесә, ғәҙәти булғанлыҡ (булыу), көндәгесә булыу
ОБЫДЕННЫЙ, -ая, -ое ғәҙәттәге, көндәге, ғәҙәти, һәр ваҡыттағы; обыденное явление ғәҙәти күренеш; обыденные заботы көндәге мәшәҡәттәр
ОБЫДЁНЩИНА ж көн дә ҡабатлана торған нәмә
ОБЫКНОВЕНИЕ с ғәҙәт, ғәҙәттәге тәртип; по обыкновению ғәҙәттәгесә; против обыкновения ғәҙәттәгегә ҡаршы; по своему обыкновению үҙенең ғәҙәте буйынса
ОБЫКНОВЕННО нареч. ғәҙәттә, ғәҙәтсә; обыкновенно он возвращается поздно ғәҙәттә ул һуң ҡайта
ОБЫКНОВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (постоянный , обычный) ғәҙәти, ғәҙәттәге, көндәлек; обыкновенное дело ғәҙәттәге эш; обыкновенная жизнь көндәлек тормош 2. (заурядный) ябай, уртаса, ғәҙәти; обыкновенная история ғәҙәти ваҡиға; обыкновенный человек ябай кеше
Обыск м тентеү; произвести обыск тентеү үткәреү
ОБЫСКАТЬ сов. 1. кого-что тентеү, тентеп сығыу; обыскать дом өйҙө тентеп сығыу 2. что (осмотреть всё) эҙләү, эҙләп (ҡарап, аҡтарып) сығыу; обыскать все карманы бөтә кеҫәләрен ҡарап сығыу; обыскать машину машинаның эсен ҡарап сығыу
ОБЫСКИВАТЬ несов. см. обыскать
ОБЫЧАЙ м йола, ғөрөф-ғәҙәт; старинные обычаи боронғо йолалар; обычаи предков ата-бабалар йолаһы; войти в обычай йолаға әйләнеү ♦ в обычае кого-чего ғәҙәткә ингән (әйләнгән)
ОБЫЧНО нареч. ғәҙәттә; как обычно ғәҙәтәгесә; днём он обычно работает көндөҙ ул ғәҙәттә эшләй
ОБЫЧНЫЙ, -ая, -ое 1. (постоянный, привычный ) ғәҙәти, ғәҙәттәге, ҡәҙимге, һәр ваҡыттағы; обычный случай ғәҙәти хәл; обычный порядок һәр ваҡыттағы тәртип; на обычном месте ғәҙәттәге урында 2. (заурядный) ябай, уртаса, ғәҙәти; дом был обычный өй уртаса ине; самая обычная девочка иң ябай ҡыҙ ♦ обычное право йола буйынса килгән хоҡуҡ, йола хоҡуғы
ОБЮРОКРАТИТЬСЯ сов. бюрократлашыу, бюрократҡа әйләнеү
ОБЯЗАННОСТЬ ж бурыс, вазифа, йөкләмә; права и обязанности хоҡуҡтар һәм вазифалар; служебные обязанности вазифа (вазифа буйынса) бурыстар(ы); исполняющий обязанности директора директор вазифаһын башҡарыусы; мелкие обязанности ябай бурыстар ♦ вменить в обязанность бурыс итеп ҡуйыу, йөкмәтеү